«Дарабоз – 2012» сайыс

№  4   Ю.А.Гагарин  атындағы  орта мектеп                           

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ашық тәрбие сағаты                        

               

 

«Дарабоз – 2012»                                   

(тарихи – танымдық  ойын)                             

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Өткізген:  7  «г»,  7 «д» сыныбы                                                                          

Жоғары санатты тарих

 пәні мұғалімі Қошаева Қ.Ж.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Атырау – 2012 жыл                                                

                                                                                             

                                                                                                                                                                                                                                                                                                        Сайыстың барысы:                                                                               

 

 

         Кіріспе бөлім                                                                                               

 

Ұйымдастыру кезеңі:  

           а). Сайысқа қатысушыларды анықтау                                                                                       

                     ә).  Сайысқа дайындығын тексеру                                                                                                                              

                     б). Қазылар алқасын сайлау                                                                                                                           

 

 

          Негізгі бөлім:  Сайыстың шарттары:                                                                          

 

1.     « Сәлем  - сөздің анасы»  - (таныстыру,  топтың аты, ұраны, эмблемасы)           

2.     «Білім ағашы» – ( сұрақ жауап)                                                    

3.     Мен ұнатқан үш пән (ұяшықты таңдау, жауап беру)

4.     Ізденген жетер – мұратқа  - (терминдер мағынасын айту, орта ғасырлардағы қалалар мен ескерткіштер туралы мәлімет)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    

5.     Тарихи тұлғалар – (аты-жөні,  атқарған қызметі, еңбектері)                   

6.     Бес жол өлең- (Ахмет  Йасауи)                                                                                                                              

7.     Полиглот – ( тіл, өнер сайысы, үш тілде білімін тексеру)                                   

 

 

Қорытынды бөлім:

           

1.     Қазылар алқасының берген бағалары                                                  

2.     Сайысқа қатысушыларды  марапаттау                                                                                                            

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сайыстың жүрісі.

Ғылымның сырын  ұғына,                                                                     

Шығыңдар білім шыңына

Ұқыптылық  пен зеректік,                                                                                         

Жеткізер сендердей өренді,                                                                                    

Жеңістің мынау  шыңына!                                                                                                                                                                 

 

Сайыскерлерді ортаға шақыру:                                                                                                                                 

«Тұлпар» тобы:  7 «г» сынып оқушылары:                                                             

1.     Самирова Камилла

2.     Жалмұхамбетова Сабинна

3.     Айбарова  Шынар                                                                                          

4.     Аюпов Әліби

5.     Салихиденова Гүлдана                                                                                                                                                                         

 

«Сұңқар» тобы 7 «д» сынып оқушылары:                                                           

1.     Батырова Мөлдір

2.     Қайратов Нұрқанат                                                                                          

3.     Теміржанов Нұрболат                                                                                  

4.     Мұсағалиева  Айгерім                                                                                 

5.     Ниязова Айымжан                                                                                          

 

«Сәлем  - сөздің анасы»  - таныстыру, оқушы Ұраны                                             

Армысыз айналайын, дара халқым                                                                      

Сақтаған ұлтымыздың берік салтын.                                                                        

Тіл ұшына оралар кездескенде,                                                                                

«Сәлем – сөзің анасы!» деген нақыл.                                                                       

Сәлемдесу парызы әрбір жастың,                                                                              

Өнерлерін паш етер өнегелі!                                                                                        

 

«Білім ағашы»  -  сұрақтары:                                                                                    

Көңілін халқыңның таптың бүгін                                                                            

Елес қой мынау бізге жат күн бүгін.                                                                             

Бір – бірлеп сұрақ қойып бақ  сынайық,                                                                      

Байқайық оқушылардың тапқырлығын.                                                                        

1.     Қазақтың үш  Биі?                                                                                                   

2.     Ежелгі  Грек аңыздары қалай аталады?                                               

3.     Әйтеке   Бидің шын аты?                                                                                 

4.     Ең алғашқы адам қай жерде   мекендеген?                                                    

5.     Қазақстанда Ежелгі Адам неше жыл бұрын өмір сүрген?                             

6.     Грек авторлары «Азиялық скиф» деп атаған тайпалар?                            

7.     «Жеті  жарғы» заңдар жинағын кім шығарған?                                              

8.     Тастағы суреттер қалай аталады?                                                                    

9.     Аналық дәуір қалай аталады?                                                                          

10.  Аталық дәуір қалай аталады?                                                                         

                                                                     

1.     Қазба жұмыстарын жүргізетін ғалым?                                                      

2.     Әмір – Темір қай тайпадан шыққан?                                                                   

3.     Жүз жылды - өтпелі кезеңді қалай атайды?                                                   

4.     Қазақстан неше мемлекетпен шектеседі?                                                     

5.     Қазақстан жеріндегі алғашқы түркі тілдес мемлекет?                                  

6.     Абылайдың бас мирас қоры?                                                                         

7.     Орталық Қазақстандағы тау?                                                                      

8.     Үйсіндердің астанасы?                                                                             

9.     Ғұндардың  мемлекет билеушісі титулы?                                                     

10.  Мемлекетіміздің негізгі Заңы?                                                                 

 

 

Мен ұнатқан пән – Сараланар сайыскердің білімі                                                 

                         Математика, қазақ тілі, биология пәндері                                         

                         Білімділер озар бүгін ілгері                                                                    

 

 

Мына ұяшықтардағы сұрақтарға жауап бер:     

 

10	10	10
20	20	20
30	30	30
40	40	40

                                        

10 – сұрақтары:                                                                                                               

1. Тік төртбұрыштың  ауданын қалай табамыз?                                                               

2. Қосымшаның түрлерін ата?                                                                                         

3. Жер бетіндегі ең ірі жануар?                                                                              

 

20 – сұрақтары:                                                                                                       

1. Ер баланың ағалары жоқ, ал оның қарындасының қанша сіңлісі болса санша ағасы  бар? Осы отбасында неше ер бала, неше қыз бала бар?                                       

2. Ауыз әдебиетінің ең көне жанры?                                                                                  

3. Жылдан құр қалған жануар?                                                                                              

 

30 - сұрақтары:                                                                                                                                                                                                                                                                       

1. Қорапта шыршаның бірнеше ойыншықтары бар еді, тоғыз ойыншықты шыршаға ілінгеннен кейін, қорапта үш ойыншық қалды.                                          

Ең әуелі қорапта неше ойыншық бар  еді?                                                             

2. Сөз мағыналарын зерттейтін тіл білімінің бір саласы?                                                                                                                                 

3.Қай өсімдікте сабақ, жапырақ, тамыр жоқ?                                                                  

 

 

40 – сұрақтары:                                                                                                                                                                                                     

1. Бір күні есек пілдің, түйенің және  жирафтың массасын білу үшін таразыға тартыпты. Сонда олардың жалпы массасы 6160 кг. болыпты.                                  

Таразыда түйемен жираф қалғанда таразы 1150 кг. көрсеткен.

Ең соңында таразыда бір ғана жираф  қалғанда массасы 475 кг. болды.                   

Піл мен  түйенің салмағы қанша?                                                                                  

2. Сөздің айтылған кездегі белгілі бір буынның  ерекше көтеріңкі дауыспен айтылуы?                                                                                                                       

3. Жемістердің тәтті суы не?                                                                                                                                                                                   

 

                                                                                                                                                                     

Орта ғасырлар тарихының  терминдері:                                                          

 

Авеста –                                                                Инақ -

Алаш -                                                                   Кесене -

Арыс  -                                                                   Керсен -                           

Баж -                                                                      Көкілташ -

Бал-бал -                                                                Қалан -           

Бәдіс -                                                                     Қосын -                                     

Бескіл -                                                                  Құшыр -                          

Дешті қыпшақ -                                                   Сұлтан -                                

Елтебер -                                                                Тегін -                                          

Иықта -                                                                  Шад -                                      

 

 

Орта ғасырлық қалалар, ескерткіштері:                        

 

1.     Жоршы хан кесенесі                                            Құлан                       

2.     Көк кесене                                                             Сауран                                                                                                                                         

3.     Арыстан  - Бап  кесенесі                                      Созақ                                      

4.     Алаша хан кесенесі                                              Сарайшық                            

 

 

                   «Тарихи тұлғалар»                    

 

 

Ахмед  Йасауи

 

 

 

 

 Әмір – Темір                                                                                                     

 

                                                                                                  

 

Бес жол өлең   (Ахмет   Йасауи)                                                                              

 

1.     Ахмет  Йасауи;

2.     Ғұлама, білімді;

3.     Ойланады, толғанады, болжайды;                                                              

4.     Ұстазы бар ел озар;

5.     Кемеңгер ойшыл.                                                                                        

 

Бес жол өлең  (Әмір Темір)                                                                                          

1.     Әмір Темір;

2.     Батыр, қатыгез;

3.     Орындатады, қорқытады, табындырады;                                                      

4.     Батырға оқ дарымайды;                                                                                

5.     Қолбасшы.                                                                                                                      

 

Білеміз.  Не білдік?  Не білгіміз келеді?  Стратегиясы                                           

 

Білеміз	Не білдік?	Не білгіміз келеді?
Әмір Темірдің өмір жолын білеміз	Алтын Орда, Орда Моғолстан мемлекеттерін жаулап алғанын білдік	Әмір Темірмен А.Йасауи арасындағы байланыстың себебін білгіміз келеді.

 

«Полиглот – Білім саяхаты» сұрақтары  (жұмбақтар)                                        

 

1.     Көп моншақ үй үстіне қойдым шашып, қарасаң толып жатыр

     көзіңді ашып, үйіме сәулеленіп түссе жарық, кетеді әлгі моншақ

    бәрі қашып  (жұлдыз)                                                                                                  

2.     Жұмбақ: Қыс жатады, жаз тұрады, жоқ болса да қол-аяқ қаз тұрады  (қар)       

3.     Жұмбақ: Жол үстінде қу қазық, мергеншіге жол азық  (қоян)                        

4.     Жұмбақ:  Қанатым бар ұшпайтын, қол астында қыстаймын  (балық)                     

5.     Жұмбақ: Алыстан қарасам  аппақ, таттып қарасам тәтті – ақ  (қант)            

6.     Бұдан кір қорқады, судан бұл қорқады  (сабын)                                              

7.     Көкпеңбек еді көктемде,  қызарады күзге жеткенде   (алма)                            

8.     Білімнен мол  сиясы,  балғындардың ұясы  (мектеп)                                                                                        

9.     Өзі айлакер, өзі  бір қу, жүрген жері айқай да шу  (түлкі)                               

10.  Бойын  жерге жасырған,  бұрымы бар  жасылдан  ( сәбіз)