Получите профессию

Интернет-маркетолог

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Инфоурок › Начальные классы ›Другие методич. материалы›Дарынды балаларға арналған «Логика әлемі» әдістеме құралы Б.А. Кажимова,Ж.Қ. Куаншалиева,А.М. Тауасова (іс-тәжірибесінен)

Дарынды балаларға арналған «Логика әлемі» әдістеме құралы Б.А. Кажимова,Ж.Қ. Куаншалиева,А.М. Тауасова (іс-тәжірибесінен)

Скачать материал

250Орал қаласының білім беру бөлімі

 

 

 

 

imgpreview

 

 

 

 

 

 

 

Дарынды балаларға арналған

«Логика әлемі» әдістеме құралы

Б.А. Кажимова,Ж.Қ. Куаншалиева,А.М. Тауасова

(іс-тәжірибесінен)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


Орал, 2014

Қалалық сараптама кеңесі шешімімен басылымға мұғалімдер арасында таратылуға ұсынылды

Хаттама №2.  26 желтоқсан 2014 жыл

 

 

 

 

Құрастырған:

 

Кажимова Б.А – I санатты бастауышсынып мұғалімі №34МГ

Тауасова А.М – I санатты бастауыш сынып мұғалімі№22ЖОМ

Куаншалиева Ж.Қ – ІІ санатты бастауыш сынып мұғалімі№34МГ

 

Рецензентер:

Медешева А.Б. – педагогика ғылымдарының кандидаты, М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемелекеттік университетінің информатика кафедрасының доценті

Шакирова Ж.С – А. Тайманов атындағы № 34 мектеп -гимназиясының жоғарғы санатты мұғалімі

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

      Бұл жинақта ұстаздың бастауыш сыныптардағы дарынды балаларға арналған «Логика әлемі» әдістемелік құралына курсты оқытудың бағдарламасы және сабақ жоспары, балаларға арналған шығармашылық тапсырмалар, дидактикалық ойындар енгізілген. Шығармашылық тапсырмалар арқылы оқушылырдың ойлауы, зейіні, есте сақтауы,өзіндік бағалау және қорытынды жасауға, өзінің әрекеті мен оның нәтижелерін бағалауды үйренеді.

      Жинақ бастауыш сынып мұғалімдеріне қабілеті жоғары оқушыларды анықтауға көмекшіқұрал ретінде ұсынады.

.

 

Мазмұны

 

 

Алғы сөз..............................................................................................................     4

Курс бойынша мазмұны мен құрылымы.........................................................     6

I бөлім «Қиял мен зейінге шолу»

Тақырыптық күнтізбелік жоспары.....................................................................   11

Сабақ  жоспарлары...............................................................................................   14

II бөлім «Өмірдегі тиімділік»

Логикалық тапсырмалар.......................................................................................  47

Қорытынды ...........................................................................................................  67

Қолданылған әдебиеттер .....................................................................................  68

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Алғы сөз

 

          Бастауыш білім- жалпы орта білім алудың негізгі базасы.Сондықтан, бастауыш білім  берудегі мақсаттың бірі-оқыта және дамыта отырып,балаларды өз бетінше оқытып,білім алуға үйрету.Тек өздігінен оқи алғанда ғана оқушы білімді мақсатты және нәтижелі түрде игеретіні анық. Ол үшін оқушы оқу еңбегінің дағдысы мен икемділікті қалыптастыру керек. Кейбір оқушылар күрделі мәселелер шешімін оңай тауып жатады, ал кейбіреулері  күнделікті  жәй тапсырмалардың шешуін таппай тығырыққа тіреліп жатады. Бірыңғай дұрыс шешім қабылдау үшін жағдайды дұрыс бағалауды қалай үйренуге болады? Өмірлік  жетістіктерге жету үшін адам қандай қасиеттерге ие болуы қажет? Оқушылар ақпаратты қабылдап қана қоймай,оны меңгеру технологиясын меңгерту қжет.Бұл үшін "Логика әлемі" атты дамыту курсының тигізер көмегі зор.Талпынысы мен таланты жоқ бала болмайды. Ал ең бастысы жеке - дара ойлануды әдетке айналдыру қажет,дұрыс шешім қабылдауды іздеу керек. Бұл қасиеттер баланың өмірде жетістіктерге жетуіне көмектеседі. "Шығармашылық шеберлік"  деген ұғымды бірден дамыту мүмкін емес. Сол себепті тапсырмалар арқылы баланың шығармашылық  мүмкіндіктерін қалыптастырып, бір жүйеге келтіру қажет.Тәжірибелік жұмыстар ойлау қабілетіне, өзіндік бақылауға, сонымен қатар баланың танымдық белсенділігін жетілдіруге бағытталған.Тапсырмалар мазмұны жағынан бір-біріне ұқсамайды.Әр сабақ сайын қиындайды,көлемі үлкейіп, күрделенеді, сөйтіп балалар жалықпай,тапсырманы орындау жылдамдығы артады.Тапсырма баға қоюға бағытталмаған, керісінше,оқыту мен дамытуды көздейді. Сол себепті логикалық тапсырмалар,жеке тұлғаның өзіндік ойлау қабілетін дамыту мен қалыптастыру болып табылады.Бұл - көңіл бөлу, елестету,есте сақтау мен ойлау."Бүгін және әрқашан өзің үшін жаса!" -міне, логика әлемі курсының негізгі тақырыбы."Логика әлемі" курсы ойлау, талдау, жинақтау, салыстыру,жүйелеу, шектеу, жіктеу,мойындамау(терістеу), сұрыптау, ой тұжырымы, есте сақтау, зейінді дамыту секілді тапсырмалармен қамтылған.                                                                 

          Қазақстан Республикасының әр жылға дайындалған білім беруді дамыту тұжырымдамасына сәйкес жас ұрпаққа білім беру ісінде оның жеке- даралық ерекшеліктеріне мән бере отырып,вариативтік оқыту жүйесі іске асырылуда.

Вариативтік оқытудың негізгі мақсаты-оқушылардың жалпы білім беру бағдарламасындағы жекелеген пәндерді тереңдетіп оқу мүмкіндігін туғызу.

Оқыту мен тәрбиелеу үрдісінде оқушы шығармашылығын дамытудың қажеттілігі қоғам талабынан туындайды.Оқытудың вариативтік негізінде құрастырылған таңдау курсы бастауыш сынып оқушыларына арналған.1-4 сыныптарда"Логика әлемі" курс бағдарлама  үлгісі 1-сынып аптасына 1-сағат, жылына 33 сағат ,2- 4 сыныпта аптасына 1 - сағат,жылына 34 сағат  жүктеме берілген.Негізгі оқу материалдарын үлгіге ала отырып,оқушылардың алған білім, білік,дағдыларын және пәнге деген қызығушылығын арттырады.

2014-2015оқу жылындағы ҚР - ның жалпы орта білім беретін ұйымдарында ғылым негіздерін оқытудың ерекшеліктері туралы нұсқау хатты негізге ала отырып пәнді оқытуда оқушылардың білімдерін одан әрі жетілдіре түсу мақсатында таңдау пәндері қосымша пайдаланылады.

Логика сабақтары жүйесіндегі ұсынылған есептер мен жаттығулар үш түрлі мақсатты көздейді, олар: танымдық, дамытушылық. тәрбиелік.

 

 

Танымдық мақсаты.

 

Есте сақтаудың түрлері, қиял мен зейінді қалыптастыру,дамыту.Жаңа шешімдерді іздеу,қажетті нәтижеге жету,ерекше тәсілдерін табу.

 

 

Дамытушылық мақсаты.

Сөйлеуді дамыту.Сөздермен, сөз тіркестерімен және сөйлеммен жұмыс істеу барысында тіл дамыту.Ойлау мен тіл бір--бірімен тығыз байланысты.Ойлау қызметі негізінде ойды дамыту, тексеру, салыстыру жіктеу  болса, керектісін  дәлелдеу, пікірін айту, өзгемен хабарласу,жауап беру тіл арқылы жүзеге асады. Қиялдау,елестету және шығармашылық ойлауын дамыту.

Тәрбиелік мақсаты.

Тұлғааралық қатынастың  тәрбиелік жүйелері.Қоршаған ортаға дұрыс көзқараспен қарым- қатынас жасауға тәрбиелеу.Алған білім-білік дағдыларын өмірде қолдана білуге үйрету,ізденімпаздыққа,өз-өзінесенімді болуға тәрбиелеу.

 

Курстың міндетті:

-Курстың басты міндетті- оқушыларға білім жүйесінің негіздерін меңгерту,тұлғалық қасиеттерін қалыптастыру,оқушылардың танымдық, шығармашылық қабілеттерін молайту.

-Зерттеушілік дағдыларын қалыптастыру.

-Өзіндік жұмыс жағдаяттарын тиімді  шешу.

Пәнаралық байланыс: әдебиеттік оқу, математика, қазақ тілі, дүниетану, логика негіздері, ұлттық дүниетаным.

Ұйымдастыру формалары: топтық жұмыс, зерттеу, бақылау жұмысы, жеке жұмыс, қосымша әдебиетпен жұмыс.

Жиілігі: 33 сағат

Оқушылар білуі тиіс:

-  өз ойларын ауызша және жазбаша еркін жеткізе білуге дағдылану

- теориялық білімдерін практика жүзінде ұштастыра білу

- өз қиялын ұштай отырып, сұрақ қоя білу

- күнделікті өмірінде болып жатқан түрлі іс әрекеттің ерекшелігін бақылау әдісін қолдану арқылы анықтау

Оқушылар істей алуы тиіс:

- өзгеше және шапшаң ойлау

- әрекетті немесе нәтижені сынау

- өз көзқарасын және өз ойын ашық айту

- тірек сөздермен, мұғаліммен және дербес жұмыс жасау

Күтілетін нәтиже:

Білім алушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып,өз бетімен жұмыстануға,дәлелдеуге, салыстыра отырып пікір айтуға,есте сақтауға,өз-өзіне сеніммен қарауға,жаңа шешімдерді іздей білетін  тұлға қалыптастыру.

Сауатты оқуға,түсінуге,ажыратуға,салыстыруға алған білімін күнделікті өмірде қолдануға дағдыланады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Курс бойынша мазмұны мен құрылымы

«Қиял мен зейінге шолу»

Дарынды балаларға арналған «Логика әлемі» көмекші, әдістемелік құралының құрылысы мен мазмұны математика курсының негізгі болып табылады.  Мұнда тек қажетті дайындық деңгейі жетістіктерін қамтамасыз етіп қана қоймайды, сонымен қатар логикалық - математикалық  дайындықты күшейтетін терең, әрі жан - жақты математикалық білімді игеруді, математикалық нысандармен жұмыстағы нақты тәжірибені дифференциалдық тәсіл мүмкіндіктерін, оқу қызметінің маңызды элементтерін дамытуға жол ашады. Жаттығулар жинағында сабақтарды белгісіне қарай бөлуге және оларды орындауға, салыстыруға, жүйелеуге, логикалық сөздерді түсінуге және оларды дұрыс қолдануға, талдауға, ұғымды анықтауға, арналған тапсырмалар берілген.

Оқушыларды талқылай білуге, алған білімдерін қолдана білуге, негізделген ауызша есептеудің қызықты тәсілдеріне арналған тапсырмалар енгізілген.

Шығармашылық жаттығулар, геометриялық маңызды жаттығулар, логикалық тапсырмаларды шығару тәсілдерін үйретуді көздейді.

«Өмірдегі тиімділік»

Дарынды балаларға арналған «Логика әлемі» көмекші, әдістемелік құралының ұтымдылығы оқушылардың бастауыш сыныптардан бастап өз ойын жүйелі де түсінікті етіп жеткізу, сөйлеу дағдыларын қалыптастыру болғандықтан, қызықты сұрақтар, мақал - мәтел, жұмбақтарды, жаңылтпаштарды талдатуға басты назар аударылaды. Сондай-ақ сөйлеудің ауызша және жазбаша түрі, олардың ерекшеліктерін қамтыған материалдар берілді.Тез ойлап ,тез шешім қабылау, салыстыру,ажырату қабілеттерін дамытады.

Оқушылар тіліміздің грамматикалық құрылысы бойынша білімдерді толықтырылып, оларда білік, дағдылар қалыптастырылады.

Оқушыға өз ойын еркін айтуына, ойын дамыта өзгертуіне шығармашылық жұмыстағы еркіндікке, кез келген мәселені шешуге, баға беруге, таңдау жасауға, оқығанын өмірмен байланыстыруына, өмірде қолдана алуына мүмкіндік береді.

Оқушылар алдына өзекті міндеттерді қоя біледі, оларды шешеді,  логикалық тапсырмаларды пайдаланып, салыстыру, топтау әдістерін қолданып, дәлелді тәуелділіктің шешуін табады, талдай білу дағдысын дамытады, тәуелділік байланысын орнатады және қорытынды жасауды үйренеді.

Сонымен қатар логикалық ойлауға дағдыланады, логикалық  сөйлеу және ойша елестеу қабілеті дамиды.

Қоршаған ортаны танып, білу үрдісі баланың ойлануын дамытып қана қоймайды, оқушының қоршаған ортаға адамгершілік қарым - қатынасын қалыптастыруына мүмкіндік туғызады. Оқушылардың қоршаған дүние туралы алған білімін дұрыс қолданып, әлеуметтік және табиғи ортада өзінің жүріс тұрысын әділ бағалай білу қабілетін тәрбиелеу. Қоршаған ортаны танып білу сабақтарында алған білімі өз бетінше жұмыс істеу қабілетін дамытады.

Таным теориясы адамға жинақталған ақпаратты зерттеп, ішінен маңыздысын таңдап, соның негізінде дұрыс өмірлік салтын ретке келтіру, дұрыс таңдау жасау қабілетіне ие болуға, яғни өзінің болмысы мен әрекетін бағалау дағдысын көрсете білуге мүмкіндік береді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

"Логика  әлемі "  1- сынып  Күнтізбелік жоспар аптасына

1 сағат, жылына -33 сағат

 

№

Уақыты

Сағ

саны

Тақырыбы

Күтілетін нәтиже

Пәнаралық байланыс

1,2

 

2

Балалардың даму деңгейін анықтау

Есте сақтау қабілеті, уақытқа орындауға бейімдеу

Бейнелеу

3,4

 

2

Талдау және жинақтау

Қатені түзеуге, салыстыруға дағдыландыру

Әліппе, бейнелеу өнері

5

 

1

Талдау және жинақтау

Қатені түзеуге, салыстыруға дағдыландыру

Әліппе, бейнелеу өнері

6,7

 

2

Талдау және жинақтау

Шапшаңдыққа бейімдеу

Әліппе, бейнелеу өнері математика

8,9

 

2

Талдау және жинақтау

Салыстыруға дағдыландыру, көз қырағылығын дамыту

Әліппе, бейнелеу өнері

10,11

 

2

Салыстыру

Айырмашылықты табуға үйренеді

Әліппе, бейнелеу өнері

12,13

 

2

Салыстыру

Айырмашылықты табуға үйренеді

Әліппе, бейнелеу өнері

14

 

1

Ұқсастығы мен айырмашылығы

Ортақ белгілерді табады

Әліппе

15

 

1

Мөлшерді зерттеп салыстыру

Мөлшерлі зерттеп салыстыруға үйренеді

Әліппе, бейнелеу өнері

16,17

 

2

Жүйелеу

Заңдылықты сақтап сурет салуға үйренеді

Дүниетану,

әліппе

18,19

 

2

Жүйелеу

Заңдылықты сақтап сурет салуға үйренеді

Дүниетану,

әліппе

20,21

 

2

Жүйелеу

Логикалық тапсырманы ауызша есептеуге төселеді

Бейнелеу

22,23,

 

2

Шектеу

Түстерді ажырату.салыстыруға дағдыландыру

әліппе

24

 

1

Шектеу

Түстерді ажырату.салыстыруға дағдыландыру

 

әліппе

25,26

 

2

Терістеу( мойындау)

Түсіндіріп айту.

Математика

27

 

1

Терістеу( мойындау)

Түсіндіріп айту.

Математика

28,29

 

2

Талдап қорыту

Мұқият қарауға зейінін тұрақтандыру

Көркем жазу, математика

30

 

1

Қортындылау

Логикалық тапсырманы ауызша есептеуге төселеді

Әліппе

31,32

 

2

Сұрыптау

Логикалық тапсырманы ауызша есептеуге төселеді

Әліппе, бейнелеу өнері

33

 

1

Ой тұжырымы

Тапсырманы жүйелі орындауға дағдыландыру

Әліппе, математика, бейнелеу өнері

 

 

 

"Логика  әлемі "  2- сынып  Күнтізбелік жоспар аптасына

1 сағат, жылына -34 сағат

 

№

Уақыты

Сағ

саны

Тақырыбы

Күтілетін нәтиже

Пәнаралық байланыс

1,2

 

2

Балалардың даму деңгейін анықтау

көз қырағылығын дамыту

Дүниетану, математика, бейнелеу өнері

3

 

1

Зейінді шоғырландыру

Мұқият қарауға зейінін тұрақтандыру

Қазақ тілі, бейнелеу өнері

4,5

 

2

Зейінді шоғырландыруды дамыту

зейінін тұрақтандыру

Әдебиеттік оқу, математика

6,7

 

2

Назар аударуды дамыту

зейінін тұрақтандыру

Әдебиеттік оқу, математика

8

 

1

Зейінді дамыту

Шапшаңдыққа үйренеді

Әдебиеттік оқу, математика

9

 

1

Зейінді жаттықтыру

Шапшаңдыққа үйренеді

Әдебиеттік оқу, математика

10,11

 

2

Есту арқылы жадында сақтауды дамыту

Есту арқылы есте сақтауға үйренеді

Әдебиеттік оқу, математика

12

 

1

Есту арқылы есте сақтау қабілетін жаттықтыру

Мұқият қарауға, тыңдауға дағдыланады

Математика, қазақ тілі

13,14

 

2

Көру арқылы есте сақтау қабілетін дамыту

Заңдылықты сақтауға үйренеді

Қазақ тілі, бейнелеу өнері

15,16

 

2

Көру арқылы есте сақтау қабілетін жаттықтыру

Заңдылықты сақтауға үйренеді

Қазақ тілі, бейнелеу өнері

17,18

 

2

Қисынды ойлауды дамыту

Мұқият қарауға, тыңдауға дағдыланады

Әдебиеттік оқу,  Математика, қазақ тілі

19

 

1

Қисынды ойлауды дамыту

Мұқият қарауға, тыңдауға дағдыланады

Әдебиеттік оқу,  Математика, қазақ тілі

20,21

 

2

Қисынды ізденіс тапсырмалары

Толықтырып жазу, сәйкестендіру

Әдебиеттік оқу, бейнелеу өнері

22

 

1

Қисынды ізденіс тапсырмалары

Толықтырып жазу, сәйкестендіру

Әдебиеттік оқу, бейнелеу өнері

23,24

 

2

Заңдылықты іздеуге үйрету

Заңдылықты анықтау

Әдебиеттік оқу, математика

25

 

1

Заңдылықты іздей білуге жаттықтыру

Мұқият қарауға, тыңдауға дағдыланады

Әдебиеттік оқу, математика

26

 

1

Ойша көз алдына елестету

Ойлап салу,  елестету қабілеті артады

Математика

27

 

1

Ойша көз алдына елестетуді жетілдіру

Ойлап салу,  елестету қабілеті артады

Математика

28,29

 

2

Қисынды ізденіс тапсырмалары

Толықтырып жазу, сәйкестендіру

Әдебиеттік оқу, бейнелеу өнері

30

 

1

Қисынды ізденіс тапсырмалары

Толықтырып жазу, сәйкестендіру

Әдебиеттік оқу, бейнелеу өнері

31

 

1

Кеңістікте қиялды дамыту

Ойлау қабілеті артады

Математика

32

 

1

Заттардың кеңістікте орналасуын анықтай білуге жаттықтыру

Кеңістіктегі ұғымдарды меңгереді

Бейнелеу өнері, Математика

33,34

 

2

Білімдарлар сайысы

Тапсырманы жүйелі орындауға дағдыландыру

Әдебиеттік оқу, математика, бейнелеу өнері

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

"Логика  әлемі "  3- сынып  Күнтізбелік жоспар аптасына

1 сағат, жылына -34 сағат

 

№

Уақыты

Сағ

саны

Тақырыбы

Күтілетін нәтиже

Пәнаралық байланыс

1,2

 

2

Балалардың даму деңгейін анықтау

Сұраққа жауап іздеу, ойша ойлауға үйренеді

Әдебиеттік оқу, математика, бейнелеу өнері

3

 

1

Балалардың даму деңгейін анықтау

Сұраққа жауап іздеу, ойша ойлауға үйренеді

Әдебиеттік оқу, математика, бейнелеу өнері

4

 

1

Зейінді топтауды дамыту

Мұқият қарауға, тыңдауға дағдыланады көз қырағылығын дамыту

Әдебиеттік оқу, математика, қазақ тілі

5

 

1

Назар аударуды дамыту

Мұқият қарауға, тыңдауға дағдыланады, көз қырағылығын дамыту

Әдебиеттік оқу, математика, қазақ тілі

6

 

1

Назар аударуды жетілдіру

Мұқият қарауға, тыңдауға дағдыланады, көз қырағылығын дамыту

Әдебиеттік оқу, математика, қазақ тілі

7,8

 

2

Зейінділікті жаттықтыру

Ойналуға, дәлелдеуге төселеді

математика, қазақ тілі

9

 

1

Есту арқылы есте сақтауды дамыту

Ойналуға, дәлелдеуге төселеді

математика, қазақ тілі

10

 

1

Есту арқылы есте сақтау қабілеттін жетілдіру

Есту арқылы есте сақтауға үйренеді

Әдебиеттік оқу, математика

11

 

1

Есту арқылы есте сақтауды жаттықтыру

Есту арқылы есте сақтауға үйренеді

Әдебиеттік оқу, математика

12

 

1

Көру арқылы есте сақтау қабілетін дамыту

Заңдылықты сақтауға үйренеді

Қазақ тілі, бейнелеу өнері

13

 

1

Көру арқылы есте сақтау қабілетін жетілдіру

Заңдылықты сақтауға үйренеді

Қазақ тілі, бейнелеу өнері

14

 

1

Көру арқылы есте сақтау қабілетін жаттықтыру

Заңдылықты сақтауға үйренеді

Қазақ тілі, бейнелеу өнері

15

 

1

Логикалық ойлауды дамыту

Ауызша есептеу,  елестету қабілеті артады

Математика

16

 

1

Логикалық ойлауды жетілдіру

Ойша ойлау,  елестету қабілеті артады

Математика

17

 

1

Логикалық ойлауды жаттықтыру

Ойша ойлау,   елестету қабілеті артады

Әдебиеттік оқу, математика

18,19

 

2

Логикалық ізденіс тапсырмалары

Ойлап салу,  елестету қабілеті артады

Әдебиеттік оқу, математика

20

 

1

Заңдылықты іздеуге үйрету

Заңдылықты сақтауға үйренеді

Әдебиеттік оқу, математика

21

 

1

Заңдылықты іздей білуге үйрету

Заңдылықты сақтауға үйренеді

Әдебиеттік оқу, математика

22

 

1

Заңдылықты іздей білуге жаттықтыру

Заңдылықты сақтауға үйренеді

Әдебиеттік оқу, математика

23

 

1

Қиялды жетілдіру

Ойлап салу,  елестету қабілеті артады

Әдебиеттік оқу, математика

24

 

1

Ойша көз алдына елестету

Ойлап салу,  елестету қабілеті артады

Әдебиеттік оқу, математика

25,26

 

2

Елестетуді жетілдіру

Шартты белгілермен жұмыс жасау

Дүниетану,математика

27,28

 

2

Кеңістікте қиялды дамыту

Кеңістіктегі ұғымдарды меңгереді

Бейнелеу өнері, Математика

29

 

1

Кеңістікте қиялды жетілдіру

Кеңістіктегі ұғымдарды меңгереді

Бейнелеу өнері, Математика

30

 

1

Кеңістікте заттардың орналасуын анықтау

Кеңістіктегі ұғымдарды меңгереді

Бейнелеу өнері, Математика

31

 

1

Кеңістікте заттардың орналасуын анықтауды жетілдіру

Кеңістіктегі ұғымдарды меңгереді

Бейнелеу өнері, Математика

32

 

1

Қайталау

Тапсырманы жүйелі орындауға дағдыландыру

Әдебиеттік оқу, математика, бейнелеу өнері

33,34

 

2

Білімдарлар сайысы

Тапсырманы жүйелі орындауға дағдыландыру

Әдебиеттік оқу, математика, бейнелеу өнері

 

 

Логика  әлемі "  4- сынып  Күнтізбелік жоспар аптасына

1 сағат, жылына -34 сағат

 

№

Уақыты

Сағ

саны

Тақырыбы

Күтілетін нәтиже

Пәнаралық байланыс

1,2

 

2

Балалардың даму деңгейін анықтау

Заңдылықты сақтауға үйренеді

Қазақ тілі, бейнелеу өнері

3,4

 

2

Зейін

Мұқият қарауға, тыңдауға дағдыланады көз қырағылығын дамыту

Әдебиеттік оқу, математика, қазақ тілі

5,6

 

2

Жадында сақтау

Заңдылықты сақтауға үйренеді

Қазақ тілі, бейнелеу өнері

7

 

1

Заңдылықты сақтау

Заңдылықты сақтауға үйренеді

Қазақ тілі, бейнелеу өнері

8,9

 

2

Қиял

Заңдылықты сақтауға үйренеді

Қазақ тілі, бейнелеу өнері

10,11

 

2

Зейінді дамыту

Мұқият қарауға, тыңдауға дағдыланады көз қырағылығын дамыту

Әдебиеттік оқу, математика, қазақ тілі

12,13

 

2

Жадында сақтау

Заңдылықты сақтауға үйренеді

Қазақ тілі, бейнелеу өнері

14

 

1

Заңдылықты іздестіру

Мұқият қарауға, тыңдауға дағдыланады көз қырағылығын дамыту

Әдебиеттік оқу, математика, қазақ тілі

15,16

 

2

Қиялды дамыту

Ойлап салу,  елестету қабілеті артады

Әдебиеттік оқу, математика

17

 

1

Өткенді қайталау

Ойлап салу,  елестету қабілеті артады

Әдебиеттік оқу, математика

18,19

 

 

2

Зейінді жеттілдіру

Мұқият қарауға, тыңдауға дағдыланады көз қырағылығын дамыту

Әдебиеттік оқу, математика, қазақ тілі

20,21

 

2

Жадында сақтауды дамыту

Ойлап салу,  елестету қабілеті артады

 

Әдебиеттік оқу, математика

22

 

1

Заңдылықты іздеуге үйрету

Мұқият қарауға, тыңдауға дағдыланады көз қырағылығын дамыту

Әдебиеттік оқу, математика, қазақ тілі

23,24

 

2

Қиялды жеттілдіру

Ойлап салу,  елестету қабілеті артады

Әдебиеттік оқу, математика

25,26

 

2

Зейінді жаттықтыру

Мұқият қарауға, тыңдауға дағдыланады көз қырағылығын дамыту

Әдебиеттік оқу, математика, қазақ тілі

27,28

 

2

Жадында сақтауды жаттықтыру

Ойлап салу,  елестету қабілеті артады

Әдебиеттік оқу, математика

29

 

1

Көру арқылы есте сақтауға жаттықтыру

Заңдылықты сақтауға үйренеді

Қазақ тілі, бейнелеу өнері

30

 

1

Заңдылықты анықтауға арналған жаттығулар

Мұқият қарауға, тыңдауға дағдыланады көз қырағылығын дамыту

Әдебиеттік оқу, математика, қазақ тілі

31

 

1

Қиял мен қисынды жаттықтыру

Заңдылықты сақтауға үйренеді

Қазақ тілі, бейнелеу өнері

32,33

 

2

Білімдарлар сайысы

Заңдылықты сақтауға үйренеді

Қазақ тілі, бейнелеу өнері

34

 

1

Білімдарлар сайысы

Заңдылықты сақтауға үйренеді

Қазақ тілі, бейнелеу өнері

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1- сабақ 1 сынып

Балалардың даму деңгейін анықтау

Сабақтың мақсаты:

1.Түстерді ажыратуға,қиял мен зейінді тұрақтату

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Сабақтың барысы: Ұйымдастыру бөлімі

Ми гимнастикасы."Басты шайқау " Ойлау қабілетін жақсартады.

"Жалқау сегіздік"  мидың  белсенді жұмыс  істеуіне ,  есте сақтау  қабілетінің  дамуына  көмектеседі.

"Мерген көз"көздің  шаршағанын  басуға  көмектеседі. Сағат  тілінің  бағытымен 6 рет дөңгелек  сызу және  кері  бағытта  да 6 рет дөңгелек  сызу.

Балалардың  зейінділігі  мен есту  қабілетін  байқау.

Тапсырма №1.

Тапсырманы  мұқият қарап шық.Марғаулар телефонның сымын үзді.Үзілген жерді тауып, 2  минутта көк бояумен жалға.

 

 

Тапсырма №2.

Жұмбақты шеш.Суреттен жауабын тап.

Көк түсті қоңырау,

Тұр мылқау, саңырау.

 

Жауабы:қоңырау гүл

Тапсырма № 3.

Үлкен шыршаны, күлтелері көп гүлді, кішкентай зымыранды, орта көлемдегі допты боя.

 

Көзге арналған  жаттығулар.

"Мерген көз"көздің  шаршағанын  басуға  көмектеседі. Сағат  тілінің  бағытымен 6 рет дөңгелек  сызу және  кері  бағытта  да 6 рет дөңгелек  сызу.

" Көзбен ату " - көзді  оңға-солға,  жоғары-төмен бағытта  қозғалту.

Тапсырма №4.

Жауабы:Мұғалім  бір-ақ рет айтады, оқушы  аталған заттың  қасына "+"  таңбасын  қоюы  тиіс.

 

Тапсырма № 5.

Айдос қарбызды өте жақсы көреді.Айдосқа қарбыз тіліміне жететін жолды қарындашпен сызып көрсет.

 

Сабақты қорытындылау.

 

 

2-сабақ1 сынып

Балалардың даму деңгейін анықтау

Сабақтың мақсаты:

1.Түстерді ажыратуға,қиял мен зейінді тұрақтату

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Сабақтың барысы: Ұйымдастыру бөлімі

Ми гимнастикасы. (Өткен сабақтағы жаттығулар)

Балалардың  зейінділігі  мен есту  қабілетін  байқау.

Тапсырма №1.

Тапсырманы  мұқият қарап шық.Суреттегілер қайда тұрады? Көк түспен ұяға және қызыл түспен  үйшікке апар.

 

Тапсырма №2.

Жұмбақты шеш.Жауабын суреттен тауып, боя

Топырақты бұзып жарып,

 Өсіп шықты тамырдан.

Қалпақ киіп қолшатырдай,

 Шықты жерге жұлдыздай.

 

Көңілді үзіліс.

Сол қолыңмен оң құлағыңды, ал оң қолыңмен мұрныңды

ұста. Енді қолдарыңды тез ауыстырып, сол қолыңмен

мұрныңды, оң қолыңмен құлағыңды ұста. (Бес рет)

Тапсырма № 3.

Қайсысы артық?

 

 

Жауабы: банан,күшік

 

Тапсырма №4.

Үлгіге қарап боя.

 

 

Көзге арналған  жаттығулар.

"Мерген көз"көздің  шаршағанын  басуға  көмектеседі. Сағат  тілінің  бағытымен 6 рет дөңгелек  сызу және  кері  бағытта  да 6 рет дөңгелек  сызу.

" Көзбен ату " - көзді  оңға-солға,  жоғары-төмен бағытта  қозғалту.

Гафикалық диктант.

а) Ең алдымен саусақтарымыз "амандасып " алсын. Оң қолымыздың басбармағы сол қолымыздың саусақтарымен амандасып шығады.

Содан кейін сол қолымыздың басбармағы оң қолымыздың саусақтарымен амандасады.

ә) Суретке мұқият қара. Сол жаққа дәл осындай өрнектің суретін сал.

Сабақты қорытындылау.

 

 

 

 

3-сабақ 1 сынып

Талдау  және жинақтау

Сабақтың мақсаты:

1.Түстерді ажыратуға,қиял мен зейінді тұрақтату

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Сабақтың барысы:Ұйымдастыру бөлімі

1.Ми гимнастикасы.

«Басты шайқау» ойлау қабілетін жақсартады (30 секунд).

«Жалқау сегіздіктер» мидың белсенді жұмыс істеуіне, есте

сақтау қабілетінің дамуына кемектеседі (2-3 рет).

«Kөздi жыпылықтату» көз ауруларының барлық түріне

пайдалы. Демалып, демшығарған сайын көзді жыпылықтат.

2.Ширату

Саған кім болады?

Әкеңнің әкесі — ата.

Әкеңнің шешесі - әже.

Шешеңнің әкесі- нағашы ата.

Шешеңнің шешесі - нағашы әже.

Өзіңнен кіші қыз бала- қарындас.

Өзіңнен кіші ер бала- іні.

Тапсырма №1. Кәмпиттерді былайша боя: үлкен кәмпитті қызыл және көк кәмпиттің ортасында, ал күлгін кімпит көк кәмпиттің қасында болсын.

 

Тапсырма №2.Жәндіктер мен құстарды ата. Жәндіктерді қызыл қарындашпен, ал құстарды сары түспен айналдыра сыз.

 

 

Көңілді үзіліс

Сол қолыңмен желкеңнен маңдайыңа дейін және оң қолыңмен

қарыныңды сипа.

Бұл жаттығу бірмезгілде орындалады.

Келесіде  қолдардың қозғалысын ауыстыру керек. Жаттығу 4

рет қайталанады.

Логикалық ізденіс тапсырмалары.

Тапсырма №3. Суреттен артық затты тауып,оны боя.

Жауабы: қарындаш

Тапсырма №4. Суретшінің қатесін түзет.

Жауабы: а) тәрелке артық, бұл жерге кесе немесе шыны аяқ

тұруы керек.

Ә) ыдысқа гүл дұрыс салынбаған.

Тапсырма №5. Жаңылыспадағы суретті төменде берілген  суреттерден тап және оны боя. Жауабы: 1, 3, 4-суреттер.

 

4-сабақ 1 сынып

Сабақтың мақсаты:

1.Түстерді ажыратуға,қиял мен зейінді тұрақтату

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Сабақтың барысы: Ұйымдастыру бөлімі

Ми гимнастикасы. Өткен сабақтағы жаттығуларды қайталау.

1.    Ширату

Әкеңнің әкесін қалай атайсың? (ата)

«А» әрпінен басталатын бес ұлдың атын айт (Абылай, Айдын, Асхат, Арман, Айдар).

Өзіңдіқайдан көре аласың? (айнадан)

Иттің баласын калай айтады? (күшік)

Атасы немересін калай айтады? (немере)

2.    Тапсырма №1. Оқушыларға диалог құрғызу. Бұл адамдар бір-біріне не айтуы мүмкін?

 

 

 

3.    Тапсырма №2. Мына төмендегі фигуралардан құралған заттарды ойлап тауып, олардың суретін сал.                                                                                

 

 

 

 

 


Көңілді үзіліс. Өткен сабақтағы жаттығуларды қайталау ұсынылады.

Логикалық ізденіс тапсырмалары.

 

4.    Тапсырма №3. Оқушылар мұғалімнің жетекшілігімен тапсырманы оқып, түсіндірме мысалды талдайды. Осы мысалға сүйене отырып, келесі тапсырманы шешеді. Жауабы: автобуспен адамдарды тасыса, ал жүк машинамен жиһазды тасиды; күн жылыда көйлек киетін  болса, аязды күні тон киеді.

5.    Тапсырма №4. Жауабы: қияр артық, өйткені ол көкөніс. Басқасы жеміске жатады. Шие, алмұрт, алма-жеміс.

Көзге арналған жаттығулар. Мұғалімінің таңдауы бойынша.

Графикалық диктант. Нүкте арқылы сурет салу. Нүктелерді қосып сызу арқылы құмырсқаның илеуге дейінгі жолын көрсет. Құмырсқаның илеуi және оның еңбекқорлығы туралы әңгіме-дүкен кұруға болады.

Сабақты қорытындылау. Біз сабақта не үйрендік?

 

5- сабақ 1 сынып

Талдау және жинақтау

Сабақтың мақсаты:

1.Түстерді ажыратуға,қиял мен зейінді тұрақтату

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Сабақтың  барысы: Ұйымдастыру бөлімі

Ми гимнастикасы.

Ширату.

«Р» әрпімен аяқталатын ай аттары (қаңтар, cәyip, мамыр).

Үндемей оқытады (кітап).

Орнынан қозғалмай жүреді (сағат).

Кепкен жүзім (мейіз).

Өрмекшінің аяғы нешеу? (6)

Шөлді басатын ыстық сусын (шәй)

Тапсырма №1. Бірінші суретте пайдаланылған пішіндер: үш үшбұрыш, бір сопақша,

шаршы, дөңгелек, түзу сызық, жарты дөңгелек. Осы суреттегі артық пішіндер: eкі

төртбұрыш, ұзын сопақша. Екінші суретте пайдаланылған пішіндер: бес дөңгелек, екі

үшбұрыш, екі түзу сызық, бip қисық сызық, eкі нүкте, төртбұрыш. Осы суреттегі

артық пішіндер: шаршы, төртбұрыш, сопақша.

 

Тапсырма №2. Бұл тапсырманы балалар пайымдап, әңгімелей

отырып орындайды. Жыртқыш жануарларды дөңгелектеп сызып шық.Оларды неге бұлай атайды? Олар туралы не білесің?

 

 

Көңілді үзіліс  (мұғалімнің  таңдауы бойынша).

Орнымыздан тұрайық,

Қолды алға созайық.

Алға қарай бip адым,

Артқа қарай бip адым.

Жоғары-төмен қарайық,

Орнымызды табайық.

Тапсырма №3. Суретте қанша шаршы ,үшбұрыш және дөңгелек бар,сана. Жазып қой.

Тапсырма №4.Бояу салынған әрбір түтікті оң жақтағы суретпен біріктір.Боя.

 

 

Көзге арналған жаттығулар.

Жаттығу№1. Көзді қаттыжұмып, қайта ашу. 15 секундта 4-5 рет қайталау.

Жаттығу №2. Басты қимылдатпай, жоғары-төмен, оңға-солға

қарау. 7-8 рет қайталау.

Жаттығу №3. Көзді айналдырып, жоғары-төмен, оңға- солға

қарау. 7-8 рет қайталау.

Графикалық диктант.

Бастапқы нүктеден бip торкөз оңға, бip торкөз төмен, eкi

торкөз оңға, бip тор жоғары, бip оңға, ең төмен, бес оңға, eкi

жоғары, бip солға, бip жоғары, eкi оңға, сегіз төмен, бip солға,

eкi жоғары, бip солға, eкi төмен, бip солға, eкi жоғары, үш

солға, eкi төмен, бip солға, eкi жоғары, бip солға, eкi төмен, бip

солға, үшжоғары, бip солға, төрт жоғары, сосын бастапқы

нүктемен қосамыз.

Жауабы: мысық.

Сабақты корытындылау: Балалар сабақта орындаған

жұмыстарын бағалап, дөңгелекшені бояйды.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2 сынып.1-сабақ

Балалардың даму деңгейін анықтау.

 

Сабақтың мақсаты:

1.Түстерді ажыратуға,қиял мен зейінді тұрақтату

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Сабақтың барысы.Ұйымдастыру бөлімі

Ми гимнастикасы.

а) «Басты шайқау». Ойлау қабілетін жақсартады. Терең демал, иығыңды бос ұстап, басыңды алға таста. Денедегі ауырлық түскенше басыңды ақырын ары–бері айналдыр. Иегіңді бір сызықтың бойымен кеуде тұсына әкел.

б) «Жалқау сегіздіктер». Жаттығу ми құрылымының белсенді жұмыс істеуіне, есте сақтау қабілетінің дамуына көмектеседі. Ауадасегіз санын сал, әр қолыңмен жеке-жеке және екі қолыңмен үш рет қайтала.

 

Ширату.

1.      Бүгін аптаның қай күні? (Оқушы осы күннің атын айтады).

2.      Аптаның нешінші күні? (Оқушы апта күндерін санап, осы күннің реттік санын айтады).

3.      Жылдың қай мезгілі? (Қыс, көктем, жаз және күз мезгілдерінің сәйкесін айтады).

4.      Тағы қандай жыл мезгілдерін білесің? (Айтылмаған жыл мезгілдерін айтады).

5.      11-ден 20-ға дейін және кері сана (11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 19, 18, 17, 16, 15, 14, 13, 12, 11)

6.      Екі бұзаудың бірі оңға, ал екіншісі солға қарап тұр. Олар бірін – бірі көре ме? – (Бұзаулар қатар және қарама-қарсы бағытқа қарап тұрса, олар бірін-бірі көреді. Ал егер олар қатар және бір бағытқа қарап тұрса, онда соңында тұрған бұзау алдында тұрған бұзауды көреді де, алдында тұрған бұзау соңындағыны көрмейді).

7.      Көзді жұмғанда не көресің? (Түс)

Тапсырма-1.Сандардың ішінде біреуі жоқ. Сол санды ата.

 

 

Жауабы: 3

Тапсырма-2. Әр қатардан артық сөзді сыз. Таңдауыңды түсіндіріп бе

Сағат, минут, түн, секунд. (Түн – уақыт бірлігіне жатпайды).

Әнші, ақын, сазгер, әже. (Әже – туыстықтыбілдіретін сөз).

Домбыра, сырнай, балға, сыбызғы. (Балға – саз аспабына жатпайды).

Дәптер, қайшы, қалам, қарындаш. (Қайшы оқу құралы емес).

Жеті, тоғыз, қол, қырық. (Қол – дене мүшесі).

Көңілді үзіліс.Қолдарыңа он таяқша алыңдар. Оларды жұдырықтарыңа салып қысыңдар. Жұдырықтарыңды ашып, үстел үстіне тастаңдар. Енді таяқшаларды бір-бірлеп жинаңдар. Жинау кезінде қатар жатқан таяқшаларды қозғап жібермеңдер. Егер бір таяқша қозғалып кетсе, тапсырма басынан бастап қайта орындалады.

Тапсырма-3. Төртбұрыштардың екеуі бірдей және екеуі әртүрлі болатындай етіп боя.

 

                               

Тапсырма-4. Суретте дөңгелек көп пе,тіктөртбұрыш көп пе? Сана. Жауабыңды тексер. Дөңгелектерді көк түспен боя, оларды санап жаз. Содан соң тіктөртбұрышты қызыл түске боя, санап жаз.

 


                            

 

Көзге арналған жаттығулар.«көзді жыпылықтату». Көз ауруларының барлық түріне пайдалы.Дем алып, дем шығарған сайын көзіңді жыпылықтат.

Тапсырма-5. 1) Себетте алмұрттар жатыр еді. Сәния, Әлия және Майра 2 алмұрттан алды. Себетте алмұрт қалған жоқ. Себетте қанша алмұрт болған еді? Жауабын айналдыра сыз. Жауабы: 3  5  2  6

Жауабы: себетте барлығы 6 алмұрт болды.

2) Алма ағашында 10 алма өсіп тұр. Балалар әрқайсысы бір алмадан алды. Ағашта 6 алма қалды. Неше бала алма алды? Жауабын айналдырып сыз.Жауабы: 1        10         6        4

Жауабы: 4 бала алма алды.

3) Төрт жұмыртқа 5 минутта пісті. Бір жұмыртқа неше минутта піседі? Жауабы: 1минут    4 минут   6 минут    5 минут

Жауабы: бір жұмыртқа 5 минутта піседі.

Сабақты қорытындылау. Біз не үйрендік?

                                            

2-сабақ 2 сынып.

Балалардың даму деңгейін анықтау.

Сабақтың мақсаты:

1.Түстерді ажыратуға,қиял мен зейінді тұрақтату

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Сабақтың барысы.

Ми гимнастикасы.

Ширату.

1.                  Бір жылда неше ай бар? (Бір жылда 12 айбар)

2.                  Екінші және жетінші айды ата.(Екінші ай – ақпан, жетінші ай - шілде)

3.                  Барлық бұрыштары бірдей төртбұрыш (Тік төртбұрыш)

4.                  Метр қандай өлшем бірлігі? (Ұзындық бірлігі)

5.                  Сағат ше? (Уақыт бірлігі)

6.                  Киллограмм ше? (Масса бірлігі)

7.                  Ойнайтын балалардың бір бөлігі (Топ)

Тапсырма – 1. Суретті мұқият қара.  Фигурада қанша үшбұрыш бар. Санын торкөзге жаз.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Жауабы: 24 үшбұрыш

Тапсырма – 2. Суретті мұқият қара. Ең жоғарғы ұшып келе жатқан ұшақты – көк, ал ең төмен ұшып келе жатқан ұшақты жасыл қарындашпен боя. Ұшақтардың кеңістіктегі орналасуын түсіндіріп бер.

Жауабы: жоғарыдағы көк түсті,ортада үш ұшақ төменде жасыл түсті ұшақтың суреті салынған. Ортаңғы қатардағы ұшақтардың біреуі ең алдында және екеуі ең соңында ұшып келеді.

Көңілді үзіліс. Музыка ырғағымен би қозғалысын жасауды ұсынуға болады.

Тапсырма – 3. Сәйкес сөзді тап. Оны айналдыра сыз. Түсіндіріп бер.

Жомарт -сараң

Ащы-?  (тәтті,дәмді,тұщы, қышқыл)

Тұңғыйық-тайыз

Көп-? (артық, кем, аз,кіші,үлкен)

Биік-аласа

Қыс -? (жаңбыр, көктем,жаз,шана)

Жауабы: тұщы, аз, жаз.

 

Тапсырма – 4. Серіктің бойы Беріктен биік, Дарханнан аласа, ал Берік Дарханнан аласа. Балалардың атын жаз.

Жауабы:Оқушылар өз таңдауын түсіндіреді.

 

Тапсырма – 5.Графикалық диктант.

Бастапқы нүктеден 1 тор жоғары,1 тор жоғары солға қиялап,1 тор жоғары,1 тор оңға,1 тор төмен, 1 тор оңға, 1 тор жоғары,1 тор оңға, 1 тор төмен, 1 тор жоғары,1 тор оңға,1 тор төмен,1 тор оңға,1 жоғары,1 оңға,1 төмен, 1тор төмен қиялап солға,1 тор төмен.

Жауабы: хан сарайы.

Сабақты қорытындылау.

 

 

3 – сабақ 2 сынып.

Зейінді шоғырландыру.

Сабақтың мақсаты:

1.Түстерді ажыратуға,қиял мен зейінді тұрақтату

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Сабақтың барысы. Ұйымдастыру бөлімі

Ми гимнастикасы.

Ширату.

1.Дауысты дыбыстарды ата.(а,ә,е,ё,и,о,ө,у,ұ,ү,ы,і,э,ю,я)

2.Қосудың құрамдас бөлігін ата.(Қосылғыштар мен қосынды).

3.Аулада қаздар жүр.Олардың аяқтарының саны – 8. Аулада қанша қаз жүр?(Аулада төрт қаз жүр)

4.Циркте ең күлкілі әртіс кім? (Сайқымазақ)

5.Ең үлкен бір таңбалы санды ата? (Тоғыз)

6.Шөл далада келе жатқан түйелер тізбегі. (Керуен)

7. Құстар ұшатын әуе кеңістігі. (Аспан)

Тапсырма – 1.Цифрдың қандай әріппен сызық арқылы байланысқанын көзбен анықта.Жасырын сөзді жаз.

Жауабы:а) 1 – к,2 – ө,3 –р,4 – к, 5 – е,6 – м, көркем.

                 ә) 1 –қ,2 –ұ,3 –р,4 –б,5 – ы,6 – м,құрбым.

Тапсырма – 2.Жұмбақты мұқият оқы. Бұл не? Шешуінің суретін сал.

Ортасында шегесі,

Жіп – жіңішке денесі,

Жауабы: оқушылар қарындаштың суретін салуы мүмкін

Көңілді үзіліс.

Өткен сабақтағы жаттығуларды қайталау ұсынылады.

Тапсырма – 3. Жазулар дұрыс болатындай етіп суреттерді толықтыр.

Жауабы: а) балалар суреттерді қызыл түске бояйды да, тағы қызыл түсті болатын заттардың суретін салады.

ә) балалар пішіні дөңгелек болатын заттардың суретін салады.

Тапсырма- 4. Жиындардың аттарын жаз.

 

 

Жауабы: екі таңбалы сандар,фигуралар,шаршылар

 

Мына үш жиын дұрыс құрылмаған. Нені түзету керек ?

 

 

.

Көзге арналған жаттығулар.

«Мерген көз». Көзіңмен сағат тілінің бағытымен алты рет, сағаттың тіліне қарсы бағытта алты рет дөңгелек сыз.

Тапсырма – 5. Заңдылығын сақтап суретті аяқта. Төрбұрыштарды – көк, дөңгелектерді сары түске боя.

Жауабы: оқушылар суретті мұқият қарап шыққан соң төрбұрыштарды көк, дөңгелектерді сары түске бояп, тізбектегі суреттерді аяғына дейін салады.

Сабақты қорытындылау.

 

4 – сабақ 2 сынып.

Зейінді шоғырландыруды дамыту

Сабақтың мақсаты.

1.Түстерді ажыратуға,қиял мен зейінді тұрақтату

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Сабақтың барысы. Ұйымдастыру бөлімі

Ми гимнастикасы.

«Басты шайқау». Жаттығу ойлау қабілетін жақсартады. Терең демал, иығынды бос ұстап, басыңды алға таста. Денедегі ауырлық түскенше басынды ақырын әрі – бері айналдыр. Иегінді бір сызықтың бойымен кеуде тұсына әкел. Осылай отыз секунд жаттығу жаса.

Ширату.

1.Жисақ – таяқ,

Жазсақ – сая.(қолшатыр)

2. Қабат – қабат қаттама,

Ақылың болса аттама.(кітап)

3. Құстай ұшар,

Қанатты темір тұлпар.(ұшақ)

4. Орманда тұрады, өзі бір қу,

Жүрген жері у-шу.(түлкі)

5. Қалың киімді ұнатар,

Шешіңдірсең жылатар.(пияз)

 

 

 

 

 

 

 

 

Тапсырма №1. Суретті мұқият қара,аяқтап сал.Боя. Қандай фигуралардан тұратынын айт.

 

 

Тапсырма – 2.  Аралардың гүлдерге баратын жолын көзбен анықта. Торкөзге цифрмен белгілеп жаз. Гүлдерді әртүрлі түске боя. Аралардың қанатын гүлге сәйкесболатындай етіп түрлі түсті қарындашпен боя.

Жауабы: 1 – 2 қызыл, 2 – 4 көк, 3 – 1 сары, 4 – 3 қоңыр түске боялған.

Көңілді үзіліс.

Теңіздегі толқынды бейнелейтін қозғалыс.

Толқиды теңіз – бір!

Толқиды теңіз – екі!

Толқиды теңіз – үш!

Теңіз толқыны, тоқтап қал!

Осы кезде «толқындар» тоқтайды.

Тапсырма – 3. Көгершіндерді сана. Санын жаз.

Жауабы: барлығы 12 көгершін.

Тапсырма-4 Қуыршақты боя.

 

Көзге арналған жаттығулар.

Уқалау қан айналымын күшейтеді, көз бұлшық ет тарамдарының зат алмасуын жақсартады, көз бұлшық еттерін нығайтады.

a) Үш саусақпен маңдайды дөңгелете уқалап, самайға қарай ауысуы.Уқалаудың алдында және кейін маңдайды сипалау.

ә) Жоғары қарау.Сағат тілі бойынша көзді айналдыра жүгірту.Жоғары қарау.Төмен қарау.Оң жаққа қарау.Сол жаққа қарау. (3-4 рет)

Тапсырма-5.Заңдылықты сақтап, суретті аяқта. Олардың төрт түсті қарандашпен боя.

Жауабы: тізбектегі шаршы екі түрде орналасқан.Олардыкөк, сары, қызыл, қоңыр түске заңдылықты сақтап бояуға болады.Бояу түрлерін балалардың өздері таңдауға мүмкіндік  туғызу керек.Сонымен қатар заңдылықты сақтау керектігі ескеріледі.

Сабақты қорытындылау: Не үйрендік?

 

 

5-сабақ. 2- сынып

Зейінді шоғырландыруды дамыту

Сабақтың мақсаты:

1.Түстерді ажыратуға,қиял мен зейінді тұрақтату

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Сабақтың барысы. Ұйымдастыру бөлімі

Ми гимнастикасы.

Ширату.

Көктайғақта таймау үшін, аттың тұяғына тағылатын темір- таға.

Жарысқа түсетін жүйрік жылқы- сәйгүлік.

Гүл шырынынан ара арқылы алынатын шипалы тәтті тағам- бал.

Ұсақтап туралып, майға қурылатын ет- қуырдақ.

Жылқының майлы етінен ішекке салып жасалатын тағам-қазы.

Тапсырма-1.Саматтың қолында сары,қоңыр және қызыл түсті үш қарындаш бар.Қарындаштарды тиісті түспен сызық арқылы қос:

а) қызыл қарындаш сарыдан,ал сары қарындаш қоңырдан қысқа.

 

 

 

 

 

 

ә) сары қарындаш қызылдан,қызыл түсті қарындаш қоңырдан ұзынырақ.

 

 

 

б) қоңыр қарындаш сарыдан ұзынырақ, ал сары қарындаш қызылдан қысқа.

 

 

 

 

Тапсырма-2 Кәусарға қуыршаққа апаратын ең қысқа жолды көрсет.Оны көгілдір түспен,ал ең ұзынын қызылмен боя.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Көңілді үзіліс.

          Көгілдір аспанда күн күлімдеп,

          Ғарышкер зымыранда ұшып бара жатыр.

(Қолды жоғары созу.)

         Ал төменде орман, алаң,

          Жерге кілемдей төселді.

(Қолды екі жаққа жайып, алға төмен иілу.)

Тапсырма-3.Сөздерді мұқият оқы Оларға қалауынша әріп қосып, бірнеше сөз жаз.

Жауабы: жаз-қаз,таз,саз; бүйе-күйе,түйе,сүйе; арыс- тарыс,жарыс,қарыс.

Тапсырма-4. Айнұр,Камила және Кәусар үшеуі көк,сары,ақ түсті көйлектер киген.Айнұрдың көйлегі ақ емес,Камиланың көйлегі ақта,сарыда емес.Қыздардың көйлектерінің түстері қандай?

Жауабы: Камила-көк,Айнур қызыл,Кәусар-сары.
Көзге арналған жаттығулар.

а) Жоғары қарау.Төмен қарау.Оң жаққа қарау.Сол жаққа қарау.

ә) Сағат тілі бойынша көзді айналдыра жүгірту.Жоғарыдағы жаттығуларды керісінше қайталау.

Тапсырма-5.Дананың тұратын үйі жасыл да,кішкентай да емес.Мәриям сол жақтағы үйде тұрады.Ал Әлия қай үйде тұрады ?

 

 

 

6 – сабақ 2 сынып.

Назар аударуды дамыту.

Сабақтың мақсаты:

1.Түстерді ажыратуға,қиял мен зейінді тұрақтату

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Сабақтың барысы.Ұйымдастыру бөлімі:

Ми гимнастикасы.

Ширату.

Оқымысты; ғұлама – ( ғалым).

Адамды тамақтандырады бірақ өзі ештеме жемейді.

Ол – не ? – ( қасық).

Сенбіден кейін үш күн өтті. Ол қай күн? – ( сәрсенбі ).

Тіл алғыш бала. – ( елгезек ).

Екі ұл бала есікалдында кездесіп қалды. Егер біреуі 2 жаста, екіншісі 7 жаста болса, кім жол береді?- ( 7 жастағы. Екі жастағы бала енді ғана жүріп жүр).

Тапсырма- 1. Ыдыстың сынығын тап.Оны ыдыспен бірдей етіп боя.

Жауабы:бірінші

 

 

 

 

 

 

 

 

Тапсырма – 2. Әр қатардағы заңдылықты анықтап,ары қарай жалғастыр

 

 

Көңілді үзіліс.

Балалар өздерін толқында жайқалып тұрған жапырақ сияқты сезінеді. Көздерін жұмып толқында шайқалып тұрғандай қозғалыс жасайды.

Тапсырма – 3Еңбекке баулу сабағында бұйымдар жасау үшін әр түсті 2-бет қағаз қажет. Қағаздарды цифрмен белгіле.

 

 

 

 

 

 

 

 

Тапсырма – 4. Әріптермен цифрларды пайдаланып, сөздерді жасыр.

   А у к т н р ы л д

   1 2 3 4 5 6 7 8 9

 Жауабы:   дуал – 9218            тау - 412

                     Анар – 1516           қуат - 3214

                     Дана – 9151           дауыл – 91278

 

 

 

Көзге арналған жаттығулар.

Жақтың жоғарғы жағынан самайға қарай уқалау. Самайдан жақтың жоғарғы жағына қарай уқалау.

Тапсырма – 5  Заңдылықты сақтап, суретті аяқта. Оларды бес ( сары, қызыл, көк, қоңыр, жасыл ) түске боя.

Жауабы: тізбектегі дөңгелектердің көлемі мен түсінің заңдылығы сақталады.

Cабақты қорытындылау.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3-сынып 1-сабақ

Балалардың даму деңгейін анықтау

Сабақтың мақсаты:

1.Түстерді ажыратуға,қиял мен зейінді тұрақтату

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Сабақтың барысы: Ұйымдастыру

                               

Ми гимнастикасы

"Басты шайқау "Ойлау қабілетін жақсартады.Терең дем ал,иығыңды бос ұста, басыңды алға таста.Денедегі ауырлық түскенше басыңды ақырын әрі- бері айналдыр.Иегіңді бір сызықтың бойымен кеуде тұсына әкел.Осылай 30 секунд жаттығу жаса.

" Жалқау сегіздіктер  "

Ауада сегіз санын сал,әр қолыңмен 3 рет қайтала.

Жаңа сабақ

Ширату

Бір бағытқа қарап тұрған ағайын -(көз)

Балдан тәтті-(бала)

Қалпағы бар,басы жоқ-(саңырауқұлақ)

Күндіз бар,түнде жоқ-(күн)

Бір шатырдың астында төрт батыр-(үстел)

Тапсырма№1 Үстел үстінде бір қатарға 6 саптыаяқ қойылған.Олар мынадай ретпен орналастырылған: қара,ақ,қара,ақ,қара,ақ.

Саптыаяқтарды баодлық ақтары сол жақта, қаралары солардан кейін болатындай етіп орналастыру қажет. Бос орынға тек қатар тұрған екі саптыаяқты орналастыруға рұқсат етілген.Бірақ олардың орналасқан тәртібін өзгертуге болмайды: Саптыаяқтарды жылжытуға немесе жақындатуға рұқсат жоқ.

 

 

Тапсырма№2 Мынадай болуы мүмкін бе, түсіндір: 2 ана,3 қызы,2-еуі апалы-сіңлі,ал барлығы 4 әйел адам.

 Жауабы: анасы, қызы, қызының 2қызы, барлығы 4 әйел адам.

Тапсырма № 3 Жауабы:Раушанның қолында раушангүл бар. Қоянбаев Әсет орманда қоянды көреді.Ертеде Талдықорғанда талды қорған болған.

Тапсырма № 4 Ойды дұрыстап жаз .

Табиғатта табиғи құбылыстар болады.

Тұман-табиғи құбылыс.

Яғни,

Жауабы: жаңбырдан соң жер жылынғанда тұман болады.

Жан-жануарлар көктемде төлдейді.

Аю -жануар

Яғни,

Жауабы: аю көктемде төлдейді.

Тапсырма № 5Қуыршақтардыбоя.Майра мен Сараның бантиктері бірдей,Айман мен Бақыттың көйлектері бірдей,ал Сара мен Бақыттың аяқ киімдерінің түсі бірдей болсын.Қуыршақтардың аттарын жаз.

 

Жауабы:Майра,Сара,Айман,Бақыт.

Қызықты үзіліс . Қимыл -қозғалыс жаттығуын ойын түрінде өткізуге болады.

Қол мен саусақтарға арналған жаттығулар

Тапсырма № 6 Нұрлыбек пен Айдана жолды қай кезде кесіп өтуге болатындығын,қай кезде болмайтындығын түсіндір.

 

Тапсырма № 7 Жауабы: Гүл -жердің көркі .

                                  Гүл - нәзіктік белгісі .

                                  Гүл - көңіл ашып ,қуаныш сыйлайды .

                                  Гүл - денсаулық кепілі .

                                  Гүл - үйдің көркі .

Қорытынды:

 

2- сабақ 3-сынып

Балалардың даму деңгейін анықтау

Сабақтың мақсаты:

1.Түстерді ажыратуға,қиял мен зейінді тұрақтату

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Сабақтың барысы: Ұйымдастыру

Ми гимнастикасы

Ширату

Әкеңнің әкесі -( ата)

Әкеңнің анасы -( әке)

Жасы үлкен құрметті адам -(ақсақал)

Көрген білгені мол ,көп жасаған ер адам -( қария)

Қартайған әйел адам -( кемпір ,кейуана)

Қартайған ер адам -(шал ,қарт)

Тапсырма № 1 Жауабы:Бұлттардың үстінде екі көк ұшақ.Бұлттардың астындағы екі қоңыр ұшақ.Бұлттардан төмен

( астында) үш жасыл ұшақ.

Тапсырма № 2Жауабы: 358,913,440,732

Бой сергіту.

Тапсырма № 3Болат машиналарды сөреге орналастырды.Егер ол қызыл машинаны жоғары және төменгі сөреге қоймаса,көк машинаны төменгі сөреге қоймаса,онда ол сары машинаны қай сөреге қояды? Жауабы: Болат жоғары сөреге қөк машина, ортаңғы сөреге қызыл машинаны,,төменгі сөреге сары машинаны орналастырды.

Тапсырма № 4 Қоянның жолында кездескен сандардың бәрін көзбен қосып,ауызша есепте.

Тапсырма № 5 Дауысты дыбысты ауыстырып, жаңа сөз жаз. Сор-     ,топ-   ,  шап-   ,сап-   ,жаз-   ,тең-    . Жауабы :  Сор -сыр, топ-теп,  шап -шеп,сап-сән,жаз-жез.тең-тоң,

Тапсырма № 6

Жауабы: а) Ваннада шомылып жатқан қоян.

ә) Әткеншекте отырған бала.

Тапсырма № 7

Жауабы: а) Жоқ. Өйткені екі күннің арасында түн бар.

ә) Қайыңда жапырақ өспейді.

б) Тақырбас 

в) 20 үй.Өйткені ол көшенің бір жақ бетіндегі үйлерді екі рет қайталап санады.

Қорытынды:

 

 

3- сабақ3-сынып

Балалардың даму деңгейін анықтау

Сабақтың мақсаты:

1.Түстерді ажыратуға,қиял мен зейінді тұрақтату

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Сабақт ың барысы: Ұйымдастыру

Ми гимнастикасы

Ширату

Күннің шығуы -(таң ату)

Мектептегі 45 -минут -( 1-сабақ)

Шарты мен сұрағы бар кішкене әңгіме -( есеп )

Көздің көру қасиетін жақсартатын зат -( көзәйнек)

Күз айларын ата -(қыркүйек ,қазан ,қараша )

Шаршының неше бұрышы бар -( төрт)

Дөңгелектің бұрыштарын ата     (жоқ )

Жаз мезгілінен басқа, жылда неше ай бар? -( 9-ай)

Көктемдегі өзен арнасының толуы -( су тасу)

Тапсырма № 1Жауабы: Ұл, қыз,әже -(балалар). Жер,ай, жұлдыз -( түнде көрінетін аспан денелері )

Сатқындық ,адалдық ,қайырымдылық -( адамгершілік қасиеттер )  Шырша, қайың ,раушан ,емен -(ағаштар) Терезе, шатыр, есік, аула -( үй бөліктері )

Тапсырма № 2Қораптың ішін сары ,сыртын көк түске боя.

Көңілді үзіліс.

Тапсырма № 3Шифрді пайдалана отырып, сөздерді оқы.

Тапсырма № 4 Суреттің симметриялы екенін ескере отырып, мына көбелектердің екінші жағын тап.Ол үшін өте мұқият болған дұрыс.Сосын сол көбелектің екі жартысын боя.

                                          

 

Көзге арналған жаттығулар.

Тапсырма № 5Жауабы:екінші және төртінші тышқандар ұқсас.

Қорытынды

 

4-сабақ3-сынып

Зейінді  топтауды  дамыту

Сабақтың мақсаты:

1.Түстерді ажыратуға,қиял мен зейінді тұрақтату

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Сабақтың барысы: Ұйымдастыру

Ми гимнастикасы.

Ширату

Ауаның  қозғалысы - (жел)

Жердің серігі -(Ай)

Қойдың  төлі-(қозы)

Қосылғыштардың  мәні-(қосынды)

Оның  алдындығы  айдың  атын айт-(тамыз)

Соңынан  қандай ай  келеді-(қазан)

Екі  баланың  біреуі  солға, ал екіншісі  оңға қарап тұр.Олар бір бірін көре ме?-(Егер  олар қарама - қарсы  тұрса  көреді )

 

Тапсырма №1.

Жауабы: көкөніс,жаңалық.

Көңілді  үзіліс.

Тапсырма №2. Суретті мұқият қара.Еш нәрсесі жоқ мысықты тап.Оны айналдыра сыз.

Көңілді  үзіліс.

Тапсырма №3. Сутетте неше үшбұрыштар мен төртбұрыштар бар?

Жауабы:

Тапсырма №4.

Жауабы: Сол жақта  бас киімсіз  гүл  ұстап тұрған  ұлдың аяқ  кимінің  бауы.

Қолмен саусаққа арналған  жаттығулар.

Тапсырма №5.

Жауабы: Ерсін Елтайдың  немерес. Елтай Ерсіннің  атасы.

Сабақты  қортындылау.

 

 

 

 

5 –сабақ 3-сынып

Назар аударуды  дамыту.

Сабақтың мақсаты

1.Түстерді ажыратуға,қиял мен зейінді тұрақтату

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Сабақтың барысы: Ұйымдастыру

Ми гимнастикасы.

Ширату

Мемлекеттің  бас қаласы-(Астана)

Көбейткіштердің  мәні-(көбейтінді)

Сәрсенбіден  кейін  үшінші  кун-(сенбі)

Заттың  қимылын  білдіретін  сөз табы-(етістік)

1 килограмм  мен  20 грамның  қайсысы ауыр?-(1 кг)

Жаңбыр жауғанда  қарға  қандай  ағаш қонады?-(дымқыл ағашқа)

6 мысық пен 3 тауықтың  аяғы  нешеу?-(отыз аяқ)

Тапсырма №1.

Жауабы: Тәрелке  мен табақ - ыдыс

Қалам мен  сызғыш - оқу  құралдары

Юбка  пен  көйлек -   киім

Сауысқан пен  тырна- құс

Шық мен  тұман – табиғи құбылыс

Тапсырма №2.Бірдей қар бүршіктерін тап.Айналдыра сыз.

 

 

Тапсырма №3.Кім қай доппен ойнайды?

 

 

Тапсырма №4.Симметриялы пішіндегі фигураларды тауып, боя.

 

Тапсырма №5.Графикалық диктант.

Жауабы : тасбақа.

 

 

 

 

1-сабақ    4-сынып

Балалардың  даму  деңгейін  анықтау.

Сабақтың мақсаты:

1.Қиял мен зейінді тұрақтату,әріпті өзгерту арқылы  жаңа сөз  шығару.Сөз тіркестерін  толықтырып  жазу.

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Сабақтың барысы: Ұйымдастыру

Ми гимнастикасы

"Басты шайқау". Ойлау  қабілетін  жақсартады.

"Жалқау  сегіздіктер"  мидың  белсенді  жұмыс  істеуіне, есте  сақтау  қабілетінің  дамуына  көмектеседі.

Ширату

Ол не ?

Қарындасы  ағасына  қонаққа  келеді - (күн).

Ал ол  қарындасынан  жасырынады - (Ай)

Үндемей  оқытады - (кітап).

Тақтады  ізі  қалады - (бор).

Бір қалыпты ,төрт аяқты - (үстел).

Үш  мүшел  жас  нешеге  тең? - (37 жас)

Тапсырма №1.Логикада инверсия деп аталатын операция ақ пен қараны ауыстыру мағынасын береді.Оң жақтағы екі сурет- бір - бірінің инверсиясы.Төмендегі әр бір кескіннің жанындағы дәл осындай кескінге: ақ түсті қара түске , ал қара түсті ақ түспен ауыстырып шық.

Тапсырма №2.Кескінді логика

Алғашқы кесіндердің орналасуының,пішінінің немесе өлшемдерінің заңдылығын сақтап,үшінші пішін үшін бос тұрған көк тіктөртбұрышты толтыру керек.Жасырылған нәрсе геометриялық пішін немесе пішінге байланысты периметр,аудан,көлем және т.с.с. геометриялық сипатамасы болуы мүмкін.

 

 

Тапсырма №3.

Жауабы:Бастапқы  нүкте  құстың  қанатынан  басталады.

Бой  сергіту. Қимыл-қозғалысқа арналған  жаттығулар. Ән ырғағына  ілесіп қимыл жасау.

Тапсырма №4.Жауабы: итке  сүйек,ал адамға үй керек.

Тапсырма №5.а)  Ат шанаға жегілген екі ат 10 километр жүрді.Егер атшанаға үш ат жегілсе,онда олар қанша километр жүреді? Жауабы:10 км

 ә) Себет пен шелектің әрқайсысында 10 алмадан бар.Себеттен 2 алма алынып,шелекке салынды.Себетте шелекке қарағанда неше алма кем ? Жауабы:4алма кем

Көңілді  үзіліс.

Сол қолыңмен желкеңнен  маңдайыңа  дейін  және оң  қолыңмен қарныңды сипа.Бұл жаттығу  бір мезгілде  орындалады.Келесіде колдырдың  қозғалысын ауыстыру керек. Жаттығу 4  рет  қайтланады.

Тапсырма №6.Жаңа сөз шығу үшін қай әріпті алып тастар едің ?     

қырман - м  -қыран                                . аса- -

күй -  -                                                    балға -    -

таспа -  -                                                арқан -      -

қора - -                                                   жүздік -   -

үкім --                                                    тақта - -

амал  -    -                                               сара -  - 

Жауабы: аса-а-ас                                

қырман - м- қыран

күй - к - үй                                            балға - л- баға

таспа - п - таса                                      арқан - н -арқа

қора - қ- ора                                          жүздік - д - жүзік

үкім - м-үкі                                            тақта - қ- тақа

амал -а- мал                                           сара - с -  ара

Тапсырма №7.

Жауабы: Жел тұрмаса, шөптің  басы  қимылдамайды.

Ит жоқта, қорадашошқа  үреді.

Су ішкен құдығына түкірме.

Екі  кеменің басын  ұстаған  суға кетеді

Көз - қорқақ, қол-батыр.

Бір  құмалақ  бір қарын  майды шірітеді

Саусақтарға  арналған  жаттығу.

Жаңбыр  көп  жауды,

Тамшылар тамады.

Тырс-тырс!

Терезе  қағады,

Жылғалар ағады.

Тырс-тырс!

Жапырақ  жылайды.

Жардан  су құлайды,

Тырс-тырс!

Жаңартып ауаны

Жаңбыр  көп жауады.

 

Тапсырма №8.

Таза- мөлдір,тұнық,

Инабатты-

Қонақ-

Ержүрек-

Дереу-

Сабақты  қорытындылау: Біз бүгін қандай  тапсырмалар  орындадық?

 

Баланың  даму  деңгейін  анықтау

2-сабақ  4-сынып

 

Сабақтың мақсаты:

1.Қиял мен зейінді тұрақтату,сөздерді  бір минутта  оқып есте  сақтау.Тұрақты сан шығатын қосылғышты жазу.

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Сабақтың барысы: Ұйымдастыру

Ми гимнастикасы.

"Басты шайқау","Бас киімді ки"

Ширату

Мұз  айдынында топқа бөлініп  ойнайтын спорт түрі-(хоккей)

Жүзімнің  ортасында  не бар?- (3 әрпі )

Қандай  жүз әріп балыұтың  қозғалысын  білдіреді? - (У-жүзу).

Қауында,қиярда, картопта  жоқ,ал сәбізде , қызылшада, пиязда бар. Ол не?-(З әрпі)

Тұңғыш  "Әліппені "  жазған  кім?-(Ахмет Байтұрсынов)

"Даналық - өшпес жарық, кетпес  байлық" деген жолдар  кімнің  өлеңінде айтылған?-(АхметБайтұрсыновтың  "Оқуға  шақыру" өлеңі).

Шоқан Уәлиханов  кім ?- (саяхатшы,ғалым).

Тапсырма №1.Геометриялық ою

Үлгі бойынша келесі жапырақшаларды салып шық.

Жоғарыда салынған жапырақшалардың арка тәрізді ғимаратта қалай көрінетінін көру үшін,доға бойымен орналасқан торкөздерге үлгі бойынша жапырақшаларды жалғастырып сал.

Тапсырма №2.

Жауабы: (458- 458)*(981+2)= 0

Көңілді  үзіліс .

Көтереміз қолымызды,

Созамыз  жоғары (Қолды  көтеріп  жоғары  созу)

Бір, екі,үш,

Денеңді солға бұр.

Қолыңмен көмектесіп,

Беліңді  шынықтыр. (Денені  екі  жаққа  бұру)

Қолымызды  жан-жаққа   созамыз. (Қолды созу)

Отырамыз қайтадын (Балалар отырады)

Тапсырма №3 " Қызықты шаршы"ойыны.Тұрақты сан шығатын қосылғышты жаз.

 

365

 

 

 75

 

 

213

 

10

 

                                 

120

22

156

 

225

 

147

 

 


Жауабы:бірінші шаршыдағы тұрақты сан-653,екінші шаршыдағы тұрақты сан- 402

Тапсырма №4. Суреттен бір нүктеден бастап жүріп отырып,қаламды қағаз бетінен көтермей сызып шығуға болатын пішіндерді тауып,бір жүріспен сызып шық.

 

Жауабы:бірінші және екінші

Көзге арналған  жаттығулар.

Тапсырма №5.

Жауабы: 600*2+800=2000 Емен 2000 жыл  өмір  сүреді.

Тапсырма №6.Сөздерді 1 минут оқы. Есіңде сақтап қалуға тырыс.Оны қарамай жаз.

Сандық,кесе, қасық, баған,көйлек, әнші,мазмұн,тұма,алтын,кебеже.

Тапсырма №7.Суретті мұқият қара.Фигуралардың көлемі қандай ?

Тапсырма №8Бұл есепті шығарсаң                        5   5   5  5=3            5  5  5  5=7

                            Қосып,алып,көбейтсең,                  5  5   5  5=4            5  5  5  5=30

                            Жақша,қосу дәл қойсаң,                 5  5   5  5=5            5  5  5  5=50

                            Келерсің жауапқа сенеміз!             5  5   5  5=6            5  5  5  5=120

Тапсырма №9. Таңертең төрт аяқпен,түсте екі аяқпен,ал кешке үш аяқпен жүреді.Ол кім болуы мүмкін? Ойла,өз шешіміңді дәлелдеп жаз

Жауабы:кішкентай сәби  еңбектеп  төрт аяқпен жорғалайды, өскен соң аяқпен жүрсе, ал қартайған адам  қолына  таяқ алып, сүйеніп  жүреді.

Сабақты  қорытындылау. Біз не үйрендік? Қандай жұмыстар жасадық?

 

Зейін

3-сабақ  4-сынып

Сабақтың мақсаты:

1.Қиял мен зейінді тұрақтату.

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Сабақтың барысы: Ұйымдастыру

Ми гимнастикасы.Мұғалімнің  таңдауы  бойынша жаттығулар жүргізіледі.

Ширату

Ол не?

Ойында біреу,  орындықта екеу, адамда жоқ,ал ықылықта үшеу - ( ы әріпі)

Күндіз  ұйықтайды,ал  түнде  ұшып жүргіншілерді  қорқытады- (жарқанат)

Тауық  сөзінің  ортасындағы  ата - (У әрпі)

Адам бейнеленген  сурет-(портрет)

Ол  аяғымен  су  ішеді - (бақа)

Оның  тісі күнде өседі - (қоян)

Су  жинайтын бөгет-(тоған)

Тапсырма №1.

Жауабы:қыста алма ағашы мен  гүл өспейді.

Тапсырма №2.Жетпейтін фигураның суретін сал:

 

Көңілді  үзіліс

Тапсырма №3.

Жауабы : тасбақа

Тапсырма №4.а)   ғасыр                    ә) ауыр                    б) отыз

килограмм                  жеңіл                     бірінші

                                уақыт                         әлсіз                         арасында

                                минут                        осал                            үш

                                сағат                          ғасыр                         жетпіс

Жауабы: а) килограмм      ә)  ғасыр            б) арасында

Көзге арналған  жаттығулар.

"Мерген  көз","Көзбен  ату " жаттығулары

 

Тапсырма №5.

Жауабы: а ) 5+15+18=38

                 ә ) 1+2+3=6     1*2*3=6

Сабақты  қорытындылау:Біз бүгін қандай тапсырмаларды орындадық?

 

Зейін

4-сабақ   4-сынып

Сабақтың мақсаты:

1.Қиял мен зейінді тұрақтату.

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Сабақтың барысы: Ұйымдастыру

Ми  гимнастикасы.Мұғалімнің  таңдауы  бойынша жаттығулар жүргізіледі.

Ширату

Санды белгілейтін  таңба - (цифр).

Дыбысты  белгілейтін таңба - (әріп)

Ең  қысқа күн - (22 желтоқсан)

Екі апа, екі  қыз және әже.барлығы  нешеу? - ( әже, ана, немере)

Ол болмаса,  ештеңе де айтпас едім - (тіл)

Айдостың  туған  күні  төрт  жылда  бір-ақ рет  тойланады.Ол қай айдың, қай  күнінде  туылған?- (29 ақпан)

Етікшінің  құралдарының бірімен аттас есімдік  аты ? -( біз)

 

Тапсырма №1.

Жауабы: үш және  он бес шаршы, жиырма  және  жиырма  сегіз  үшбұрыш.

Көңілді  үзіліс.  Мұғалімнің  таңдауы  бойынша  ойын  өткізуге  болады.

 

Тапсырма№2Кескіндік логика

Алғашқы пішіндерге байланысты геометриялық заңдылықты анықтап,соңғы пішін үшін көк тіктөртбұрышты толтыр.

Тапсырма №3.

Жауабы:

Жас

м р д к з р ь о е ж а с р у г ш з ы ж а с ш ы а ц й а о к в й щ һ т

Сырға

ы  а с ы р ғ а л в и й ь к п ц щ б ю э ы с ы р ғ а и в  ц  щ ю ы

Үтік

р о д а к з ы и ю ф б с ж э е щ ү т і к д ж э б в р г к ү т і к о в у

Ілгек

ө х д а н ы з и я э ъ к ш й ю і л г е к ж в э х ъ к а е ә і л г е ке у

баян

б а я н к ү һ ө ң ю о ш з т б а я н ф з щ ъ ю ь р ба я н з х ж

 

 

 

 

Тапсырма №4.Сол жақтағы кестеде әр цифр неше рет кездеседі? Санын оң жақтағы кестеге жаз.

 

7

0

3

5

8

1

0

2

6

4

 

0

 

1

8

4

9

7

4

3

7

5

6

1

 

0

7

3

3

5

9

8

2

4

3

2

 

8

6

6

7

6

5

7

1

3

5

3

 

6

2

5

5

8

4

5

3

1

7

4

 

9

4

3

6

9

1

9

4

7

8

5

 

2

3

2

1

1

2

4

5

9

9

6

 

3

5

0

4

0

3

6

6

2

2

7

 

4

6

8

5

2

0

7

8

0

1

8

 

5

4

4

3

3

8

9

9

2

0

9

 

 


Жауабы:7-9рет,0-8рет,3-13 рет,5-10рет,8-8рет,1-8рет,2-10рет,6-10 рет,4-12 рет,9-9 рет.

Көзге арналған  жаттығулар. Жаттығу № 1,2,3.

Тапсырма №5.Алғашқы пішіндерге байланысты геометриялық заңдылықты аяқтап,соңғы пішін үшін көк тіктөртбұрышқа толтыр.

Сабақты  қорытындылау

 

 

 

Жадында сақтау

5-сабақ  4-сынып

Сабақтың мақсаты:

1.Қиял мен зейінді тұрақтату.Суретті  есте  сақтап,толықтырып салу.  

2.Қиялдау,елестетуді дамыту

3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Ми  гимнастикасы.2-3 минут "Басты  шайқау","Жалқау  сегіздіктер","Бас  киімді  ки", т.б. ойлау  қабілетін жақсартатын, ми құрылымының  белсенді  жұмыс  істеуіне, есте  сақтау  қабілетінің  дамуына  көмектесетін  жаттығуларды  жасату.

Ширату.

Оқу инемен құдық  қазғандай.

Қына тасқа  бітеді, білім  басқа  бітеді.

Оқу - білім  бұлағы, білім - өмір шырағы.

Бірлік  болмай, тірлік болмас.

Ұстаздан шәкірт  озар.

Шебердің  қолы  көпке  ортақ.

Тапсырма №1.Барлық жұп сандармен белгіленген нүктелерді барлық тақ сандармен белгіленген нүктелермен,түзу сызықтар арқылы қосып шық.

Тапсырма №2.

Жауабы:бірінші мен бесінші сурет  жасыл,екінші,үшінші және  төртінші  суреттер  сары түске  боялады.

Көңілді  үзіліс.

Сағаттың  тіліндей,

 Иіліп  оңға  бір.

Сағаттың  тіліндей,

Иіліп солға  бір.

Оң аяқ, сол аяқ,

Жаттығу  оңай-ақ.

Тапсырма №3.Кеңістік пішіндерін кесіп,екі бөлікке бөлген.Әрбір бөліктің кесілгеннен кейінгі сызықтарын толықтырып,суретті аяқта.

Тапсырма №4.А әрпінен басталатын қыздардың атын жаз.

Көзге   арналған жаттығулар. Көздің  шаршағанын  басуға арналған жаттығулар  мұғалімнің  таңдауы  бойынша  ұсынылады. (№ 1,2,3- жаттығулар)

Тапсырма №5.

Жауабы: Бірінші  ағаштың  жасы  төртте, екінші  ағаштың жасы екіде, ал  үшінші ағаш үш жаста.

Сабақты қорытындылау

 

Логикалық тапсырмалар   1-4 сынып

 

1.Мақсаты: оқушыларды санды өрнектер құрумен байланысты іс- әрекеттер орындауға машықтандыра түсу.

1. Ішкі және сыртқы қоршаулардан алынған сандардан мәні 10 -ға ( 9-ға, 8-ге) тең болатын қосындыларды құрастыр. 

Жауабы:

 а)1+9,2+8,8+2,

6+4,7+3.

ә) 1+8,7+2, 6+3,

б) 6+2

     

 

 

 

 

 

2 Мақсаты:Оқушыларды математикалық білімді тұрмыста қолдана білуге бейімдеу.

2.  4 бала екі доңғалақты және үш доңғалақты велосипедтер теуіп жүр. Егер велосипедтердің барлық  доңғалақтарының саны  9 болса, екі доңғалақты велосипед нешеу, үш доңғалақты велосипед нешеу?

Жауабы:  екі  доңғалақты велосипед үшеу, үш доңғалақты велосипед біреу.

 3.Мақсаты:оқушыларды геометриялық фигураларды ажырата және тани білуге машықтандыра түсу.

3. Қайсы топтағы  фигуралар басқаларынан өзгеше?

 

 

 

 

Жауабы: екінші топтағы фигуралар

4. Мақсаты:Оқушыларды құрастыру мәселелерімен байланысты іс-әрекеттер орындай білуге үйрету.

4. 11 таяқшадан үй құрастыр. Бір таяқшаны бұру арқылы, осы үйді басқа жаққа бұр.

 

 

 

 

 

 

 

 

5. Мақсаты: Оқушылардың логикалық ойлау қабілеттерін дамыта түсу.

5. Билет нөміріндегі ондықтар -қатардың ретін , ал бірліктер - қатардағы орынды көрсетеді.

 

 

 

 

 

 

 

 

19

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

24

33

48

35

19

43

39

15

 

Жауабы:

 

 

 

 

 

15

 

 

 

19

 

 

 

24

 

 

 

 

 

 

 

33

 

35

 

 

 

39

 

 

43

 

 

 

 

48

 

6.Мақсаты:Жаттығу мазмұнына сәйкес іс-әрекеттерге кері іс-әрекеттер орындау арқылы ойлаған санды табуға үйрету, қосу және азайту амалдарының өзара кері амалдар ретіндегі мән- мағыналарын аша түсу.

6.Айдананың ойлаған санынан ең үлкен бір таңбалы санды азайтып, нәтижеге ең кіші екі таңбалы санды қосқанда , 100 шықты. Айдана қандай сан ойлады?Ол сан туралы тағы не айтуға болады?

Жауабы: х-9+10=100        100-10+9=99, ол ең үлкен екі таңбалы сан.

 

7.Мақсаты:Сандар қатарындағы және олардың арасындағы тәуелділіктің мән- мағынасын аша түсу арқылы оқушыларды функция ұғымын игеруге біртіндеп дайындау.

7.Самат 2балықтан, ал Мұрат 1 балықтан ұстап отырған. Олар барлығы 12 балық ұстаса,әрқайсысы неше балықтан ұстаған?

Жауабы:Мұрат 4 балық ,Самат 8 балық ұстаған.

М.

1

2

3

4

5

6

7

.....

С.

2

4

6

8

10

12

14

.....

 8.Мақсаты:Қосу мен азайту амалдарының өзара кері амалдар ретіндегі мән- мағыналарын онан әрі аша түсу.

8.Қанаттан"Сыныпта неше қыз бала бар? "-деп сұрағанда ол:"Қыз балалардың санынан ең кіші екі таңбалы санды азайтып, нәтижеге 8 бен 0  цифрлары арқылы жазылған санды қосса, екә сегіз арқылы жазылған сан шығады? "- деп жауап берді. Сыныпта неше қыз бала бар?

 

Жауабы: х-10+80=88          88-80+10=18  18 қыз бала.

9.Мақсаты: Оқушылардың бұрыш жөніндегі түсініктерін кеңейте түсу.

9.Суретте барлығы неше бұрыш бар екенін анықта.

Жауабы: 6 бұрыш бар.

 

 

 

10.Мақсаты: Оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамыта түсу.

10.Салтанат,Ләззат,Назерке,Гүлнардың туған күндері -2 ақпан,10 қазан, 2 маусым, 28 ақпан.Ләззат пен Назерке бір айда туған.Ал Салтанат пен Ләззаттың туған күндері-бірдей сандар. Балалардың әрқайсысының қай айда, қай күндері туғанын анықта.

С.-2

Л . 2  ақпан                                   

Н. -     ақпан

Г.  -

Жауабы: Салтанат 2 маусым,Ләззат 2 ақпан,Назерке 28 ақпан,Гүлнар 10 қазан.

11.Мақсаты: Оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамыту.

11.Қандай сағат тәулігіне екі рет қана тура уақытты көрсетіп тұрады?

Жауабы:Бұзылып қалған немесе тұрып қалған сағат.

12.Мақсаты:Көрсетілген шарт бойынша санды өрнектер құра білуге машықтандыру.

12.Қатар тұрған неше санның қосындысының мәні 21 -ге тең болады? Сондай сандардан қосындылар құрастыр.            Жауабы: 6+7+8 ,10+11.

13.Мақсаты:Оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамыту.

13.1 ,2 ,3 ,.....99 сандарында 5 цифры неше рет кездеседі?

Жауабы: 1-10 аралығында 5 цифры 1 рет. 11-20,21-30,31-40 аралығында 1 рет. 41-50, 2рет.51-60, 10рет. 61-70,71-80,81-99 аралығында 1- рет.     19 рет кездеседі.

14.Мақсаты: Логикалық  ойлау қабілетін дамыту.       

14.Азамат, Ержан,Тоқтар бақылау жұмысынан қандай баға алғанын мүғалімнен сұрағанда,ол:" Ешкім екі алған жоқ, бірақ бағаларын әртүрлі.Тоқтар 3 алған жоқ,Ержанның бағасы 3 те, 5 те емес", -деді.Балалардың әрқайсысы қандай баға алған?

Жауабы:   А.-3                    Е.-4                                 Т.-5

15.Мақсаты: Тік төртбұрыштың қасиеті туралы білімді шығармашылықпен қолдана білуге машықтау.

15. Суреттегі фигураның периметрін тап.

 

 

 

 

 

Жауабы:18 см

16.Мақсаты:Логикалық ойлау қабілетін дамыту.

16.Үш бала дойбы ойнайды. Егер әр бала қалғандарының әрқайсысымен бір партия ойнаған болса, онда әр бала неше партия дойбы ойнайды?

Жауабы: 1-ші бала 2 мен3 ойнайды( 2партия), 2-ші,3-ші балада солай ойнайды.  Әр бала екі партиядан ойнайды.

 

17Мақсаты: Оқушыларды тиімді іс-әрекеттер орындай білуге бейімдеу.

 

17. 12 орындықты бөлменің екі қабырғасына4-тен, ал бір қабырғасына 6 орындықтан орналастыр.

Жауабы:

 

 

 

 

                         

 

18.Мақсаты:Логикалық ойлау қабілетін дамыту.

18.Ұзын жіпке  шет жақтарын бос қалдырып,үш жерден түйін түйілді.Сонда бұл түйіндер жіпті неше бөлікке бөліп тұр?

Жауабы: 4 бөлікке

19.Мақсаты: Логикалық қабілет дамыту.

19.Бір банкаданың ішінде қоңыздар мен өрмекшілер отыр.Олардың денелерінің саны 10. аяқтары 68.Банкада неше қоңыз бен өрмекші отыр?(қоңызда 6 аяқ.өрмекшіде 8 аяқ болады)

Жауабы: 6 қоңыз ,4 өрмекші.

20.Мақсаты:Логикалық ойлау қабілетін дамыту.

20.Үлкен адамның бойы 1680 миллиметр бола ма?

Жауабы: Болады 1 м 68 см

Көңілді санау

            Бұл ойынды ұйымдастыру үшін түрлі формада бірнеше таблица жасайды. Таблицадағы цифрларды әр түрлі түспен және де фигураларда әшекейлеп жазған дұрыс. Таблицадағы орналасатын цифрлардың санын бірте-бірте көбейтіп, орналасуын да күрделендіре түскен дұрыс.                                 Ойынды жүргізу әдісі:    таблицадағы сандарды тез  санауға оқушыларды шығарады. Оқушының таблицадағы сандарды ретімен көрсетіп, оларды тауып, атап шығу уақытын есептеп отырады. Ең аз уақыт ішінде сандарды атап шыққан оқушы жеңіс иесі болады. Бұған төмендегідей таблицаларды ұсынуға болады.  

 

 

3

 

31

 

18

 

15

 

12

28

14

27

6

32

13

2

10

 

21

30

16

22

25

8

23

 

1

26

24

9

11

29

28

5

20

 

7

 

19

 

4

 

17

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Безымянный

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Безымянный

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сіріңке шырпысы қолданылатын ойындар

Шырпыны қолдану арқылы түрлі фигуралар құрастыруға,бір немесе екі шырпының орнын ауыстыру арқылы басқа фигура алуға тиісті есептерді шешу –бұл ойынның шарты. Бұл ойын арқылы оқушылардың ойлау қабілетін дамытуға, математикаға қызығушылығын арттыруға болады.

 

 

 

Есептер:

№1 5 шырпыдан бесбұрыш құрастырылған. Шырпылардың орнын ауыстыру арқылы бір мезгілде үшбұрыш, төртбұрыш, және бесбұрыштан құралған фигура алу керек.    

6Жауабы:5

 

 

Безымянный32-есеп Теңдік дұрыс емес. Бір шырпыны орнын ауыстыру арқылы дұрыс теңдік алыңдар

 

 

3

Жауабы:

 

 

 

3 есеп Берілген теңдік дұрыс емес.Екі шырпының орнын қозғау арқылы дұрыс теңдік алу керек

VII

      -------------= I I

ХІ

 

Жауабы :

ХII

 -------------= II

VІ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Математикалық   фокустар

а).Қағаз бетшесінде төмендегі жазбаны жазып

                  1000

                      30

                  1000

                      40

                  1000

                      20

                  1000

                      10

Барлық сандарды қағаз бен жауып ,жоғарыдан төмен қарай кезек кезегіне аша отыра,оқушыдан жылдам қосуды сұрау керек,сонда оқушы жауабын айтады.Оқушы дұрыс есептей алдыма ?

(көбінесе оқушылар 5000 деп айтады,ал шындығында жауабы 4100)

б).Қағаз бетшесінен карындашты үзбей,біржолдан екі рет жүрмей,төмендегі фигураны салу керек.

 

4

 

в).Ойлаған санды табу:Оқушыға екі таңбалы санды ойла деңіз.

Сол ойлаған екі таңбалы санның ондық разрядта тұрған цифрын екі есе көбейтіп,алынған көбейтіндіге

5 бірлікті  қосып,бұл қосындыны 5 есе көбейтіп,оған 10 бірлікті және де ойлаған санның бірлігін қосуды айтыңыз.Содан кейін алынған жауабын сұраңыз.

Сіз алынған саннан 35 -ті азайтып,оқушының ойлаған санын айта аласыз.Бұл қалай?

Жауабы:  (10а +в)   - ойлаған сан.Онда :

    (2а+в) х5 +10 +в =  10а+в +35

г).Жасын және туылған күнін табу.

Оқушының жасын және туылған күнін табу үшін төмендегі амалдарды орындау керек: Туылған айдың реттік нөмірін 100 ге көбейтуді,алынған көбейтіндіге туылған айдың числосын қосуды,алынған қосындыны 2 ге көбейтіп,ол санға 8 ді қосып, сосын 5 ге көбейтуді, алынған көбейтіндіге  4 ді қосып, оны 10 ға көбейтуді сұраңыз.Сосын қазіргі жасыңды 4 ге көбейтіп,алынған санды  қағазға жазып беруін сұраңыз. Сіз қағаз да жазылған саннан 444 ді шегеріп, алынған санды оңнан солға екі екіден бөлесіз. Оңнан бірінші екі сан    жасыңды,келесі екі сан  туылған күнін, соңғы екі сан туылған айды көрсетеді.Бұл қалай?

Жауабы: m - туылған айдың реттік нөмірі, t-туылған күнін, n-жасыңды белгілесек,онда

(((100 m + t)х 2 + 8 )х 5)+ 4 ) х10 + n + 4 =                   10000 m +100 t + n + 444

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Математикалық ребустар

1. Әрбір  әріппен бір цифрды белгілейді. Ұқсас әріптерді сол бірдей цифрменен белгілейді.Анықтаңызшы осы жазбаны

    а) АВ х  А =  CCC

                                      Жауабы:   37х3=111

 

     б) МННН- ККК = М

 

Жауабы : 1000-999 =1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Жылдам есептеу  сырлары

1.Екі тетелес сандарды көбейту

Екі тетелес сандарды көбейту үшін :біріншіден ондықтарды көбейту керек,содан кейін ондық разрядта тұрған цифрдай ондықты бірліктердің қосындысына көбейту керек,үшіншіден  бірліктерді көбейтіп,алынған көбейтінділердің қосындысын аламыз

13*  14═(1*1)жүздік+(1*(3+4))ондық+(3*4)=182

 1*1═1жүздік

1*(3+4)=7ондық

3*4=12

                182

23 * 24═(2*2)жүздік+(2*(3+4))ондық+(3*4)=552

2*2═4жүздік

2*(3+4)=14ондық

3*4=12

                552

 

2.200-ден үлкен сандарды көбейту

Мысалдар:

   а)  203 *  204═

2*2═4 он мыңдық

2*(03+04)=14жүздік

3*4=12

               41412

     б)407 *  408═

        4*4═16 он мыңдық

       4*(07+08)=60 жүздік

                7*8=56

                          166056

 

3.  Осы әдісті 4 таңбалы сандардың квадраттарын табуда қолдануға болады: 

     4.Таңбалы сандардың квадратын табу

2075²=(207*208) *100+25=4305625

207 *  208═

2*2═4 он мыңдық

2*(07+08)=30 жүздік

7*8=56

               43056

 

5. 5 цифрімен аяқталатын сандардың квадратын табу:

15²=(1*2)жүздік +25=225

85²=(8*9)жүздік +25=7225

 

6. Төрт таңбалы сандарды көбейту:

6072*6078=(607*608)жүздік +2*8=36905616

     607 * 608═

6*6═36 он мыңдық

6*(07+08)=90 жүздік

7*8=56

              309056

       6154*6156=(615*616)жүздік +4*6=37884024

     615 * 616═

6*6═36 он мыңдық

6*(15+16)=186 жүздік

15*16=240

              378840

 

     7. 5 пен аяқталатын сандарды көбейту:

Ереже:Ондықтарының цифрлары жұп немесе тақ сандарымен,бірліктері 5 цифры мен аяқталатын сандар жұптарын көбейту үшін :

ондықтарының цифрларын көбейтіп,сол көбейтіндіге осы цифрлардың жарты қосындысын қосып, алынған қосындыны 100ге көбейту керек,содан кейін бұл санға 5 тің квадратын қосу керек.

75*35=(7*3+(7+3)/2)*100+25=2625

45*85=(4*8+(4+8)/2)*100+25=3825

8.Ондықтар разрядында тұрған цифрлары бірдей,бірліктерінің қосындысы 10 ға тең болған сандарды көбейту:

22*28=(22-2)*(28+2)+2*8=616

22 мен 28 сандарын ондықтарға дейін дөңгелектеп , оларды көбейтіп,оған бірліктердің көбейтіндісін қосу нәтіжесінде жауабы алынады

9.Енді керісінше ондықтар разрядында тұрған цифрлардың қосындысы 10 ға тең болған ,бірліктері бірдей сандарды көбейту:

62*42=(6*4+2)*100+2*2=2604

34*74=(3*7+4)*100+4*4=2516

10.   1 мен аяқталатын сандарға көбейту:

81*31=                                                                                                                                  

8*3=24 жүздік

8+3=11ондық

             1*1=1

____________________

               2511

 

 21*91=

2*9=18 жүздік

2+9=11ондық

             1*1=1

____________________

               1911

11. 100  ге жақын сандарды көбейту:

95*98={ 95-2}

              {98-5}  жүздік +5*2=9310

 

   76*87={ 76-13}

            {87-24}  жүздік +13*24=6612

 

 

12. 1000 ға жақын сандарға көбейту:

 

245*996=245*(1000-4)=245000-980=244020

 

225*997=225*(1000-3)=225000-675=224325

            345*999=345*(1000-1)=345000-345=344655

 

13.   Екі таңбалы сандарды 101 ге көбейту:

 

33*101=3333

     56*101=5656

14.     Үш таңбалы сандарды 1001 ге көбейту:

 

316 *  1001= 316316

648 *  1001= 648648

 

 

15.       5 ке көбейту

       Қалаған санды 5 ке көбейту үшін осы санның жартысын 10 ға көбейту керек

          42*5= 42 / 2 *10=210

          38*5= 38 / 2 *10=190

           104*5= 52 / 2 *10=520

 

16.      11 ге көбейту

Екі таңбалы санда 11 ге көбейту үшін ,бірінші көбейткіштің цифрларының  арасын бір  санға жылжытып, жылжытылған орынға  осы бірінші көбейткіштің цифрларының қосындысы жазылады.Ол іздеген сан.

                          35*11=3*(3+5)5=385                           35*111=3(3+5) (3+5)5=3885                          

                          73*11=7(7+3)3=803                           73*111=7(7+3) (7+3)3=8103                          

                          27*11=2(2+7)7=297                           27*111=2(2+7) (2+7)7=2997                            

                         94*11=9(9+4)4=1034                         94*111=9(9+4) (9+4)4=10434                     

 

17.      22,33,44,....99 сандарына көбейту .

 

Ол үшін 22= 2 * 11                                                                                                                                     

33      = 3 * 11

44     = 4 * 11

                       ................

99      = 9 * 11 деп , 11 ге көбейту ережесін де қолданамыз.

           Онда   32 * 22=  32 *  2 * 11 = 64 * 11 =  6(6+4)4= 704

18 * 33= 18 × 3 * 11 = 54 * 11 =  5(5+4)4= 594

                        16 *  44 = 16  * 4 * 11 = 64 * 11 =  6(6+4)4=  704

                       8 *  99 = 8  * 9 * 11 = 72 * 11 =  7(7+2)2=  792

 

18. 25,35,45,55,65,75,85,95  сандарына көбейту.

 

Ол үшін бірінші көбейткішті 2 ге бөліп,екінші көбейткішті 2 ге көбейтіп олардың көбейтіндісін алу керек.

 

28 * 25 =   28 : 2  * 25 * 2 =  14 * 50 =700

                            36 * 35 =   36 : 2  * 35 * 2 =  18 * 70 =1260

                           24 * 45 =   24 : 2  * 45 * 2 =  12 * 90 =1080

                           42 * 55 =   42 : 2  * 55 * 2 =  21 * 110 =1080

18* 65 =   18 : 2  * 65 * 2 =  9 *130 = 1170

                           12* 75 =   12 : 2  * 75 * 2 =  6 * 150 = 900

                              16* 85 =   16 : 2  *85 * 2 =  8 * 170 =1360

14 * 95 =   14 : 2  * 95 * 2 =  7 *1 90 =1330

 

19.Екі таңбалы сандарды 99 санына көбейту

Екі таңбалы сандарды 99-ға көбейту үшін ,ол саннан бірді шегеріп, шыққан нәтижеге алғашқы көбейгіштің 100ге жетпей тұрған санын тіркеп жазу керек

Мысалы :

23  × 99  =   2277  (23 ден 1 ді шегерсек 22 болады,22 нің 100 ге жетпейтін бөлігі 77)    

85× 99  =   8415 (85 ден 1 ді шегерсек 84 болады,85 тің 100 ге жетпейтін бөлігі 15)    

II бөлім Көбейту және бөлінгіштік белгілері

                  111 ге көбейту белгісі

Екі таңбалы санда 11 ге көбейту үшін ,бірінші көбейткіштің цифрларының  арасын бір  санға жылжытып, жылжытылған орынға  осы бірінші көбейткіштің цифрларының қосындысы жазылады.Ол іздеген сан.

          35*111=3(3+5) (3+5)5=3885                          

                          73*111=7(7+3) (7+3)3=8103                          

                          27*111=2(2+7) (2+7)7=2997                            

                          94*111=9(9+4) (9+4)4=10434    

 

                 8 ге бөлінгіштік белгісі

 Төрт таңбалы сандардың 8 ге бөлінгіштік белгісі : соңғы үш цифрының жазылу түрінде  8 ге бөлінетіндігін білдірсе ,демек осы сан  8 ге бөлінеді.              

 

5248: 8   бұл жерде 248 дің   8 ге бөлінетіндігі көрініп тұр ,демек 5248    8 ге бөлінеді.

 

         7168 : 8 бұл жерде 168 дің 8 ге бөлінетіндігі көрініп тұр ,демек 7168 

8 ге бөлінеді.

         3824: 8 бұл жерде 824 дің  8 ге бөлінетіндігі көрініп тұр ,демек  3824 

8 ге бөлінеді.

   Үш таңбалы   2,4,6,8 цифрлары мен аяқталатын  сандардың 8 ге бөлінгіштік белгісі :

Ондықтардың санына соңғы цифрдың жартысын қосқанда , алынған сан 8 ге бөлінсе, онда берілген сан 8 ге бөлінеді

           552 : 8 , мұнда (55 + 2:2) : 8,  56 : 8 = 7 , демек 552   8 ге бөлінеді

           392 : 8 , мұнда (39 + 2:2) : 8,  40 : 8 = 5 , демек 392   8 ге бөлінеді

704 : 8 , мұнда (70 + 4:2) : 8,  72 : 8 = 9 , демек 704  8 ге бөлінеді

536 : 8 , мұнда (53 + 6:2) : 8,  56 : 8 = 7 , демек 536  8 ге бөлінеді т.б 

4 ке бөлінгіштік белгісі

 

Төрт таңбалы сандардың 4 ге бөлінгіштік белгісі : соңғы екі  цифрының жазылу түрінде  4 ге бөлінетіндігін білдірсе ,демек осы сан  4 ге бөлінеді.              

 

5248: 4   бұл жерде   48 дің  4 ге бөлінетіндігі көрініп тұр, демек 5248    4-ке бөлінеді.

 

         7148 : 4 бұл жерде 68 дің  4 ге бөлінетіндігі көрініп тұр ,демек 7168 

4 ге бөлінеді.

         3824: 4 бұл жерде  24 дің   4 ге бөлінетіндігі көрініп тұр ,демек  3824 

4 ге бөлінеді.

25 және  75  ке көбейту  және  бөлу                

                           тәсілі

   Берілген санды 25 ке көбейту үшін , бұл санды 4 ке бөліп,  100 ге көбейту керек

                  384* 25 = 384 : 4 * 100 = 96 * 100 = 9600

48   * 25 = 48 : 4 * 100 = 12 * 100 = 1200

 

 

Берілген санды 75 ке көбейту үшін , бұл санды 4 ке бөліп,  300 ге көбейту керек

 

56 *75 = 56 : 4 * 300 = 14 * 300 = 4200

                  112 * 75 = 112 : 4 * 300 = 28 * 300 = 8400

 

Берілген санды 25 ке бөлу үшін , бұл санды 100 ге бөліп,  4 ке көбейту керек

          600 : 25 = 600 : 100 * 4 = 24

 

Берілген санды 75 ке бөлу үшін , бұл санды  300 ге бөліп,  4 ке көбейту керек

          600 : 75 = 600 : 300 * 4 = 8

        2400 : 75 = 2400 : 300 * 4 = 32

 

37 ге көбейту және бөлу тәсілі

   1.  37 ге ауызша көбейту үшін ,бұл санды

3 ке бөліп,111 ге көбейту керек:

          27*37 = 27 : 3 * 111 = 9 * 111  = 999

                 81 * 37 = 81 : 3 * 111 = 27 *111 = 2997

126 * 37 = 126 : 3 * 111 = 42 * 111 = 4662

      2.      37 ге ауызша бөлу үшін ,бұл санды

111 ге бөліп,3  ке көбейту керек:

 

          888  : 37= 888 : 111 * 3 = 8 * 3 = 24

555  : 37= 555 : 111 * 3 = 5 * 3 = 15

50 ге көбейту және бөлу тәсілі

1. Санды 50 ге көбейту үшін ,берілген санды 2 ге  бөліп ,100 ге көбейту керек.

42 * 50 = 42 : 2 * 100 = 2100

244 *50 = 244 : 2 * 100 = 12200

2. Санды 50 ге бөлу үшін ,берілген санды 100 ге  бөліп, 2 ге көбейту керек.

. 14500 :50= 14500  : 100 * 2 = 145 * 2 = 290

        600   : 50 = 600 : 100 * 2 = 12

125 ке көбейту және бөлу тәсілі

1. Санды  125 кге көбейту үшін ,берілген санды 8 ге  бөліп ,

1000 ға көбейту керек.

56* 125 = 56 : 8 * 1000 = 7000

128 *125 =  128 : 8 *1000 =  16000

2. 1. Санды 125 ке бөлу үшін ,берілген санды 1000 ға  бөліп, 8ге көбейту керек.

      7000 : 125 = 7000 : 1000 * 8 = 56

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пайымдап, есептің дұрыс шешімін тап.

Мақсаты: құрама есептердің шешу жолдарымен таныстыру, есептеу дағдыларын жетілдіру.

1.      51т астықты тасу керек еді. Астықты 2 прицепті машинамен тасыды. Егер машинаға 4т 800кг-нан, ал принцепке 2т700кг-нан астық тиелсе, астықты тасып бітіру үшін қанша рет қатынайды.  3 балл

2.      Ұзындығы 50м алаңды қоршау үшін қанша бөрене тұрғызылу керек, егер әр бөрененің арасы 2 метрден болса? 2 балл

3.      Тауықтан 3 күнде 12 жұмыртқа алынады. 12 тауықтан 12 күнде қанша жұмыртқа алынды. (егер сол күндердегі жұмыртқа саны сақталса)3 балл

4.      Үш он алты қабатты үй салынды. Әр қабатта 20 пәтерден бар. Барлық 1 бөлмелі пәтер – 270, 2 бөлмелі пәтер-540, қалғандары 3 бөлмелі пәтерлер. Осы үйлерде барлығы неше 3 бөлмелі пәтер бар? 2балл

5.      Кинотеатрда 2 көрермендер залы бар. 1-ші залда 19 қатар, 2-ші залда 24 қатардан , 2-ші залда 130 орындық артық. Егер әр қатардағы орындықтар саны бірдей болса, әр залда неше орындықтан болады? 3балл

6.      Үш жәшікте 90кг шие бар. Бірінші, екінші жәшіктегі шиені қосқанда 60кг, екінші, үшінші жәшіктегіні қосқанда 52 кг болды. Әр жәшікте неше кг шие бар? 3балл

7.      100кг қызылшаны өңдегенде 16кг көмір алынады. 1т қызылшадан қанша кг шекер алынады? 2балл

8.      Ерлан мен Нұрлан бір –біріне қарама – қарсы шықты. Ерлан минутына 32м жүрді. Ерлан мен бірге иті ақтөсте жүгірді. Иті минутына 3 есе артық жүгірді. Ақтөс екеуінің ортасында кездескенше жүгіріп отырады. Балалар 5 минуттан кейін кездесті. Осы уақыт ішінде ақтөс қанша м жүгірген? 4балл

9.      20кг және 30кг картоп тұқымын 5 жәшікке тең бөліп салды. Әр жәшікте неше картоп   тұқымы салынды? 2балл

10.  Кітаптың 62 беті бар еді. Жұлдыз 1-ші күні 25 бетін, 2-ші күні 28 бетін, ал қалғанын 3-ші күні оқып бітірді. Жұлдыз 3-ші күні кітаптың неше бетін оқыды?3балл

11.  2 қайықта  12 адам отырды.  1-ші қайыққа қарағанда, 2 есе аз. Әр қайықта қанша адам бар? 2балл

12.  Жол бойына 4 бөрене қойды. Әрбір екі бөрененің арақашықтығы 5 м ден. Бірінші бөрене мен соңғы бөрененің арақашықтығы қанша метр? 3балл

 

13.  Сурет үйірмесіндегі қыздардың саны, ұлдардың санынан 2 есе аз. Үйірмеде 5 қыз қосылған уақытта олар теңесті. Үйірмеде барлығы қанша қыз болды?

2балл

14.  «Нива» машинасына 42л жанармай құйылды. 200 км-ге 24л бензин жұмсайды. Жанармай құймай 150 км жүруге бола ма? 3балл

15.  3 жәшік печеньенің массасы 2 жәшік конфеттің массасына тең. Егер 1жәшік печеньенің массасы 12 кг болса, 5 жәшік конфет қанша тартады? 3балл

16.  Бір машина 1 айда 900 км, екінші машина 1200 км жүрді. Егер екіншісі осы уақыт аралығында 36л артық жанрмай жақса, әр машина қанша л жанармай жақты? 3 балл

17.  Массасы 3 кг қарбызды тең емес 2 бөлікке бөлді. 1 бөлігі 2-шісінен 2 есе кем. Кішкентай бөлігінің массасы нешеге тең? 2 балл

18.  Жанұяда 5 бала бар. Олар Айнұр, Мерует, Самал,Гүлнар. Олардың туған күндері 2наурыз, 8 қаңтар, 3 ақпан, 8 маусым, 22 наурыз. Айнұр мен самалдың туған күндері бірдей сандар, ал Гүлнар мен Айжанның туған күндері бір айда, кімнің туған күні қай кезде? 3 балл

19.  Айдар Саматтан неше жастасың д еп сұрады. Самат егер менің жасымды 4 есе арттырып, 6-ға кемітсе, мен 2де болар едім. Самат неше жаста?  3балл

20.  21м матадан 5 бірдей көйлек тігілді. Осындай 2 м матадан неше көйлек тігуге болады? 3 балл

21.  Лимонды жәшіктің  массасымен қоса есептегенде 25 кг болды. Лимонның жартысын сатқаннан кейін өлшегенде 15 кг болды. Бос жәшіктің массасы қанша? 2балл

22.  3 оқушы шахмат ойнайды. Әр оқушы 2 партиядан ойнады. Барлығы неше партия ойнады? 2 балл

23.  Машина 160 км жол және осының жартысындай жүріп өтті. Жүрген жолдан 2 есе аз жүрілмеген жол қалды. Егер машина 60км/сағ. Жылдамдықпен қозғалатын болса, жолды неше сағатта жүріп өтеді? 3 балл

24.  Ұшақтың жылдамдығы 900км/сағ. 15 минутта ол қанша ара қашықтықты ұшып өтеді? 3балл

25.  Орман шаруашылығынан ауылға  дейін 96 км. Орманшы орман шаруашылығынан ауылға дейін велосипедпен 16км/сағ жылдамдықпен жүріп өтті. Қайтарда сол жолмен 12 км/сағ жылдамдықпен жүріп отырды. Қай жолға орманшы аз уақыт жіберді және қанша? 4балл

26.  Поезд 9сағат 432км жүрді. Осы аралықта 6 сағат жүріп өту үшін, жылдамдығын неше км.ге арттыруы керек? 2балл

27.  Туристтік саяжайдан қалаға дейін 84км. Саяхатшы велосипедпен саяжайдан қалаға дейін 12км сағ жылдамдықпен жүріп отырды. Ал қайтарда сол жолмен 14км/сағ жылдамдықпен жүріп отырды. Қай жолға саяхатшы аз уақыт жұмсады және қанша? 3 балл

28Пойыз 45 км жүрді, бұл жолдың ½. Жол қашықтыңы неше км? 3 балл

29.   Асқар жол бойынан 52 бөренені санады, әр бөрененің ара қашықтығы 1 м ден. Қоршаудың ұзындығы қандай? 3 балл

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Кілті.

1.      Шешуі. 4т 800кг + (2т700*2)  = 10т200кг

51т =51000кг

51000:10200=5

Жауабы: 5 рет қатынайды

2.      26 бөрене.

3.      48 жұмыртқа.

4.      Шешуі. 16 * 20 = 320(n)         320 * 3 = 960(n)

960 – 270 =690(n)    690 – 540 =150(n)

5.      1 залда – 494 2 залда – 624

6.      1ж – 38кг 2ж – 2кг 3ж – 30кг.

7.      160 кг.

8.      1440 м.

9.      20 кг.

10.  9 бет.

11.  4,8

12.  15м.

13.  10 қыз.

14.  Болады.

15.  Ш 12 * 3 = 36(печ.) 18*5=90кг 36/2 = 18кг (конф.) Ж. 5 жәш. Конф 90 кг.

16.  1-ші машина 108л . 2-ші машина – 144л.

17.  1кг.

18.  Айнұр – 8 қаңтар. Самал – 8 маусым. Мерует – 3 ақпан. Гүлнар – 22 наурыз. Айжан – 2 наурыз.

19.  9 жаста.

20.  Шешуі: 42 – 21 = 21

5 + 5 = 10

Жауабы: 10 көйлек тігілді.

21.  25  - 10 = 15    15 – 10 = 5 кг

22.  3 партия

23.  Шешуі: 160 + 80 = 240                                240 + 120 = 360

240 : 2 = 120                                                  360: 60 = 6сағ.

Жауабы: 6 сағатта жүріп өтеді.

24.  Шешуі: 225км.

900 * 15 = 13500

13500 : 60 = 225км.

25.  Шешуі: 96 : 16 = 6сағ.

96 : 12 = 8сағ.

8 – 6 =2сағ.

Жауабы: баратын жолда 2 сағат аз жіберді.

26.  24км-ге арттыру керек.

27.  Шешуі: 84 : 12 = 7

84 : 14 = 6

7 – 6 = 1сағ.

Жауабы: қайтар жолда 1 сағат аз уақыт жұмсады.

28.90км.

29    47метр.

 

 

 

 

 

Қарапайым сұрақтар

 

1.Жауапсыз  сұрақ.

Күнделікті  өмірде  қандай  сұраққа ешқашан  "иә" деп  жауап  бере  алмаймыз?

Жауабы: "Ұйықтап  жатсың ба"деген  сұраққа.

2.Қанша мысық?

Бөлменің  төрт  бұрышының  әрқайсысында  бір  мысықтан отыр. Әр мысыққа қарама-  қарсы  үш мысықтан  отыр.Бөлмеде  қанша  мысық отыр?

Жауабы:4 мысық.Бөлменің  төрт бұрышында  төрт мысық қана отыр.

3.Кірпіштің  салмағы

Кірпіштің  салмағы  4 кг.Кірпіштің үстіне  жарты  кірпіш  және  оған  қоса  жартысының  жартысындай   кірпіш  қойылған.Кірпіштің  салмағы  қанша?

Жауабы:  кірпіштің  салмағы  4 кг.

4.Қарындаштар

Үстел  үстінде  әртүрлі  ұзындықтағы 3 қарындаш  қатарынан  жатыр. Ортадағысы - ең  ұзын қарандаш. Осы  ең ұзын  қарандашқа  тиіспей  қалай  оны  ортадан алып  тастауға болады?

Жауабы: Кез - келген шеткі  біреуін  қарсы  жақ шетке  немесе ортаға  қоя салу  керек.

5.Уақыт өлшемдері

Барлығы  уақыт өлшемдері  бола  тұра  ғасыр, жыл  және сағаттан табылмай, минут пен  секундтан  табылатын  не нәрсе?

Жауабы: "Н"

6.Отырып  жүру

Отырып - ақ  жүре беретін кім?

Жауабы : Шахматшы.

7.Таяқ

Екі таяқтың  4 ұшы  бар. Екі  жарым  таяқтың қанша ұшы бар?

Жауабы: 6 бұрышы бар

8.Шегелер

Екі  адам кетіп  бара  жатып 2 шеге   тауып алды.Олардың артынан  3 адам  кетіп бара жатыр. Олар қанша  шеге  тауып алды?

Жауабы : Шегелерді  алдыңғы  адам тауып алып кетті.Олар  таппайды.

                    9.Ұқсастық

Дөп-дөңгелек  дәмді  қарбыз  дәл ортасынан екіге  бөлінген.Осы бөлінген қарбыздың  жартысы неге  өте  қатты ұқсайды?

Жауабы: Қалған  жартысына.

10.Сағаттың  соғуы

Сағат 5  белгіні 4 с уақытта  соғады. Ал 12  белгіні  қанша  уақытта  соғады?

Жауабы: Алғашқы екі  белгіге  1 с уақыт  және келесі  белгілерге  1 с  уақыттан  келеді. Себебі  бірінші белгіге    уақыт  есептелмейді. белгіні  4 с  соқса, онда 2 белгінің арасы  1с. Демек 12 белгіні  11с  уақытта соғады.   

11.Жарық  сөнгенде

Қыста  қатты  суықта  саяжайдағы  үйіне  түн ортасында  жеткен   үй иесі  келсе  жарық  сөніп қалыпты.  Үйде керосин  шам, асханада  тамақ  дайындайтын  газ  баллонды  пеш  және  өзі  алдын-ала  көмір ағаш  дайындап кеткен үй  жылытатын пеш бар. Қорапта 1 ғана  сіріңке  талы  қалыпты. Үй  иесі   жоғарыда аталған  заттардың  қайсысын бірінші   жағуы  тиіс?

Жауабы: Үй иесі ең  бірінші  шырпыны  жағады.

12. Көлікте

Үлкен қаланың  әр қиылысындағы  бағдаршамдар  мен  "көлік  тығынынан"  шаршаған  жүргізуші  жұмысына  80 минутта  келді. Қайтар жолда  1 сағ 20 минут  жүріп  үйінде  болды? Неге?

Жауабы: Барлық  жолдар мен  қайтар жол  бірдей екеуі де  80 минут  немесе  1 сағ 20 минуттан .

13.Талдағы  жұмыртқа

Алма ағашында  жұмыртқа  болуы мүмкін бе?

Жауабы: Иә.Егер  ол ағашқа  құс  ұя салса,ұяда  құстың  жұмыртқасы  болуы  мүмкін.

14. Қай дөңгелек.

Ақауы жоқ  көлік  қалай бұрылса  дөңгелектері  де   солай  бұрылуы керек.Бірақ бір дөңгелегі  қандай жағдайда да бұрылмайды. Қай дөңгелек?

Жауабы: Қосымша дөңгелек.

 

15. Шөлдегенде

Қатты шөлдеген адам ыдыстағы  сұйықтан ыдыстың да, ішіндегі  сұйықтың  да түріне  қарамай  ішіп  қоюы  мүмкін. Дегенмен  қандай   ыдыстан су ішуге болмайды?

Жауабы:  Бос ыдыстан

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сандық  ребустар.

Сандық ребустар - сандары  әріптермен  немесе  белгілі  бір  символмен  алмастырған математикалық  өрнек,көбінесе  қарапайым   теңдік  болып келеді. Сандық ребустар  мамематикалық   ребустар деп те атайды. Өте қызықты  және логикалық  ойын  десе  де болады. Негізгі  математикалық  төрт амал  қолданылады. Дәрежеге  байланысты өрнектер де бар, бірақ негізгі   есептер төрт  амалға  байланыты,көп  пайдаланылатын - қосу  амалы. Ойынның   негізгі  мақсаты   ребустарға әрбір  әріп  қандай  санмен  алмастырып  тұрғанын    табу.

Ережесі:

1)  Сандық  ребустардағы  әр бір әріп  бір  цифрды  білдіреді,яғни  бірдей  әріптерді  бірдей  цифрлар  алмастырады  және  бір цифр  әр түрлі   әріптермен   белгілене алмайды.

2)  Сол жақтағы  шеткі әріп  нолге тең бола  алмайды.

Ережеден көрініп  тұрғандай  әр бір сандық  ребуста  әртүрлі    10 әріптен  артық кездесе алмайды.

Жалпы  математикалық ребустарда белгілі  бір саладағы  оңай  сөздер қолданылады.Мақал-мәтел,нақыл сөздер  т.с .с  тез  жатталатын ұйқастар   да  қолданыла  береді.

Себебі:

- біріншіден  кез-келген  адам қиын  есеп сияқты емес,оңай ойын ретінде  қабылдайды,қызығушылығы  артады;

- екіншіден   белгілі  бір саладағы  сөздер  ғана  қолданылатын, бірақ қараған адамның  өзі  өте жеңіл  жаттап алады.Есеп шартын жазып алып  немесе жадыңызда  ұстап жүру  қажет емес. Ал жатталған  ребусты  сіз  бос  уақытыңыз болғанда, бірден  еске  түсіріп  шеше аласыз. Мына  2сандық ребусқа  мән  беріп қараңыз.

 

  2 ребуста  да 9 әртүрлі  әріптен  пайдаланылған   және  ешқандай  әріп  қайталанбаған.Бұл 2 ребустың  біреуін  қанағаттандыратын  шешімдер  екіншісінің   де  шешімдері  болады.

   Көрсетілген  2 сандық ребустағы   ешқандай  әріп  нөлге  тең   бола алмайды  деп алсақ,онда ол ребустарды  мына  түрде  беруге  болады:

Бір цифрды екі рет  қайталап жазбай,теңдік  орындалатындай   етіп  дөңгелекшелерді   1 - ден  9 - ға  дейінгі  цифрлармен  толтырып  шығыңыз.

 

 

Сандық  ребустардың  белгілі  бір орындарында  тек  қана сандар  жазылған немесе  сандармен  әріптер араласып   берілген түрлері  де бар.

Төменде сандық ребустар оңай  түрінен   қиындатылған  түріне  қарай  берілген. Кейбір ребустардың  бірнеше  шешімң  болады, ал кейбіреулерінің   бір ғана  шешімі бар.Мұндағы   мысалдардың   барлғының  шешімдері  бар, шешімі  жоқ   ребустар  берілген жоқ.

  Жоғарыдағы   мысал  ретінде  көрсетілген сандық  ребустардың   кез-келгенін   ешқандай  әріп нөлге  тең болмайтын жағдай  үшін  шешеміз.

  Бірнеше  шешімдері  бар, оңай  сандық ребустар

Сандық  ребустар  ережелерін   пайдаланып  берілген  ребустарды  шешіңіз.

 

 

 

Ескерту: Мұндағы  З - әрпі, сан  емес

 

 

 

 

 

 

Жауабы:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                              

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

Бұл дарынды балаларға арналған «Логика әлемі» көмекші, әдістемелік құралы оқушылардың өз бетімен ізденуге,  төзімді, жігерлі болуға баулиды.

Жұмыс барысында оқушылар өткен тақырыптарлы жете меңгеру үшін, тәжірибе жасау, өзіндік  жұмыс арқылы көз жеткізеді.  Оқушылардың ойлауын, есте сақтау қабілетін, зейінін дамытады. Жинақталған ақпаратты зерттеп, ішінен маңыздысын таңдап, соның негізінде дұрыс өмірлік салтын ретке келтіру, дұрыс таңдау жасау қабілетіне ие болуға, яғни өзінің болмысы мен әрекетін бағалау дағдысын көрсете білуге мүмкіндік береді.

Әртүрлі дидактикалық жинақтар, ойындар, анаграммалар, есептер, табиғи құбылыстар жас ерекшелігіне сай алынды. Аталмыш бағдарлама жалпы білім беретін мектептің бастауыш сынып оқушыларымен мұғалімдеріне игі істерін тигізеді деген оймен құрастырылған.

Ойды тұжырымдай келе, сабақтарда жұмыс түрлері жүйелі ұйымдастырылса оқушы өмірлік жетістіктерге жетеді.Ол үшін баланы ізденімпаздыққа ұмтылдырып, шығармашылық мүмкіндіктерін қалыптастырып,танымдық қабілеттер менбасқа да қасиеттерді оқушының бойындағы әдеттері мен икеміне қарай дамытуға болады.Осындай әдіс-тәсілдерді үнемі қолданып, оқытудың барлық формасына (практикалық сабақтар, оқушылардың өзіндік жұмыстары,факультативтік сабақтарда) кеңінен қолдану керек деп ойлаймыз.Себебі, оқыту іс-әрекетінің негізгі мақсаты танымдық іс-әрекетті және ойлауды кеңейту болып табылады.Бұл әрбір ұстаз үшін кәсіби міндетті ,шеберлігі деп сенемін.

Мектебімізде соңғы жылдары «Бастау» республикалық математика турнирінен төмендегідей нәтижеге қол жеткізді.

2010-2011 оқу жылында – ІІ орын

2011-2012 оқу жылында – ІҮ орын

2012-2013 оқу жылында – ІІІ орын

         2013-2014 оқу жылында- Intel lоgik  Алғыс хат

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

респ. сертиф №2рес. серт №1

 

 

 

 

 

 

 

 

Қолданылған  әдебиеттер

 

1. К.Ерешова, Ш. Ыдырысова, Г. Абенова "Логика әлемі" Алматы Өлке 2010 жыл.
2 -3-4 сынып

2. Б.М. Қосанов. Математика  курсындағы шығармашылық  жаттығулар және оларды  орындаудың  әдістемесі. 2-сынып

3. Ғаламтор  желісінен.

4. С.Ш. Сапарғалиева, С.С. Давлеткалиева, Қ.К. Рахимова.Дарынды  балаларға арналған "Зерде" көмекші әдістеме  құралы. Орал 2013 жыл.

5. Р. Омаров, Логикалық сұрақтар,есептер ойындар мен құрастырмалар Алматы
«Өлке» 2012 жыл

6. Л.Глазырина.Математика пәні бойынша бастауыш сынып оқушыларының логикалық ойлау және есептеу дағдыларын дамытуға арналған тапсырмалар жинтығы(2,3,4сынып)

7. Н.Н. Амирова   «Логика» 2012ж

8. Р.Омаров, Математикадан (қалыптан тыс тапсырмалар тыс есептер мен жаттығулар жинағы) Алматы Рауан 2013ж

9.Н.Ә.Жаманғараева.Т.Ж.Көлбаева Математикадан 105 сабақ,

10. Әдістемелік жинақтар, Алматы баспасы 2011ж.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Просмотрено: 0%
поделиться в vk поделиться в одноклассниках поделиться в майлру
Просмотрено: 0%
Скачать материал
поделиться в vk поделиться в одноклассниках поделиться в майлру
Скачать материал "Дарынды балаларға арналған «Логика әлемі» әдістеме құралы Б.А. Кажимова,Ж.Қ. Куаншалиева,А.М. Тауасова (іс-тәжірибесінен)"
Как учитель может зарабатывать на Инфоуроке?

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 2 месяца

Специалист сварочного производства

Получите профессию

Интернет-маркетолог

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 661 495 материалов в базе

Найти материалы
Скачать материал

Другие материалы

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 05.11.2015 30303
    • DOCX 10.2 мбайт
    • 229 скачиваний
    • Рейтинг: 2 из 5
    • Оцените материал:

  • Настоящий материал опубликован пользователем Кажымова Бакыт Айткалиқызы. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал

  • Автор материала

    Кажымова Бакыт Айткалиқызы
    Кажымова Бакыт Айткалиқызы
    • На сайте: 9 лет и 2 месяца
    • Подписчики: 0
    • Всего просмотров: 64233
    • Всего материалов: 13

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой

Курс профессиональной переподготовки

Няня

Няня

500/1000 ч.

Подать заявку О курсе

Курс профессиональной переподготовки

Подготовка детей к школьному обучению в условиях вариативного дошкольного образования и реализации ФГОС НОО

Учитель по подготовке к школе (педагог)

300/600 ч.

от 7900 руб. от 3650 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 305 человек из 59 регионов
  • Этот курс уже прошли 610 человек

Курс профессиональной переподготовки

Гигиенические требования к условиям реализации основной образовательной программы начального общего образования

Учитель начальных классов

600 ч.

9500 руб. 4450 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 71 человек из 36 регионов
  • Этот курс уже прошли 162 человека

Курс повышения квалификации

Организация краеведческой деятельности детей в учебно-воспитательном процессе начальной школы

36 ч. — 144 ч.

от 1700 руб. от 850 руб.
Подать заявку О курсе
  • Этот курс уже прошли 248 человек

Мини-курс

Проектный анализ: стратегии и инструменты управления успешными проектами

6 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Hard-skills современного педагога

8 ч.

1180 руб. 590 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 76 человек из 32 регионов
  • Этот курс уже прошли 18 человек

Мини-курс

Искусство звука: путешествие по музыкальным жанрам

6 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе