3 сынып. Математика
Дарынды оқушымен жүргізілетін жұмыс жоспары
|
№
|
Мазмұны
|
Сағат саны
|
Мерзімі
|
|
1
|
Мың көлеміндегі
натурал сандарды оқу, жазу, салыстыру
|
1
|
|
|
2
|
Қосу және азайту
|
1
|
|
|
3
|
Қосу және азайту
|
1
|
|
|
4
|
Өзіндік жұмыс
|
1
|
|
|
5
|
Көбейту және бөлу
|
1
|
|
|
6
|
Көбейту және бөлу
|
1
|
|
|
7
|
Көбейту және бөлу
|
1
|
|
|
8
|
Өзіндік жұмыс
|
1
|
|
|
9
|
Кестелік көбейту және бөлу.
|
1
|
|
|
10
|
Кестелік көбейту және бөлу.
|
1
|
|
|
11
|
Қалдықпен бөлу
|
1
|
|
|
12
|
Қалдықпен бөлу
|
1
|
|
|
13
|
Өзіндік жұмыс
|
1
|
|
|
14
|
Үлес ұғымы
|
1
|
|
|
15
|
Үлес ұғымы
|
1
|
|
|
16
|
Аудан және оның
өлшем бірлігі
|
1
|
|
|
17
|
Аудан және оның
өлшем бірлігі
|
1
|
|
|
18
|
Өзіндік жұмыс
|
1
|
|
|
19
|
1000 көлеміндегі сандарды ауызша қосу және азайту
|
1
|
|
|
20
|
Бағасы, саны, құны
шамалары арасындағы тәуелділік.
|
1
|
|
|
21
|
Көбейтіндіні санға
бөлу
|
1
|
|
|
22
|
Нөлмен аяқталатын
сандарды көбейту және бөлу.
|
1
|
|
|
23
|
Өзіндік жұмыс.
|
1
|
|
|
24
|
Көбейтудің
үлестірімділік қасиеті.
|
1
|
|
|
25
|
Разрядтық
қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту.
|
1
|
|
|
26
|
Тура теңдіктердің қасиеттері
|
1
|
|
|
27
|
Сыйымдылық. Көлем.
|
1
|
|
|
28
|
Өзіндік жұмыс.
|
1
|
|
|
29
|
Қосылғыштарға
жіктеу арқылы екі таңбалы санды бір таңбалы санға бөлу.
|
1
|
|
|
30
|
Есептерді теңдеу
құру арқылы шығару.
|
1
|
|
|
31
|
Есептерді теңдеу
құру арқылы шығару.
|
1
|
|
|
32
|
Үш таңбалы санға
көбейту және бөлу
|
1
|
|
|
33
|
Үш таңбалы санға
көбейту және бөлу
|
1
|
|
|
34
|
Бақылау жұмысы
|
1
|
|
№1. Мың көлеміндегі
натурал сандарды оқу, жазу, салыстыру
1. Сандарды цифрмен
жаз.
Тоқсан тоғыз, жүз
тоқсан тоғыз, мың бір жүз тоқсан тоғыз, тоғыз мың тоғыз жүз тоқсан тоғыз, он
мың, жүз мың.
2. Есепті шығар.
92 кг қиярдың 38
кг тұздалды. 25 кг сатылды. Қанша кг қияр қалды?
3. Салыстыр.
3 м 9 дм 6
см 39 дм 6 см 29 дм 7
см 2 м 9 дм 7 см
2 м 5 дм 7
см 25 дм 6 см 42 дм 3
см 4 м 2 дм 8 см
507 см 5 м 0 дм 7
см 706 см 7
м 0 дм 6 см
4. Жаз және тексер.
а) 300 бен 90-ның
қосындысы 70 пен 90-ның қосындысынан артық.
ә) 150 бен 50-дің
айырмасы 70 пен 80-нің қосындысынан кем.
5. Теңдеу құр және
оны шеш.
а) х пен 25-тің
қосындысы 140-қа тең ә) х пен 5-тің бөліндісі 4-ке тең
6. Баған түрінде
орында.
542 + 279, 824 – 564,
824 – 67, 654 + 298, 754 – 308, 729 + 125
№2. Қосу және азайту.
1. Есепті
шығар.
Алманың 150
теңгесі бар еді. Ол 85 теңгеге қалам және 34 теңгеге дәптер сатып алды. Алманың
неше теңгесі қалды?
2. Салыстыр.
1 м 10 дм 100 теңге
95 тиын
27 дм 2
м 7 см 78 теңге 185 тиын
854 кг 9 ц 25
кг 689 теңге 680 теңге 9 тиын
3. Өрнектерді орында.
8 * 5 + 72 :
9 (72 – 42) : 5 32 + 18 : 3 – 29
48 : 6 + 7 *
3 49 : (81 – 74) 63 : 7 + 35 – 19
4. Кестені толтыр
|
Азайғыш
|
90
|
100
|
900
|
980
|
980
|
980
|
100
|
|
Азайтқыш
|
8
|
10
|
80
|
900
|
80
|
10
|
8
|
|
Айырманың мәні
|
|
|
|
|
|
|
|
5. Теңдеу құр және
оны шеш.
а) белгісіз сан мен
80-нің қосындысы 130-ға тең
ә) 54-тің белгісіз
санға бөліндісі 9-ға тең
6. Теңдік тура
болатындай жақша қой.
3 + 6 – 18 : 9 =
7 4 * 5 + 2 = 28 17 – 40 : 8 = 12
№3. Қосу және азайту.
1. Есепті шығар.
Айжанның
60 суреті болған. Ол альбомының бір бетіне 9 суреттен 4 бетке суреттерді
желімдеді. Неше сурет желімденбей қалды?
2. Амалдарды орында.
900 – (600 +
280) 3 * 6 : 2 36 : 4
240 + (800 –
300) 14 : 2 * 3 15 : 3
350 + (500 +
100) 7 * 3 – 12 28 : 4
3. Теңдеуді шеш.
48 + х =
79 46 – х = 49 –
23 х + 24 = 75
4. Шығар.
а) Әр көйлекке 2
м матадан жұмсалғанда, 13 м матадан неше көйлек тігуге болады?
ә) Бір көйлекке 2
м мата кетеді. Осындай 7 көйлек тігуге неше метр мата керек?
5. Периметрлері 16
см және 20 см болатын екі шапшы сыз. Олардың ауданын тап.
6. Ойлан, тап!
40 * □ ˃ 100 *
□ 25 * □ ˂ 18 * □ 17 * □ = □ * 48
№4. Өзіндік жұмыс.
1. Есепті шығар.
Анасы 51 жаста, ал
қызы одан 25 жас кіші. Анасы мен қызының жасын бірге алғанда қанша болса, әжесі
сонша жаста. Әжесі неше жаста?
2. Теңдеу құр және
оны шеш.
а) белгісіз сан мен
70-тің ә) 124 пен белгісіз санның айырмасы
қосындысы 127-ге
тең. 28 бен 34-тің қосындысына тең.
3. Салыстыр.
2 м □ 12 дм 9 * 3 □ 9 :
3 3 сағ 6 мин □ 186 мин
7 дм 4
см □ 73 см 6 * 3 □ 2 * 7 675
кг □ 5 ц 75 кг
9 дм 9
см □ 90 см 18 : 9 □ 18 : 3 1 тәу. 9 сағ □ 33 сағ
4. Өрнек құрып,
олардың мәнін тап.
а) 216 мен 428
сандарының қосындысынан 530 бен 465 сандарының айырмасын азайт.
ә) 959 бен 744
сандарының айырмасына 543 және 117 санының қосындысын қос.
5. Баған түрінде
орында.
589 + 245, 680 – 271,
975 – 384, 542 + 317, 905 – 748, 347 + 286
5. Ойлан, тап!
8 □ 8 □ 8 =
8 8 □ 8 □ 8 = 128 8 □ 8 □ 8 =
0
№5. Көбейту және бөлу.
1. Есепті шығар.
Картоп жинау
науқанында бірінші топ 20 қап, екінші топ 27 қап, үшінші топ 30 қап картоп
жинады. Барлығы неше қап картоп жинады?
2. Амалдарды орында.
851 – (342 +
423) 6 * 4 + 4 5 * 3 + 9
1000 – (365 + 478) 8
* 4 – 4 7 * 4 – 8
912 – (187 +
534) 10 * 4 – 35 9 – 3 + 7
3. Теңдеуді шеш.
х + 20 =
42 + 20
35 + х = 87 – 48 х – 12 =
14 : 7
4. Салыстыр.
16 км 7 м □ 13
км 5 м 3 т 7 ц □ 35 ц
4 т 5
кг □ 675 кг 3 тәул 15 сағ □ 4
тәул
1 т – 530
кг □ 450 кг 23 ц + 160
кг □ 500 кг
5. Ұзындығы 5
см, ені одан 2 см кем болатын тік төртбұрыш сыз. Периметрін тап.
6. Логикалық
тапсырма.
Қорада 15 тауық пен
қоян бар. Олардың аяқтарының саны 42. Егер тауықта 2 аяқ, қоянда 4 аяқ болса,
қорада олардың әрқайсысы нешеден болған?
№6. Көбейту және бөлу.
1. Есепті шығар.
Егіс алқабынан 600
кг бидай жиналды. 320 кг бидай қоймаға жіберілді, ал 118
кг бидай диірменге жіберілді. Қанша кг бидай қалды?
2. Амалдарды орында.
36 : 4 *
5 20 : (81 – 76)
9 * 2 :
6 (54 – 27 ) : 9
100 – 49 + ( 9*
6) 6 * 5 + (100 – 48)
53 + (400 :
2) 9 * 6 – (78 – 44)
3. Есепте.
Едігенің 11 добы бар
еді. Ол екі-екіден 6 балаға доптарын бөліп берді. Неше доп артылып қалды?
4. Теңдеуді шеш.
45 : х =
63 : 7 5 * х = 84 –
39 х : 5 = 49 : 7
5. Периметрі 28
см шаршының қабырғаларының ұзындықтары мен ауданын тап.
6. Тиісті амал
таңбасын қой.
5 □ 3 4 =
11 12 3 4 = 8 30 3 7 = 9
20 5 6 =
24 18 6 2 = 30 14 7 2 = 0
№7. Көбейту және бөлу.
1. Есепті шығар.
Балабақшаның
асханасына әрқайсысы 6 литрден 5 қорап айран және 19
литр қаймақ әкелінді. Асханаға неше литр сүт тағамдары әкелінді?
2. Баған түрінде
орында.
398 + 467, 1000 –
587, 100 – 872, 687 + 248, 478 + 369, 693 – 158.
3. Бөлінгіші 24-ке
тең болатын бөлінділер жаз және мәндерін тап. Көбейтумен тексер.
4. Амалдарды орында.
36 : 6 – 10 + 28
(80 – 35) : 5 + 39
5 * 4 + 12 : 2 –
19 27 : 3 + 4 * 8 + 47
5. Ойлан, тап!
Жалқау оқушыға
мұғалім күнде шығаруға 5 есеп берсе, ол үшеуін ғана шығаратын болған. Бір
аптаның ішінде оқушы неше есеп шығармай қалдырған?
6. Сиқырлы шаршы
құрастыр. Тігінен, көлденеңінен, қиғашынан есептегенде мәні 24 болу керек.
№8. Өзіндік жұмыс.
1.
Есепті шығар.
Дүкенге
біреуінде 42 л, екіншісінде 39 л екі бөшке мақта майы әкелінді. Оның 49 литрі
сатылды. Неше литр мақта майы қалды?
2. Өрнек
құр және мәндерін тап.
а) 49 бен
7-нің бөліндісіне 5 пен 8-дің қосындысын қос.
ә) 30 бен 3-тің
көбейтіндісінен 90 мен 1-дің бөліндісін азайт.
б) 500-ден 280 мен
190-ның қосындысын азайт.
3. Теңдеуді шеш.
х + 358 =
897 – 248 48 : х = 82 – 76 980 – а =
390 + 270
4. Баған түрінде
орында.
462 + 487, 938 – 289,
1000 – 568, 387 + 645, 100 – 208, 354 + 209
5. Неше
үшбұрыш................. Неше төртбұрыш бар?............................
№9. Кестелік көбейту және бөлу.
1. Есепті шығар.
Мұғалім 7 баланың
әрқайсысына 7-ден кітап бергенде, үстелдің үстінде тағы 10 кітап қалды. Үстелде
барлығы неше кітап болған?
2. «Кім жылдам?»
(80 : 4 – 60 : 30 )
* 5 + 18 : 3
9 * 4 : 6 + (18 + 22)
: 8 – 48 : (3 * 8 – 2 * 9)
56 : 4 + 2 * (120 : 6
– 20 : 20)
5 * (30 – 7 * 3) –
(50 – 18) : (28 : 7)
3. Теңдеуді шеш.
х : 8 =
72 49 : х = 7 а * 6 =
54
4. Кестені
пайдаланып, есептертер құрастыр және оларды шығар.
|
Бағасы
|
Саны
|
Құны
|
|
90
теңге
|
3
|
?
|
|
90
теңге
|
?
|
270
теңге
|
|
?
|
3
|
270
теңге
|
5. Ойлан, тап!
Мен бір сан ойладым.
Егер оны 8 есе көбейтіп, тағы 5-ті қоссам 77-ті болады. Мен қандай сан ойладым?
№10. Кестелік көбейту және бөлу.
1.
Есепті шығар.
Саяхатшы бір қаладан
34 кг зат, екіншісінен 2 есе артық, ал үшіншісінен алғашқы екеуінен 12
кг кем зат алды. Саяхатшы үш қаладан неше зат алды?
2. Есепте:
80 * 2 :
40 72 * 10 : 8 300 : 50 * 3
20 * 4 :
10 640 : 8 : 20 20 * 50 : 1000
490 : 70 *
9 90 * 9 : 10 100 * 4 : 8
3. Амалдарды орында.
4 м 6 дм 2
см + 3 м 74 см 8
м 3 см – 3 дм 5 см + 12 см
4 м 4 дм – 12 дм 5
см 1 м 94
см + 59 дм – 7 дм 6 см
4. Теңдеуді шеш.
х + 25 =
8 * 5 52 – х = 64 :
2 а – 27 = 100 : 2
5. Кестені толтыр.
|
*
|
5
|
3
|
6
|
|
*
|
9
|
7
|
|
|
2
|
10
|
|
|
|
27
|
|
|
|
9
|
|
|
|
2
|
|
|
10
|
|
8
|
|
|
|
5
|
|
|
|
6. Ойлан, тап!
Жеті ағайынды
жігіттің біден інілері бар. Жанұяда барлығы неше бала бар?
№11. Қалдықпен бөлу.
1. Қалдықпен бөлуді
орында.
47 :
7 29 : 3 35 : 4
56 :
9 73 : 8 40 : 7
26 :
5 65 : 9 38 : 4
2. Есепті шығар
Жанар әрқайсысы 10
теңгеден тұратын 4 қорап қарындаш сатып алды. Сонда оның төлеген ақшасынан 5
теңге қалды. Жанардың неше теңгесі болған?
3. Кестені
пайдаланып, есептер құрастыр және оларды шығар.
|
Бір ыдыстың
өлшемі
|
Ыдыстар
саны
|
Барлық ыдыстың
өлшемі
|
|
8
литр
|
5
|
?
|
|
?
|
5
|
40
литр
|
|
8
литр
|
?
|
40
литр
|
4. Амалдарды орында.
(468 + 248 + 358) –
387 804 – (267 + 438) + ( 525 –
56) 979 – ( 135 + 357 + 301) 749
: 749 + 319 – 219
5. Үшбұрыштың
қабырғалары 98 дм 5 см, екіншісі бірінші қабырғасынан қарағанда 8 см-ге артық,
ал үшінші қабырғасы екіншісіне қарағанда 6 см-ге кем. Үшбұрыштың периметрі
нешеге тең?
6. Теңдік тура
болатындай жақша қой.
15 – 9 * 2 =
12 43 – 20 + 7 = 16 18 : 9 – 7 = 9
№12. Қалдықпен бөлу.
1. Қалдықпен бөлуді
орында.
25 :
3 44 : 6 85 : 9
49 :
5 36 : 5 24 : 7
76 :
8 52 : 9 38 : 4
2. Есепті шығар.
2 пиала мен 2
құмыраның салмағы 14 тарелканың салмағына тең. Бір құмыраның салмағы бір пиала
мен 7 тарелканың салмағына тең болса, қалған тарелканың салмағы неше пиала мен
құмыраның салмағына тең болады?
3. Ыңғайлы әдіспен
есепте.
9 + 9 + 9 + 9 + 9 + 6
=..........................................
99 + 99 + 99 +99 + 99
+ 5 = .................................
98 + 98 + 98 + 98 +
98 + 10 = ...............................
46 + 47 + 48 + 49 +
50 + 51 + 52 + 53 + 54 = ........................
4. Шаршының қабырғасы
6 см, ал тік төртбұрыштың қабырғалары 5
см және 7 см. Олардың периметрлері мен ауданын тап және салыстыр.
5. Неше үшбұрыш бар?..................
Неше төртбұрыш бар?..............................
6. Теңдік тура
болатындай жақша қой.
150 – 90 : 3 – 3 =
117 150 – 90 : 3 – 3 = 123
№13. Өзіндік жұмыс.
1. Есепті шығар.
Тігінші түске дейін
27 көйлек, ал түстен кейін одан 3 есе кем көйлек тікті. Тігінші барлығы неше
көйлек тікті?
2. Баған түрінде
орында.
539 + 427, 682 – 487,
1000 – 681, 583 + 497, 541 + 287, 1000 – 508
3. Теңдеуді шеш.
842 – х =
35 х + 247 =
742 а – 29 = 394
4. Мына сандардың
ішінен 3-ке бөлінетін сандарды теріп жаз.
300, 260, 1100, 333,
900, 200, 201, 210, 180, 145, 128.
5. Қабырғаларының
ұзындықтары 4 см, 6 см және 5 см болатын үшбұрыштың периметрін тап.
6. Логикалық есеп.
Алмұрт алмаға
қарағанда ауыр, бірақ апельсиннен жеңіл. Алма шабдалыдан ауыр, апельсин
ананастан жеңіл. Ең жеңіл және ең ауыр жемісті тап.
№14. Үлес ұғымы.
1. Есепті шығар.
Ноянның 100 қойы бар.
Оның бестен бірі қозы, тоқтысы қозысынан 30-ға артық. Қалғандары саулықтар.
Саулығы неше?
2. Салыстыр.
Бір тәулікте 24 сағат
бар. Бір сағатта 60 минут бар.
Тәуліктің ширегі неше
сағат? Сағаттың бір бөлігінде неше
Жартысы
ше? Минут бар? Үштен бір
бөлігінде
Сегізден бір
ше? ше? Жарты бөлігі ше?
3. Амалдарды баған
түрінде орында.
602 + 209, 570 + 287,
537 – 258, 620 – 280, 456 + 89, 893 – 245
4. Қалдықпен бөлуді
орында.
31 :
4 29 : 4 51 : 6 41 :
5
31 :
5 34 : 4 52 : 6 46 :
7
5. Есепте.
Табақта 16 кәмпит
бар. Олардың ширегі неше кәмпит? Сегізден бірі ше? 16-дан бірі ше?
6. Ойлан, тап.
Мен бір сан ойладым.
Оның сегізден бірі 68. Мен қандай сан ойладым?
№15. Үлес ұғымы.
1. Есепті шығар.
Жамал 40 минут
демалды. Ол осы уақыттың сегізден бір бөлігінде теледидар қарады. Ал бестен бір
бөлігінде сурет салды. Қалған уақытта ойнады. Ол неше минут ойнады?
2. Салыстыр.
Сызғыштың алтыдан
бір Бөлменің төрттен бір бөлігінің
бөлігінің ұзындығы 5
см. ұзындығы 3
м. Бөлменің ұзын-
Сызғыштың ұзындығын
тап. дығын тап.
3. Теңдеуді шеш.
56 + х =
21 * 4 х : 7 = 6
6 * х = 8 * 3
4. Амалдарды баған
түрінде орында.
892 – 435, 1000 –
783, 576 + 288, 1000 – 709, 576 + 285, 437 – 199.
5. Қабырғалары 6
см және 3 см тік төртбұрыштың периметрі мен ауданын тап.
№16. Аудан және оның өлшем бірлігі.
1. Есепті шығар.
Тоғызқұмалақ
үйірмесіне түске дейін үшінші сыныптан 20 оқушы, түстен кейін төртінші сыныптан
16 оқушы және екінші сыныптан 8 оқушы келді. Үйірмеге барлығы неше оқушы келді?
2.
Теңдеуді шеш.
х : 3 =
200 х * 70 =
140 270 : х = 9
3. Амалдарды орында.
850 – (259 + 318) 605
– ( 513 – 79) + ( 845 + 457)
940 – 257 +
326 (347 + 85( - (740 – 594) + 569
4. Теңдік тура
болатындай амал таңбаларын, жақшаларды қой.
38 3 7 =
34 38 3 7 = 42 12 6 2 =
9 140 – 70 : 7 + 5 = 135 140 – 70 : 7 + 5 =
125 140 – 70 : 7 + 5 = 15
5. Неше үшбұрыш?.......................
Неше төртбұрыш бар?............................
6. Ойлан, тап!
Шешесі қызынан 3 есе
үлкен. Екеуінің жасы 48 жыл. Шешесі нешеде, қызы нешеде?
№17. Аудан және оның өлшем бірлігі.
1. Есепті шығар.
Шортан балығының
массасы 90 кг. Оның массасының үштен бір бөлігі қара уылдырық болады. Шортанның
қара уылдырығы неше килограмм?
2. Амалдарды баған
түрінде орында.
480 + 243, 650 – 438,
791 – 328, 392 + 279, 900 – 408, 1000 – 495.
3. Теңдеуді шеш.
х : 7 =
5 8 * а = 48 54 : х =
9
4. Өрнек құр, оның
мәнін тап.
а) 400-ге 40-тың 8-ге
бөліндісін қос.
ә) 7-нің 5-ке
көбейтіндісінен 35-ті азайт.
б) 418-ден 6 мен
3-тің көбейтіндісін азайт.
5. Төртбұрыштың
периметрі 52 см-ге тең. Оның бірінші қабырғасы 14
см, екіншіс одан 5 см-ге кем, ал үшіншісі екіншісінен 8 см-ге артық. Төртінші
қабырғасының ұзындығы нещеге тең?
Ойлан, тап!
2 * 2 * 2 * 5 * 5 * 5
= 2 * 36 * 5 = 48 * 5 * 2 =
№18. Өзіндік жұмыс.
1. Есепті шығар.
Бір кесіндінің
ұзындығы 73 дм, екінші кесіндінің ұзындығы одан 22 дм ұзын. Үшінші кесіндінің
ұзындығы екінші кесіндіден 64 дм қысқа, үшінші кесіндінің ұзындығы неше?
2. Амалдарды баған
түрінде орында.
603 + 208, 580 – 270,
485 + 196, 780 – 296, 702 + 195, 1000 – 608.
3. Теңдеуді шеш.
х + 25 =
8 * 5 52 – а = 64 :
2 х – 27 = 100 : 2
4. Өрнектің мәнін
тап.
7 м 3 дм 8
см – 3 м 4 дм 6 см 5
м 7 см – 2 м 6 дм 9 см
5 м 23 см + 1
м 6 дм 9
м 5 см – 8 дм 6 см
5. Шығар.
Сәуір айында 23 оқу
күні болды. Егер үшінші сыныптарда сабақ кестесі бойынша әр күні 5 сабақтан
болса, онда олар қанща сабақ оқыған?
6. Есепте.
14 : 7 * 9 + 6 * (13
– 7)
15 + 7 * ( 18 : 3) –
(9 + 8)
4 * 7 – (5 * 6 – 3) +
8 * 3
№19. 1000 көлеміндегі сандарды ауызша қосу және
азайту
1. Есепті шығар.
Әжем қысқа даярлық
жасады. 6 ыдыс қарақат тосабын, одан 2 есе артық шие тосабын және шие тосабынан
4 ыдыс кем құлпынай тосабын даярлады. Әжем
Барлығы неше ыдыс
тосап даярлады?
2. Амалдарды баған
түрінде орында.
1000 – 493, 1000 –
948, 560 + 440, 850 – 407, 648 + 194, 700 – 396.
3. Теңдеуді шеш.
х + 127 + 359 =
784 46 + а + 857 = 903 50 * х =
150
4. Қалдықпен бөл.
55 :
6 46 : 5 65 : 9
50 : 7
74 :
8 35 : 4 29 : 4
84 : 9
5. Шаршының периметрі
64 см. Оның қабырғасының ұзындығын тап.
6. Мәні 48-ге тең
болатын сиқырлы шаршы құрастыр.
№20. Бағасы, саны, құны шамалары арасындағы тәуелділік.
1. Кесте бойынша
есепт құрастыр және шығар.
|
Бір заттың массасы
|
Заттар саны
|
Жалпы масса
|
|
8 кг
|
3
|
? кг
|
|
? кг
|
4
|
36
кг
|
|
9
кг
|
?
|
27
кг
|
2. Амалдарды орында.
583 + (987 – 254) –
257 8 * 4 + 7 * 6
897 – (258 + 147) +
346 9 * 8 – 5 * 9
897 + 213 –
507 7 * 8 – 54 * 3
3. Теңдеуді шеш.
6 * х =
84 а : 8 = 96
х : 7 = 84
4. Ауданы 20 см²,
ұзындығы 5 см-ге тең тік төртбұрыштың ені қандай?
5. Өрнекті жаз, мәнін
тап.
а) а және 8
сандарының көбейтіндісін жаз, а = 9, 8, 7, 6.
ә) а және 8
сандарының бөліндісін жаз.
6. Ойлан, тап!
85 ˃ 8 * □ -
□ 7 * □ : □ = 7 8 * □ : 8 = 7
№21. Көбейтіндіні санға бөлу.
1. Есепті шығар.
Ардагерлерге жаңа
үйлер берілді. Бір көшеде 8 бір қабатты үйлер, екі қабатты үйлер одан 3 есе
артық, ал үш қабатты үйлер, бір қабатты және екі қабатты үйлерді қоса
есептегенде 5 үйге кем берілді. Барлығы бұл көшеде ардагерлерге неше үй
берілді?
2. Теңдеуді шеш.
800 * х =
200 а : 7 = 35 х * 5 =
450
3. Есепте.
Айша өз бауырларына
бәліш пісірді. Ол 8 қорабқа 4 бәліштен салғанда және 3 бәліш қалды. Айша
барлығы неше бәліш пісірді?
4. Баған түрінде
орында.
143 * 6, 858 : 6, 148
* 4, 592 * 4, 372 * 5, 750 : 2, 660 : 4, 258 * 4
5. Салыстыр.
205 + 428 + 32 327
– 130 + 10 6 м 3 дм 7
см 623 см
675 + 80 – 25 + 40
(20 + 42) * 2 1 км 220
м 1 км 130 м
№22. Нөлмен
аяқталатын сандарды көбейту және бөлу.
1. Есепті шығар.
Арыс
Түркістан каналының ұзындығы 400 км, ал Ертіс – Қарағанды каналы одан 2 есе
қысқа. Осы 2 каналдың жалпы ұзындығы неше километр?
2.
Амалдарды баған түрінде орында.
362 * 2,
762 :2, 968 : 4, 708 : 2, 608 : 4, 376 * 3, 479 * 8, 284 * 4
3. Теңдеуді шеш.
650 – х =
418 а – 389 = 271 514 + х =
700
4.
Салыстыр.
548 л 800
л – 248 л 2 ц 90
кг 320 кг
750 г + 250
г 920 г 6
м 90 см 800 см
540 кг – 80
кг 460 кг 2
км 500 м 1800 м
5. Ұзындығы
8 см, оның екіден бір бөлігіндей тік төртбұрыштың периметрі мен ауданын тап.
6. Тиісті
амал таңбасын қой. +, -
5 * 3 * 4
= 11 12 * 3 * 4 = 8 30 * 3 * 7 = 9
20 * 5 *
6 = 24 18 * 6 * 2 = 30 14 * 7 * 2 = 0
№23. Өзіндік жұмыс.
1. Есепті шығар.
Оқушылар 36
кг дәрілік шөптер жинады. Олардың 12
кг жөке гүлі, одан 3 есе кем қалақай жапырағы бар, ал қалғаны түймедағы.
Оқушылар неше килограмм түймедағын жинады?
2. Баған
түрінде орында.
132 * 2,
846 : 2, 642 : 2, 327 * 5, 300 * 4, 589 * 2, 900 : 30, 400 : 20
3. Теңдеуді шеш.
х + 25 =
8 * 5 52 – х = 64 : 2 х – 27 =
100 : 2
4. Есепте.
84 :
3 75 : 3 48 : 3 14 * 6
68 :
2 60 : 5 58 : 2 28 * 3
75 :
5 90 : 6 72 : 4 18 * 5
5. Мәні 60 –қа тең
сиқырлы шаршы құрастыр.
6. Салыстыр.
9 * 3 + 4 8 * 3 +
7 64 : 8 * 5 25 : 5 + 35
№24. Көбейтудің үлестірімділік қасиеті.
1. Есепте.
(9 + 8 ) * 4 (6
+ 7) * 5 (5 + 8 ) * 6
(5 + 8) *
3 (7 + 2) * 4 (6 + 5) * 3
2. Есепті шығар.
Бір қобдишада 4
сақина және 3 білезік бар. Осындай 4 қобдишада неше әшекейлі зат бар?
3. Қалдықпен бөлуді
орында.
21 :
10 35 : 10 48 :
10 55 : 10
67 : 10 49
: 10 29 : 10 97 : 10
4. Теңдеуді шеш.
х * 6 =
84 х : 8 = 96 х : 7 =
84
5. Амалдарды орында.
278 + 169 –
202 820 + 60 : 3 5 * 4 + 25
596 + (456 –
248) 760 – 300 : 3 6 * 9 – 36
6. Кестені толтыр.
|
Ұзындығы
|
Ені
|
Ауданы
|
Периметрі
|
|
6
см
|
2
см
|
? см²
|
? см
|
|
9
см
|
4
см
|
? см²
|
? см
|
№25. Разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы санды бір таңбалы
санға көбейту
1. Есепті шығар.
Апам дүкеннен
әрқайсысы 8 теңгеден тұратын 9 кг сәбіз және 55 теңгеге картоп сатып алды.
Барлық көкөніске неше теңге төледі?
2. Баған түрінде
орында.
524 * 2, 198 * 3, 644
: 2, 930 : 3, 450 : 5, 570 * 4, 327 * 2, 507 * 2, 842 : 2
3. Кестені толтыр.
|
Тік төртбұрыштың ауданы 24 см²
|
|
|
Ұзындығы
|
|
8
|
|
6
|
|
Ені
|
4
|
|
2
|
|
4. Есепте.
Еркін бір сан ойлап,
оны 8 санына көбейтті, сосын 4-ті азайтты, шыққан санды 6-ға бөлді. Бөліндіні
7-ге көбейтті, оған 18-ді қосты. Сонда 60 саны шықты. Еркін қандай сан ойлаған
еді?
5. Неше үшбұрыш?
..................Неше төртбұрыш бар?.....................
№26. Тура теңдіктердің қасиеті.
1. Есепті шығар.
Көкшетау темір жол
торабының ұзындығы 800 км, ал Алматы темір жол торабы одан 4 есе қысқа.
Оңтүстік Қазақстан темір жол торабы, Алматынікіне қарағанда 3 есе ұзын.
Оңтүстік Қазақстан темір жол торабының ұзындығы қанша километр?
2. Баған түрінде
есепте.
522 : 6, 307 * 8, 357
: 7, 502 * 7, 266 :7, 189 : 9, 248 * 3, 408 : 2
3. Теңдеуді шеш.
х – 73 =
615 248 + х = 900 627 – х =
495
4. Өрнектерді
салыстыр.
(42 + 28) : 7 42 :
7 + 28 : 7 5 * 9 + 14 6 * 9 – 25
16 * 5 + 8 * 5 (16
+ 8) * 5 20 : 4 + 58 5 * 8 + 47
5. Кестені толтыр.
|
Ұзындығы
|
5 см
|
6
см
|
|
15 см
|
|
5 см
|
|
Ені
|
2 см
|
|
4 дм
|
|
3 см
|
4 см
|
|
Периметрі
|
|
|
28 дм
|
40 см
|
|
|
|
Ауданы
|
|
18 см²
|
|
|
15 см²
|
|
№27. Сыйымдылық. Көлем.
1. Есепті шығар.
Текшенің қырларының
ұзындығы 3 см, 4 см, 6 см болса, оның көлемі неге тең болады?
2. Есепте.
250 : 5 90
* 4 490 : 7 80 * 9
540 :
6 60 * 7 450 :
9 60 * 3
280 :
4 20 * 4 560 : 7
50 * 4
3. Теңдеуді шеш.
х * 7 =
36 + 13 34 + х = 8 *
6 514 + х = 700
4. Өрнекті жаз және
оның мәнін тап.
а) 75 және 27
сандарының айырмасын 3 есе арттыру
ә) 70 және 4
сандарының көбейтіндісін 40 есе кеміту
б) 85 пен 15-тің
қосындысын 2 есе кеміту
5. Логикалық есеп.
Ғалым Айдостан биік,
ардақтан төмен тұрады. Ал айсұлтан Ғалымнан төмен тұрады. Олар төрт қабатты
үйдің қай қабаттарында тұрады?
6. Ойлан, тап!
80 – 17 = : 7 = *
6 = + 38 =
№28. Өзіндік жұмыс.
1. Есепті шығар.
Хор тобы 18 күн
гастрольде болды. Олардың 12 күнінде 3 концерттен, екі күнде 1 концерттен, ал
қалған күндері 2 концерттен өткізді. Бұл хор тобы қанша концерт көрсетті?
2. Амалдарды орында.
29345 + 23456 – 13491
95498 – 72681 + 32193
42765 + 23495 – 45197 67683
+ 21753 – 53678
3. Теңдеуді шеш:
х + 137 = 909 – 489 х – 217 = 749 – 679
4. Өрнекте.
5 м 7 см= ...........см
2 т 245 кг= ...........сағ
3 тәулік 22 сағ = ..........сағ
5 минут 17 секунд = ..........секунд
5 жыл 9 ай = .............ай
5. Логикалық
тапсырма.
Саудагер 7600
теңгеге 38 метр мата сатып алды. Тез арада ол алған матасының екіден бір
бөлігін 5700 теңгеге сатты. Саудагер 1 метр матадан қанша пайда түсірді?
№29. Қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы санды
бір таңбалы санға бөлу.
1. Есепті шығар.
Жарысқа 4 мектептің
командалары қатысты. Бірінші командада 63 адам, екіншісінде 7 адамға кем. Ал
үшіншіде бірінші мен екіншісін қоса есептегенде тең. Егер жарысқа барлығы 300
адам қатысқан болса, онда төртінші командада қанша адам болған?
2. Амалдарды орында.
(9187 – 6549) + (7489 – 5348) (748
* 3) + (749 * 2)
(3481 + 3219) – (7498 – 6349)
(908 * 3) – ( 586 * 3)
3. Теңдеуді шеш:
х + 301 =
508 15 * х = 45 х – 79 = 348 – 189
4. Салыстыр.
16 км 7 м 13 км 5 м 63 т 7 ц 35 ц
4 т 5 кг 675 кг
3 тәул 15 сағ 4 тәул.
5. Сағатпен өрнекте
20 тәул = ..................... 5 тәул. 17
сағ = .....................
7 тәул. =
..................... 6 тәул. 21 сағ =
.....................
6. Неше үшбұрыш бар?.........................
№30. Есептерді теңдеу құру арқылы шығару.
1. Есепті шығар
Туристер саяхатқа шықты. Олар бірінші күні 12 км,
екінші күні 4 км артық, ал үшінші күні – бірінші күн мен екінші күнді
қосқандағыдан 4 есе кем жүрді. Осы үш күнде туристер неше километр жүріп өтті?
2. Амалдарды орында
(139 + 245 ) – 209 987 – ( 248
+ 365 )
(1000 + 365) + 149 1000 – (209
+ 358)
(349 + 735) – 817 (900 –
265) + 187
3. Өрнек түрінде жазып есепте.
а) 1000 мен 728 сандарының айырмасына 639-ды қос.
ә) 87 мен 4 сандарының көбейтіндісінен 84-ті азайт.
4. Логикалық тапсырма.
Мектеп викторина
кешінде оқушыларға 30 сұрақ берілді. Әрбір дұрыс жауап берген оқушыға 7 ұпайдан
берілді, қате жауапқа 12 ұпай алынды. 77 ұпай жинаған оқушы неше сұраққа жауап
берді?
Ойлан, тап!
Әйгерім бір сан ойлады. Ойлаған санды 4 есе арттырып,
20-ға кемітті және 30-ға арттырып, 3-ке бөлгенде 30 шықты. Әйгерім қандай сан
ойлады?
№31. Есептерді теңдеу құру арқылы шығару.
1. Есепті шығар.
Асыл поштадан ашық
хат және біреуі 30 тг-ден 5 бірдей конверт сатып алды. Егер барлық сатып
алынған заттардың құны 189 теңге болса, онда ашық хаттың бағасы қандай?
2. Кестені толтыр:
|
а
|
34
|
49
|
65
|
67
|
84
|
|
в
|
10
|
23
|
29
|
32
|
152
|
|
а * 2 – в
|
|
|
|
|
|
|
а : 2 + в
|
|
|
|
|
|
3. Баған түрінде
орында.
360 : 6, 524 * 3, 508
* 2, 693 : 3, 400 : 2, 476 * 4, 579 * 3, 478 * 2
4. Өрнекте.
9 мин 20 сек = ....... сек
6 м 4 дм = ...........см
7 тәу 18 сағ = ........сағ
3 т 4 ц = ..............кг
4 ғасыр 88 жыл = ..........жыл
5. Логикалық
тапсырма.
Үйеңкі мен қайың
ағашында 26 құс қонып отыр. Қайыңнан 6 құс ұшып кетті, ал 4 құс үйеңкіден
қайыңға келіп қонды. Осыдан соң екі ағашта да құстар саны бірдей болды. Ең
басында қай ағашта қанша құс отырды?
№32. Есептерді теңдеу құру арқылы шығару.
1. Есепті шығар
Әрқайсысында 46
орыннан 10 купелі вагоны бар пойызға 310 жолаушы отырды. Пойызда неше орын бос
қалды?
2. Теңдеуді шеш:
х + 358 = 308
* 5 х – 269 = 436
* 2 235 + х =
124 * 4
3. Өрнек құрастыр және мәнін тап.
а) 148 бен 2-нің көбейтіндісіне 999 бен 9-дың
бөліндісін қос.
ә) 1235 пен 3450-дің қосындысына 421 мен 4-тің
көбейтіндісін қос.
б) 9875 пен 5479-дың айырмасына 745 пен 3-тің
көбейтіндісін қос.
4. Есепте.
100 * 10 1000 :
10 1000 : 1
10 * 100 1000 :
100 1000 * 0
1 * 1000 1000 :
1000 100 : 100
5. Логикалық
тапсырма.
14. Бір қария 34
балмұздақ алған. Ол өзінде 4 балмұздақ қалдырып, әр біреуіне 6 балмұздақтан
келетіндей етіп өз немерелеріне бөліп берді. Қарияда қанша немере бар?
№33. Үш таңбалы санға
көбейту және бөлу.
1. Есепті шығар.
Қанат террариумға барды. Онда тасбақа, кесіртке және
жыландарды көрді. Ол 30 жылан санады. 24 тасбақа санады, ал кесіртке жыланнан 3
есе артық. Террариумда қайсысы артық жылан ба, әлде кесіртке ме және қаншаға
артық?
2. Баған түрінде
орында.
319 * 4, 428 * 5, 936 : 6, 798 : 7, 234 * 4, 136 * 6,
700 : 5, 456 * 5
3. Өрнек құрастыр және мәнін тап.
а) 6 мен 9 сандарының
көбейтіндісін 72 мен 8 сандарының бөліндісіне кеміт.
ә) 31 мен 27 сандарының айырмасы мен 7 мен 4-тің
қосындысының көбейтіндісін тап.
4. Теңдеуді шеш:
х + 218 = 1000 – 463 х * 214 =
728 – 360
5. Логикалық
тапсырма.
Бала кітап оқыды.
Дүйсенбі күні 15 бет оқыған бала сейсенбі күні екі есе көп оқыды. Осыдан соң
кітаптың әлі оқылмаған төрттен бір бөлігі қалды. Бұл кітапта неше бет бар
екенін тап.
№34. Бақылау жұмысы.
1. Есепті шығар.
Автодүкенге 68 жаңа
«Джип» машинасы түсті. Олардың 16- ақ, одан 2 есе кем қызыл машина, ал көк
машинаның ақ машинаға 18-і артық. Қалғандары сұр түсті машина. Дүкенге неше сұр
машина әкелінді?
2. Баған түрінде орында.
257 * 8, 900 : 300,
457 * 5, 608 * 4, 299 * 7, 545 : 5, 648 * 3, 507 * 8
3. Өрнекте.
45 м 8 дм 9 см = .............см
91 км 210 м = ..............м
6541 м = ..............км ................м
8 тәу 22 сағ = .........сағ
35 сағ = ............тәу................сағ
5 т 9 ц 28 кг = ...............кг
45 ц = .............кг
4. Тік төртбұрыштың периметрі 96 дм. Тік
төртбұрыштың қабырғаларының ұзындығын және ауданын тап.
5. Логикалық тапсырма.
5 бала 2 дөңгелекті
және 3 дөңгелекті мотоциклмен жолға шықты. Егер барлық мотоциклдердің,
дөңгелектерінің саны 13 болса, 2 дөңгелекті мотцикл нешеу, 3 дөңгелекті
мотоцикл нешеу?
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.