"Дайындаманы слесарлық қол арамен кесу"

Маңғыстау облысы

Мұнайлы ауданы,

№ 8 орта мектептің технология

пәнінің мұғалімі Сарманов Б.С.

Технология   6 сынып

Сабақтың тақырыбы : Дайындаманы слесарлық қол арамен кесу.

Мақсаты:

1.Білімділік: Оқушыларды мектеп шеберханасында  слесарлық қол арамен дайындамаларды кесу тәсілдерін үйрету және жұмыс кезінде қауіпсіздік ережесін мұқият түсіндіру.

2. Тәрбиелік: Оқушыларды еңбек сүйгіштікке баулу.

3.Дамытушылық: Оқушылардың іскерлігін,икемділігін,шеберлігін қалып-тастыру.

Сабақтың түрі: практикалық сабақ

Сабақтың оқыту әдісі : баяндау,сұрақ-жауап алысу,практикалық кезең

Көрнекіліктер: оқулық,сурет,слесарь арасы, дайындама,сызғыш, егеу  т.б                Сабақтың барысы:

I. Ұйымдастыру бөлімі.

1.Амандасу,түгендеу,

2. Сынып тазалығын тексеру,

3.Оқушылардың назарын өзіңе аудару.

II.Үй жұмысын тексеру.

1.Сорттық прокат деп нені атайды?                                                                                   2.Сорттық прокаттың негізгі профильдерін  атаңдар?                                                  3.Егеу,бұрғы,қашау қандай сорттық прокаттан жасалған?

III. Жаңа сабақ.

  Металдан жасалған бөлшектерді бөлшектеп,қолмен кесу қажеттілігі жиі              туындап жатады.Жұқа қаңылтыр металды слесарлық қайшымен қияды.Сорт-тық прокаттан жасалған дайындаманы кесу үшін слесарлық қол араны қол-данады.( оқулықтан 55,56-суреттер)                                                                              

Слесарлық қол ара  жақтаудан,тұтқадан,тартқыш бұрандадан және ара жолағынан тұрады.Ара жолағы ( тұтас ұзындығы тұрақты жолақтар  үшін – 300мм) және жылжымалы ( өзара құрсаумен біріктірілген алдыңғы және артқы бұрыштықтан тұрады) болуы мүмкін.Слесарлық араның кескіш жол-ағы инструменталдық болаттан жасалған жұқа жолақ,бір жақ ернеуінде піші-ні сына тәрізді тістері болады.Әрбір тіс – кескіш сына.Ара жақтауына жолақты орналастырған кезде оның тістерінің  тұтқаға қарама-қарсы қаратып         орнатылуын қадағалау керек.Дайындаманы іскенжеге мықтап бекітеді,арала-натын жерге үшқырлы егеумен із салады.Аралаудың бастапқы кезінде араны сәл еңкейте ұстап,араның ізі тереңдеген сайын оның еңкіштігін азайтады .         (оқулықтан 59,60-суреттер)

Ұзын дайындамаларды кескен кезде араның жоғарғы жақтауы дайындама-ның жиегіне тірелуіне байланысты оны түбіне дейін кесу мүмкін болмайды.   Онда араның жолағын 90⁰ бұрып,жұмысты жалғастыра береді (61-сурет)

Фасонды профиль дайындамасын( бұрыш,швеллер,және т.б) арамен кескен кезде  ағашпен қысады.Одан да жіңішке материалдарды  ағаштың арасына     бекітіп,ағашпен бірге кеседі.( 62-сурет )

    Слесарлық арамен жұмыс кезіндегі  қауіпсіздік техникасы ережесі.                                  Дайындаманы іскенжеге дұрыс және мықтап бекіт.                                                    Қолыңды араның жүзінен және дайындаманың өткір жиектерінен жарақат-тап алудан сақтан.                                                                                                             Араны жұлқыламай,баппен жұмыс істе.                                                                     Тістері сынған арамен жұмыс істеме.

  Слесарлық арамен жұмыс істеу ережесі.                                                                      Жұмыс бастамас бұрын араға жолақ таңдап ал.                                                         Жолақ білдекке дұрыс орнатылған ба,тексер.Ара жолағының жүзі біркелкі         тозуы үшін жұмыс кезінде оны толық пайдалануға тырыс.Дайындаманы           кесу белгіленген  сызықтан ауытқи бастаса, кесуді қарама-қарсы жақтан баста.Жаңа жолақпен алдымен жұмсақ болат,қола,жез секілді материал-дарды кес.Кесуді аяқтай бастағанда,жолақты сындырып алмас үшін және               жарақаттанбау үшін араға күш түсіруді әлсірет.Кесіп болғаннан кейн  жол-ақтың тозған – тозбағанын қара.

   IV. Жаңа сабақты сұрақ-жауаппен бекіту. 

1.Слесарлық араның негізгі бөлектерін атаңдар?                                                            2.Жолақты ара білдегіне қалай орнатады? Практикада көрсет.                                  3.Араның жолағы неліктен сыну мүмкін?                                                                       4. Слесарлық арамен жұмыс істеу ережесін атаңдар? 

  V.Сабақты қортындылау.                                                                                                      Сабаққа белсене қатысқан және тапсырманы дұрыс орындаған оқушыны мадақтау.   

VI.Үйге тапсырма.                                                                                                                    Слесарлық қол арамен темір жолақтарды аралап үйрену.