Әдебиеттік
оқу 3
сынып
Омарова А.К.
Сабақ тақырыбы:
Бұқар жырау. Бөгенбай. Қабанбай. Наурызбай.
Сабақ мақсаты: 1.Оқушыларды
жоңғар шапқыншылығында ерлігімен көзге түскен қазақ батырларымен таныстыра
отырып,олардың ерліктерін насихаттау.
2. Байланыстырып сөйлеу қабілеттерін,
сөздік қорын молайту, тіл байлығын дамыту.
3. Батырлыққа, ерлікке, отансүйгіштікке,
елін, жерін сүюге тәрбиелеу.
Сабақ көрнекілігі:
«Қазақ батырлары» буклет, суреттер, қару жарақ суреттері, мақал-мәтелдер.
Сабақ әдістері: әңгімелеу, сұрақ-жауап,
СТО стратегиялары: «Топтастыру», «Автор орындығы».
Сабақ барысы:
І.Ұйымдастыру
кезеңі. Психологиялық
дайындық.
ІІ. Қызығушылықты ояту.
«Батыр» деген сөз естіген кезде көз
алдарыңа не елестейді?
1.«Топтастыру» стратегиясы
-Қандай батырларды
білесіңдер?
-Абылай хан туралы не айта
аламыз?
-Оның шын аты кім?
-Ж. Құлиевтың «Әбілмансұр» мәтінінде тағы кімдер туралы айтылған? Олар туралы
не айта аламыз?
2. Өткенді қорытындылау.
Абылай хан қазақ халқының тәуелсіздігін сақтап қалу жолдарын көп ойлайды.
Ол осы жерде ел бірлігі- жоңғарларға қарсы ең күшті қару екенін білді. Абылай
хан үш жүздің басын қосып біріккен күшті хандық құруда үш жүздің ел құрметіне
бөленген Төле би, Қазыбек би, Бұқар жырау сияқты ақылғой азаматтары арқа
сүйеді. Қасында жаужүрек Қаракерей Қабанбай, Қанжығалы Бөгенбай, Шапырашты
Наурызбай. Малайсары, Баян, Жәнібек, Олжабай сияқты батырларжоңғар
шапқыншылығына қарсы күресті.Халық болып азаттыққа, бірлікке, ынтымаққа
ұмтылды.
ІІІ. Жаңа сабақ
1.Бұқар
жырау туралы
мағлұмат.
Абылай тұсында ақылшы би, әділ кеңесші аталған Бұқар жырау –ұлы ойшыл, жырау
болған адам Баянаул төңірегінде дүниеге келіп, ғасырдан астам өмір сүрген екен.
Оны жұрт «Көмекей әулие» деп атаған. Өйткені, ол кісі сөйлегенде үнемі қара
сөзбен емес, көмекейі бүлкілдеп түйдек-түйдек жырмен сөйлейтін болған. Бұқар
жыраудың жалынды жырларынан жұртты бірлікке, татулыққа, ерлікке шақырғанын
байқауға болады.
Бүгін біз Бұқар жыраудың
Қабанбай, Бөгенбай, Наурызбайға аранап жазған жырларының үзінділерімен
танысамыз.
2.«Бөгенбай» өлеңін балаларға іштей
оқыту, түсініксіз сөздерді белгілеп отыруын тапсыру.
а).Сөздік жұмысын жүргізу.
Бейқұтшылық-қаннен-қаперсіз бейбіт
өмір
енкеріс-қапылыста, күтпеген жерде
көбе-бір нәрсенің жиегі, шеті
ә).Оқушыларға кезекпен оқыту
б)Өлеңнің мазмұнын талдау.
-Жырау Бөгенбайдың халыққа
қамқорлығын қалай суреттеген?
в).Қанжығалы Бөгенбай батыр туралы
мағлұмат беру.
7. «Қабанбай» өлеңін мәнерлеп оқу.
а)Түсініксіз сөздердің мағынасын
түсіндіру
ә)Теріп
оқу.
Жыраудың Қабанбайға деген
сүйіспеншілігін қай сөздерден байқайсыңдар?
б) Өлеңнен ұйқасын табу
құлыным-тұлымым, жұлыным-шұлығын
в) Өлең мазмұнын талдау
г) Оқушылардан Қабанбай туралы не
білетіндерін сұрау, толықтыру.
8. «Наурызбай» өлеңімен таныстыру
а) Іштей оқыту
ә) түсініксіз сөздер және сөз
тіркестерімен жұмыс.
Жасыны едің жасылдың- найзағайдың найзағайы жауға
киер беренім-батыр үстіне киетін
сауыт
еренім-ерекше туған батырым, қаһарманым
б) Өлеңді бөліп оқып отыры өлең мазмұнын
талдау.
в)-Наурызбайдың батырға тән жаужүрек
бейнесін жырдың қай жолдарынан оқуға болады? Тауып оқу.
г)Екінші сыныпта осы үш батыр туралы
қандай әңгіме оқып едік? /Үш батыр/ Сол әңгімедегі
Наурызбайдың қасиеттерін еске түсіру.
ғ) Наурызбай туралы толықтыру
. 
9. Бөгенбай, Қабанбай және Наурызбай
батырларың ерекшеліктері жайлы мағлұмат бердім, ал енді осы батырлардың
ұқсастығы неде?
-Осы батырлардың қандай қасиеттері ұнайды?
Олардан неге үйренуге болады?
-Егер сендер ХҮІІІ ғасырда Абылай
заманында өмір сүрсеңдер қазақ батырларынан кіммен кездескілерің келеді? Неге?
Бірақ қазір ХХІ ғасыр сондықтар жаңа
кездескілерің келген батыр бабаларымызға хат жазып көріңдер?
10.«Рафт»әдісі бойынша хат жазу. Топта
оқу, 1-еуін ортаға шығып оқу.
11.«Автор орындығы»
-Қазақтың тағы қандай батырларын
білесіңдер?Олар кімдермен және не үшін күресті?
ІҮ.Сабақты қорытындылау.
Міне
, ата-бабаларымыз армандаған еркіндік, азаттық тәуелсіздігімізге де жеттік.
Желтоқсанның 16 жұлдызында Тәуелсіздігіміздің20 жылдығын тойлаудамыз.
Тәуелсіздік жолында ерлік көрсетіп, елді қорғаған батырлар Абылай, Бөгенбай,
Қабанбай, Наурызбай, Махамбет, Исатай, Амангелді, Әлия, Мәншүк. Талғат, кешегі
жас өмірлері құрбан болған Қайрат, Ләззат, Сабира өмірі бізге өнеге.
Тәуелсіз еліміздің ертеңгі
болашағы –сендер.
Ү.Бағалау
ҮІ. Үйге тапсырма:
«Қабанбай. Бөгенбай. Наурызбай» өлеңдерінің 1 жаттау, сол замандағы
қару-жарақтардың суретін салу және 3-4 мақал жаттап келу
