Дефектология пәні бойынша "Дислалия – тіл кемістігі туралы презентации

• 1 слайд

  дислалаия тіл кемістігі
  Дислалия – тіл кемістігі
  

• 2 слайд

  Дислалия («dis» - бұзылу, «lalia» - сөз) дегеніміз – баланың есту қаблеті мен сөйлеу мүшелерінің иннервациясы қалыпты жағдайында кездесетін дыбыс айтуының бұзылуы
  Л.С.Волкова
  

• 3 слайд

  Дислалия – сөйлеу тіліндегі дыбыстарының айтылуының дербес бұзылуы. Ол дыбыстарды алмастыру, дыбысты айтпай, тастап кету, бұрмалап айтумен белгіленеді. Граматикалық құрылысы және сөздік қоры жеткілікті деңгейде болады.
  
  Ф.Ф.Рау
  

• 4 слайд

  Мектепке дейінгі және мектеп жасындағы балалардың сөйлеу тіліндегі жиі кездесетін дыбыстардың айтылуының бұзылуы. Сөздік қоры және граматикалық құрылысы қалыпты деңгейде.
  О.В.Правдина
  

• 5 слайд

  Дислалия даму тарихы
  

• 6 слайд

  Дислалия
  Механикалық
  Функционалдық
  Акустикалық – фонематикалық
  Артикуляторлық - фонематикалық
  Артикуляторлық - фонетикалық
  

• 7 слайд

  Дислалия себептері:
  

• 8 слайд

  Механикалық:
  Тіл асты сіңірінің қысқалығы;
  Тілдің тым үлкеннемесе тым кішкентай болуы;
  Тіс қабысуының кемістіктері:
  Прогнатия;
  Прогения;
  Ашық тіс қабысуы;
  Тар және жоғары немесе жалпақ төмен орналасқан таңдай;
  Еріннің жуандығы, төменгі еріннің салбырап, енжар болуы немесе үстіңгі еріннің қысқа және икемсіз болуы;
  

• 9 слайд

  Функционалды:
  Баланың жанұяда сөйлеу тілін дұрыс тәрбиелемеу;
  Еліктеу негізінде;
  Екі не оданда көп тілді қатар қолдануы;
  Фонематикалық есту қабілетінің жетілмей дамуынан;
  Сөйлеу аппараты мүшелерінің енжар қимылдаулы;
  Педагогикалық қателер;
  Есту қабілетінің нашарлауынан;
  Ақыл – ой дамуының жетілмеуінен
  
  

• 10 слайд

  Дислалия түрлері
  

• 11 слайд

  Дыбыстардың айтылу ақаулығы:
  Дыбыстың мүлдем айтылмауы
  Дыбыстың бұрмалап айтылуы
  Дыбысты басқа дыбыспен алмастыруы
  

• 12 слайд

  Бұзылып айтылатын дыбыстарының саны төрттен аспаса – қарапайым дислалия;
  Төрттен көп болса – күрделі дислалия;
  Дыбыс айтылуының ақаулығы дыбыстардың бір ғана артекуляциялық тобын қамтыса – мономорфты;
  Екі не оданда көп артекуляциялық тобын қамтыса – полиморфты дислалия
  Құрылысына қарай:
  

• 13 слайд

  Сигматизм – ысқырық (с, с`, з, з`, ц) ызың (ш, ж, ч, щ) дыбыстардың айтылу кемшіліктері;
  Ротацизм – р, р` дыбыстарының айтылу кемшілігі;
  Ламбдацизм – л, л` дыбыстарының айтылу кемшіліктері;
  
  Дыбыстардың тобына қарай:
  

• 14 слайд

  Таңдай дыбыстарының айтылу кемшіліктері:
  Каппацизм – қ, к дыбыстарының;
  Гаммацизм – г, г` дыбыстарының;
  Хитизм – х, һ дыбыстарының;
  Йотацизм – й дыбысының;
  Үнді дауыссыздарының айтылуының бұзылуы:
  Б – п;
  Д – т;
  В- ф;
  З – с;
  Жұмсақ дауыссыздардың айтылу кемшіліктері:
  Д` - д
  П` – п
  Р` – р
  С` – с
  

• 15 слайд

• 16 слайд

  Қоршаған ортадағы естілетін дыбыстарды тануға үйрету;
  Дауыстың биіктігін, күшін, тембрін ажырату, буындардың санын білуге үйрету;
  Сөздерді буынға бөлуге үйрету;
  Буындарды ажырату жұмыстарын жүргізу;
  Фонемаларлды ажырату жұмыстары;
  Сөздің буындық құрамын талдауға үйрету;
  Логопедиялық жұмыс мақсаты:
  

• 17 слайд

  Дайындық кезең
  Дыбысты қою кезеңі
  Дыбысты дұрыс қою кезеңі
  Дыбысты дұрыс айтуға машықтандыру кезеңі
  Дыбысты ұқсасдыбыстардан азырату кезеңі
  Логопедиялық жұмыс кезеңдері
  

• 18 слайд

  Г.Н.Төлебиеваның 2010 жылғы қазақ тілді қалыпты дамыған мектеп жасына дейінгі (жас) балалардың дыбыс айтуын тексеру нәтижесінде :
  ызың дыбыстардың айтылуының бұзылуы – 47,9% (5 жас), 45% (6 жас);
  Ысқырық дыбыстардың аутылуының бұзылуы – 38% (5 жас), 33,3% (6 жас);
  Р дыбысының айтылуының бұзылуы – 30,5% (5жас), 29,9% (6 жас)
  
  

• 19 слайд

  Л.Г.Парамонованың (1990) зерттеулері бойынша:
  ротоцизм – 71,6%;
  лабдацизм – 54%;
  ысқырық дыбыстардың айтылуының бұзылуы – 42%;
  ызың дыбыстардың айтылуының бұзылуы – 45,4%;
  

• 20 слайд

  Зерттеулер бойынша, мектеп жасына дейінгі балаларды 25 – 30% (5-6 жас), мектеп жасындағы (1-2 сынып) балалардың 17- 20%, ал жағарғы сынып оқушыларында 1% дыбыс айтуының бұзылуы кездеседі.
  

• 21 слайд

  Назарларыңызға рахмет!