Дерс конспекти С.Эмин "Ана тилим шиири"

                                                      Дерс конспекти

                                      Эдебият дерси, 5-нджы сыныф.

Дерснинъ мевзусы: Сеитумер Эминнинъ «Ана тили» шиири.

Дерснинъ макъсады:

1)      Огретюв макъсады: Языджы ве онынъ «Ана тили» шиири акъкъында малюмат бермек. Талебелернинъ сёз байлыгъыны арттырмакъ;

2)      Тербиевий макъсады: Шиир вастасынен талебелерге тувгъан тилининъ къыйметини анълатмакъ, ватанперверлик дуйгъуларыны уяттырмакъ; ана тилине севги ашламакъ.

3)      Инкишафий макъсады: Талебелерни ана тилинде фикирлемеге огретюв, шиир язмагъа авеслик уятув.

Дерснинъ башкъа фенлернен багъы: ана тили, тарих.

Корьгезме васталар: «Ана тили» шиири, Сеитумер Эминнинъ ресими.

                   Дерснинъ кетишаты:

I.                    Тешкилий къысым

Нутукъ инкишафы дакъикъасы. Языджы акъкъында субет.

II.                  Эв вазифесини тешкерюв.

III.                Янъы мевзуны анълатув:

Оджанынъ кириш сёзю: «Балалар! Бизлер бугуньки дерсимизде Сеитумер Эминнинъ «Ана тили» шиирден таныш оладжакъмыз. Шиирден таныш олмадан эвель Сеитумер Эминнинъ омюр ве яратыджыкъ ёлунен таныш олайыкъ.

    Сеитумер Эмин 1921 сенеси Бахчасарай районнынъ Албат коюнде дюньягъа келе. Башлангъыч  мектебини  битирген сонъ чалышмагъа башлай. Сеитумер Эмин шиирлер язмагъа авеслиги балалыкътан корюне. Шаир эки тильде яза эди: къырымтатар ве рус тилинде.

    Онынъ бир сыра шиир джыйынтыкълары бар: «Беяз чечеклер», «Атешли куньлер». Повестьлер: «Козьлеринде кедер сездим», «Чамлар шувулдагъанда», «Бульбульнинъ эляк олувы», «Хатырлав» ве дигерлери.

 «Балалар, шимди исе бераберликте «Ана тили» шиирини ифадели окъуджакъмыз».

Биринджи кере шиирни оджа ифадели окъуй.

«…Дёрт аякълап юрьгенде»- демек кучюк олгъанда.

«Энди, сен,(талебенинъ бирисини сечип алмакъ керек) ….шиирни окъу!»

«Демек, балалар, бир коремиз ки, тильсиз биз илимни огренмез эдик,бир шейни бильмез эдик»

«Шимди мен сизге бир сыра аталар сезлерни сёйледжем. Оларны дикъкъатнен динъленъиз. «Ана тили» мевзугъа келишкен аталар сёзлерни сечип дефтерлерге язынъыз»

«Тиль-акъыл теразеси»-келише

«Тилини унуткъан илини унутыр»-келише

«Ватансыз адам-къанатсыз къуш»-келишмей

«Ачув-душман, акъыл-дост»-келишмей

«Ана тили-байлыгъымыз! Байлыгъымызны сакълайыкъ!»-келише

«Ватанынъ-экинджи ананъ»-келишмей

«Ана тили-байлыгъымыз! Байлыгъымызны сакълайыкъ»-деген ибарени насыл анъладынъыз?

IV.               Пекитюв

«Энди балалар бойле бир оюн ойнайыкъ. Мен сизге ресимлер косьтереджем. Сиз манъа бу ресимде не олгъаныны ана тилинде анълатаджакъсынъыз».

V.                 Эв вазифеси.

Шиирни эзберлемек.