Диалогтік оқыту оқушының сын тұрғысынан ойлау қабілетін дамытады.

Диалогтік оқыту оқушының сын тұрғысынан ойлау қабілетін дамытады

Диалог – екі  адамның бір - бірімен қарым-қатынасы. Диалогті сыныпта пайдалану өте тиімді тәсіл. Өйткені, оқушы өз ойын сыни тұрғыда еркін ортаға сала алады. Достарымен бірге отырып, мәселені талқылай алады. Бұл диалогтік оқыту жөнінде зерттеулер аз емес.

Ғылыми зерттеу нәтижелері сабақта диалогтің маңызды рөл атқаратынын көрсетті.  Мерсер мен Литлтон  (2007) өз еңбектерінде диалог сабақта оқушылардың қызығушылығын арттырумен қатар, олардың білім деңгейінің өсуіне үлес қосатындығын атап көрсетеді.

Диалогтік оқыту- мұғалімнің оқу материалын оқушыларға түсіндіріп, оқушылардың сол оқу материалын меңгеруі мақсатында  оқу материалын дайындаудың және баяндауышы әңгіме жүргізудің нақтылы реттеуші ережелерін ескере отырып құрылған оқыту мен оқу тәсілі. Оқушыларды мәселені анықтап, оны шешуге итермелейді және олардың оқудағы іс-әрекеттерін белсенді етуді көздейді.  (Глоссарий). Қазірдің өзінде сыныптағы оқушылардың бірлескен сұхбаты үлкен пайда келтіретіндігін  көрсететін дәлелдер  жеткілікті. Александер (2004) оқытудағы әңгіме – қарым – қатынас жасаудың  бірсарынды үдерісі емес, керісінше, әңгіме барысында идеялар екіжақты  бағытта жүріп, соның негізінде оқушының білім алу үдерісі алға жылжитын белсенді үдеріс деп тұжырымдайды. (Мұғалімдерге арналған нұсқаулық).  Диалог барысында оқушылыр өз ойларын еркін ортаға салумен қатар, өз күш – жігерін  жұмсайтынын естен шығармау керек. Яғни, Мерсер (2000) сипаттағандай, білімді бірлесіп алуда немесе пікір алмасу барысында тең құқылы серіктестер болып табылады. Бірлесіп ойлау оқушылармен диалог құру  арқылы іске асады. Ал, сын тұрғысынан ойлау  маңызды мәселелерді талқылау және тәжірибені  ой елегінен өткізу.  Сын тұрғысынан ойлау бақылау, тәжірибе, толғану және пайымдау нәтижесінде алынған ақпаратты ұғыну, бағалау, талдау және синтездеуде қолданылатын әдіс болып табылады, сонымен қатар ол әрекет жасауға негіз, түрткі болуы да мүмкін.  Оқушыларды диалогтік оқытуға белсенді жүргізілген жағдайда олардың оқуы тиімдірек және зияткерлік жетістіктері жоғары болатынын дәлелдейтін зерттеулерде баршылық. Балалар күннен күнге қолжетімділік артып келе жатқан анағұрлым кең коммуникациялық үдерістерге тиімді және ойдағыдай қатысуға мүмкіндік беретін сын тұрғысынан ойлау мен зерттеу дағдыларын дамытуы керек (Уолф пен Александер, 2008).

Мұғалім диалог жүргізудің ережелері туралы келісімді нақтылап, сыныпта диалогтің үлгісін құруы  керек, оқушылар бір – бірімен жаңа және ең тиімді  тәсілді  іздестіре  және мағына  құрудың бірлескен тәсілдермен әрекет ете  отырып жұмыс істеуі керек. Сонда ғана, біз, мұғалімдер  диалогтік оқыту арқылы оқушылардың сын тұрғысынан ойлау қабілетін дамытуға көмектесе аламыз.