Кіріспе
Қосымша сабақтан өткен «Халықаралық көрмелер бюросы
(ХКБ)»
тақырып
үлкен қызығушылығымды тудырды. Сондықтан мен бүкіл ХКБ жайында ақпарат жинай
бастадым да, Turbo Pascal программалау тілін қолдану арқылы халықаралық
көрмелер бюросының хранологиясын жасадым.
Менің ғылыми жобамның негізгі мақсаты – ХКБ хранологиясын қазіргі ақпараттық
коммуникациондық-технологиялар арқылы қолданысқа кеңінен енгізуге болады.
Менің ғылыми жобам негізгі екі бөлімнен тұрады.
Кіріспе.
Ол бір тараудан тұрады: «Дүниежүзілік ЕХРО көрмесінің тарихы» жайында. Яғни
құрылуы мен мақсаттары және мүше елдер жайлы айтылған.
І бөлім – негізгі бөлім. Ол екі тараудан тұрады: бірінші тарауда «ХКБ
хранологиясы» жайында. Мұнда Халықаралық көрмелер бюросы 1851 жылдан бастап
өтілгеннен кейінгі атаулы жылдарын төрт орынды сандар енгізу арқылы сол жылдары
болған Халықаралық көрмелер бюросы туралы ақпараттар шығады. Ал екінші тарауда
«EXPO 2017 Astana» жайында жаздым. Бұл тарауда Астана қалай таңдалғаны жайлы,
«Болашақ энергиясы» тақырыбын таңдап алудағы негізгі мақсаты туралы және көрме
қазақтың әлемге кенірек танытуға жол ашатыны Қазақстандық тапсырысты қолдаған
жағдайда оның ел экономикасына не беретіні жайлы айтылған.
Енді біз осы тақырыпты талдап көрейік. Бұл кейбір балаларға жаңалық болып
көрінбеуі мүмкін, бірақ мұнда көптеген тың идеялар бар. Мен төменде
келтірілетін тақырыптарды бұрындары жазылған газеттерде, интернет жүйесінен
жинақтадым, сондай-ақ өзіміз қосқан үлесімізде жоқ емес. Бұл ережелерді,
есептерді білгеннен кейін қызығушылықтары артып, информатиканы жақсы оқитын
балалардың саны көбейеді деген үмітіміз бар.
1.1 Дүниежүзілік ЕХРО көрмесінің тарихы.
Халықаралық көрмелер бюросы (фр. Bureau International
des Exppositions, BIE) халықаралық көрмелер туралы Конвенцияның юрисдикциясына
жататын (Ехро немесе Халықаралық көрме) халықаралық көрмелерді бақылау үшін
жасалған мемлекет аралық ұйым болып табылады.
ЭКСПО атауы – өзінің аты айтып тұрғандай, «экспонант» деген сөзден шыққан.
Қазақшаласақ, жәдігер болады, яғни ол – жер жүзін мекендеген барша халықтардың
өмірдің түрлі саласында қол жеткізген жетістіктерін, жәдігерлерін көрсететін
алаң. Онда ЭКСПО –ның кезекті таңдаған тақырыбына орай жұрттың бұрынғы – соңғы
жеткен жетістіктері көпшілік назарына ұсынылады.
Құрылуы мен мақсаттары.
Халықаралық көрмелер бюросы 1928 жылы 22 қараша айында Париж қаласында қол
қойылған Халықаралық көрмелерге қатысты Конвенция өтінімдерін қамту және
бақылау негізінде құрылды. Оның мүшесі болып мүше – мемлекеттердің Үкіметтері
болып табылады.
ХКБ штаб – пәтері Париж қаласында орналасқан. Бюроның құрамына Бас Ассемблея
президент, атқарушы коммитет, мамандандырылған комитеттер кіреді (1928 ж. 22
қарашада Париж қаласында қол қойылған Халықаралық көрмелерге қатысты
Конвенцияның 25 бабы).
Мүше елдері. (Қосымша №1 қараңыз)
Алғашқы Дүниежүзілік көрмені Лондондық Гайд-паркте, арнайы жасалған әйгілі
Хрустал сарайы өткізілген уақыттан бастап есептегенде 2014 жылы 163
жыл
толады.
Бұл, қатысушы – елдер қонақтарға өз өңдірушілерінің шеберлігін және бірдей,
бірақ әр-түрлі елде жасалған тауарлардың сапасын салыстыруға мүмкіндік бере отырып,
ұлттық өңдірістің заттарын бір жерде және бір мезгілде көрсетуге келісті. Дәл
осы кезде сол көрмелік тұрғылар тәжірибиеге енгізіле бастады, уақыт өте келе
олар міндеттіге айналып, кейін тиісті халықаралық нормативтік актілерге
белгіленеді.
Бүгінгі күннен бастап олардың тұрғысынан қарастыра келе, бүкіл әлемдік көрмелер
– бұл, белгілі бір деңгейде ұлттық формалардағы шоғырланған түрде бейнеленген
адамзат дамуының тарихи ретроспективасы деп пайымдауға болады.
Дүниежүзілік көрмелерде ұсынылған экспонаттардың талдаулары , құндылықтары мен
басымдылықтарды, сондай-ақ олардың жеке елдерде үстемдік ететін
басымдылықтарымен қатынастарының жүйесі туралы қорытынды шығаруға мүмкіндік
береді. Осы құндылықтардың серпімділігі дүниежүзілік көрмелердің ұлттық
өнеркәсіп пен мәдениеттін дамуына белгілі бір ықпалы туралы айтуға мүмкіндік
береді.
Әр дүниежүзілік көрме экспонаттардың және идеялардың
бірегейлігімен, ұйымдастырушылар және қатысушылардың тұрғызған кешендермен
павильондардың өзінділігімен, өткізілетін шаралардың көркемділігі және
мерекелігімен ерекшеленеді. (Қоысмша №2 қараңыз)
