Доклад " Диалог негізінде оқу және оқыту"

Құнанбаева Гүлдана Сайлауханқызы

Өскемен қаласы әкімдігінің «№32 орта мектеп» КММ

Ағылшын тіл пәнінің мұғалімі.

«Диалог негізінде оқыту және оқу»

          Педагогикадағы жаңалықтардың бірі – оқытудың іс-тәжірибесіне жаңа әдіс-тәсілдерді енгізу болып табылады.   «Жаңа форматтағы біліктілікті арттыру» курсының да мақсаты да осыны көздейді. Бастысы ол өзгерістер мұғалімге де, оқушы үшін де оң нәтиже береді.
        Қазіргі заманда білім беру ісінде талап деңгейінен шығу мұғалімнің іздену шеберлігіне тіреледі. Бүгінгі талап оқушыға білім берумен бірге оны білікті түрде қолдана алуына, оны дағдыға жеткізіп қана қоймай баланың ақыл-ойын, қабілетін дамытуға, әрекет нәтижесінде белгілі тұжырым жасай алуға үйретуге негізделеді. Әрине, оқытудың барлық әдістері баланы дамытуға бағытталған.  Орыс педагогі К.Д.Ушинский айтқандай, қазіргі заман талабына сай, әр мұғалім, өз білімін жетілдіріп, ескі бірсарынды сабақтардан гөрі, жаңа талапқа сай инновациялық технологияларды өз сабақтарында күнделікті пайдаланса, сабақ тартымды да, мәнді, қонымды, тиімді болары сөзсіз [[e-mail]]. Жас ұрпаққа білім беруде, оларды болашақ еліміздің тұтқасы етіп тәрбиелеу әр ұстаздың, әр бір мектептің ең қасиетті міндеті. Осы міндеттерді орындау мақсатында білім беру саласында да елеулі, әрі ауқымды өзгерістер өрістеуде. Білім беруді жаңарту үнемі алға қарай ұмтылу мен дамыту үдерісі, бұл білім беруде кезең кезеңімен өтетін және алынған нәтижелерге бағытталған өзгерістер. Қоғамдағы жүріп жатқан өзгерістер, ғылыми техникалық прогресс және жалпы білім беретін мектеп құрылымының өзгеруі - жас ұрпақты тәрбиелеуді дамытып қалыптастыруды талап етеді. Оқушылардың сапалы білім алуы мұғалімдердің білімділік және кәсіби шеберілігін қажет етеді. Үлгілі ұстаз ғана қабілетті, жан - жақты шәкірт тәрбиелей алады. Шәкіртті қарапайым бала деп емес, жеке тұлға ретінде дамыту қажет. Әр ұстаз оқу тәрбие жұмысына шығармашылықпен қарап, жаңа заман талабына сай, осы бағдарлама мазмұнына сай, сабақты түрлендіру мақсатында оқытудың түрлі әдістерін пайдаланса, игі нәтижеге жетері сөзсіз [1,bilim.idhost.kz/ustaz/2338-okytu-me].

    Осыған орай мен өз тәжірибемде оқушылардың ағылшын тілі сабақтарында сөйлеу тілін дамытудың тиімді жолдарын сабақта пайдаландым.

Әрбір мұғалім жаңа әдіс-тәсілді қолдану арқылы жұмыс атқаруды қалайды. Өйткені білім беру жүйесінде тиімді болып саналады. Ел басымыз айтқандай біздің Қазақстан Республикасының азаматтары үш тілді толық меңгеріп, яғни сол тілде еркін сөйлеулері керек.Сол тілдің бірі ағылшын  тілі.Қазіргі таңда бала-бақшадан бастап балаларға ағылшын тілін үйретуде.

Ахмет Байтұрсынұлы айтқандай: «Мұғалім әрдайым ізденісте болса ғана шәкірт жанына нұр құяды.»

Ғылыми зерттеу нәтижелері сабақта диалогтің маңызды рөл атқаратынын көрсетті. Мерсер мен Литлтон (2007) өз еңбектерінде диалог сабақта оқушылардың қызығушылығын арттырумен қатар, олардың білім деңгейінің өсуіне үлес қосатындығын атап көрсетеді. Александер (2004) оқытудағы әңгімелесу қарым-қатынас жасаудың бірсарынды үдерісі емес, керісінше, идеялар екіжақты бағытта жүреді және осының негізінде оқушының білім алу үдерісі алға жылжиды деп тұжырымдайды[3, 39 бет]. Диалог барысында оқушылар (сонымен қатар олардың мұғалімдері де) келісілген нәтижеге жету үшін күш-жігерін жұмсайтын және Мерсер (2000) сипаттағандай, білімді бірлесіп алуда немесе «пікір алмасу» барысында тең құқылы серіктестер болып табылады. Мерсер зерттеуінде әңгімелесудің үш түрі бар деп  зерттеген: Әңгіме – дебат, топтық әңгіме, зерттеушілік әңгіме. Осы тұжырымдарға сүйене отырып оқушылар мен бірлескен жұмыс атқара отырып сабақта жаңа әдіс-тәсілдерді пайдаланамын атап айтсам мысалы: «Тыңдап отырған үштік», «Жұптық әңгіме», «Қар кесегі», «Форум», «Өкіл».

Барнс (1971) сыныпта тіл қаншалықты қолданылса, оқушылардың оқуына соншалықты әсер ететінін айтады. Сондықтан да оқушылардың ағылшын тілінде сөйлеуін дамыту үшін диалогтік тәсілді сабақта жиі пайдаланған жөн. Себебі:

·        Оқушылар тақырып бойынша сындарлы сөйлеуге ынталандырады;

·        Оқушылардың шынайы қызығушылығы мен сезімдерін анықтайды;

·        Білімге құштарлықты дамытады және зерттеуге ынталандырады;

·        Оқушыларға білімін қалыптастыруға және вербальдандыруға көмектеседі;

·        Оқушылардың сыни тұрғыдан ойлауына ықпал етеді;

Осыған орай оқушыларға мақсат қоюға үйрете білу қажет. Интербелсенді сабақ тиімді болу үшін көптеген жаңа әдістерді қолдану қажет. «Заман өзгереді және біз өзгереміз» дегендей білім беру саласы алға жылжу үшін мұғалім жан-жақты даму керек.

                                 Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

 1. Интернет   http://www.hums.org.uk/resources.html

 2. Әлімов А. «Интербелсенді әдістерді Жоғары Оқу Орындарында қолдану»,  Алматы 2013.

 3. Жақсылықова Г.И, Каженова А.М, Исмагилова Н.З «Интербелсенді әдіс-тәсілдер». Өскемен 2014 жыл

 3.Мұғалімге арналған нұсқаулық.«Назарбаев Зияткерлік мектебі» ДББҰ, 2012

ҚАЗАҚСТАН  РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ӨСКЕМЕН ҚАЛАСЫ ӘКІМДІГІНІҢ «№ 32 ОРТА МЕКТЕП» КММ

«Диалог негізінде оқыту және оқу»

                                                  Ағылшын тіл пәнінің мұғалімі

жоғарғы деңгейдегі, ІІ санаттағы маман

                                                              Кунанбаева Гульдана Сайлаухановна

                                      Өскемен қаласы 2015 жыл.