Müasir
dövrdə Gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı fənninin əhəmiyyəti və hədəfləri.
“Güclü
dövlətin güclü ordusu olmalıdır.”
Azərbaycan
Respublikasının Ali Baş Komandanı
İlham
Əliyev.
Müasir
dövrdə Gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı (GÇH) fənninin aktuallığı günü-gündən
artır. Bu faktı sübut etməyə xüsusi ehtiyac yoxdur. Çünki torpaqlarımızın
işğal altında olması, artıq bu fənnin tədrisini zəruri edir.
GÇH fənnindən
danışarkən ,ilk öncə hədəfləri, yəni qarşıya qoyulan tələbləri gözdən keçirmək
lazımdır. Nəzərinizə çatdırmaq istərdim ki, GÇH fənni Nazirlər Kabinetinin
1998-ci il 29 may tarixli 119 saylı qərarı ilə təsdiq olunmuş “Gənclərin çağırışaqədərki
hazırlığı” Əsasnaməsi ilə tənzimlənir və tədris olunur. Bu əsasnamənin I bəndinə
əsasən “Gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı” Azərbaycan Respublikasının
Konstitusiyasına, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanlarına, Təhsil
haqqında və Azərbaycan Respublikasında “Hərbi xidmətə çağırışın əsasları
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunlarına, Nazirlər Kabinetinin qərarlarına,
bu Əsasnaməyə və digər normativ hüquq aktlarına əsasən həyata keçirilir.
Gənclərin
çağırışaqədərki hazırlığı, adından da göründüyü kimi gənclərin silahlı qüvvələrdə
xidmətə qədərki hazırlığının tərkib hissəsidir.
Azərbaycan Respublikasının
müdafiəsi üçün orduya çağırılan hər bir gənc hərbi hazırlığın gedişi prosesində
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasını, Respublika Silahlı Qüvvələrinin
vəzifələrini, xüsusiyyət və əhəmiyyətini, hərbi qulluğun hər bir vətəndaşın
müqəddəs borcu olduğunu dərk etməlidir. Gənclər hərbi andın tələblərini, hərbi
nizamnamələri öyrənir, hərbi hissənin silah və sursatları, hərbi texnikası,
şəxsi heyətin yerləşdirilməsi və sosial-məişət tərzi ilə tanış olur, qulluq
etmiş gənc əsgərin hazırlığı həcmində nəzəri hərbi biliklərə və praktik
vərdişlərə yiyələnir, mülki müdafiənin əsaslarını, kütləvi təbii və texnogen
xarakterli fövqəladə halların nəticələrindən mühafizə və kütləvi qırğın
silahlarından müdafiə olunma üsullarını öyrənir.
Baxmayaraq ki, orduya ancaq
oğlanlar çağrılır, dünyada gedən proseslər qızların da hərbi işləri öyrənməsini
zəruri edir. İlk növbədə təbii ki, torpaqlarımızın 20 faizinin işğal altında
olması, terror təhlikəsinin günü-gündən artması, nəhayət elm və texnologiyanın
sürətlə inkişaf etməsi nəticəsində baş verən təbii və texnogen fəlakətlər, bizi
belə düşünməyə vadar edir.
Müasir
dünyada ayaqda qala bilmək üçün elmin inkişafı vacibdir.Lakin tarixi araşdırmalar
göstərir ki, dünyadakı rəqabətə davam gətirmək üçün, daha doğrusu bu rəqabətdə
qalib çıxmaq üçün ilk növbədə milli mənlik hissi çox güclü olmalıdır. Milli mənlik,
bilik və bacarıqlarla birlikdə, rəqabətə davamlı insanın formalaşması üçün
lazım olan vacib keyfiyyətlərdir. Yaradılmış ən güclü silahları idarə edən
insandır.Deməli ən güclü silah insandır-milli köklərinə bağlı,yüksək
texnologiyalara yiyələnmiş insan. Milli mənlik hissinin aşılanması ana bətnində
başlayır, ailədə davam etdirilir, məktəbdə gücləndirilir.Bir şagird, istər qız,
istər oğlan riyaziyyatçı, fizik, kimyaçı və s. olmaya bilər, lakin vətənpərvər
olmağa borcludur. Nəzərə alsaq ki, hər bir şagird gələcəyin potensial
valideynidir, o zaman məsələnin ciddiliyi aydınlaşır.
Bəs
nəyə görə bu mənada GÇH fənni aktualdır? Ona görə ki, GÇH fənni yuxarıda adı çəkilən
bütün arqumentləri özündə cəmləyir. GÇH fənninin proqramına nəzər salsaq görərik
ki,tədris olunan mövzular həqiqətən də qeyd olunan nüansları işıqlandırır.
1.Dövləti
müdafiənin əsasları bölməsi,
“ G. Ç. H fənninin əhəmiyyəti məqsədi
və
vəzifələri” ; “Hərb tariximiz, Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin yaranma tarixi”
; Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin strukturu, qoşun növləri və başqa silahlı
birləşmələr” ; “Dövlət və Hərbi atributlarımız. Hərbi mərasimlər . Döyüşlərdə
və xidmətdə fərqlənməyə görə təltiflər, orden və medallar” mövzularından ibarət
olub, yeniyetmələrin vətənpərvər ruhda tərbiyəsi, onların Silahlı Qüvvələrdə xidmətə
hazırlanması, fənnin tətbiq dairəsi, fənnin tədrisini zəruri edən amillər,
etnik, dini, ərazi iddiası zəminində baş verə biləcək münaqişələr, təbii,
texnogen və müharibə xarakterli fəlakətlər zamanı hərəkət, tibbi bilik və
bacarıqlar, fənnin təlim istiqamətləri, ordu sıralarında xidmət, fənnin
tədrisini tənzimləyən rəhbəredici dövlət sənədləri
şagirdlərin diqqətinə çatdırır və eləcə də ordu quruculuğunu, siyasi və hərb
tariximizi əhatə edən digər vacib faktları işıqlandırır.
2.Azərbaycan Respublikası Silahlı
Qüvvələrinin Nizamnamələri bölməsi, şagirdlərə
hərbi qulluqçuların ümumi vəzifələri, hərbi rütbələr, fərqlənmə nişanları,
qarşılıqlı tabeçilik, əmr və sərəncamların verilməsi və yerinə yetirilməsi, hərbi
salamvermə, hərbi nəzakət və davranış qaydalarının öyrədilməsini nəzərdə tutur.
3.Sıra hazırlığı bolməsi , şagirdlərə sıra təliminin
xüsusiyyətlərinə əsasən
sıra və onun elementləri, açıq və hərəkət sırası,
müxtəlif üsullarla sıranın idarə
olunması, əsgərin düzülüşdən qabaq və sırada vəzifələri,sıra duruşu və
komandaların yerinə yetirilməsi, yerində dönmələr, hərəkət və hərəkətdə
dönmələr, yerində əsgəri salamvermə, hərəkətdə hərbi salamvermə,
baş geyimsiz hərbi salamvermə, sıradan çıxma və sıraya qayıtma, rəisə
yaxınlaşma və uzaqlaşma öyrədilir.
4.Taktiki hazırlıq bölməsində
silahların məhvetmə imkanlarını və düşmənin hərəkət xarakterini nəzərə alaraq,
relyefə uyğun hücum və müdafiə taktikasının praktik, əyani vəsaitlər və müharibələrdən
fraqmentlər nümayiş etdirməklə izah edilir, mövzuların tədrisi zamanı yeni təlim
metod və üsullarından istifadə etməklə izahlı şəkildə şərhi verilir, elementlərlə
göstərilir, əvvəlcə tək-tək, sonra isə manqalar və yaxud tağım şəklində
elementlərlə yerinə yetirilir.
5.Silahlar və atəş
hazırlığı bölməsinin
tədrisi zamanı, Kalaşnikov avtomatı ilə yanaşı, patronlar haqqında da biliklərin
verilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Atəş tapşırığının yerinə yetirməsi ilə bağlı şagirdlərdə
vərdişlərin formalaşdırılması bu fənnin tədrisi qarşısında duran ən mühüm tələblərdən
biridir.
6.Hərbi
topoqrafiya bölməsində, mövzular nəzəri müstəvidən əməli müstəviyə
yönəldilmişdir, yəni ərazidə tədrisi nəzərdə tutulmuşdur.
7.Təhlükəsizlik və fövqaladə hallarda
insanların mühafizəsi bolməsində, Mülki
Müdafiənin sülh və müharibə dövründə əhalinin təhlükəsizliyini təmin edən
dövlət stukturu kimi təşkili və fəaliyyəti, müharibə mənşəli fövqaladə hallar
(nüvə silahının, kimyəvi silahın, bioloji və bakteriolji silahın tətbiqi),
texnogen xarakterli fövqaladə hallar, təbii xarakterli fövqaladə hallar və terrorizmin
fövqəladə hallardan biri kimi tədrisi nəzərdə tutulmuşdur. Sosial-siyası fəlakət
olan terror haqqında şagirdləri düzgün və faktlarla məlumatlandırmaq, onun həqiqi
mahiyyətini açıqlamaq günün ən zəruri tələblərindən biridir.
8.Tibbi biliklərin
əsasları bölməsində,
xəsarət
almış və ya qəfil xəstələnmiş insana həkimin gəlməsinə və yxud evakuasiyaya
qədər, vaxtında və sadə üsullarla məqsədyönlü ilk tibbi yardım göstərmə, yoluxucu
və infeksion xəstəliklər, yaranma səbəbləri, növləri, ilkin əlamətləri və xəstəliklərə
qarşı qabaqlayıcı, profilaktik tədbirlərlə yanaşı, müasir dövrdə gənclərin həyat
tərzini nəzərə alaraq sağlam həyat tərzi, zərərli vərdişlər və onların insan
orqanizmi üçün yarada biləcəyi təhlükələr haqqında da məlumatların verilməsi məqsədəuyğun
hesab edilmişdir.
Uzun illər
orduda xidmət etmiş bir zabit kimi, deyə bilərəm ki, GÇH fənnini normal mənimsəmiş
gənclər, hərbi xidmətə daha asan uyğunlaşır və nümunəvi xidməti ilə digər hərbi
qulluqçulardan seçilir.
Yuxarıda göstərilənlərdən
bu nəticəyə gəlmək olur ki, GÇH fənninin tədrisi zəruridir və günümüzün əsas
tələblərindən biridir.
Sumqayıt
Şəhər Fars-ingilis dilləri təmayüllü tam orta məkəbin
GÇH
Rəhbəri e.o.b.l-nt Ramazanov Vasif Ağalar oğlu.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.