Домбыра "Күй атасы Қазанғап"

Сабақтың тақырыбы: Күйге тіл бітірген -Қазанғап 
Сабақтың мақсаты: Күйші композиторлардың шығармашылығына тоқталу  таныстыру, таныту. 
Білімділік мәні : Оқушылардың жан – жақты білімдерін 
арттыру. 
Дамытушылығы: Жас өспірімдердің музыкаға деген ықыласын дамыту,есте сақтау, ырғақты айыру,тыңдай білу, айыра білу, есту қабылеттерін қалыптастыру, дамыту. 
Тәрбиелік мәні : Күйші композиторларының музыкалық 
шығармалары арқылы халық  музыканың тәрбиелік мәнін тыңдату , сезіну , арқылы бойына сіңіру. 
Сабақтың типі:Жаңа сабақты меңгерту 
Сабақ жоспары: 
Ұйымдастыру кезеңі. 
Өткен сабақты сұрау. 
Жаңа сабақты түсіндіру . 
Музыка тыңдау. 
Қорытындылау. 
Бағалау. 
Үйге тапсырма. 
Сабақтың барысы: 
-Балалар саламатсыңдарма! 
-Бүгінгі өтетін жаңа сабағымыздың тақырыбы: 
Күй шешені -Қазанғап 
Тілепбергенұлы Қазанғап (1854-1927) – қазақтың әйгілі күйші-композиторы. Туып-өскен жері – арал көлінің жағасы, Құланды түбегінің Ақбауыр деген жері. Топырақ бұйырған жері – сол Ақбауыр маңы, Айшуақ ауылының іргесі. 
Сырым батыр, онан соң Исатай мен Махамбет бастаған жойқын көтерілістер, берідегі Бекет батыр бастаған көтеріліс Қазанғаптың жөргектен құлағына сіңісті болған, қала берді көзі көрген заманалық тауқымет айғағы болатын. Бойы өсіп, бұғанасы қатып үлгермей-ақ Қазанғаптың маңдайына қойшылық өмір бұйырған. Қой соңында өткізген он жылда ол домбыраны жан серігі етіп, өзінің сезім – түйсігін күй тілінде сыртқа шығаруды машық етеді. Содан, оң-солын тани бастағанда күйге біржола өмірін арнамақ болып, әке-шешесінен рұқсат алады. Небір додалы күй сайыстарына түсіп, өнерін шыңдайды. Мұның бәрі Қазанғап бойындағы тегеурінді дарынның жарқырай көрінуіне, шабыт тұғыры болуына себепші болады. Қазанғап қарақалпақтар ортасында болған кезінде Балжан деген қызбен көңіл жарастырып, бас құрауға уәде байласады. 
Алайда, жоқ-жітік тірлік кешкен қарт әке-шешенің жағдайымен Қазанғап уәделі уақытта Балжанға келе алмайды. Кейін тағдыр айдап, тұрмысқа шыққан Балжанға келе алмайды. Сонда Балжан: «Қазанғап аға, тағдырдың бұйрығы осылай болды. Менде жазық жоқ, сағынышты серік етіп, уәделі мерзімді екі еселеп күтіп-ақ едім. Уәдеде тұра алмаған айып-шамыңызға өмір бойы маған күй арнап өтіңіз!» - деп, ашық мінезбен ағынан жарылады. Қазанғап адалдық пен сұлулық айғағындай Балжан аруды өмір бойы күй арқауы , шабыт тұғыры етіп өткен. Қазанғап шығарған күйлердің ішінде Балжанға арналған күйлер циклі қазақ күй өнерінің ең бір шуақты шоғырына жатады. Жалпы, Қазанғап эпикалық күйші. Оның күйлері қазақтың өткеніне де, бүгініне де, болашағына да терең бойлайды. Қазанғап күйлері халық тарихының артта қалған алмағайып кезеңі туралы «Ноғайлы босқыны» деп, он алтыншы жылғы патша жарлығын жарадай сезіне отырып «Жұртта қалған», «Окоп» деп күңіренеді. Қазан төңкерісінен кейінгі ел өмірінің түбірлі өзгерістерін ұлы көшке теңеп «Қызылкеруен»депбебеулейді. 
Ал, «Майда қоңыр», «Учитель», «Өтті-ау дүние», «Көкіл» сияқты күйлері өмірдің мәні мен сәні туралы, бүгін мен болашақтың қамы туралы таусыла толғанады. Қазанғаптың күйшілік болмысына ден қойғанда, оны да ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасырдың басында қазақ халқының рухани әлемінде көрініс тапқан антиутопиялық ағымның, кертолғау сарынының, зар заман тақырыбының аса дарынды өкілі деп аныған жөн. 
Қазағымның күмбірлеген домбырасының шанағынан төгілген әуеннің айтары мол.

Музыкалық шығарманы тыңдау: «Ақсақ құлан»күйі 
Музыка тыңдау ережелері: 
* Музыканы ден қойып тыңда 
* Музыканың тақырыбы не туралы,көз алдыңа елестете біл. 
Музыкалық сауат ашу: 
Күй - музыкалық аспапта орындалатын шығарма. 
Күйші - күйді орындайтын адам. 
Күйші- композитор күйді шығарушы. 
Қорытындылау : 
* Қазақтың күйші композиторларын ата. 
* Домбыра аспабына жазылған қандай күйлерді 
білесің ? 
Үйге тапсырма: 
Күй шешені -Қазанғап 
Бағалау