Доминантсептаккорд және оның айналымдары

Айтмухаметова

Гульнур Рахатовна

Семей қаласы «№2 Балалар музыкалық мектебі»

Сабақтың тақырыбы: Доминантсептаккорд және оның айналымдары.

Сабақтың мақсаты:

Білімділігі:Доминантсептаккорд және айналымдарына түсінік беру. Әр түрлі тональдіктерден септаккордты құруды үйрету.

Дамытушылығы: Оқушылардың білімділігін көтеру, өнер жолына баулу.

Тәрбиелігі: Сабақтан алған әсерін, ойын жүйелі айтуға үйрету.

Көрнекілігі: карточкалар, электронды тақта, сөзжұмбақ, суреттер.

Сабақтың жоспары:

• Ұйымдастыру кезеңі

• Үй тапсырмасын сұрау

• Жаңа сабақ

• Жаңа сабақты бекіту

• Үй тапсырмасын беру

• Бағалау

• Кері байланыс

1. Ұйымдастыру кезеңі.

• Балалар бүгінгі біздің сабағымыз ерекше. Өйткені бізде бүгін қонақтар бар. Қазақ халқы қонақжай халық, бар жақсысын қонағына берген. Бізде өз білімімізді қонақтарға көрсетейік.

2. Үй тапсырмасын сұрау.

- Өткен сабақта біз интервалдардың тондарын өткен болатынбыз.

Соны қайталап жіберейік.

а) Интервал дегеніміз не?

б) Гармониялық және әуендік интервалдар

в) Барлық интервалдардың тондары

3.Үй тапсырмасын қорытындылау.

Сөзжұмбақ. «Септаккорд» сөзі

1-ші сұрақ – тоқтау белгісі қалай аталады? (үзіліс)

2-ші сұрақ – жылдамдық қозғалысын қалай атайды? (екпін)

3-ші сұрақ – 5 тонға тең интервал? (септима)

4-ші сұрақ –дыбысты шексіз уақытқа немесе өз қалауы бойынша созу белгісі? (фермата)

5-ші сұрақ – B-dur, g-moll бір-біріне қандай тональдіктер? (параллель)

6-шы сұрақ – минордың қай түрінде VI, VII♯ жоғарылайды? (әуендік)

7-ші сұрақ – толық емес такт? (затакт)

8-ші сұрақ – кенеттен күшейту динамикалық белгісі? (сфорцандо)

9-шы сұрақ – диез, бемоль, бекар белгілері қалай аталады? (альтерация)

10-шы сұрақ – V басқыштан құрылатын басты үшдыбыстылық? (доминанта)

4 Жаңа сабақ.

Септаккорд

Септаккорд дегеніміз – 4 дыбыстың терция арқылы құрылуы. Септаккордтың 1-ші дыбысы – прима

2-ші дыбысы – терция

3-ші дыбысы – квинта

4-ші дыбысы – септима

Доминантсептаккорд (Д7)

V басқыштан құрылған септаккордты – доминантсептаккорд дейміз. Интервалдық құрамы – ү3, к3, к3.

Д7 шешілуі:

1. 7, 5 – секундаға

2. 3 – секундаға

3. 1 – тониканың бірінші дыбысына барады.

Доминантсептаккорд айналымдары

1. Д6/5 – доминанталық квинтсекстаккорд. Астыңғы дыбысы – 3(терция), VII басқыштан құрылады. Интервалдық құрамы – к3, к3, ү2.

2. Д4/3 – доминанталық терцквартаккорд. Астыңғы дыбысы – 5(квинта), ІІ басқыштан құрылады. Интервалдық құрамы – к3, ү2, ү3.

3. Д2 – доминанталық секундаккорд. Астыңғы дыбысы – 7(септима), ІV басқыштан құрылады. Интервалдық құрамы – ү2, ү3, к3.

Д7 айналымдарының шешілуі:

1. 7, 5 – секундаға

2. 3 – секундаға

3. 1 – өз орнында қалады.

5 Жаңа сабақты бекіту.

Мажор және минор топтарына тапсырма беріп жарыстыру

6 Үй тапсырмасын беру.

Мажор тобына –B-dur

Минор тобына – g-moll тональдіктерінен Д7 айналымдарымен құру.

7 Бағалау.

8 Кері байланыс.Кері байланыс. Оқушылардың оқытушыны бағалауы