Достық- бірлік пен ынтымақ негізі

• 1 слайд

  Достық- бірлік
  пен ынтымақ
  негізі
  

• 2 слайд

  Достық-
  Өмір үшін ең қажетті нәрсе, өйткені ешкім ешқашан да басқа игілікке түгел ие бола тұрса да, дос- жарансыз өмірді қаламақ емес.
  Аристотель
  

• 3 слайд

  Достық-
  Адамның бір- бірін жаны қалап, шын жақын көріп, қалтқысыз сеніп, тілектес, мұраттас болуы.
  

• 4 слайд

  Достық-
  Адамның, өмірдің өзіндей сан бояқты, көп қырлы, қасиетті, сондықтан бірер сөзбен оның анықтамасын беру мүмкін емес.
  

• 5 слайд

  Ойланайық
  

• 6 слайд

  Дос
  Адал
  Ашық
  Кек сақтамау
  Ақылды
  Салмақты
  Сабырлы
  Кешірімді
  Төзімді
  Мейірімді
  Жомарт
  Адамгершілігі мол
  Қарапайым
  

• 7 слайд

  Жан достар
  

• 8 слайд

  Ана мен бала арасында
  

• 9 слайд

  Қыз бен ұл бала арасындағы
  

• 10 слайд

  Ит адамның досы
  Адамның серігі
  

• 11 слайд

  Мұғалім мен балалар
  арасындағы
  

• 12 слайд

  Адам өміріндегі ең тамаша нәрсе- оның басқа адамдармен достық қарым- қатынасы
  Абай
  Досы жақсының-өзі де жақсы
  Ахмет Йүгінеки
  

• 13 слайд

  Достың ұлы ерлігі- досқа өзіміздің кемшіліктерімізді көрсету емес, қайта оның өз кемшіліктерін өзіне көрсету
  Ф. Ларошфуко
  Жаман дос- көлеңке, басыңды күн шалса, қашып құтыла алмайсың, басыңды бұлт алса, іздеп таба алмайсың
  Абай
  

• 14 слайд

  Мен туралы шындықты дос айтпаса, маған кім айтады, ал өзің туралы шындықты өзгелерден тыңдау- қажет- ақ
  В. Г. Белинский
  

• 15 слайд

  Мақал- мәтел
  1.Жолдасы жаманда жау алады.
  2. Жауға жаныңды берсең де, сырыңды берме .
  
  

• 16 слайд

  Назарларыңызға
  Рахмет!!!
  2шк- 4
  Тайкебаева Айнұр
  

Сабақтың атқырыбы: Достық- бірлік пен ынтымақ негізі.

Сабақтың мақсаты:

a)    «Достық» құндылығы туралы түсінік беру, достық  туралы жақсы пікір қалыптастыру.

b)    Оқушылар бойындағы сүйіспеншілік түсініктерін кеңейту, ой- пікірлерін кеңейту.

c)     Достықты қадірлей білуге тәрбелеу, адал дос таба білуге баулу, жан- жануармен достық қарым- қатынас дағдыларын қалыптастыру.

Сабақтың көрнекілігі: достық туралы нақыл сөздер, слайд.                                   

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ

Сабақтың барысы:

      I.            Ұйымдастыру бөлімі:

Психологиялық дайындық:

«Өзін- өзі тану» бар жақсылық ұясы,

Адалдық пен адамдықтың мұнар атқан аясы.

Кең әлемді шаттық нұрға орайтын,

Ақ жүректің, пәк тілектің аясы.

   II.            Жаңа сабақ:

Балалар, біз қазір достық әлеміне саяхатқа барамыз. Ол жаққа біз кемемен барамыз. Қане бәріміз кемеге отырайық. Қазір мен бір дегенде сендер жалғыз өздерің қалған кездегі сезімдеріңді қимылмен көрсетесіңдер. Ал екі дегенде, екі- екіден құшақтасып тұра қалыңдар. Суға адам түсіп кетті дегенде, екі бала бір баланы ортаға алып қол ұстасып тұрады. Бес дегенде бес- бестен тұра қалады. Он дегенде барлығы бірінің артынан бірі тұра қалып біреуі капитанның рөлінде болады.

Мұғалім:Достық-Өмір үшін ең қажетті нәрсе, өйткені ешкім ешқашан да  

                 басқа игілікке түгел ие бола тұрса да, дос- жарансыз өмірді қаламақ  емес. (Аристотель) .

-         Ия, бұл сөздің астары зор, кең мағыналы.

-         Достық - адамдардың бір-бірін жаны қалап, шын жақын көріп, қалтқысыз сеніп, тілектес, мұраттас болуы. Достық туралы ұлы философтар мен ақын-жазушыларға  қоса, ұстаздар мен педогог-психолог ғалымдардың ой толғамағаны, оның мәнін, сырын білуге талпынбаған адам кемде-кем. Мұның өзі достықтың адам өмірінде алатын келелі орнына, зло маңызына байланысты екені даусыз.

-         «Шын дос үшін қалайда

Тік қатерге басыңды.

Айыра біл алайда

Досың менен қасыңды». Сіздерді біз «достық» туралы тақырыпта сырласуға шақырамыз. Ойларымызды  жинақтап алғанша  «Достар» әнін тыңдайық.

-         Мұғалім:Ең әуелі «Достық туралы» ұлы ғұлама, ойшылдардың айтқан сөздерінен үзінділер келтірейік.

-          Ерте заманның ойшылы және асқан шешен, ежелгі рим мемлекет қайраткері Марк Туллий Цицерон

«Достық өз бойына қаншама сан алуан пайдалы нәрселерді біріктірген десеңізші! Қайда барсаңыз да, ол сізге қызмет етеді, ол барлық жерде бар, ол ешқашан да мезі қылмайды, ешқашан да орынсыз килігетін жері болмайды, ол сәттілікке жаңа сәулет береді, ол ортақтасқан сәтсіздіктер де көп мөлшерде өзінің уытын жоғалтады,»-дейді. Достық адамның  өмірдің өзіндей сан бояулы, көп қырлы қаситетті, сондықтан бірер сөзбен оның толық анықтамасын беру мүмкін емес. Әйтсе де, ұлы шешеннің жоғарыда келтірілген сөздерінде ұғымның басты мәндері көрегендікпен ашып көрсетілген.

-         Достық- Адамның, өмірдің өзіндей сан бояқты, көп қырлы, қасиетті, сондықтан бірер сөзбен оның анықтамасын беру мүмкін емес.

-         Ал, ежелгі грек философы, ғалым, ойшыл Аристотель былай деген екен:

«Достық - өмір үшін ең қажетті нәрсе, өйткені ешкім ешқашан да игілікке түгел ие бола тұрса да, дос – жарансыз өмірді қаламақ емес».

Мұғалім: жақсы, енді достық туралы ойларыңды білейік.

-         Қандай адам досқа лайық?

-         Дос қандай болуы керек?

 жан достар  қыз бен ұл бала

ана мен бала арсындағы бостық   

Мұғалім: Адамдар арасындағы достық сезімі өмірде олардың бірін-бірі қажетсінуінен, құрмет тұтынуынан, шынайы тілектестік пен өзіндей көріп сенуінен, бір-біріне тірек, медет болуынан, қам-қайғысыз кезде ғана емес, әсіресе, қиын-қыстау күндерінде іркілместен қасынан табылудан, риясыз, есепсіз жомарттықтан көрінеді. Абай армандағандай, сын сағатта «Мұнан менің қай жаным аяулы»,-деп, қасыңда бірге тұрып қана алатын адам ғана досқа лайық.

Мұғалім: Енді, мына бір көрініске назар аударалықшы.

1 – көрініс

Айжанның етігі жыртылып қалғандықтан сабақтан бірнеше күн қатырынан қалды. Оны сыныптасы Қарлығаш іздеп үйіне келді.

-         Айжан, көптен сабақта жоқсың ғой. Ауырып қалған жоқсың ба

-         Жоқ, ауырған жоқпын. Етігім жыртылып қалды. Жаңасын алатын үйде ақша болмай тұр.

-         Мен етігімді жөндетіп алып келе жатыр едім. Менің әзірше киетін етігім бар ғой. Сен кие тұр

-         Мамаң ұрыспай ма?

-         Мамама түсіндіріп айтамын ғой.

-         Рахмет! (Марал етікті киіп алады да бірге шығып кетеді

Мұғалім:

-Достың ұлы ерлігі- досқа өзіміздің кемшіліктерімізді көрсету емес, қайта оның өз кемшіліктерін өзіне көрсету.                Ф. Ларошфуко

-  Жаман дос- көлеңке, басыңды күн шалса, қашып құтыла алмайсың, басыңды бұлт алса, іздеп таба алмайсың.               Абай

- Мен туралы шындықты дос айтпаса, маған кім айтады, ал өзің туралы шындықты өзгелерден тыңдау- қажет- ақ.        В. Г. Белинский

Мұғалім: Достық туралы мақал- мәтелдер.

1.Жолдасы жаманда жау алады.

2. Жауға жаныңды берсең де, сырыңды берме.

- Сендер тағы да қандай мақал- мәтелдер білесіңдер?

Мұғалім: Халықта: «Досыңнан тап!» - деген қарғысқа жақын сөз бар. Бұл – достың бәрінің бірдей еместігін, адамға ең ауыры – досыңның арамдығы, екі жүзді опасыздығы екенін еске салатын сөз. Шынында да, ішек – қарнына дейін түгел білетін адамыңның қасыңа айналуынан, қарсыласың жаққа шығып кетуінен қауіпті, қатерлі, өкінішті не бар?! Бұдан дос-дұшпаныңды айыра білудің  қаншалықты маңызды екені көрінеді. Әйтпесе опық жеп, бармағыңды тістеп қалуың оңай. Сондықтан достықтың белгісі – достың сырын өз сырыңдай сақтау. Даналар айтқан ғой: «Сыр сақтау тіліңнің астына шоқ салып алғаннан да қиын», - деп. Тіліне ие бола алмайтын жеңілтек пәтуасыз жандарға досым ғой деп, сыр ашу жамандыққа апарып соқтыруы мүмкін.

III.            Сабақты қорытындылау:

-         Бұрынғылар айтқандай, адамның адамсыз күні жоқ. Сондықтан ол жүрген жерінде, жұмыста, елде, сапарта, бөтен жерде болсын, ұғынысып, түсінісетін, жарасып, жақын жүретін, өзара бүкпесіз, сырлас жан іздейді. Бұл - өте қажет те табиғи тілек. Әйтпесе халық саналығы «Көп ақшаң болғанша, көп досың болсын», - демес еді.

-         Достық - әншейін дос тапқысы, дос болғысы келгендіктің нәтижесі емес. Бір-біріне пейілі – ықыласы түскен, жан жүрегі қалаған, көзқарасы мен ой-ниеті үйлескен, мінездері сиымды адамдар ғана дос бола алады. «Сенің досың кім екенін айт, мен сенің кім екеніңді айтып беремін» - деген екен ғой бір дана кісі жаңа танысқан адамына. Бұл ақылды сөздің мағынасы: достар жан дүниесі, ой өрісі, талғамы мен әлеуметтік көзқарасы жағынан жақын болады дегенге меңзейді. Сендер де өз достарыңды қадірлеу, мақтан тұта біліңдер.

-         Мен осы сабағымды мына өлең жолдарымен аяқтағым келед

Бас ауырып, балтырың сәл сыздаса,

Қиыны сол, ауыры сол бізге аса.

Қайран достар, күн шуақ қой қыздырар,

Әлде кімге көңілің бір мұздаса.

Жамандыққа бастырмайды қаққылап,

Жолдас үшін басыңды бер,жат құлап.

Жақын өлсен тағы солар жүргені,

Жұмыспенен әрлі – берлі шапқылап.

Дос үйінде сайрандайды еркін ұл,

Жолдасы ғой жігіттің бір төркіні.

Тағы солар жалғыз тастап кетпейді,

Тұғырыңнан түсіп қалсаң бір күні.

Жолдаспенен жеңіл өмір азабы,

Жеңілірек көтересің қазаны.

Содан шығар,

Адам бірге өмірге

Жолдасыменен туады екен ғажабы

Қазақстан Республикасының Ғылым және Білім министрлігі

           Шығыс Қазақстан гуманитарлық колледжі

                                          Өзін- өзі тану

                                                                   Орындаған:Тайкебаева А. Е

                                                                                             2шк-4

                        Өскемен қаласы, 2011ж