Дұрыс бөлшектер және бұрыс бөлшектер. Аралас сандар

Математика  5 сынып

Сабақтың тақырыбы:  Жай бөлшектерді бөлу

Сабақтың мақсаты:

а) Білімділік:

Оқушыларды:

-         жай бөлшектерді бөлу амалын орындай білуге үйрету;

-         жай бөлшектерді бөлу ережесін айта білуге үйрету;

ә) дамытушылық:

Оқушылардың:

-         іскерліктерін, өз бетімен еңбектену сезімдерін, білімджерін дамыту.

б) тәрбиелік:

Оқушыларды:

-         шыдамдылыққа, ұйымшылдыққа, сыйластыққа тәрбиелеу.

-         сабаққа өз еркімен белсене араласуы, білімдерін көрсете алуына, өзін-өзі басқара алуына ықпал ету.

Сабақтың түрі: жаңа білімді меңгерту сабағы.

Сабақтың типі: аралас, жаттығу сабағы.

Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, көрнекі материалдар.

Сабақтың барысы

І. Ұйымдастыру кезеңі:

a)     сәлемдесу;

ә)  оқушылардың сабаққа қатысуын түгендеу;

      б) оқушылар назарын сабаққа аудару.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:

1.     Жеке оқушылардан үйге берілген  есептерді сұрап, жалпы сынып оқушылары өз есептерін сол оқушылар арқылы тексереді.

2.     Үй тапсырмасын пысықтау сұрақтары (интерактивті тақтада көрсетіледі).

1)    Санның бөлігі қалай табылады?

2)    Қандай жағдайда санның бөлігі сол саннан кіші болады?

3)    Қандай жағдайда санның бөлігі сол саннан үлкен болады?

4)    Асанның 25 асығы бар. Олардың -і боялған. Асанның боялған неше асығы бар?

5)    1 ғасырдың ширегі неше жыл?

6)    2 сағаттың жартысы неше минут?

ІІІ. Жаңа сабақ кезеңдері:

Сабақтың мақсат, міндеттері айтылып, оқушылардың көңілін толықтай бүгінгі жай бөлшектерді бөлу тақырыбына аударылады.

            Жаңа сабақ төмендегі кезеңдерден тұрады:

а)  Ой – толғаныс сатысы яғни алдын-ала даярлық тапсырмасымен жұмыс жасау. (интерактив тақтадан төмендегі сұрақтар шығады, оқушылар сол сұрақтарға жауап береді).

1. Көбейтуге кері амал қалай аталады?

2. 36 : 7 –ні бөлшекпен жазыңдар.

3. Өзара кері сандар дегеніміз не?

4. Бөлгіш – 7 санын оның кері санымен алмастырып, бөлу амалын көбейту амалымен жазыңдар. Мысалы, а : b, яғни

3.     Бөлу амалын көбейтумен алмастыру үшін қандай түрлендіруді пайдаландың?

Мысалдар:

                                                

                   

ә) Қызығушылықты ояту.

      Бөлу амалы – көбейтуге кері амал. Және де бөлу амалының көбейтінді мен көбейткіштердің біреуі белгілі болғанда екінші көбейткішті табу үшін қолданылатын амал екені белгілі.

Енді осындай мысалды қарастырайық:

   

Демек,     бөліндісі   көбейтіндісіне тең, демек жай бөлшекті жай бөлшекке бөлу үшін, бөлінгіш бөлшекті бөлгіш бөлшектің кері санына көбейту керек. Бұны әріп түрінде былай жазуға болады.

мұндағы a – натурал сан немесе 0 саны, ал b, с, d – натурал сандар.

                 Санды нөлге бөлуге болмайды. Себебі кез-келген санды 0-ге көбейткенде көбейтінді 0-ге тең болады. Енді бірнеше мысалдар қарастырайық.

                  

  

Аралас сандармен бөлу амалын орындағанда аралас сандарды бұрыс бөлшекке айналдырып, содан соң ғана бөлу амалы орындалу керек.

Мысалдар:

1)

2)

Бөлінгіш немесе бөлгіш натурал сан болған жағдайда натурал сан бөлімі 1 болатын бөлшек түрінде жазылып, бөлшекті бөлшекке бөлу ережесі қолданылады.

             

               

б) Сыныпта орындалатын пысықтау жаттығулары:

Ауызша тапсырма интерактивті тақтада жазылып көрсетіледі.

                              

                                    

                                        

                            

1 есеп

1)                      3)

2)                         4)

2 есеп

1)                        7)

2)                          8)   

3)                         9)  

3 есеп (қосымша есеп)

4 есеп

ІV.Сабақты қорытындылау

V.Үйге тапсырма

Өтілген жаңа тақырыпты оқып, оқулықтағы тақырып соңындығы сұрақтарға жауап дайындап келу.

VI. Оқушылар білімін бағалау

Оқушылардың білімін бағалап, күнделіктеріне баға қойылады.