«Еңбек және еңбекақы төлеу есебі» шығару

Сабақ жоспары №16

Оқытушы: Серикбаева С.К.  пәннің аты Информатика

Оқу тобы: ____________________________________________________күні:____________________

Сабақ тақырыбы:   «Еңбек және еңбекақы төлеу есебі» шығару 

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың мақсаты	Білімділік:  еңбек ақы және оның есебі туралы теориялық және әдістемелік аспектілерді түсініп,  еңбек ақыны есептеу тәртібін үйрену
	Тәрбиелік: студенттерді  ұқыптылыққа, ізденімпаздылыққа тәрбиелеу.
	Дамытушылық: Студенттерді шығармашылық  және  ойлау қабілеттерін арттыру, дамыту.

Сабақта қолданылатын әдіс – тәсілдер: түсіндіру, сұрақ-жауап, жазбаша

Сабақты жабдықтау: Қолданылатын көрнекі және оқытудың техникалық құралдары:

Интерактивті тақта, компьютер, слайдтар

Таратылатын материалдар: компьютерде орындалатын тапсырмалар (тақырып бойынша)

Пәнаралық байланыс: ағылшын тілі, орыс тілі, математика

Сабақты жүргізу кезеңдері (негізгі және қажетті әдістемелік түсіндірмелер мен ұсыныстар)	Қосымша және берілген уақыт (мин)
І. Ұйымдастыру кезеңі	3 мин
-          Сабақты өткізуге оқытушының психологиялық даярлығы
-          Сәлемдесу
-          Түгендеу
ІІ.  Өткен тақырыпты қайталау (топтағы әр студентпен қарым-қатынасқа түсе алу деңгейі)	15 мин
Пропорцияның көмегімен пайыз есептерін шығару
ІІІ. Жаңа тақырыпты баяндау (түсіндірудің жүйелілігі, түсініктілігі, пәнаралық байланысы, оқытушының өзіне – өзі сенімділігі)	40 мин
Жоспар:
1. Еңбекақы төлек түсінігі
2. Еңбекақы төлеу жөнінідегі тізімдемесі
3. Тапсырма орындау
ІV. Жаңа тақырыпты  бекіту (қорытындылау, бағалау). (Қорытындылау, бекіту сұрақтарының мақсаттылығы, сөйлеу мәнері, мәдениеті, қимыл – қозғалысы)	20 мин
Жалақы сомасы: ЖС = О / ЖКС * ЕСК
Кәсіподақ салымы: КОС = ЖС-ң 1%-ы
Зейнетақы қорына салым: ЗаҚС = ЖС-ң 10%-ы
Табыс салығы: ТС = (ЖС-ЗаҚС-Ағымдық уақыттаға ең төменгі жалақы мөлшері)*10%
Ұсталған жалпы сома: ҰС = ТС + ЗаҚС + КОС
V.Үй тапсырмасы (тапсырма түрі, көлемі, психологиялық кері байланыстың болуы)	2  мин
Ахметов .А., Ахметов Д. Қаржылы  математика MS EXCEL-де, «Бастау» Алматы 2010,  Қосымша сыйақы еңбек төлемдерін есептеу.

MS EXCEL кестелік процессорының мүмкіндіктерін пайдаланып, жұмыс кітабының «Зарплата» атты парағында еңбек ақыны есептеу (айлық төлемдік-есептік ведомосін) үшін 3.6-сурет  үлгісіндегі кестені құрыңыз. Фирманың 20 қызметкері бойынша бір айға қарапайым үлгіде еңбек ақыны есептеңіз.

Келесі мәліметтер белгілі: табельдік номер, аты-жөні,  оклад, жұмыс күні саны, еңбек сіңірген күн саны. Қалған көрсеткіштер формула бойынша есептелінеді: жалақы сомасы, табыс салығы, кәсіподақ салымы, зейнетақы қорына салым, ұсталған жалпы сома, қолға берілетін сома.

Ескерту: Оклад көлемін, айдағы жұмыс күні санын, еңбек сіңірген күн санын өзгерткен жағдайларда, нәтижелердің мәні автоматты өзгеретіндей етіп кестені құру керек. Ол үшін есептеу формулаларында берілгендердің нақты мәнін емес, берілгендер орналасқан ұяшық адрестерін пайдаланыңыз.

Келесідей белгілеулер енгіземіз: О – оклад, ЖКС – айдағы жұмыс күні саны, ЕСК – еңбек сіңірілген күн саны, ЖС – жалақы сомасы, ТС – табыс салығы, КОС- кәсіподақ салымы, ЗаҚС – зейнет ақы қорына салым, ҰС – ұсталған жалпы сома, ҚбС – қолына берілетін сома.

Жалақы сомасы: ЖС = О / ЖКС * ЕСК

Кәсіподақ салымы: КОС = ЖС-ң 1%-ы

Зейнетақы қорына салым: ЗаҚС = ЖС-ң 10%-ы

Табыс салығы: ТС = (ЖС-ЗаҚС-Ағымдық уақыттаға ең төменгі жалақы мөлшері)*10%

Ұсталған жалпы сома: ҰС = ТС + ЗаҚС + КОС

 Қолына берілетін сома: ҚбС = ЖС – ҰС

3.6-сурет – Қаңтар айына еңбек ақының төлемдік-есептік ведомосі

Мұғалімдердің еңбекақысын есептеу кестесі.

1. Үлгі түрінде кестені теріңдер.

2. Зейнетақы қорына барлық есептеліп берілген ақының 10 %  ұсталады. Есептеуі =СУММ(C5:D5)*10/100

3. Зейнетақы қорына аударылғаннан қалған сома: =СУММ(C5:D5)-E5

4. Зейнетақы қорына аударылғаннан қалған сомадан  мин.еңбек ақы алынған сома: =G5-C11 (Мин.еңбек ақы = 17439)

5. Жеке табыс салығы есептеліп берілген соммасының 10% көрсетеді. Есептеуі =I5*10/100

6. Жеке табыс салығынан қалған сома: =I5-F5

7. Ең соныңда төленетін ақыны есептеу: = СУММ(H5;C11)

8. Кестенің форматтың кез келген түрін тандар пішімдендер.

9. Кестені «еңбекақы» атымен сақтаңдар.