: Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілмен шешу.

170- сабақ

МҰҒАЛІМГЕ АҚПАРАТ s

Тақырыбы:          Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілмен шешу.
Мақсат:
Білімдік		Білім	• Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілімен шешуді қарастырады.
		Түсінік	• Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілімен шешуде айнымалы коэффициенттеріне байланысты екенін түсінеді.
Құзырлылық		Қолданым әрекеті	• Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеуді алгебралық қосу тәсілімен шығару алгоритмі.
		Талдау әрекеті	• Қосу тәсілін қолдану кезінде екі айнымалысы бар сызықтық теңдеудің сол және оң жақтарына қарай арифметикалық амалды қолдануға болатынын қарастырады.
		Шығармашылық әрекет	• Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілмен шешу жолын түсіндірмесін береді.
Құнды-лық		Бағамдау әрекеті	•Математика пәнінде екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілімен шешу.
Сабақ құрылымы:
	І.   Ақпарат алмасу (5 мин.). ІІ.  Алғашқы бекіту ( 3 мин.). ІІІ. Құзырлылық қалыптастыру (25 мин.). ІV. Шығармашылық қалыптастыру (7 мин.). V.  Бағамдау - бағалау (5 мин.).
Сабақ типі: •Жаңа  тақырып  меңгеру
Оқыту әдісі:
	• Репродуктивті, ішінара ізденушілік
Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі:
	• Бағыт-бағдар береді, оқушыларға қажет болғанда көмек береді, олардың танымдық тапсырмаларды өз бетімен орындауын қадағалайды.
Негізгі ұғымдар мен терминдер:
	• екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесі
Оқушы жетістігін бағалау:
	• Оқушының оқу іс-әрекеті ол АБ, ҚҚ блогындағы тапсырмаларды орындау деңгейіне байланысты бағаланады. Сонымен бірге оқушыға  ШӘ блогындағы тапсырманы орындағаны үшін қосымша бонус балл қойылады.

САБАҚ БЛОКТАРЫ s

і. АҚПАРАТ  АЛМАСУ.

         ТАҚЫРЫП  ЖОСПАРЫ:

1.      Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілімен шешу.

1- слайд 1- тақырыпша            Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілімен шешу.

2- слайд I жағдай. Теңдеулер жүйесіндегі айнымалылардың біреуінің коэффициенттері - қарама-қарсы сандар.

3- слайд; 1-м ы с а л . теңдеулер жүйесін қосу тәсілімен шешейік. Теңдеулердің сол және оң жақтарын мүшелеп қосайық:                                       Берілген жүйенің бір теңдеуін 9х=36 теңдеуімен алмастырайық. Сонда алғашқы берілген теңдеулер жүйесімен мәндес теңдеулер жүйесі шығады, ондағы бірінші теңдеуден х=4. х-тің мәнін жүйенің екінші 6х+2у=30 теңдеуіне қойсақ: 6 • 4+2у=30, 24+2у=30, у=3. Теңдеулер жүйесінің бір ғана х=4, у=3 шешімі бар. Қысқаша: 9х = 36, х=4;          6 • 4+2у=30, 2у=6, у=3. Жауабы: х=4; у=3.

4- слайд                                                      ІІ жағдай. Теңдеулер жүйесіндегі айнымалылардың біреуінің  коэффициенттері тең.

5- слайд 2-м ы с а л        теңдеулер жүйесін шешейік. Теңдеулердің біреуінің екі жағын да -1-ге көбейтіп, теңдеулерді  мүшелеп қосу керек немесе теңдеулердің біреуінен екіншісін азайту керек: немесе          у-тің табылған мәнін жүйедегі теңдеулердің кез келген біреуіне қоямыз. Мысалы:                                        Жауабы: х=3; y=2

6 –слайд                                                                                                   ІIІ жағдай.      Теңдеулер жүйесіндегі айнымалылардың ешқайсысының коэффициенттері өзара тең емес және қарама-қарсы сандар да емес.

7-слайд 3-м ы с а л теңдеулер жүйесін шешейік.   Теңдеулер жүйесіндегі айнымалылардың біреуінің коэффициенттері қарама-қарсы сандар болатындай көбейткіштерді таңдап алу керек. Сонан соң теңдеулердің әрқайсысының екі жағын да тиісті көбейткіштерге көбейтіп, берілген жүйені мәндес жүйемен алмастыру керек. 3- мысалдағы теңдеулер жүйесінің бірінші теңдеуінің екі жағын да 7-ге, екінші теңдеуінің екі жағын да               -2-ге көбейту керек: сонда                у-тің табылған мәнін жүйедегі теңдеулердің кез келген біреуіне қоямыз. Мысалы:                                        Жауабы: х=5; y=2

8-слайд Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілімен шешу үшін: 1)      айнымалылардың  біреуінің коэффициенттері (бірінші және екінші теңдеудегі) қарама-қарсы сандар болатындай көбейткіштерге (көбейткішке) жүйенің теңдеулерінің екі жағын да (бір теңдеуін) көбейту керек; 2)      жүйе теңдеулерінің оң жақтарын және сол жақтарын мүшелеп қосып немесе азайтып, оны бір айнымалысы бар теңдеуге айналдыру керек; 3)      шыққан бір айнымалысы бар теңдеуді шешіп, айнымалының біреуінің мәнін табу керек; 4)      айнымалылардың біреуінің табылған мәніне сәйкес екінші айнымалының мәнін табу керек.

іІ. алғашқы бекіту

Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілімен шешу.	Мысалы:

Қорытынды____________________________________________________________

IІІ. ҚҰзырлылық  ҚАЛЫПТАСТЫРУ

  Деңгейлік тапсырмалар:

I деңгей тапсырмалары

1. №1265 Теңдеулер жүйесін шешіңдер.

______________________________________________________________________

2.№1266.

 Теңдеулер жүйесін шешіп, құрлықтағы ең үлкен жануар сусиыр туралы мағлұматтар аласыңдар. х-тің мәні сусиыр аузының қанша градус ашылатынын;

у-тің мәні сусиырдың ауыз жақтарының қанша сантиметрге ашылатынын береді.

______________________________________________________________________

3. №1268.  Теңдеулер жүйесін шешіңдер.

______________________________________________________________________

                                                        II деңгей тапсырмалары

4. №1269 Теңдеулер жүйесін шешіңдер.

______________________________________________________________________

5.№1270. Теңдеулер жүйесін шешіңдер.

______________________________________________________________________

                                    III деңгей тапсырмалары

6.№1272. Теңдеулер жүйесін шешіңдер.

______________________________________________________________________

IV. Шығармашылық ҚАЛЫПТАСТЫРУ

  Топтық жұмыс

      Сыныптағы оқушылар екі  топқа бөлініп келесі тапсырманы орындайды.

                                                                   I топ     

______________________________________________________________________

                                                      II топ              

                                      

______________________________________________________________________

			VІ. Үй жұмысы
		1.        Оқулықтағы  №1271; 1273; 1276. 2.        Топтық жұмыс есептерін толықтырып шығару.

171 сабақ

МҰҒАЛІМГЕ АҚПАРАТ s

Тақырыбы:          Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілмен шешу.  Есептер шығару.
Мақсат:
Құзырлылық		Қолданым әрекеті	• Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеуді алгебралық қосу тәсілімен шығару алгоритмі.
		Талдау әрекеті	• Қосу тәсілін қолдану кезінде екі айнымалысы бар сызықтық теңдеудің сол және оң жақтарына қарай арифметикалық амалды қолдануға болатынын қарастырады.
		Шығармашылық әрекет	• Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілмен шешу жолын түсіндірмесін береді.
Құнды-лық		Бағамдау әрекеті	• Математика пәнінде екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілімен шешу.
Сабақ құрылымы:
	І. Құзырлылық қалыптастыру (33 мин.). ІІ. Шығармашылық қалыптастыру (7 мин.). ІІІ.  Бағамдау - бағалау (5 мин.).
Сабақ типі: • тақырыпты қайталау
Оқыту әдісі:
	• Репродуктивті, ішінара ізденушілік
Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі:
	• Бағыт-бағдар береді, оқушыларға қажет болғанда көмек береді, олардың танымдық тапсырмаларды өз бетімен орындауын қадағалайды.
Негізгі ұғымдар мен терминдер:
	• екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесі
Оқушыда дағды қалыптастыру:
	• өзін-өзі дамыту дағдылары - өзінің деңгейін бағалау, оны жоғарылату бағытында жүйелі жұмыс жасау, белгіленген мақсатқа жетіп барып қанағаттану, осындай «сәттілік сәтіне» ұмтылу; ұжымда жұмыс істеу дағдылары – ұжым мүшесі ретінде өзінің жауапкершілігін сезіну, өзгелерге кедергі келтірмей ортақ жұмысқа белсенді атсалыса білу, бүкіл топ жұмысының нәтижесін көре білу, объективті бағалай алуы, оны сынып алдында қорғай алуы.
Ақпарат көздері:
	1. Математика. Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған оқулық,     2-басылым / А.Е. Әбілқасымова, Т.П.Кучер,З. А.Жұмағұлова    Алматы, Мектеп, 2011.  2. А.Е. Әбілқасымова Математика. Дидактикалық құрал. Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған.- Алматы, Мектеп, 2011ж. 3.А.Е. Әбілқасымова  Математика 6-сыныбына арналған оқу-әдістемелік құрал / Алматы, Мектеп, 2011. 4. Т.А. Алдамұратова Координаталық  түзуде, В.И. Тупаева. Математика. Дидактикалық құрал. Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған. -Алматы: Атамұра, 2011. 5. Алдамұратова Т.А  Математика. 6-сыныбына арналған оқу-әдістемелік құрал. Алматы,Атамұра, 2011.
Оқушы жетістігін бағалау:
	• Оқушының оқу іс-әрекеті ол АБ, ҚҚ блогындағы тапсырмаларды орындау деңгейіне байланысты бағаланады. Сонымен бірге оқушыға  ШӘ блогындағы тапсырманы орындағаны үшін қосымша бонус балл қойылады.

САБАҚ БЛОКТАРЫ s

I. ҚҰзырлылық  ҚАЛЫПТАСТЫРУ

   Деңгейлік тапсырмалар:

I деңгей тапсырмалары

1. №1277  Теңдеулер жүйесін шешіңдер.

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

2.№1278. Теңдеулер жүйесін шешіңдер.

_____________________________________________________________________

______________________________________________________________________

3. №1279.  Теңдеулер жүйесін шешіңдер.

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

                                                        II деңгей тапсырмалары

4. №1280 Теңдеулер жүйесін шешіңдер.

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

5.№1281. Теңдеулер жүйесін шешіңдер.

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

                                    III деңгей тапсырмалары

6.№1282. Теңдеулер жүйесін шешіңдер.

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

IV. Шығармашылық ҚАЛЫПТАСТЫРУ

  Топтық жұмыс

      Сыныптағы оқушылар екі  топқа бөлініп келесі тапсырманы орындайды.

                                                                   I топ     

Егер  х₀  және у₀

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

                                                      II топ              

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

V. Бағалау-бағамдау

  Сабақтың мақсатына қалай қол жеткізгендігің туралы эссе жаз.

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

			VІ. Үй жұмысы
		1.        Оқулықтағы  №1283; 1285-1288. 2.        Топтық жұмыс есептерін толықтырып шығару.

172- сабақ

МҰҒАЛІМГЕ АҚПАРАТ s

Тақырыбы:          Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілмен шешу.  Есептер шығару.
Мақсат:
Құзырлылық		Қолданым әрекеті	• Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеуді алгебралық қосу тәсілімен шығару алгоритмі.
		Талдау әрекеті	• Қосу тәсілін қолдану кезінде екі айнымалысы бар сызықтық теңдеудің сол және оң жақтарына қарай арифметикалық амалды қолдануға болатынын қарастырады.
		Шығармашылық әрекет	• Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілмен шешу жолын түсіндірмесін береді.
Құнды-лық		Бағамдау әрекеті	• Математика пәнінде екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін қосу тәсілімен шешу.
Сабақ құрылымы:
	І. Құзырлылық қалыптастыру (33 мин.). ІІ. Шығармашылық қалыптастыру (7 мин.). ІІІ.  Бағамдау - бағалау (5 мин.).
Сабақ типі: • тақырыпты қайталау
Оқыту әдісі: • Репродуктивті, ішінара ізденушілік
Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі: • Бағыт-бағдар береді, оқушыларға қажет болғанда көмек береді, олардың танымдық тапсырмаларды өз бетімен орындауын қадағалайды.
Негізгі ұғымдар мен терминдер: • екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесі
Оқушыда дағды қалыптастыру:
	• өзін-өзі дамыту дағдылары - өзінің деңгейін бағалау, оны жоғарылату бағытында жүйелі жұмыс жасау, белгіленген мақсатқа жетіп барып қанағаттану, осындай «сәттілік сәтіне» ұмтылу; ұжымда жұмыс істеу дағдылары – ұжым мүшесі ретінде өзінің жауапкершілігін сезіну, өзгелерге кедергі келтірмей ортақ жұмысқа белсенді атсалыса білу, бүкіл топ жұмысының нәтижесін көре білу, объективті бағалай алуы, оны сынып алдында қорғай алуы.
Ақпарат көздері: 1. Математика. Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған оқулық, 2-басылым / А.Е. Әбілқасымова, Т.П.Кучер,З. А.Жұмағұлова    Алматы, Мектеп, 2011.  2. А.Е. Әбілқасымова Математика. Дидактикалық құрал. Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған.  Алматы, Мектеп, 2011ж. 3.А.Е. Әбілқасымова  Математика 6-сыныбына арналған оқу-әдістемелік құрал / Алматы, Мектеп, 2011. 4. Т.А. Алдамұратова Координаталық  түзуде, В.И. Тупаева. Математика. Дидактикалық құрал. Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған. Алматы: Атамұра, 2011. 5. Алдамұратова Т.А  Математика. 6-сыныбына арналған оқу-әдістемелік құрал. Алматы, Атамұра, 2011.
Оқушы жетістігін бағалау: • Оқушының оқу іс-әрекеті ол АБ, ҚҚ блогындағы тапсырмаларды орындау деңгейіне байланысты бағаланады. Сонымен бірге оқушыға  ШӘ блогындағы тапсырманы орындағаны үшін қосымша бонус балл қойылады.

САБАҚ БЛОКТАРЫ s