Есептеуіш техникасының даму тарихы

• 1 слайд

  Үй тапсырмасын тексеру
  Компьютер ақпаратты өңдеу құралы.
  Информатика дегенiмiз не?
  Компьютер-әмбебап ақпараттық машинасы.
  

• 2 слайд

  Есептеуіш
  техникасының даму
  тарихы
  

• 3 слайд

  Миға шабуыл:
  Компьютер деген не?
  Ақпараттық құралдар неден құралады?
  Компьютердің бағдарламалық жасақтама деген не?
  Қолданбалы бағдарламалардың міндеттері қандай?
  Бағдарламалау жүйелері не үшін қолданылады?
  Мәліметтер дегеніміз не?
  Мәліметтер ішкі жадта қалай орналасады?
  Файлдармен қандай операциялар жүргізуге болады?
  Әр бір сұраққа жауап беру арқылы “Есептеуіш техникасының даму тарихы” туралы пирамида құрастырылады.
  

• 4 слайд

  Сабақтың мақсаты:
  Электронды есептеуіш техникасының даму тарихымен танысу және оның құрылу жолдарын меңгерту, тапсырмаларды орындау барысында теориялық білімді практикамен ұштастыруды қалыптастыру,
  Электронды есептеуіш техникасының даму тарихында әртүрлі белгілеріне қарай мәліметтерді іздеу әрекеттерін меңгеру.
  Оқушының білім сапасын арттыруға және пәнге қызығушылығын өздігінен ізденуге тәрбиелеу;
  Оқушыларды ұқыптылыққа, ұйымшылдыққа, өзін-өзі бағалай білуге, ұлтжандылыққа тәрбиелеу.
  Сауатты азамат болуға, еңбексүйгiштiкке тәрбиелеу.
  Оқушылардың іскерліктерін, өз бетімен еңбектену сезімдерін, білімдерін дамыту.
  Байқағыштық, сын тұрғысынан ойлау, шығармашылық қабілеттерін дамыту.
  Оқушылардың электронды есептеуіш техникасының даму тарихын меңгеру дағдыларын, ақпараттық сауаттылығын дамыту.   
  

• 5 слайд

  Сабақтың түрi: Жаңа сабақ.
  
  Сабақты жүргiзу әдiсi: Баяндау, ауызша, көрнекіліктер, сұрақ-жауап, сөзжұмбақ шешу, хронологиялық картамен жұмыс, проблемалық сұрақтар беру.
  
  Сабақта пайдаланатын көрнекiлiктер: ДЭЕМ, проектор, оқулықтар, интерактивті тақта, оқушы өзі толтыратын бланкілері, электронды есептеуіш техникасының даму тарихы туралы бүктемелер, Microsoft PowerPoint презентациясы, Activstudio флипчарты, Activslate интерактивті тақтаны қашықтықтан басқару құрылғысы.
  
  Пәнаралық байланыс: Тарих, ағылшын, математика, сызу.
  

• 6 слайд

  Сабақ барысы:
  І. Ұйымдастыру кезеңi.
  а) Сәлемдесу, түгендеу;
  ә) Оқушылардың назарын сабаққа аудару;
  б) оқушыларға жауап беру бланкілерін тарату.
  ІІ. Оқушы бiлiмiн жан-жақты тексеру.
  Алдыңғы сабақтарда танысқан материалдарды сұрақтар қойып, қайталау. Сұрақтар
  алдын-ала дайындалып, ауызша беріледі. Әр сұраққа жауап беру арқылы өтілетін
  тақырып ашылады.
  ІІІ. Жаңа материалды игеруге дайындық.
  Алғашқы пайда болған есептеу құралы есепшот болып табылады. Кейбір деректерге сүйенсек, есепшоттың жасы 2000-5000 жылдар шамасында, ал пайда болған жері ертедегі Қытай немесе ертедегі Египет, тіпті ежелгі Греция болуы да мүмкін. Бұл санау құралын гректер мен Батыс-Еуропалықтар «абак» деп, қытайлықтар «суань-пань», жапондықтар «серобянь» деп атаған.
  Бұл құралмен есептеулер оның шұңғыл тақтада орналасқан тастарын жылжыту арқылы жүргізілген. Тастар піл сүйегінен, түрлі түсті шынылардан, қоладан жасалды. Осындай есепшоттар қайта өркендеу дәуіріне дейін пайдаланылып келді. Оның жетілдірілген түрі осы күнге дейін қолданылып келеді.
  IV. Жаңа сабақты түсiндiру.
  

• 7 слайд

  Есептеуіш
  техникасының даму
  тарихы
  Есептеу машиналарының алғашқы жобалары
  Ғылыми төңкеріс
  Алғашқы компьютерлер
  Компьютер буындары
  Хронологиялық картамен жұмыс
  Сөзжұмбақты шешу
  Үйге тапсырма
  Компьютерлерге дейінгі кезең
  І буыны
  ІІІ буыны
  ІІ буыны
  ІV буыны
  V - ? буыны
  

• 8 слайд

  Аба́к (грек. αβαξ, abákion, лат. abacus - тақта) - есептеу тақтасы, Абак (Ежелгі Рим) - V-VI ғасыр
  Абак тақтасы сызықтар арқылы өрістерге бөлінген. Есептеулерді өрістерде орналасқан тас немесе басқа да ұқсас элементтердің көмегі арқылы жүзеге асырылып отырған.
  Абак тақтасы
  Абак тақтасының өңделген нұсқасы
  

• 9 слайд

  Суаньпань (кейбір деректерде cуан-пан; suànpán) –
  Суань-пань (Қытай) - VI ғасыр
  Суаньпань тақтасы
  Суаньпань тік бұрышты жақтаудан тұрады, онда әр қайсысына параллель созылған сымдар немесе арқандар сандармен тоғысады. Перпендикуляр бағытта екі бөлімдерге суаньпань тасаланған.
  Үлкен айырылуда («жер») әрбір сымда бес түйіршіктен, астыңғы бөлікте («аспан») – екі түйіршіктен өткізілген. Сымдар ондық дәрежелерге талапқа сай болады .
  

• 10 слайд

  Соробан тік орналасқан тоқу біздерінің /спицы/ сандарынан түзеледі. Әрбір тоқу бізі цифрды ұсынады. Олар әдетте 13, бірақ соробанның 21, 23, 27 тіпті 31 тоқу бізінен тұратыны кездеседі. Әр тоқу біздеріне 5 сүйектен өткізілген және жоғарғы сүйек әрбір тоқу бізінде төменгі бөлімшеде жақтаумен қоршалған. Төрт төменгі сүйектер «жер» деп аталады және әрқайсысы бірлікті ұсынады. Жоғарғы сүйек «аспан» деп аталады және бес жерлік деп есептеледі.
  Соробан (яп. 算盤 / そろばん?, «шот тақтасы») — жапон шоты (абак). Қытай суаньпаньнан туындаған. Орта ғасырларда Жапонияға әкелінген.
  

• 11 слайд

  Шот (Ресей) – XVII ғасыр.
  
  Орыс шоты (рим абак аналогі) - арифметикалық туындыны есептеуге арналған механикалық құрылғы.
  
  Шот жақтауға орналасқан тоқу біздеріне өткізілгендермен сүйектерден тұрады, әдетте 10 данадан тұрады.
  
  

• 12 слайд

  Есептеу машиналарының алғашқы жобалары
  Леонардо да Винчи (XV ғасыр) – 13 разрядты сандарды қосуға арналған есептеу құрылғысының жобасы
  
  Вильгельм Шиккард (XVI ғасыр) – 6-разрядты сандарды қосуға және көбейтуге арналған құрылғының жобасы
  

• 13 слайд

  «Паскаль машинасы»
  (1642)
  Блез Паскаль (1623 - 1662) – қосу машинасын құрастырды
  жетектер мен дөңгелектерден тұрды
  8-разрядты сандарды қосу және азайту амалдарын орындады
  

• 14 слайд

  Лейбниц машинасы
  (1672)
  Вильгельм Готфрид Лейбниц (1646 - 1716)
  қосу, алу, көбейту, бөлу
  12-разрядты сандар
  
  

• 15 слайд

  Аналитикалық машина
  Ч. Бэббидж (1821)
  Амалдарды автоматты түрде орындау («диірмен»)
  Берілгендерді сақтау үшін жад қолданылды («қойма»)
  Программаны машина жұмыс жасап тұрған кезде енгізу мүмкіндігі
  Алғашқы программа – Ада Лавлейс (1842) 1960 жылдары құрастырылды
  Аналитикалық
  машина
  Аналитикалық
  машинаның өңделген нұсқасы
  

• 16 слайд

  Ғылыми төңкеріс
  Математикалық логика негіздері:
  Джордж Буль
  (1815 - 1864).
  
  
  Электронды-сәулелік түтік
  (Дж. Томсон, 1897)
  
  
  Вакуумдық шамдар
  (диод, триод), 1906
  

• 17 слайд

  Математикалық логиканы компьютерлік техникада қолдану идеясы (Клод Элвуд Шеннон, 1936)
  Ғылыми төңкеріс
  Триггер – биттерді сақтауға арналған құрылғы
  (М.А. Бонч-Бруевич, 1918).
  

• 18 слайд

  Алғашқы компьютерлер
  1937-1941. Конрад Цузе компьютерлері:
  Z1, Z2, Z3, Z4.
  электромеханикалық реле (екі күйде болатын құрылғылар)
  екілік санау жүйесі
  бульдік алгебраны қолдану
  берілгендерді кинолентадан енгізу
  

• 19 слайд

  1939-1942. Электронды шамды компьютердің алғашқы үлгісі,
  Джон Атанасофф
  
  екілік санау жүйесі
  29 сызықтық теңдеулер жүйесін шешу
  Алғашқы компьютерлер
  

• 20 слайд

  «Марк-I» (1944)
  Құрастырушы – Говард Айкен
  (1900-1973)
  АҚШ-тағы алғашқы автоматты компьютер:
  ұзындығы 17 м, салмағы 5 тн
  75 000 электронды шам
  3000 механикалық реле
  көбейту – 3 секунд, бөлу – 12 секунд
  

• 21 слайд

  Компьютер буындары
  I буын (1945 - 1955)
  электронды-вакуумды шамдар
  II буын (1955 - 1965)
  транзисторлар
  III буын (1965 - 1980)
  интегралды микросхемалар
  IV буын (1980 - …)
  үлкен және өте үлкен интегралды схемалар (ҮИС және ӨҮИС)
  

• 22 слайд

  ЭЕМ-нің бірінші буыны
  (1945-1955)
  электронды шамдармен жұмыс істеді
  есептеу жылдамдығы секундына 10-20 мың операция
  әр машинаның өз тілі болды
  операциялық жүйелер болған жоқ
  енгізу және шығару: перфоленталар,перфокарталар, магнитті таспалар
  
  

• 23 слайд

  «ENIAC»
  (1946)
  Құрастырушылар – П. Эккерт және Дж. Моучли
  
  Электронды шамдармен жұмыс істеген алғашқы компьютер:
  ұзындығы 26 м, салмағы 35 тонна
  қосу – 1/5000 сек, бөлу – 1/300 сек
  ондық санау жүйесі
  10-разрядты сандар
  басты қиындығы – программаларды
  енгізу
  
  
  

• 24 слайд

  С.А. Лебедев компьютерлері
  1951. МЭСМ (малая электронно-счетная
  машина)
  6 000 электронды шам
  3 000 операция/сек
  екілік жүйе
  1952. БЭСМ (большая электронно-счетная
  машина)
  5 000 электронды шам
  10 000 операция/сек
  

• 25 слайд

  ЭЕМ-нің екінші буыны
  (1955-1965)
  Жартылай өткізгіш элементтер – транзисторлар
  (1948, Дж. Бардин, У. Брэттейн и У. Шокли)
  Жылдамдығы секундына 10-200 мың операция
  Алғашқы операциялық жүйелер
  Алғашқы программалау тілдері: Фортран (1957), Алгол (1959)
  Мәліметтерді сақтау құралдары: магниттік барабандар, магниттік дискілер
  

• 26 слайд

  ЭЕМ-нің екінші буыны
  (1955-1965)
  Транзисторлармен жұмыс жасады.
  1953-1955. IBM 604, IBM 608, IBM 702
  1965-1966. БЭСМ-6
  60 000 транзистор
  200 000 диод
  секундына 1 млн. операция
  жад – магнитті таспа, магнитті барабан
  

• 27 слайд

  ЭЕМ-нің үшінші буыны
  (1965-1980)
  Интегралды микросхемалар (1958, Дж. Килби)
  Есептеу жылдамдығы секундына 1 млн. операцияға дейін
  Жедел жад – жүздеген мың байт
  Операциялық жүйелер – жадты, құрылғыларды, процессор уақытын басқару
  Программалау тілдері Бэйсик (1965), Паскаль (1970, Н. Вирт), Си (1972, Д. Ритчи)
  Программалар үйлесімділігі
  

• 28 слайд

  ЭЕМ-нің төртінші буыны
  (1980-…)
  Үлкен және аса үлкен интегралды схемалардан (ҮИС, АҮИС) тұратын компьютерлер
  Дербес компьютерлер
  Қарапайым пайдаланушылардың пайда болуы, графикалық интерфейстің қажеттілігі
  Әрекет ету жылдамдығы секундына 1 млрд. операциядан жоғары
  Оперативті жад – бірнеше гигабайт
  Көппроцессорлық жүйе
  Компьютерлік желілер
  Мультимедиа мүмкіндіктері (графика, анимация, дыбыс)
  

• 29 слайд

  ЭЕМ-нің бесінші
  буыны
  V кезеңнің ЭЕМ-дері деп жақын болашақта пайда болатын компьютерлерді айтуға болады. Ғалымдар болашақтың компьютерлері бүгінгі компьютерлермен салыстырғанда әлдеқайда қуатты, қолданыста ыңғайлы және интеллектуалдық қабілеті өте жоғары болады деп болжамдайды.
  Бұл компьютерлерге барлық мәліметті қазіргідей пернетақтамен емес, дауыстап командалар беру арқылы енгізіп, олардың адам секілді машиналық «көру», «есту», «иіс сезу» қабілеті болады деп болжамдалуда.
  

• 30 слайд

  Компьютерлердің V буыны - ?
  (Жапония, 1980-жылдар)
  Мақсат
  - жасанды интеллект қызметін атқаратын суперкомпьютер құрастыру
  Жобаның негізгі сипаты:
  барлық мәліметті логикалық тәсілдермен өңдеу (Пролог тілі)
  өте үлкен мәліметтер қоры
  параллель есептеулер мүмкіндігін қолдану
  бөліп есептеу әдісі
  компьютермен дауыстап «сөйлесу»
  программалық жабдықтарды аппараттық жабдықтарға біртіндеп ауыстыру
  Проблемалар:
  жүйенің өздігінен даму идеясы іске асқан жоқ
  программалық және аппараттық жабдықтардың балансын қате бағалау
  дәстүрлі компьютерлер бұдан да жоғары жетістіктерге қол жеткізді
  технологиялардың сенімсіздігі
  интернеттің дамуы – мәліметтерді сақтаудың жаңа моделі
  50 млрд. йен қаражат жұмсалды
  

• 31 слайд

  Проблемалар:
  техникалық құрылғылар жылдамдықтың шегіне жақындайды
  программалық қамсыздандырудың күрделілігі техникаға деген сенімділікті азайтады
  
  Перспективалар:
  кванттық компьютерлер
  кванттық механиканың әсері
  параллель есептеулер
  оптикалық компьютерлер («мұздатылған сәуле»)
  ДНК негізіндегі биологиялық компьютерлер
  ферменттердің қатысуымен орындалатын химиялық реакция
  секундына 330 трлн. операция
  

• 32 слайд

  Есептеуіш техниканың даму тарихы бойынша
  хронологиялық картаны толтырыңыз:
  1980 жылы
  1977 жылы
  ХХ ғасырдың 70 жылдары
  1965 жылы
  1964 жылы
  1952 жылы
  1951 жылы
  1951 жылы
  1949 жылы
  1948 жылы
  1946 жылы
  1946 жылы
  1944 жылы
  1942 жылы
  1930 жылы
  1890 жылы
  ХІХ ғасырдың 30-шы жылдары
  1820 жылы
  1801 жылы
  1694 жылы
  1642 жылы
  Б.э.д. 3000 жылға жуық
  Жылдар
  Оқиғалар
  

• 33 слайд

  Сөз жұмбақ
  «Есептеуіш техникасының даму тарихы»
  

• 34 слайд

  Тігінен:
  
  Гректер мен Батыс Еуропалықтар есепшотты қалай атады?
  Жасы 2000-5000 жылдар шамасында ертедегі Қытай немесе Египет жерінде пайда болған есептеу құралы.
  19 жасында дүние жүзінде бірінші рет қосу машинасын құрастырған адам.
  Лейбництің механикалық есептеу машинасы.
  Дүние жүзінде бірінші рет программа жазған адам.
  1946 жылы шыққан бірінші ЭЕМ қалай аталды?
  Екінші буынның элементтік базасы.
  Логарифм түсінігін енгізіп, логарифм кестесін жариялаған шотландиялық математик.
  «Джон Фон Нейманның ЭЕМ архитектурасы» негізінде 1949 жылы құрастырылған машина қалай аталды?
  
  Сұрақтары:
  

• 35 слайд

  Көлденең:
  Жапондықтар есепшотты қалай атады?
  1833 жылғы программа арқылы басқарылатын машина.
  1761 жылы Д. Робертсон жасаған сызғыш.
  ХІХ ғасырдың соңында есепші-перфорациялық машинаны құрастырған адам.
  1946 жылы ЭЕМ-нің жұмысы мен құрылымының принциптерін баяндаған адам.
  Программамен басқарылатын, релелік және механикалық ЭЕМ-ге негізделген автоматты есептеуіш машина.
  Арифмометрді құрастырған адам.
  1947-1948 жылдары С. А. Лебедевтің басшылығымен жасалған бірінші ЭЕМ.
  МЭСМ-нің жетілдірілген түрі.
  Процессордың жұмысын орындауға қабілетті өте үлкен интегралдық схема.
  Сұрақтары:
  

• 36 слайд

  V. Жаңа материалды түсiнгендiгiнiң алғашқы тексерiлуi.
  Оқушылардың сұрақтарына жауап берiп, түсiнбеген жерлерiн қысқаша қайталап өту.
  
  VI. Жаңа бiлiмдi пысықтау.
  Жаңа сабақты қорытып, қысқаша қайталап өту.
  
  VII. Оқушылар бiлiмiн бағалау.
  Жаңа сабаққа белсендi қатынасқан оқушылардың бiлiмдерiн бағалап, марапаттау.
  
  Үйге тапсырма:
  § 2.1 «ЕТ даму тарихы» тақырыбын оқу;
  ЕТ даму тарихына байланысты қосымша деректер іздеу;
  Хронологиялық картаны толтыру;
  Сөзжұмбаққа жауап іздеу, тапсырмаларды орындау.
  
  

• 37 слайд

  Демонстрациялық сабақты ұсынған
  № 15 мектеп-лицейінің
  информатика пәнінің
  мұғалімі
  
  : (7242) 272854
   : 87779298939
  Ибраева Қарлығаш Қадырханқызы
  Email:
  [e-mail]
  Қызылорда қаласы