|
№
|
Дәуір
|
Тұрақ аты
|
Орналасқан жері
|
Ерекшелігі
|
|
1
|
ПАЛЕОЛИТ
( Ежелгі тас ғасыры)
|
Бөріқазған,
Шабақты
|
Жамбыл облысы
|
5000-ға
жуық тас құралдар табылды
|
|
|
Шақпақата
|
Маңғыстау түбегі
|
Табылған
құралдар Шығыс Африкадағы Олдувай сайынан табылған ең көне құралдармен
замандас, табылған құралдар жарғыш сынатас,бифас,пышақ, қырғыштар, әр түрлі
үшкір тастар
|
|
Арыстанды
|
Қаратау
|
Табылған
құралдар Шығыс Африкадағы Олдувай сайынан табылған ең көне құралдармен
замандас, табылған құралдар жарғыш сынатас,бифас,пышақ, қырғыштар, әр түрлі
үшкір тастар
|
|
Шульбинка
|
Шығыс Қазақстан
|
Кейінгі
тас ғасырының тұрақтары, өте жақсы өңделген қырғыштар, уақыты 25 мың жыл
бұрын
|
|
Арыстанды өзені
|
Оңтүстік Қазақстан
|
Кейінгі
тас ғасырының тұрақтары, өте жақсы өңделген қырғыштар, уақыты 25 мың жыл
бұрын
|
|
Батпақ
|
Орталық Қазақстан
|
Кейінгі
палеолитке жататын ескерткіштердің ішіндегі ең көрнектісі, мәдени қабаты
6
м, жасы –б.з.б.30-25 м.ж.300-ге таяу тас құрал табылды.
|
|
|
|
Семізбұғы
|
Орталық Қазақстан
|
Жүзі
түзу, кейде қайқы тас пышақтар табылды
|
|
2
|
МЕЗОЛИТ
( орта тас ғасыры)
|
Мезолит баспанасы
|
Есіл аңғары
|
Қабырғалары
терең көмілген,көлемі 40-60 шаршы м болатын баспана
|
|
3
|
Неолит
|
Усть-Нарым
|
Шығыс Қазақстан
|
Ұзақ
уақыт тұрақты өмір сүрген қоныстары, бұлар Сарыарқаның солтүстігінде,
Ертістен Есілге дейінгі аралықта орналасқан, құрал-саймандарға өте бай,
құрамалы құралдар табылды,
|
|
Қарағанды, Зеленая Балка
|
Орталық Қазақстан
|
Ұзақ
уақыт тұрақты өмір сүрген қоныстары, бұлар Сарыарқаның солтүстігінде,
Ертістен Есілге дейінгі аралықта орналасқан, үй малы сүйектері табылды
|
|
Пеньки
|
Солтүстік Қазақстан
|
Ұзақ
уақыт тұрақты өмір сүрген қоныстары, бұлар Сарыарқаның солтүстігінде,
Ертістен Есілге дейінгі аралықта орналасқан, б.з.б. 5 м.ж. жатады, тас
шапқылар, жалпақ пышақтар, жаңқадан жасалған қырғыштар табылды.
|
|
Сексеуіл
|
Қызылорда облысы
|
Су
қоймасы болған, жануар қалдықтарын зерттегенде 80% қой, cиыр сүйектері,
қалғаны жабайы жылқылардың қаңқасы екені анықталды,Сексеуіл тұрғындары мал
өсірумен, аңшылықпен айналысқан.
|
|
|
МЫС-ТАС ғасыры
( ЭНЕОЛИТ)
|
Ботай тұрағы
|
Солтүстік Қазақстан
|
Уақыты
б.з.б. 3-2 м.ж.,көлемі 15 га, 158 тұрғын үй табылды,жылқы сүйектері өте көп
табылды, жылқы малын қолға үйреткен.
|
|
|
Шебір
|
Маңғыстау
|
Тас
пен қыштан жасалған еңбек құралдары, ыдыстары саз балшықтан ,түбі жұмыртқа
тәрізді,ыдыстарды әшекейлеу үшін тарақ тісі сияқты өрнек пайдаланған, теңіз
моллюскаларынан моншақтар жасаған, аң аулаумен айналысқан
|
|
|
Қола дәуірі
|
Петровка, Боголюбов
|
Солтүстік Қазақстан
|
Орлармен,
дуалдармен қоршалған.
|
|
|
|
30 қоныс,150 оба
|
Орталық Қазақстан
|
|
|
Чаглинка, Петровка
|
Солтүстік Қазақстан
|
Құрылыстың
қабырғалары тік бағандардан тұрғызылған,киіз үйдің торкөз керегелері тәрізді
жасалған.
|
|
Мало-Красноярка
|
Шығыс Қазақстан
|
Қола,
мыс орақтар табылған тұрақ
|
|
Алексеев
|
Батыс Қазақстан
|
Қола,
мыс орақтар табылған тұрақ
|
|
Степняк
|
Солтүстік Қазақстан
|
Қола,
мыс орақтар табылған тұрақ
|
|
Жетісу
|
|
Қола,
мыс орақтар табылған тұрақ
|
|
Шағалалы
|
Көкшетау
|
Қола
шалғы табылды
|
|
|
Ерте темір дәуірі
( сақ ескерткіштері)
|
Бірлік, Алыпқаш, Покровка, Бектеңіз
|
Солүстік Қазақстан
|
Садақ
жебелері, жалпақ ш\пышақтар, сыртында ілмешегі бар дөңгелек қола айналар,
қыш ыдыстар табылды
|
|
|
Қарлыға,Бөркі, Кеңөткел
|
|
Сақ
дәуірінің ерте кезеңіне жатады, қола пышақтар, әр түрлі түйреуіштер, алуан
түрлі тас құралдар табылды.
|
|
|
Ақтау бекініс-қалашығы
|
Есіл өзені оң жағалуы
|
Бекініс
қабырғасының биіктігі 5-6 метр етіп үйілген топырақ дуалыдң үстіне ағаштан
тұрғызылған, жеке бес қорғаныс қалқасынан тұрғызылған, жиегі ормен қазылған.
|
|
|
Шілікті қорымы
|
Шығыс Қазақстан
|
Зайсан
ауданы жерінде, 51 обадан тұрады, диаметрі 100 м, биіктігі 8-10 м, 1960 ж
зерттелген, 13 қола жебе табылды,
|
|
|
№1 - оба
|
Шығыс Қазақстан
|
Б.з.б. 8
ғ жатады, ашқан археолог- ғалым Әбдеш Төлеубаев,3-алтын киімді адам
табылды,биіктігі 8 м, диаметрі 100м, алтын киімді адам жанынан 4325 алтын
түймешіктер ,алтын бесжұлдыз табылды.
|
|
|
№5 -оба
|
Шығыс Қазақстан
|
500-ден
астам алтын қаптырма-түймешіктер
табылды.
|
|
|
Берел қорымы
|
Қатонқарағай ауданы, Берел қорымы
|
Б.з.б.
5-4 ғ, 40-тан астам оба табылды, ең үлкені биіктігі -9 м, 16 аттың қаңқасы шықты,
жайпақ түпті қыш ыдыстар тараған,
|
|
|
№11 -оба
|
Шығыс Қазақстан
|
1998-1999
ж,
археолог-ғалым З.Самашев зерттеген, 45 жастағы ер адам мен әйел адам сүйегі
табылды, б.з.б. 294 жылы жерленген,
13
жирен жылқы ерекше сән-салтанатпен жерленген.
|
|
|
|
«Мұртты обалар»
|
Орталық Қазақстан
|
Адам
мен жылқыны қатар екі обаға жерлеген, «Мұртты обалардың 4 түрі бар және екі
жерлеу орнынан тұрады
|
|
|
Бесшатыр обасы
|
Жетісу, Іле өзені бойының оң жағалауы, Желшалғыр
тауы етегінде
|
31
обадан тұрады, солтүстіктен оңтүстікке қарай 2 км, шығыстан батысқа 1 ка
созылып жатыр, «патша қорған» деп атайды, үш бөліктен тұрады: дәліз (дромос),
кірер ауыз, жерлеу бөлмесі.Бесшатырда үш үлкен оба бар: Бірінші, Үшінші,
Алтыншы Бесшатыр обалары.
Уақыты
б.з.б.5-4 ғ,
|
|
|
Есік обасы
|
Алматы, Іле Алатауы баурайында
|
40-тас
астам оба бар, диаметрі 60 м,биіктігі 6 м, 1-алтын киімді адам табылды,
акинак, 4000-ана астам түймешіктер,26 таңбадан тұратын жазуы бар күміс
тостаған, жасы 17-18-дегі сақ ханзадасы
|
