"Файлдар, бумалар және белгішелер" тақырыбында ашық сабақ жоспары. 5-сынып

Маңғыстау облысы,

Бейнеу ауданы,

«Ж.Қалдығараев атындағы орта мектеп» мемлекеттік мекемесі

І санатты информатика пәні мұғалімі

Коспанова Света Айткуловна

Сынып: 5

Тақырыбы: Файлдар, бумаларжәнебелгішелер. Бумалалар мен белгішелердіқұру. Атынөзгерту
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға файл, бума, белгішенысаналарыментаныстыру, олардықұру, атынөзгеруәрекеттерінорындауғаүйрету
Дамытушылық: Оқушылардыңкомпьютерменжұмысжасаудағдыларындамыту.
Тәрбиелік: Оқушылардың информатика пәнінедегенқызығушылығынжан - жақтытәрбиелеу.
Сабақтүрі: Практикалық
Сабақтипі: Жаңасабақ.
Әдіс - тәсілдер: топтық, түсіндірмелі - иллюстративті, сұрақ - жауап, жекежұмыс.
Құрал - жабдықтар: компьютер, жекетапсырмалар
Сабақбарысы:
1) Ұйымдастырукезеңі:
а) шаттықшеңберінқұрып «сәлемдесу»тренингі
ә) топқабөлу. Суреттерді таңдап топқа бөлінеді

Топ басшысын сайлау, топ ережесін құрастыру
2) Өткен тақырыптарды қайталау
«Ыстық орындық» тез сұрақ-жауап алу

             Компьютердің негізгі құрылғыларын ата?

            Ақпараттың өлшем бірліктері?

            Адам ақпаратты қалай сақтайды?

            Компьютерде ақпаратты сақтауға болама?

            Компьютердің қосымша құрылғылары?

            Терезе элементтерін ата?

            Адам ақпаратты қалай қабылдайды?

            Бағдарлама түрлерін ата?

            Терезе түрлерін ата?

            Қалам сөзінде неше байт бар?

            Қатты дисктің қызметі қандай?

            Компьютердің миы?

3) Жаңатақырыптытүсіндіру. Презентация Файлдар, бумалар, жарлықтар. pptx
Файл дегеніміз не? Файл - аты бар бірқатарбайттартізбегі. Файл не бағдарлама не құжатболуымүмкін. Windows - та бағдарламалардыңбасқаатауы – қолданба да қолданылады.
Әрфайлдыңатыболады. Оныңатыоңжәнесолбөліктентұрады. Оңжақбөлігіүшсимволдантұрадыжәнеоныңтипінанықтайды. Солжақбөліктіңұзындығы 1 - 255 символғадейінболады.
Файл типтерініңкейбірнегізгі «құжатретінде» белгіленулерініңтізімітөмендекелтірілген:
*. bmpPaint
*. docWordWordPad
*. txt Блокнот қолданбасыныңқұжаты
*. wavФононграфқолданбасыныңдыбыстық файлы.
*. aviБейне — клип
*. xlsExcelкестелікпроцессорыныңқұжаты
*. pptPowerPointқолданбасыныңтұсаукесері
Бума — бұлатыаталғанфайлдартобы. Windows 98 - діңбумалары каталог рөлінатқарады. Тұрмыстықдеңгейдебуманыкәдімгіішінеқағазбеттерін — файлдардысалатынбумаларменсалыстыруғаболады. Windows 98 - дегібарлықфайлдар, құжаттар мен бағдарламаларбумалардасақталады. Бумалардыңаты, файлдыңатысияқтыоныңмазмұнынкөрсетеалады.
Буманыңпиктограммасыболуымүмкін. Бумалардатаңбашалар, файлдаржәнебасқабумалар да болуымүмкін. Бума бос болуы да мүмкін. Бумадаатыбірдейобъектілерболмауыкерек. Буманыңішіндегісінқарапшығуүшін, тінтуірдіңбатырмасынондаекірет басу жеткілікті.
Бумаларекітүрліболады:
-жүйелік бума - каталогтар;
- жұмысбумалар (Меніңкомпьютерім, принтерлержәне т. б.)
Бумалардықұруоныңқұрылымы:
Бума элементтері: тақырып, меню, терезенібасқарубатырмалары, айналдыружолағы, құралсаймандартақтасы, қалыпкүйжолы.
Терезедежаңа бума құру:
Буманы Файл - Создать - Папка командасынқұрады. Мұныорындағаннанкейін осы терезеніңбумалары мен файлдарыныңтізімініңсоңындажаңа бума белгішесіболады. Буманыңатын оны құрғаннанкейінбірдененгізугеболады. Файлғаатберілмегенжағдайдаоғанавтоматтытүрде «Жаңа Файл» атыменшіктеледі.
Жұмысүстеліндежаңа бума құру:
Жұмысүстелініңжаңабуманыорналастырмақшыболғанжеріндетінтуірдіңоңжақбатырмасын басу - контексті меню пайдаболады.
Создать - Папка командасынорындау. Жұмысүстелінде бума белгішесіпайдаболады.
Буманыңатыненгізіп, енгізупернесінбасамыз.
Таңбаша - нақтыбірфайлдардыкөрсететінарнайыбелгішелер. Олардың бума белгішесіненайырмашылығы – оныңсолжақтөменгібұрышындакішкенеиілгенбағдаршасы бар. Таңбашаныжойғанда, оныңкөрсетіптұрған файлы жойылмайды.
Таңбашалардыңнегізгіміндетті – объектігеәртүрліорыннаноныңкөшірмесінжасамай - аққатынаудықамтамасызету.
Таңбашанықалайжасайды. Алып бару әдісі.
Біріншіжолы:
•Таңбашаныорындайтынобъектісі бар қапшықтыашыңдар.
• Тінтуірдіңнұсқағышынкерекобъектігеапарып, ондатінтуірдіңоңжақбатырмасыншерту.
• Пайдаболғандинамикалықменюден Создать ярлык командасынтаңдау.
Екіншіжолы:
• Таңдағанбелгішедетінтуірдіңоңжақбатырмасыншерту.
• Пайдаболғандинамикалықменюден Создать ярлык командасынтаңдау. Windowsтаңбашаныобъектініңөзіорналасқанқапшықтажасайды.
•Жаңағанажасалғантаңбашанықажеттіорынғажылжыту

4) Сабақтыбекіту. Практикалықтапсырмаларорындау
А деңгейі
1. Кезкелген файл үшінжарлыққұрыңдар
2. Жұмысүстеліндегіжарлықтардыреттепқойыңдар
3. Құрылғанжарлықтардыңаттарынауыстырыңдар
4. Құрылғанжарлықтардыңбелгішелерінауыстырыңдар
5. ҚұрылғанбіржарлықтыҚоржынғаапарыңдар
6. Жарлықтардыжойыңдар
В деңгейі
1. Бірініңішінебірісалынған 3 бума құрыңдар
2. Бумалардыңбіріндемәтіндікқұжатқұрыңдар
3. Жұмысүстеліндегіөзіңніңбумаларынүшінжарлыққұрыңдар
4. Құрылғанбумалардыңішінебасқа да файл салыңдар
5. Жасағанбумалардыңбәрінжойыңыздар
6. Бірғана бума жасап, оны өзфамилияңмената
С деңгейі 
1. Жұмысүстеліндегіөзбумаларыңыздыңкөшірмесінжасаңдар
2. Оныңбелгішесінауыстырыңдар
3. Олбуманыңатынөзгертіңдер
4. БуманыҚоржынғаапарыңдар
5. Қоржыннанқайтаорнынаорналастырыңдар

5)Сергіту сәті. Көз жаттығулары оңға, солға, жоғары, төмен

6) Постер қорғау «Болашақтағы компьютерлерді қалай елестетесіңдер?»

7) Сабақты  бекіту

1. Файл дегеніміз не?
2. Бума дегеніміз не?
3. Жарлықдегеніміз не?
4. Буманыңбұтақталуыдегеніміз не?
5. Буманықалайқұрамыз?
6. Жарлықтықалайқұрамыз?
7. Нысанныңатынқалайалмастырамыз?

8. Файл атауының ең үлкен ұзындығы қандай?

9. Файлдың бумадан айырмашылығы неде?

10. Буманы ашу үшін не істеу керек?

8) Өзіңді тексер! Тест орындау

9) Бағалау
10) Үйге тапсырма: Файлдар, бумалар және жарлықтар

1. Байттардың аты бар қандай да бір тізбек қалай аталады?

А) Файл

В) Бума

С) Программа

Д) Құжат

2. Жарлық – ол:

А) Нысанға көрсететін, оған қол жеткізуді жеңілдететін сілтеме

В) Нысанға қол жеткізуді жеңілдететін бума

С) Арнайы түрде құрылған файл

Д) Мәтіні бар файл

3. Файлды атау үшін қолданылатын символдың ең үлкен саны:

А) 100

В) 200

С) 50

Д) 255

4. Буманы ашу үшін не істеу керек?

А) осы буманы тышқанның сол жақ батырмасын бір рет шерту

В) осы буманы тышқанның оң жақ батырмасын бір рет шерту

С) осы буманы тышқанның сол жақ батырмасынекі рет шерту

Д) осы буманы тышқанның оң жақ батырмасын екі рет шерту

5. Басқа буманың ішіндегі бума қалай аталады?

А) ішіне салынған

В) ата-аналық

С) каталог

Д) түпкі

6. Белгіше -ол

А) файл

В) бума

С) жарлық

Д) компьютер

7. Белгіше  - ол

А) файл

В) бума

С) жарлық

Д) компьютер

8. Белгіше- ол

А) жүйелік бума

В) жұмысшы бума

С) жарлық

Д) файл

Бағалау парағы

Оқушының аты-жөні	Ыстық орындық			Компьютермен жұмыс	Постер қорғау	Бекіту сұрақт		тест	Қорытынды баға

Бағалау парағы

Оқушының аты-жөні	Ыстық орындық			Компьютермен жұмыс	Постер қорғау	Бекіту сұрақт		тест	Қорытынды баға

Бағалау парағы

Оқушының аты-жөні	Ыстық орындық			Компьютермен жұмыс	Постер қорғау	Бекіту сұрақт		тест	Қорытынды баға

Бағалау парағы

Оқушының аты-жөні	Ыстық орындық			Компьютермен жұмыс	Постер қорғау	Бекіту сұрақт		тест	Қорытынды баға