Физика Айналмалы қозғалыс үшін импульстік түрдегі Ньютонның екінші заңы. Импульс моментінің сақталу заңы. қысқа мерзімді сабақ

«Бекітемін»

Мектеп директорының оқу ісі жөніндегі орынбасары:                    М.Камалова

Күні:04.10.13

Сыныбы: 10

Пәні:физика

Сабақтың аты	§ 2.9. Айналмалы қозғалыс үшін импульстік түрдегі Ньютонның екінші заңы. Импульс моментінің сақталу заңы.
Сілтеме	Жоспар
Жалпы мақсаты	Ø  Айналмалы қозғалыс үшін импульстік түрдегі Ньютонның екінші заңы. Импульс моментінің сақталу заңы жайлы мағлұмат беру Ø  Айналмалы қозғалыс үшін импульстік түрдегі Ньютонның екінші заңы. Импульс моментінің сақталу заңы формулаларын есептер шығаруда  қолдана білуге үйрету Ø  Топта  бағалай  білуге   баулу
Күтілетін нәтиже	Ø  Айналмалы қозғалыс үшін импульстік түрдегі Ньютонның екінші заңы. Импульс моментінің сақталу заңы жайлы мағлұмат алады Ø  Айналмалы қозғалыс үшін импульстік түрдегі Ньютонның екінші заңы. Импульс моментінің сақталу заңы формулаларын есептер шығаруда  қолдана білуге үйренеді Ø  Топта  бағалай  алатын болады
Негізгі  идеялар	дененің импульс моменті.     дененің импульс моменті.    қорытқы импульс моменті Айнымалы қозғалыс үшін импульс түріндегі Ньютонның екінші заңы: денелер жүйесіне түсірілген барлық сыртқы күштердің қорытқы импульс моменті жүйенің импульс моментінің өзгерісіне тең. Импульс моментің сақталу заңы: тұйық жүйедегі импульс моменттерінің векторлық қосындысы тұрақты шама.
Тапсырмалар	Топтық жұмыс «Жигсо»
	Жұптық жұмыс
	Жеке жұмыс «есептер шығару»

Сабақ бойынша мұғалімнің  жазбалары:  (мұғалім және оқушы  немен айналысады)

І.Ұйымдастыру (2 минут)

1.1. Сәлемдесу

1.2. Сынып оқушыларына  жағымды ахуал туғызу

1.3. Түгелдеу

1.2. Топқа бөлу (1,2,3 сандарына байланысты 3 топқа бөлінеді)

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау (5  минут)

1.      Айналмалы қозғалыс  жайында не білеміз?

2.      Ньютон заңдарын ата?

3.      Айналмалы қозғалыс үшін Ньютон заңдарының мәні неде??

ІІІ. Талқылау үшін сұрақтар беріледі (4 минут)

1.       Импульстің қандай түрлерін білеміз?

2.       Олай болса импульс моменті дегенміз не?

3.       Гироскоп деген құрал жайында не білеміз?

ІҮ. Топтық жұмыс (15 минут)   

          Сіздің тобыңызда 5  рөлді: лидер, баяндамашы, хатшы, уақыт  сақшысы және бақылаушыларды анықтаңыз. Жұмыс төмендегідей жоспармен жүреді:   

          Берілген тапсырманы   топпен бірлесе отырып, талқылайды және әр топтың бақылаушысы  жасаған жұмыстарға сәйкес бақылау парағын жүргізеді.

Бақылаушының  бағалау парағы

№	Бағалау өлшемдері	Көш басшы	Хатшы	Баяндамашы	Уақыт сақшысы
1	Есептің шешуіне  үлес қосу
2	Міндетін атқару
3	Топтық жұмысқа атсалысуы

Ү. Жұптық жұмыс  «Пилот - Штурман» (5 минут)

(Штурман – басқарушы, пилот – орындаушы)

Берілген формулаларды түсіндіреді

1)                                                                   2)                                                     3)

                                                                                                                                       

 Жұптың пікірлерін тыңдау,барлық айтылған ой-пікірлерді бағалаудың мақсатына сәйкестендіру

VІ. Жеке жұмыс «есептер шығару» (11 минут)

5-жаттығу. (5,7)

5.Массасы 2 кг диск горизонталь жазықтықта 4 м /с жылдамдықпен сырғанамай домалап келеді.Оның кинетикалық энергиясын табыңдар.

Берілгені:: ,    -?

Шешуі: Дискінің инерция моменті :, , бұрыштық жылдамдық .

Орындарына қоямыз: 

6.Радиусы 10 см мыс шар 2 айн/с жиілікпен , оның центрі арқылы өтетін осьті айнала қозғалады.Айналу жылдамдығын екі есе арттыру үшін қандай жұмыс жасау керек?

Берілгені:

        

Шешуі:

Шардың айналу энергиясы:

 инерция моменті

Осыдан:

мұндағы  Шардың массасы:  

7. Инерция моменті 40 кг∙ тыныш тұрған маховик  20 Н күш моментінің әрекетінен бірқалыпты үдемелі айнала бастайды.10 с- тан кейін маховиткің алған кинетикалық  энергиясын табыңдар.

Берілгені: , ,    -?

Шешуі:Маховиктің сызықтық жылдамдығы: . Бұрыштық үдеудің сызықтық үдеумен .

Мұндағы   Күш моменті .Осыдан .

Дененің кинетикалық энергиясын табамыз:  немесе .

                                                                        

Жасаған жұмыстарын 2 жұлдыз, 1 ұсыныспен бағалау.             

ҮІ.  Кері байланыс (не үйрендім, не қиын болды, сұрақ.) (3 минут)

Кейінгі тапсырмалар	5 жаттығу 8
Кейінгі оқу	§2.5. Айналмалы қозғалыс үшін импульстік түрдегі Ньютонның екінші заңы. Импульс моментінің сақталу заңы