Физика пәнінен ашық сабақ: "Қысым оның бірлігі"

16.01.15

7 «А»

Сабақтың тақырыбы: Қысым оның бірлігі

Сабақтың мақсаты :

а) оқушыладың өзара белсенді-интерактивті өздік таным әрекеттерін ұйымдастыру арқылы жаңа тақырыпты меңгерту.

б) Мәтін мазмұнын дамытушы құрал ретінде пайдалана отырып, проблемаларды шешу барысында оқушылардың ойлау, пайымдау, қорытындылау, сараптау, зерделеу сияқты танымдық қасиеттерін және белсенділіктерін дамыту.

в) Этнопедогикалық, өмірден мысал келтіре отырып, елжандылыққа, шапшаңдылыққа, зеректікке тәрбиелеу

Сабақтың өтілу әдісі : Сұрақ жауап, баяндау, өзіндік жұмыс.

Сабақтың түрі : Жаңа білімді меңгеру, -инновациялық үрдіс.

Сабақтың формасы: Жалпы, жеке, топпен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі:

Интерактивті тақта, арқылы берілетін «тұтас логикалық құрылым» - жүйесінің көрсетілімі

Тәжірибе жасауға арналған – тұз, шыны ыдыс, ағаш қасық, металл таяқшалар т.б.

Сабақтың барысы :

1. Ұйымдастыру
2. Топқа бөліну
3. Теорияны түсіндіру (Тәжірибе жасап, қорытындылау.)
4. Формула, өлшем бірлік тілінде сөйлеу
5. Логикалық есептер шығару (кітаппен жұмыс)
6. Білім картасын толтыру (3 топ,
түсті суреттермен жұмыс )
7. Сабақты пысықтау (ой қорыту)
Келешекке қандай қадаммен барамыз?
8. Үйге тапсырма
9. Білім байқауы (тестпен жұмыс)
10. Бағалау

Сынып оқушылары тақтадағы сөздерді шешу арқылы жаңа тақырыпты анықтайды. Ол сөздер – «Сымық», «Үшк», «Данау» - қысым, күш, аудан. Балалар, сендер білесіңдер, күнделікті тұрмыста, пышақ, қайшы, ине сияқты алуан түрлі құралдарды пайдаланамыз. Олардың әсері осы күш түскен беттің ауданына тәуелді болатынын байқай бермейміз. Мысалы, матаны доғал инеге қарағанда үшкір инемен тесу оңай, өткір пышаққа қарағанда, өтпейтін пышақпен кесу қиын. Сондықтан құралдардың кесетін жерінің ауданын кішірейтіп, өткірлеу үшін әр уақытта да олардың жүзік мұқият қайрауға тырысамыз.

Мысалы, жіңішке аяғы ба үстелшені төңкеріп, ыдыстағы құмға үстіне ауырдене қойса 5 кг тас қойса, онда ол батпайды. Ал, 4 сирағымен қойса батып кетеді. Сонда қысым деп – белгілі бір бетке түсірілген күш әрекетінің нәтижесін сипаттайтын шаманы айтамыз.

Қысым, түсетін күштің модуліне ғана емес, ол осы күш перпендикуляр бағытта әрекет ететін бетінің ауданына да тәуелді.

Сонда: қысым

өрнектеледі. Математикалық анықтама беруге болады.

СИ бірліктер жүйесінде қысым - Паскальмен – Па, сонымен бірге үлкен бірліктері де бар :

Олар : гПа = 100 Па = 10² Па

кПа = 1000 Па = 10³ Па

МПа = 1000000 Па = 10⁶ Па

Енді балалар осы теория, негізгі формулаларды негіздей келіп, еесептер шығарайық

№15

1) Бер: дене К/ф: есептелуі:

S= 100 см²= 0,01м²

F= 50Н

т/к : Р-?

2) Бер: К/ф: есептелуі:

P=F=78H S= ab S= 1,95м * 0,06 м = 0, 117м

а=1,95м в=6см=0,

т/к : Р-?

3) Бер: трактор К/ф: есептелуі:

m= 6610кг

S= 1,4 м² F=mg

т/к : Р-?

1) Бер: жүк машина К/ф: есептелуі:

P= 120 Па

F= 600Н

т/к : S-?

1) Бер: адам К/ф: есептелуі:

P= 1,6 кПа

S= 4м²

т/к : F -?

Енді балалар экрандағы түсті суреттер бойынша өз ойларыңды ортаға салайық.

Сабағымызды одан әрі «ой қорыту» мақсатында тақтадағы үш топқа арналған кестені білім картасына жауап берейік.

№

Физикалық

шамалар

Математикалық

өрнегі

Өлшем

бірлігі

Өлшейтін

құралы

1

Жылдамдық - V

м/с

секундомер

2

Уақыт – t

с

Секундомер

3

Жол – S

м

Метр

4

Масса – m

Кг

Таразы

5

Үдеу – a

м/с²

Спидамер

6

Көлем – V

м³

Мензурка

7

Тығыздық – p

Кг/м³

Таразы

8

Ауырлық күші –Fa

Н

Динамометр

9

Салмақ - P

Н

Манометр/ таразы

10

Ұзындық- x

м

Метр

11

Серпімділік күші-F

Н

Динамометр

12

Қысым – P

Па

Манометр

13

Аудан – S

м²

метр

14

Үйкеліс күші – F

Н

Динамометр

15

Қатаңдық – k

Н/м

Серіппе

Енді келесі тапсырма «ой толғау» деп аталады, бұл сабақты пысықтау мақсатында орындалады:

Қ. Мырзалиевтің

“Күлтегін” әңгімесінен үзінді

Найзаларын ұштаған

Екеуі де ұста хан

Бассыз жатқан түркіні

Басын қосып ұстаған

Қаламыздағы реликті бор маңызды әлемге әйгілі қарағайлы орманда, қыс айлары шаңғы тебеміз. Шаңғы тебудің талап-тарына орында-ған нан кейін , жаяу серуендейміз. Осы жағдайларда шаңғымен жүру неге жеңіл?

Апаларымыз ертеде көрпені қолмен тіккен кезде неліктен бармаққа оймақ киеді?

Сабағымыздың келесі бөлімі «Білім байқауы» деп аталады. Сонда біз – Келешекке қандай қадаммен барамыз? Білімді Олай болса өз білімдерімізді тексеру үшін тест жұмысын жүргізейік Үйге тапсырма: §43 оқуға: түсті суреттегі, деңгейлі оқулықтан автор Бақышев (1-5) шығару. Формулла жаттау. Бағалау: