Физикадан сыныптан тыс шара "Физикалық шоу" ( 7-9 сыныптар)

«Физикалық шоу» сыныптан тыс шара

Сабақтың мақсаты:

1.      Білімділік: Оқушының алған білімін нақтылап, оны өз дәрежесінде көрсете білу.

2.      Дамытушылық:Сайысқа қатысқан әрбір оқушы өз білімін толықтырып, оны әрі қарай дамытады. қазақтың салт-дәстүрлері мен мақал-мәтелдерімен жұмбақтарын толық пайдаланып, көріністер мен ойындар қызықты логикалық есепті шығару арқылы оқушының абстракциялық ойлау қабілеті дамиды.

3.      Тәрбиелік:  Оқушы өзінің ой-өрісін кеңейте отырып, тәртіптілікке, ұқыптылыққа, адамгершілікке, өз ойын ашып айтуға үйренеді.

Сабақтың түрі: Жарыс

Пәнаралық байланыс: математика, әдебиет,  сызу, информатика , музыка,

Көрнекіліктер: плакаттар, интерактивті тақта, квн рольдер.

Сабақтың барысы:

1.      Ұйымдастыру кезеңі

2. Әр топ өзін өзі таныстыру (ұран)

3. Сырлы сауалдар (талас сұрақтар)

4.Ұшқыр қиял

5 Мақал-мәтелдер (сәйкестіру)

6. Орамал тастамақ ойыны

7. Есептеп көр ерінбей

8. жұмбақ шешіп, жұлдызша алу

сайысымыздың бірінші бағыты бойынша әр топ өз-өзін таныстырып өтсін. топ басшылары ортаға шығып, өз тобын таныстырады.

1-қайсар тобы

2-қайтпас тобы

сайысымыздың екінші бағыты бойынша сырлы сауалдарға кезек берейік.

1.      Айдың бетінде тұрып «аққан жұлдыздарды» көруге бола ма?

                 Жоқ, өйткені айда атмосфера жоқ

2.      Сарқыраманың қай жерінде судың температурасы жоғары?

           Сарқыраманың табанында

3.      Альпинистер жоғары биіктікте тамақ дайындады, уақыты жеткенмен бірақ тамағы піспеді. Не үшін?

           Атмосфералық қысым төмен болғандықтан

4.      Марс планетасында жұмыртқаны пісіруге бола ма?

                  Болмайды,өйткені атмосфера өте сирек

5.      Сынапты термометрмен бір тамшы ыстық судың температурасын өлшеуге бола ма?

           Болмайды, бұл жағдайда тамшының температурасы лезде өзгереді   

6.      Қанттың салқын суға қарағанда ыстық суға тезірек еруі неліктен?

           Температура артқан сайын диффузияның жылдамдығы артады.

7.      Еденге аққан суды құрғату үшін неліктен оны еденге жағады?

           Кебу бетін кеңіту кебу жылдамдығын арттырады.

8.      Мұз қандай жағдайда жылтқыш болуы мүмкін.

     Басқа дененің температурасы мұздың температурасынан төмен болғанда

9.      Не үшін адамдар қоланы темірден бұрын қолданған?

          Қоланың балқу температурасы темірден төмен

10.  Теңіз суы 0- та неге қатпайды?

         Тұзды судың қату температурасы 0- тан төмен

3 кезең: Ұшқыр-қиял(логикалық сұрақтар)

Қайсар тобы:

1.      Екі адам тоғыз құмалақты 2сағатта ойнаса, әрқайсысы неше сағатта ойнайды?

                                                           2сағат

2.      Түнгі сағат онда жауын жауып тұрса, 24 сағаттан кейін күн жарқырап шығуы мүмкін бе? (Мүмкін емес, жоқ түнде күн шықпайды)

3.       Жанұяда 5 ұл әр ұлдың бір-бір қарындасы бар, жанұяда барлығы неше бала бар?    (6 бала)   

4.      Столдың 4 бұрышы бар, бір ұшын кесіп тастаса неше бұрышы қалады?

(5 бұрышы) 

5.      Қос ат 40км жол жүрсе, бір ат қанша км жол жүреді?  (40км)                                    

6.      Үйдің 4 бұрышында 4 мысық отыр, әрбір мысықтың алдында 3 мысық. Үйде жиыны қанша мысық бар? (4 мысық)

Қайтпас тобы:

7.      8- наурызда екі шешеймен екі қызына, әжеймен немересіне 3 орамал сиға таратылды, бұл қалай?  (Әжесі, шешесі, қызы)

8.      Дорбадан 10 асықты 10 бала бір бірден алды, сонда дорбада 1 асық қалды. Ол қалай?  (асықты бір бала дорбасымен алды)

9.      1 жұмыртқаны  3 минутта пісірсе, 5 жұмыртқаны неше минутта пісіреді?

(3 минут)

10.   4 пен 5-тің арасына қандай таңба қойылғанда, 4-тен артық 5-тен кем сан шығады?  (үтір)

11.   Ағаштың басында 10 торғай отыр, мылтықпен біреуін атып түсірсе ағашта қанша торғай қалды?   (Қалғандары ұшып кетеді)

12.   Қалай 7 ті этаждан секіріп жараланбауға болады? (1-этаждан секірсе)

сайысымыздың төртінші бағыты мақал мәтелдерді сәйкестіру кезеңіне кезек берейік.

Қайсар тобы:

Қарыстан сүйем жақын                            Жылу өткізгіштік                         

Тонның жылуы терісінен емес жүнінен              Физикалық шама

Қимылдаған қыр асар                             Заттың агрегаттық күйі

 Таумен тасты су бұзар

Адамзатты сөз бұзар                               Механикалық қозғалыс

Аяқ сүрінсе басқа салмақ түсер                   Жылдамдық

         

Шапшаң озар

Жатқан қалар                                     Инерция

Қайтпас тобы:   

Жеті рет өлшеп бір рет кес                       Диффузия

Көсеу ұзын болса қол күймес                    Физикалық шаманы өлшеу

Бір құмалақ бір қарын майды шірітеді             Жылу өткізгіштік

Отқа салса темірде балқиды                      Жылдамдық

Аттыға жаяу жолдас болмас                  Заттың агрегаттық күйі(балқу)

Дән себілмей астық өнбейді                        Булану конденсация

Дария буланбай шық түспейді.

сайысымыздың бесінші бағыты орамал тастау ойынына кезек берейік. (әр топтан  адамнан шығып ойнайды)

Ойынның сұрақтары:

1.      Зат неден тұрады? (Молекуладан)

2. Бізі қоршаған орта? (Табиғат)

3. Ең жақын жұлдыз? (күн)

4. Молекулалардың бір-біріне өту құбылысы? (Диффузия)

5. температураны өлшейтін құрал? (Термометр)

6. Мұз қай температурада ериді? (0)

7. Аспан денелері туралы ғылым? (астрономия)

8. Молекулалардың ретсіз қозғалысы? (Жылулық қозғалыс)

9. Дене пішінін немесе өлшемдерін өзгертуі? (деформация)

10. Диффузия қай күйде тез өтеді? (Газда)

11. Дененің жүріп өткен жолы? (Траектория)

12. Қай планетаның сақинасы бар? (Сатурн)

13. 360 минутта неше сағат бар? (6сағат)

14. Судың қатты күйі? (мұз)

сайысымыздың алтыншы бағыты есептеп көр ерінбей кезеңіне береміз.

Қайсар тобы:

1-      есеп

Массасы 10кг тас көмір толық жанғанда, қанша жылу мөлшерін береді?

(тас көмірдің меншікті жану жылуы 2,7джоль/кг)

                                          Жауабы: 2,7джоль/кг

2-      есеп

Алматыдан шыққан автобус Ұзынағашқа дейінгі 60км жолды 1сағат жүреді, автобустың қозғалысын бірқалыпты деп ұйғарып, оның жылдамдығын анықтаңдар;                                    Жауабы:60км/сағ

Қайтпас тобы:

1-      есеп

Массасы 4кг балқу температурасындағы қалайыны балқытуға қанша жылу мөлшері керек? (қалайының меншікті балқу жылуы 0,59джоль/кг)

                                            Жауабы: 236 кджоль

2-      есеп

Жер күнді айнала 30км/с жылдамдықпен қозғалады, 1сабақ өткенде яғни

 45 мин ішінде жер қандай жол жүреді?          Жауабы:81000км 

сайысымыздың жетінші бағыты бойынша кезекті жұмбақ шешіп, жұлдызша алу кезеңіне берейік.

Қайсар тобы:

1 Жай көзге көрінбейді

Қозғалуға ерінбейді        (молекула)

2 Жоғарламайды ешқашан

Түрлендірсең егерде

Басқа күйге ауысса

Жұмыс істейді әрқашан      (энергия)

   3   Өзі затты құрайды

      Теңелуге таразыны сұрайды   (масса)

      Қайтпас тобы:

      1 Көтерілсе жоғары

      Ерітер мұхит мұздарды

      Төмен түссе шамалы

      Сездірер суық ызғарды     (температура)

2  Қозғалысқа келтіріп

Жылдамдығын береді

 Өлшем бірлігін қарасаң

Ньютонға келеді           (күш)

3 Оңынан оқы тіршілік нәрі

Солынан оқы онсыз адам

өсімдік, аң, құс

әп-сәтте сөнер

тұншығып бәрі             (ауа)

Ойынның шарты: Кестедегі әріптерді көлденең, вертикаль бағыттарда сыза отырып, физикалық термин сөздерді тауып жазады. Қай топ көп тапса, сол топ жеңімпаз атанады.  

Д

О

Р

М

А

Т

Е

Р

И

Ь

Г

А

Ш

Ы

Р

Е

Ф

Ц

А

Р

И

С

Т

Е

Л

А

Л

У

К

А

М

А

Ғ

А

Д

И

Ф

Т

О

Ғ

Ы

З

А

Т

Е

Л

А

К

Ө

М

Л

Я

Ф

Д

А

Ы

Д

К

О

С

М

Ж

И

Л

Д

Ы

У

З

И

Я

С

Т

Р

Ы

Т

М

Б

О

Л

Т

Е

Ы

Ж

Е

Р

А

Н

П

Е

О

Қ

И

Ш

Н

А

В

М

Қ

А

У

Й

А

М

О

М

Н

К

А

Ү

Н

З

Е

П

Ы

Т

Т

Ы

С

Р

А

К

К

О

М

И

Я

К

А

А

Р

М

О

А

Б

И

А

С

С

А

П

Е

Р

Н

И

Г

Р

А

М

Н

Т

А

Ғ

К

С

Е

Л

Е

Т

Е

Х

Л

О

У

Т

Н

А

А

Т

Е

А

Ж

О

Р

Қорытындылау:

Кім көп жұлдыз жинайды сол жеңмпаз атанады. 5 деген баға қойылады.

Бағалау:

Үйге тапсырма: 2 тарауды қайталау.

• 1 слайд

  Физикалық
  шоу
  
  
  

• 2 слайд

  Ойын кезеңдері:
  1Ұйымдастыру кезеңі
  2. Әр топ өзін өзі таныстыру (ұран)
  3. Сырлы сауалдар (талас сұрақтар)
  4.Ұшқыр- қиял(логикалық сұрақтар)
  5 Мақал-мәтелдер (сәйкестіру)
  6. Орамал тастамақ ойыны
  7. Есептеп көр ерінбей
  8. Жұмбақ шешіп, жұлдызша алу
  
  

• 3 слайд

  Әр топ өзін - өзі
  таныстыру
  

• 4 слайд

  Сырлы сауалдар
  

• 5 слайд

  Сырлы сауалдар
  1. Айдың бетінде тұрып «аққан жұлдыздарды» көруге бола ма?
  
  

• 6 слайд

  Жауабы:
  Жоқ, өйткені айда атмосфера жоқ
  
  

• 7 слайд

  Сырлы сауалдар
  2.Сарқыраманың қай жерінде судың температурасы жоғары?
  
  

• 8 слайд

  Жауабы:
  Сарқыраманың табанында
  
  

• 9 слайд

  Сырлы сауалдар
  3.Альпинистер жоғары биіктікте тамақ дайындады, уақыты жеткенмен бірақ тамағы піспеді. Не үшін?
  
  

• 10 слайд

  Жауабы:
  Атмосфералық қысым төмен болғандықтан
  
  

• 11 слайд

  4. Марс планетасында жұмыртқаны пісіруге бола ма?
  
  Сырлы сауалдар
  

• 12 слайд

  Жауабы:
  Болмайды,өйткені атмосфера өте сирек
  
  

• 13 слайд

  Сырлы сауалдар
  5. Сынапты термометрмен бір тамшы ыстық судың температурасын өлшеуге бола ма?
  
  

• 14 слайд

  Жауабы:
  Болмайды, бұл жағдайда тамшының температурасы лезде өзгереді
  

• 15 слайд

  Сырлы сауалдар
  6. Қанттың салқын суға қарағанда ыстық суға тезірек еруі неліктен?
  
  
  

• 16 слайд

  Жауабы:
  Температура артқан сайын диффузияның жылдамдығы артады.
  

• 17 слайд

  Сырлы сауалдар
  7. Еденге аққан суды құрғату үшін неліктен оны еденге жағады?
  
  

• 18 слайд

  Жауабы:
  Кебу бетін кеңіту кебу жылдамдығын арттырады.
  

• 19 слайд

  Сырлы сауалдар
  8. Мұз қандай жағдайда жылтқыш болуы мүмкін.
  
  
  

• 20 слайд

  Жауабы:
  Басқа дененің температурасы мұздың температурасынан төмен болғанда
  

• 21 слайд

  Сырлы сауалдар
  9. Не үшін адамдар қоланы темірден бұрын қолданған?
  
  
  
  

• 22 слайд

  Жауабы:
  Қоланың балқу температурасы темірден төмен
  

• 23 слайд

  Сырлы сауалдар
  10. Теңіз суы 0 градуста неге қатпайды?
  
  
  
  

• 24 слайд

  Жауабы:
  Тұзды судың қату температурасы 0 - тан төмен
  

• 25 слайд

  Ұшқыр-қиял
  (логикалық сұрақтар)
  

• 26 слайд

  1 топ:
  Екі адам тоғыз құмалақты 2сағатта ойнаса, әрқайсысы неше сағатта ойнайды?
  Түнгі сағат онда жауын жауып тұрса, 24 сағаттан кейін күн жарқырап шығуы мүмкін бе?
  Жанұяда 5 ұл әр ұлдың бір-бір қарындасы бар, жанұяда барлығы неше бала бар?
  Столдың 4 бұрышы бар, бір ұшын кесіп тастаса неше бұрышы қалады?
  Қос ат 40км жол жүрсе, бір ат қанша км жол жүреді?
  Үйдің 4 бұрышында 4 мысық отыр, әрбір мысықтың алдында 3 мысық. Үйде жиыны қанша мысық бар?
  

• 27 слайд

  2 топ:
  8- наурызда екі шешеймен екі қызына, әжеймен немересіне 3 орамал сиға таратылды, бұл қалай?
  Дорбадан 10 асықты 10 бала бір бірден алды, сонда дорбада 1 асық қалды. Ол қалай?
  1 жұмыртқаны 3 минутта пісірсе, 5 жұмыртқаны неше минутта пісіреді?
  4 пен 5-тің арасына қандай таңба қойылғанда, 4-тен артық 5-тен кем сан шығады?
  Ағаштың басында 10 торғай отыр, мылтықпен біреуін атып түсірсе ағашта қанша торғай қалды?
  Қалай 7 ті этаждан секіріп жараланбауға болады?
  

• 28 слайд

  Мақал-мәтелдер (сәйкестіру)
  

• 29 слайд

  Орамал тастау ойынына
  

• 30 слайд

  Есептеп көр ерінбей
  

• 31 слайд

  “Жұмбақтас” ойыны
  Ойынның шарты: Кестедегі әріптерді көлденең, вертикаль бағыттарда сыза отырып, физикалық термин сөздерді тауып жазады. Қай топ көп тапса, сол топ жеңімпаз атанады.