"физикалық географиялық міндеттері" география пәні

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Кіріспе

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға физикалық география пәні, мақсаттары, міндеттері, мазмұны жөнінде түсіндіру.

Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Физикалық география пәнімен танысқан тұлға

Сабақтың типі: Кіріспе сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап.

2. Әңгіме-дәріс

Сабақтың көрнекілігі: Д.ж. картасы, оқулық, кескін карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Жаңа сабақты өту

ІІІ. Қорытындылау.

IV. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Жаңа сабақты өту.

География-ең ежелгі ғылымдардың бірі. Грек тілінде «гео-жер», «графо-жазу». Сонымен «география» сөзі «жерді сипаттап жазу» дегенді білдіреді. Ол бүкіл жер бетінің және оның жеке бөліктерінің табиғат жағдайларын, халқының шаруашылығы мен әлеуметтік тұрмысын зерттейді. География негізінен физикалық және экономикалық география болып екіге бөлінеді. География ғылым ретінде ежелгі грекияда туған. Б.з.б. ІІІ ғасырда өмір сүрген грек ғалымы Эратосфен өзінің Жерді сипаттауға арналған еңбегін «География» деп атаған. Гректер ғылымға тұңғыш рет дүние бөліктері туралы ұғым енгізіп, Еуропа мен Азияны бөлді. Рим ғалымдары оған Африканы қосты. ХVғ. соңы мен ХVІІғ. ортасын «Ұлы географиялық ашулар заманы» деп атайды. ХVғ. атақты неміс картографы Мартин Бехаймның глобусында Еуропа, Азия және Африка бейнеленген. Ұлы географиялық ашулардың нәтижесінде д.ж. картасына Африканың бүкіл оңтүстік бөлігі, Солтүстік және Оңтүстік Америка, Аустралия материктері, Тынық мұхит енді. 1519-1522 ж.ж. Испаниядан шыққан Фернан Магеланның экспедициясы тұңғыш рет д.ж. айнала жүзді. ХХ ғ. 2-жартысында Жер шарындағы ең соңғы ашылған материк Антарктиданы және мұхиттар мен атмосфераны зерттеу қолға алынды.

ІІІ. Қорытындылау.

IV. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Кіріспе.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Жердің-Күн жүйесіндегі орны

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға Жердің-Күн жүйесіндегі орны, маңызы, ерекшелігі жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Жердің-Күн жүйесіндегі орнымен танысқан тұлға

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Топтастыру.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызба.

3. Б.Ү.Ү. кестеі. 6. Кестемен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Топтастыру.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

4. Кестемен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. «География» ұғымы қандай мағана береді?

2. География қанша бөліктен тұрады?

3. Дүние бөліктерінің, карталардың пайда болу тарихы.

4. «Ұлы географиялық ашулар заманындағы» жаңалықтары.

5. Қазіргі кездегі географиялық зерттеулер.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Топтастыру.

Топтастыру арқылы оқушыларға 9 ірі аспан денелері түсіндіріледі.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы Күн жүйесіндегі ұсақ денелер сипатталады.

4. Кестемен жұмыс.

Оқушыларға Жердің пішіні мен мөлшерін кесте арқылы түсіндіру.

*Жер пішіні*	Шар тәрізді, геойд, сферойд.
*Жер радиусы*	6371 км
*Экватор ұзындығы*	40000 км
*Жердің полюстік радиусының экваторлық радиусынан айырмасы*	21 км қысқа (полюстік радиусы)

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Жердің-Күн жүйесіндегі орны.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Жердің өз білігін және Күнді айналуы, оның географиялық маңызы.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға Жердің өз білігін және Күнді айналуы, оның географиялық маңызы жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Жердің өз білігін және Күнді айналуы, оның географиялық маңызымен танысқан тұлға

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап.

2. Әңгіме-дәріс.

3. Кестемен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Кестемен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Күн жүйесіндегі ірі аспан денелері.

2. Күн жүйесіндегі ұсақ денелер.

3. Жердің пішіні.

4. Жердің мөлшері.

5. Жердің Күн жүйесіндегі орны және оның мәні.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы Жердің өз білігін және Күнді айналуы, оның географиялық маңызы түсіндіріледі.

Жердің өз білігінен айналуы	1 тәулік немесе 24 сағат
Жердің Күнді айналуы	1 жыл немесе 365 күн 6 сағат
1 жылда	365 тәулік бар
Әрбір 4 жыл	366 тәулікке толады
366 күннен тұратын жыл	«Кібісе жылы» деп аталады
Жер жылына 1 рет Күнге жақын келеді	3 қаңтарда
Жер жылына 1 рет Күнне алыстайды	5 шілдеде
Ең жақын нүктедегі қашықтығы	147 млн км
Ең алыс нүктедегі қашықтығы	152 млн км
Ең жақын және ең алыс нүктелерінің айырмасы	5 млн км
Жер білігінің орбита кеңістігіне орналасуы	66,5⁰ бұрыш жасап көлбеу қиылысады
Маусым, шілде, тамыз айларында Жер Күнге Солтүстік жарты шар жағымен қарайды	Бұл кезде Солтүстік жарты шарда – жаз болады, оған қарама-қарсы Оңтүстік жарты шарда қыс болады
Желтоқсан, қаңтар, ақпан айларында Жер Күнге Оңтүстік жарты шар жағымен қарайды	Бұл кезде Оңтүстік жарты шарда – жаз болады, оған қарама-қарсы Солтүстік жарты шарда қыс болады
Қыркүйек, қазан, қараша; наурыз, сәуір, мамыр айларында Жер шары Күнге қырын тұрады	Күн сәлесі мен жылуы екі жарты шарға бөлініп түседі, сондықтан бұл кездерде екі жарты шардың бірінде – көктем, екіншісінде күз болады

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. Жердің өз білігінен айналуы.

2. Жердің Күнді айналуы.

3. Жыл мезгілдері не себепті ауысады?

4. «Кібісе жылы» дегеніміз не?

5. Жердің орбита кеңістігінде орналасуы.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Жердің өз білігін және Күнді айналуы, оның географиялық маңызы.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Жердің өз білігін және Күнді айналуы, оның географиялық маңызы.

Мақсаты:

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Б.Ү.Ү. кестесі.

2. Әңгіме-дәріс.

3. Кестемен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Кестемен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Жердің өз білігінен айналуы.

2. Жердің Күнді айналуы.

3. Жыл мезгілдері не себепті ауысады?

4. «Кібісе жылы» дегеніміз не?

5. Жердің орбита кеңістігінде орналасуы.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы Жердің өз білігін және Күнді айналуы, оның географиялық маңызы түсіндіріледі.

Жердің өз білігінен айналуы	1 тәулік немесе 24 сағат
Жердің Күнді айналуы	1 жыл немесе 365 күн 6 сағат
1 жылда	365 тәулік бар
Әрбір 4 жыл	366 тәулікке толады
366 күннен тұратын жыл	«Кібісе жылы» деп аталады
Жер жылына 1 рет Күнге жақын келеді	3 қаңтарда
Жер жылына 1 рет Күнне алыстайды	5 шілдеде
Ең жақын нүктедегі қашықтығы	147 млн км
Ең алыс нүктедегі қашықтығы	152 млн км
Ең жақын және ең алыс нүктелерінің айырмасы	5 млн км
Жер білігінің орбита кеңістігіне орналасуы	66,5⁰ бұрыш жасап көлбеу қиылысады
Маусым, шілде, тамыз айларында Жер Күнге Солтүстік жарты шар жағымен қарайды	Бұл кезде Солтүстік жарты шарда – жаз болады, оған қарама-қарсы Оңтүстік жарты шарда қыс болады
Желтоқсан, қаңтар, ақпан айларында Жер Күнге Оңтүстік жарты шар жағымен қарайды	Бұл кезде Оңтүстік жарты шарда – жаз болады, оған қарама-қарсы Солтүстік жарты шарда қыс болады
Қыркүйек, қазан, қараша; наурыз, сәуір, мамыр айларында Жер шары Күнге қырын тұрады	Күн сәлесі мен жылуы екі жарты шарға бөлініп түседі, сондықтан бұл кездерде екі жарты шардың бірінде – көктем, екіншісінде күз болады

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Жердің өз білігін және Күнді айналуы, оның географиялық маңызы.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Жергілікті жерді бағдарлау. Азимут. Жер бетінде қашықтықты өлшеу.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға жергілікті жерді бағдарлау, азимут, жер бетінде қашықтықты өлшеу жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Жергілікті жерді бағдарлау. Азимут. Жер бетінде қашықтықты өлшеумен танысқан тұлға

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап.

2. Әңгіме-дәріс.

3. Кестемен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Кестемен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Жердің өз білігінен айналуы.

2. Жердің Күнді айналуы.

3. Жыл мезгілдері не себепті ауысады?

4. «Кібісе жылы» дегеніміз не?.

5. Жердің орбита кеңістігінде орналасуы.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы көз мөлшермен анықталатын қашықтықтар түсіндіріледі.

Жер бетіндегі зат	Көрінетін қашықтық
Жеке үй	5 км
Үйдің терезесі	4 км
Шатырдағы мұржа	3 км
Жеке ағаш және жеке адам	2 км
Терезе рамасының ағаштары	500 м
Шатырдың тақтайлары	200 м
Адамның көзі, мұрны, саусақтары	60-70 м
Көздің аласы	20 м

3. Компас құрылысымен таныстыру.

С (0⁰)

Б (270⁰) Ш (90⁰)

О (180 ⁰)

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. Азимут деген не?

2. Азимут неше градустың аралығында өлшенеді?

3. Қашықтықты өлшеу тәсілдері.

4. Қадамның орта мөлшерін қалай табуға болады?

5. Көкжиек тұстарына қандай градустар сәйкес келеді?

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Жергілікті жерді бағдарлау. Азимут. Жер бетінде қашықтықты өлшеу.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Масштаб.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға масштаб және олардың түрлері, маңызы, міндеті жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Масштабпен танысқан тұлға

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Б.Ү.Ү. кестесі.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Географиялық есеп.

3. Тірек-сызба.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Географиялық есеп.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Азимут деген не?

2. Азимут неше градустың аралығында өлшенеді?

3. Қашықтықты өлшеу тәсілдері.

4. Қадамның орта мөлшерін қалай табуға болады?

5. Көкжиек тұстарына қандай градустар сәйкес келеді?

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы оқушыларға масштабтың түрлері түсіндіріледі.

3. Географиялық есеп.

Масштабы: 1:1000000 картадан

Алматы-Астана

Астан-Тараз

Тараз-Шымкент

Мәскеу-Астана

Қалаларының арақашықтығын анықтау.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Масштаб.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Жергілікті жердің планы.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға жергілікті жердің планы, шартты белгілер жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Жергілікті жердің планымен танысқан тұлға

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс.

3. Кестемен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Кестемен жұмыс.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Масштаб дегеніміз не?

2. Масштабтың қанша түрі бар?

3. Сан масштаб.

4. Атау масштаб.

5. Сызық масштаб.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы пландағы обьектілердің түсі түсіндіріледі.

Пландағы обьектілер	Түсі
Су айдындары	Көгілдір
Орман	Жасыл
Бұта өсімдігі қаулап өскен жер	Солғын жасыл

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы пландағы шартты белгілер түсіндіріледі.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. План деген не?

2. Пландағы обьектілердің түсі.

3. Шартты белгілер.

4. План не үшін қажет?

5. Планның маңызы.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Жергілікті жердің планы.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Абсолют және салыстырмалы биіктіктер.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға абсолют және салыстырмалы биіктіктер, горизонталь, бергштрих жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Абсолют және салыстырмалы биіктіктермен танысқан тұлға

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Б.Ү.Ү. кестесі.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Кестемен жұмыс.

3. Тірек-сызба.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Кестемен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. План деген не?

2. Пландағы обьектілердің түсі.

3. Шартты белгілер.

4. План не үшін қажет?

5. Планның маңызы.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы оқушыларға абсолют және салыстырмалы биіктіктер түсіндіріледі.

3. Кестемен жұмыс.

*Горизонтальдар*	Биіктіктері бірдей нүктелерді қосатын қисық сызықтар.
*Бергштрих*	Горизонтальдарға кесе-көлденең қойылған сызықтар.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Абсолют және салыстырмалы биіктіктер.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Глобус.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға глобус, оның жер шарының моделі екендігін, меридиандар мен параллельдер жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Глобуспен танысқан тұлға

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс.

3. Топтастыру.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Топтастыру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Абсолют биіктік.

2. Салыстырмалы биіктік.

3. Горизонтальдар.

4. Бергштрих.

5. Биіктік өлшеитін құрал.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы глобустағы меридиандар ммен паралеллдерді түсіндіру..

3. Топтастыру.

Топтастыру арқылы мектепте қолданылатын глобус масштабтары түсіндіріледі.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. Глобус деген не?

2. Меридиан.

3. Паралелл.

4. Меридианның 1⁰ доғасының ұзындығы.

5. Мектепте қолданылатын глобус масштабтары.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Глобус.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Географиялық координаталар.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға географиялық координаталар, ендік және бойлық жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Географиялық координаталармен танысқан тұлға

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Б.Ү.Ү. кестесі.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Кестемен жұмыс.

3. Тірек-сызба. 6. Топтастыру.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Топтастыру.

3. Кестемен жұмыс.

4. Тірек-сызбамен жұмыс

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Глобус деген не?

2. Меридиан.

3. Паралелл.

4. Меридианның 1⁰ доғасының ұзындығы.

5. Мектепте қолданылатын глобус масштабтары.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Топтастыру.

Топтастыру арқылы географиялық координаталар түсіндіріледі.

3. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы географиялық ендік түсіндіріледі.

*Солтүстік ендік*	Экватордан солтүстік полюске дейінгі 0⁰ пен 90⁰ дейінгі аралық есептеледі.
*Оңтүстік ендік*	Экватордан оңтүстік полюске дейінгі 0⁰ пен 90⁰ дейінгі аралық есептеледі.

4. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы географиялық бойлық түсіндіріледі.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Географиялық координаталар.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Глобус.

Мақсаты:

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Глобуспен танысқан тұлға

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс.

3. Топтастыру.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Топтастыру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Абсолют биіктік.

2. Салыстырмалы биіктік.

3. Горизонтальдар.

4. Бергштрих.

5. Биіктік өлшеитін құрал.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы глобустағы меридиандар ммен паралеллдерді түсіндіру..

3. Топтастыру.

Топтастыру арқылы мектепте қолданылатын глобус масштабтары түсіндіріледі.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. Глобус деген не?

2. Меридиан.

3. Паралелл.

4. Меридианның 1⁰ доғасының ұзындығы.

5. Мектепте қолданылатын глобус масштабтары.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Глобус.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Карта түрлері.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға географиялық карталар, түрлері, қасиеттері, заңдылықтары жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Географиялық карталармен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сызбамен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Кестемен жұмыс.

3. Топтастыру. 6. Б.Ү.Ү. кестесі.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Топтастыру.

4. Кестемен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Глобус деген не?

2. Меридиан.

3. Паралелл.

4. Меридианның 1⁰ доғасының ұзындығы.

5. Мектепте қолданылатын глобус масштабтары.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы карталардың мазмұнына қарай бөлінуін түсіндіру.

3. Топтастыру.

Топтастыру арқылы карталардың мазмұнына қарай жіктелуі түсіндіріледі.

Радиальная диаграмма

4. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы картадағы түстерді түсіндіру.

*Жер бедерінің бейнеленуі*	Жер бедері қат-қабат бояулармен көрсетіледі.
*Жер беті суларының бейнеленуі*	Көгілдір немесе көк түспен бейнеленеді.
*Елді мекендердің бейнеленуі*	Елді мекендердің алып жатқан орнына дөңгелек қойылады.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Географиялық карталар.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Сарамандық жұмыс №1

Тақырыбы: План және карта

Мақсаты: Оқушылар карта және глобустан қашықтықты өлшеу, географиялық коордигаталарды табу, шартты белгілерді білуі тиіс.

Көрнекілік: Карта, атлас, глобус т.б.

Жоспары

1.Масштабы 1 см-де 80 км

Алматы-Өскемен

Алматы-Петропавл

Алматы-Атырау қалаларының арақашықтығы қанша км?

2.Астана, Мәскеу қалаларының географиялық координаталарын тап?

3.Топографиялық диктант

Оқушылар шығып жетті арқылы өтіп келді. су ішіп,

айналып өтіп үйге қайтты.

Бос орындарға мына сөздердің шартты белгілерін салыңыздар.

Өзен, мектеп, ағаш көпір, көл, қырқылған орман, құдық, орман жолы.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Жердің құрылысы, литосфералық тақталар.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға жердің құрылысы, литосфералық тақталар, олардың ерекшеліктері жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Жердің құрылысы, литосфералық тақталармен танысқан тұлға

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 6. Кестемен жұмыс.

3. Топтастыру.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Кестемен жұмыс.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

4. Топтастыру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Карталардың жіктелуі.

2. Карталардың мазмұнына қарай жіктелуі.

3. Карталардың масштабына қарай жіктелуі.

4. Картаның бейнеленуі.

5. Топографиялық карталар.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы жердің ішкі құрылысын түсіндіру.

Жер қыртысы

Орташа қалыңдығы мұхиттарда 5-10 км, материктерде 35-40 км, биік тауларда 70 км-ге дейін жетеді.

Мантия

2900 км/ге дейінгі тереңдікте орналасқан,жоғарғы мантия тығыздығы-4,5 т/м³, температурасы-220⁰С. Төменгі мантия тығыздығы-5,7 т/м³, температурасы-3600⁰С.

Ядро

2900-6370 км аралығында орналасқан.Екі бөліктен тұрады. Сыртқы ядро 2900-5000 км аралығында, тығыздығы-10-15 т/м³, температурасы-4000⁰С. Сұйық металдардан темір, никель т.б. тұрады. Ішкі ядро тығыздығы-15-20 т/м³, температурасы-6000⁰С. Қатты темірден тұрады.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы литосфералық тақталарды түсіндіру.

Организационная диаграмма

4. Топтастыру.

Топтастыру арқылы қалқандар, геосинклиналдар түсіндіріледі.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. Литосфералық тақталар.

2. Жердің ішкі құрылысы.

3. Қалқандар.

4. Геосинклиналдық белдеулер.

5. Жердің сыртқы құрылысы.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Жердің құрылысы, литосфералық тақталар.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Жер қыртысын түзетін тау жыныстары.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға жер қыртысын түзетін тау жыныстары, минералдар, олардың ерекшеліктері жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Жер қыртысын түзетін тау жыныстарымен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Кестемен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Б.Ү.Ү. кестесі.

3. Топтастыру.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Топтастыру.

3. Кестемен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Литосфералық тақталар.

2. Жердің ішкі құрылысы.

3. Қалқандар.

4. Геосинклиналдық белдеулер.

5. Жердің сыртқы құрылысы.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Топтастыру.

Топтастыру арқылы тау жыныстары мен минералдар түсіндіріледі.

3. Топтастыру.

Кесте арқылы тау жыныстары мен минералдар түсіндіріледі.

Магмалық жыныстар	Шөгінді жыныстар			Метаморфтық жыныстар
Магмалық жыныстар	*Органикалық*	*Химиялық*	*Кесек*	Метаморфтық жыныстар
Гранит	Әк тас	Тас тұзы	Қиыршық тас	Мәрмәр

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Жер қыртысын түзетін тау жыныстары.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Жер қыртысының қозғалысы, жер сілкіну.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға Жер қыртысының қозғал түрлері, жер сілкіну, сейсмикалық белдеулер жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Жер қыртысының қозғалысы, жер сілкінумен танысқан тұлға

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 6. Кестемен жұмыс.

3. Топтастыру.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Топтастыру.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

4.Кестемен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Жер қыртысын түзетін тау жыныстары.

2. Магмалық жыныстар.

3. Шөгінді жыныстар.

4. Метаморфтық жыныстар.

5. Минералдар.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Топтастыру.

Топтастыру арқылы жер қыртысының қозғалыс түрлерін түсіндіру.

3. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы жер сілкінуді түсіндіру.

*Жер сілкіну*	Жер қыртысы мен жоғары мантиядағы кенет ығысу және ыдыраулардың әсерінен татын жер асты дүмпулері мен жер бетінің тербеле қозғалуы.
*Жер сілкіну ошағы*	Жердің терең қойнауындағы тау жыныстары қабаттарының кенет жарылып, ығысатын жері.
*Эпицентр*	Ошақ дүмпуінің жер бетіне шығатын жері.
*Сейсмикалық аймақ*	Жер сілкіну жиі қайталанып тұратын аймақтар.
*Сейсмограф*	Жер қыртысының қозғалысын тексеретін құрал.

4. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы сейсмикалық аимақтарды түсіндіру.

Организационная диаграмма

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. Жер қыртысының қозғалыстары.

2. Жер сілкіну.

3. Сейсмикалық аймақтар.

4. Жер сілкіну ошағы.

5. Эпицентр.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Жер қыртысының қозғалысы, жер сілкіну.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Жанартаулар, ыстық бұлақтар, гейзерлер.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға жанартаулар, ысстық бұлақтар, гейзерлер, олардың пайдасы мен зияны, зардаптары жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Жанартаулар, ыстық бұлақтар, гейзерлермен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Кестемен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Топтастыру. 6. Б.Ү.Ү. кестесі.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Кестемен жұмыс.

3.Тірек-сызбамен жұмыс.

4. Топтастыру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Жер қыртысының қозғалыстары.

2. Жер сілкіну.

3. Сейсмикалық аймақтар.

4. Жер сілкіну ошағы.

5. Эпицентр.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы жанартау құрылысы түсіндіріледі.

*Лава*	Жер бетіне шыққанда ұшпа заттарынан айырылатын магма
*Көмей*	Магма ошағынан жоғарыға қарай өтетін өңеш
*Кратер*	Көмейден жоғарыдағы тостаған тәріздес ұңғы

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы жанартау түрлері түсіндіріледі.

4. Топтастыру.

Топтастыру арқылы ыстық бұлақтар, гейзерлер түсіндіріледі.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Жанартаулар, ыстық бұлақтар, гейзерлер.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Таулар, таулардың биіктігіне қарай бөлінуі.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға таулар, таулардың биіктігіне қарай бөлінуі, таулардың түрлері жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Таулар, таулардың биіктігіне қарай бөлінуімен танысқан тұлға

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс.

3. Кестемен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Кестемен жұмыс.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Жанартаулар.

2. Ыстық бұлақтар.

3. Гейзерлер.

4. Сөнген жанартаулар.

5. Сөнбеген жанартаулар.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы тауларды түсіндіру.

*Таулар*	Жер бетінің маңайындағы жазықтардан оқшау көтеріліп жатқан, қатты тілімденген, беткейлері қия, биік бөліктерді атайды
*Тау жотасы*	Таулардың бір-біріне жалғасып, созылып жатуы.
*Таулы өлке*	Тау жоталарының шоғырлануы
*Тау торабы*	Бірнеше тау жоталарының түйісетін жері

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы таулардың биіктігіне қарай бөлінуін түсіндіру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. Таулар дегеніміз не?

2. Тау элементтері.

3. Аласа таулар.

4. Орташа таулар.

5. Биік таулар.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Таулар, таулардың биіктігіне қарай бөлінуі.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Таулардың өзгеруі.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға таулардың пайда болуы, қатпарлы және қатпарлы – жақпарлы таулар, таулардың өзгеруі жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Таулардың өзгеруімен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Кестемен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Топтастыру. 6. Б.Ү.Ү. кестесі.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Кестемен жұмыс.

3.Тірек-сызбамен жұмыс.

4. Топтастыру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Таулар дегеніміз не?

2. Тау элементтері.

3. Аласа таулар.

4. Орташа таулар.

5. Биік таулар.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы таулардың пайда болуы түсіндіріледі.

Қатпарлы таулар

Су түбінде жиналған тау жыныстарының қабаттары орасан зор бүйір қысымының әсерінен қатпарланып, биікке көтерілуден пайда болған.

Қатпарлы – жақпарлы таулар

Екінші рет көтерілген таулар.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы тау жастары түсіндіріледі.

4. Топтастыру.

Топтастыру арқылы таулардың өзгеруі түсіндіріледі.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Таулардың өзгеруі.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Таулар, таулардың биіктігіне қарай бөлінуі.

Мақсаты:

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Таулар, таулардың биіктігіне қарай бөлінуімен танысқан тұлға

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 6. Топтастыру.

3. Кестемен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Кестемен жұмыс.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

4. Топтастыру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Таулардың пайда болуы.

2. Таулардың жасы.

3. Физикалық үгілу.

4. Химиялық үгілу.

5. Органикалық үгілу.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы жазықтардың биіктік айырмашылығын түсіндіру.

*Ойпат* (200 м-ден төмен)	Каспий маңы, Амазонка.
*Қырат* (200-500 м)	Үстірт.
*Таулы үстірт* (500 м-ден биік)	Орта Сібір таулы үстірті

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы жазықтардың пайда болуын түсіндіру.

4. Топтастыру.

Топтастыру арқылы жазықтардың өзгеруін түсіндіру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. Жазық дегеніміз не?

2. Тегіс және төбелі жазықтар.

3. Жазықтардың биіктік айырмашылығы.

4. Жазықтардың пайда болуы.

5. Жазықтардың өзгеруі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Таулар, таулардың биіктігіне қарай бөлінуі.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Мұхит түбіндегі таулар мен жазықтар.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға мұхит түбіндегі таулар мен жазықтар, мұхит түбінің зерттелуі жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Мұхит түбіндегі таулар мен жазықтармен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Б.Ү.Ү. кестесі.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Топтастыру.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Топтастыру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Жазық дегеніміз не?

2. Тегіс және төбелі жазықтар.

3. Жазықтардың биіктік айырмашылығы.

4. Жазықтардың пайда болуы.

5. Жазықтардың өзгеруі.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы мұхит ортасы жоталарының шыңдарында орналасқан аралдар түсіндіріледі.

3. Топтастыру.

Топтастыру арқылы мұхит түбіндегі қазаншұңқырлар түсіндіріледі.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Мұхит түбіндегі таулар мен жазықтар.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Сарамандық жұмыс №2

Тақырыбы: Литосфера

Мақсаты: Оқушылар литосфера терминін, литосфералық тақталарды, тау жыныстары, олардың бөлінуін білуі тиіс.

Көрнекілік: Карта, атлас, оқулық т.б.

Жоспары.

1. Биіктігіне қарай таулар қаншаға бөлінеді?

*Аласа таулар*	*Орташа биік таулар*	*Биік таулар*

2. Биіктігіне қарай жазықтар қаншаға бөлінеді?

*Ойпат*	*Қырат*	*Үстірт*

3. Тау жыныстары тегіне қарай қаншаға бөлінеді?

Тау жыныстары

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Атмосфераның құрамы, құрылысы.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға таулар, атмосфераның құрамы, құрылысы, қасиеттері жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Атмосфераның құрамы, құрылысымен танысқан тұлға

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 5. Топтастыру.

2. Әңгіме-дәріс.

3. Кестемен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Топтастыру.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Мұхит түбін зерттеу.

2. Мұхит түбіндегі таулар.

3. Мұхит түбіндегі жазықтар.

4. Мұхит түбінде жер бедерінің қандай түрлері бар.

5. Шұңғымалар.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Топтастыру.

Топтастыру арқылы атмосфераның құрамын түсіндіру.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы атмосфера қабаттарын түсіндіру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. Ауа дегеніміз не?

2. Атмосфераның құрамы.

3. Атмосфера қабаттары.

4. Атмосфераның маңызы.

5. Атмосфераны зерттеу жолдары.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Атмосфераның құрамы, құрылысы.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Атмосфералық қысым.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға атмосфералық қысым, барометр түрлері, құрылысы жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Атмосфералық қысыммен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Б.Ү.Ү. кестесі.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Кестемен жұмыс.

3. Топтастыру.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Кестемен жұмыс.

3. Топтастыру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Ауа дегеніміз не?

2. Атмосфераның құрамы.

3. Атмосфера қабаттары.

4. Атмосфераның маңызы.

5. Атмосфераны зерттеу жолдары.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы атмосфералық қысым түсіндіріледі.

*Атмосфералық қысым*	Ауаның жер бетіне түсірген салмағы
*Адамның алақаны*	150 кг салмақ түседі
*Д.ж. қысымды бір-бірімен салыстыратын ендік*	45⁰ ендік белгіленген
*Атмосфераның жер бетіне таяу қабатында әрбір 10 м биіктікке көтерілгенде*	Қысым 1 мм төмендейді

3. Топтастыру.

Топтастыру арқылы барометр түрлерімен таныстыру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Атмосфералық қысым.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Ауа күшінің сипаты, ауаның температурасы.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға ауа күшінің сипаты, ауа температурасы, амплитуда, жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Ауаның температурасымен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 5. Топтастыру.

2. Әңгіме-дәріс. 6. Тірек-сызба

3. Кестемен жұмыс. 7. Географиялық есеп

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Топтастыру.

4. Географиялық есеп.

5. Кестемен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Қысым қалай пайда болады?

2. Қысым дегеніміз не?

3. Қысымның биіктік бойынша өзгеруі.

4. Сынап барометрі.

5. Анеройд барометр.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылыТәуліктік амплитуданы түсіндіру.

+10⁰

- 10⁰

Тәуліктік амплитуда 20⁰С

3.Топтастыру.

Топтастыру арқылы тәулік ішінде температура өлшенетін уақыттарды түсіндіру.

4. Географиялық есеп.

1-тәуліктегі ауаның орташа температурасын анықтау.

1-де +5⁰С, 7-де -2⁰С, 13-те +10⁰С, 19-да +9⁰С. Сонда 5-2+10+9=22⁰С; +22:4=5,5⁰С

5. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы Жылдық орташа температураны анықтау.

Айлар

Жылдық орташа температура

VII

VIII

XII

-14⁰

-11⁰

-3⁰

2⁰

10⁰

18⁰

22⁰

20⁰

12⁰

6⁰

-5⁰

-12⁰

+3.8⁰C

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. Ауаның жер бетінен жылынуы.

2. Ауа температурасының тәуліктік өзгерісі.

3. Тәуліктік және айлық орташа температуралар.

4. Ауа температурасының жылдық өзгерісі.

5. Ауаның температурасын өлшеу.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Ауа температурасы.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Ауадағы су буы, бұлттылық.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға ауадағы су буы, бұлттылық, бұлттың түрлері, ауаның ылғалдылығын өлшеу жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Ауадағы су буы, бұлттылықпен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Б.Ү.Ү. кестесі.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Кестемен жұмыс.

3. Топтастыру. 6. Тірек-сызбамен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Кестемен жұмыс.

3. Топтастыру.

4. Тірек-сызбамен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Ауаның жер бетінен жылынуы.

2. Ауа температурасының тәуліктік өзгерісі.

3. Тәуліктік және айлық орташа температуралар.

4. Ауа температурасының жылдық өзгерісі.

5. Ауаның температурасын өлшеу.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы 1 м³ ауада түрлі температурада болатын су буының мөлшері түсіндіріледі.

*Температура (С)*	Су буы (грамм)
*-30⁰*	0,5
*-20⁰*	1
*-10⁰*	2
0⁰	5
*+10⁰*	9
*+20⁰*	17
*+30⁰*	30

3. Топтастыру.

Топтастыру арқылы ауадағы су буының анықталатын мөлшерлері түсіндіріледі.

4. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы пішініне қарай бөлінетін бұлттар түсіндіріледі.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Ауадағы су буы, бұлттылық.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Атмосфералық жауын-шашын, жел.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға атмосфералық жауын-шашын түрлері, желдер, буланушылық, жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Атмосфералық жауын-шашын, желмен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 5. Топтастыру.

2. Әңгіме-дәріс. 6. Тірек-сызба

3. Кестемен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Топтастыру.

4. Кестемен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Ауаға су буы қайдан таралады?

2. Абсолют ылғалдылық

3. Салыстырма ылғалдылық.

4. Тұман.

5. Бұлттылық.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы жауын-шашын түрлерін түсіндіру.

3. Топтастыру.

Топтастыру арқылы ауаның жер бетіне таяу қабатынан түсетін ылғалды түсіндіру.

4. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы Желдің түрлерін түсіндіру.

*Жергілікті желдер*	Бриздер, тау-аңғарлық желдер, фендер, боралар, сирокко, самум т.б.
*Атмосфераның жалпы циркуляциясына енетін желдер*	Пассаттар, батыс желдер, муссондар, шығыс желдер.
*Жоғары және төмен қысымды орталықтардан соғатын желдер*	Циклондық, антициклондық желдер.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. Жауын-шашын түрлері.

2. Ауаның жер бетіне таяу қабатынан түсетін ылғалдар.

3. Жауын-шашынды өлшеу.

4. Жел түрлері.

5. Желді өлшеу.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Атмосфералық жауын-шашын, жел.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Ауа райы, Жердің Күнді айналуынан Жерге әсері.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға ауа райы, Жердің Күнді айналуынан Жер бетіне жарық пен жылу таралуына әсері, Жылу белдеулері жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Ауа райы, Жердің Күнді айналуынан Жерге әсерімен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Б.Ү.Ү. кестесі.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Кестемен жұмыс.

3. Топтастыру. 6. Тірек-сызбамен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Топтастыру.

3.Тірек сызбамен жұмыс.

4. Кестемен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Жауын-шашын түрлері.

2. Ауаның жер бетіне таяу қабатынан түсетін ылғалдар.

3. Жауын-шашынды өлшеу.

4. Жел түрлері.

5. Желді өлшеу.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Топтастыру.

Топтастыру арқылы ауа райы түсіндіріледі.

3. Тірек-сызба.

Тірек-сызба арқылы ауа массалары түсіндіріледі.

4. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы жылу белдеулері түсіндіріледі.

1 ыстық белдеу

23,5⁰ с. е. пен 23,5⁰ о. е. аралығы.

2 қоңыржай

23,5⁰ с. е. пен 66,5⁰ с. е. және 23,5⁰ о. е. пен

66,5⁰ о. е. аралығы

2 суық

66,5⁰ с. е. пен 90⁰ с. е. және 66,5⁰ о. е. пен

90⁰ о. е. аралығы

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Ауа райы, Жердің Күнді айналуынан Жерге әсері.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Климат.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға климат, климаттың ендікке байланыстылығы, мұхит пен теңіздің әсері, климаттық белдеулер жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Климатпен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 5. Топтастыру.

2. Әңгіме-дәріс. 6. Тірек-сызба

3. Кестемен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Топтастыру.

3. Кестемен жұмыс.

4.Тірек-сызбамен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Ауа райы элементтері.

2. Ауа райы құбылыстары.

3. Ауа массалары.

4. Күн теңелулері.

5. Жылу белдеулері.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Топтастыру.

Топтастыру арқылы климат элементтерін түсіндіру.

3. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы климтаттың блінуін түсіндіру.

Теңіздік климат

Ауа температурасының тәуліктік және жылдық амплитудасы аз, ылғалды, жауын-шашынды, бұлтты және тұманды ауа райының басым болуымен ерекшеленеді.

Континенттік климат

Ауа температурасыны тәуліктік және жылдық амплитудасы үлкен, жауын-шашын аз болады.

4. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы климаттық белдеулерді түсіндіру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. Климат деген не?

2. Климаттың ендікке байланыстылығы.

3. Климатқа мұхит пен теңіздің әсері.

4. Климатқа жер бедерінің әсері.

5. Климаттық белдеулер.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Климат.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Сарамандық жұмыс №3

Тақырыбы: Атмосфера

Мақсаты: Оқушылар атмосфера терминін, ауа температурасын анықтау заңдылықтарын, климаттық белдеулерді білуі тиіс.

Көрнекілік: Карта, атлас, оқулық т.б.

Жоспары.

1. Тәуліктік орташа температураны анықта.

Сағат 1⁰⁰ де- (-2)

Сағат 7⁰⁰ де- (-8)

Сағат 13⁰⁰ де- 3

Сағат 19⁰⁰ де- 1

(-2)+(-8)+3+1=-6⁰С

2. Орташа жылдық температура және жылдық амплитуданы анықта.

А й л а р

ІІ

ІІІ

VII

VIII

XII

Жылдық орташа темпе-ратура

Жыл-дық ампли-туда

-20⁰C

-18⁰C

-9⁰C

4⁰C

11⁰C

17⁰C

18⁰C

17⁰C

12⁰C

5⁰C

-6⁰C

-13⁰C

3. Климаттық белдеулерді тірек-сызба арқылы сипаттау.

Климаттық белдеулер

Негізгі Аралық

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Қайталау.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушылардың Атмосфера тарауын қалай түсінгендерін анықтау.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Атмосфера тарауын қайталаған тұлға.

Сабақтың типі: Пысықтау, жинақтау сабағы.

Сабақтың түрі: Қайталау сабағы.

Сабақтың әдісі: 1. Әңгіме-дәріс.

2. Тест.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үлкен тарауды қайталау.

1. Тест.

Қорытындылау.

ІІІ. Қорытындылау, бағалау.

ІV. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үлкен тарауды қайталау.

1. Тест.

Тест сұрақтары арқылы атмосфера тарауы қайталанады.

1.Жердің сыртынан қоршап жатқан ауа қабығы қалай аталады?

а) Литосфера

ә) Атмосфера

б) Гидросфера

в) Биосфера

2.Атмосфера құрамында ең көп мөлшерде кездесетін газ:

а) Оттегі

ә) Азот

б) Көмірқышқыл

в) Сутегі

3.Атмосфера қабаттары:

а) Литосфера, тропосфера, гидросфера

ә) Тропосфера, стратосфера, атмосфераның жоғарғы қабаты

б) Стратосфера, биосфера, ноосфера

в) Литосфера, гидросфера, тропосфера

4.Ауаның жер бетіне түсірген салмағын қалай атайды?

а) Ауа қысымы

ә) Ауа температурасы

б) Ауа райы

в) Климат

5.Әрбір 10,5 м. көтерілген сайын қысымның сынап бағанасы қанша мм-ге кемиді?

а) 5 мм

ә) 1 мм

б) 10 мм

в) Өзгермейді

6.Атмосфералық қысымды қандай құралмен өлшейді?

а) Термометр

ә) Динамометр

б) Гидрометр

в) Барометр

7.Тәулік ішіндегі ең жоғарғы температура мен ең төменгі тампература арасындағы айырмашылық қалай аталады?

а) Тәуліктік орташа температура

ә) Тәуліктік амплитуда

б) Ауа райының өзгерісі

в) Көпжылдық орташа температура

8.Ауаның температурасын өлшейтін құрал:

а) Термометр

ә) Динамометр

б) Гидрометр

в) Барометр

9.1 м³ ауадағы 1 г. су буы мөлшері қалай аталады?

а) Абсолют ылғалдылық

ә) Салыстырмалы ылғалдылық

б) Қаныққан ауа

в) Құрғақ ауа

10.Белгілі жағдайда су буларының сұйық күйге айналуын не деп атайды?

а) Температура

ә) Қысым

б) Конденсация

в) Ылғалдылық

11.Ауаның салыстырмалы ылғалдылығын өлшейтін құрал?

а) Термометр

ә) Шаш гигрометрі

б) Динамометр

в) Барометр

12.Ауаның жер бетіне жақын қабатындағы су булары су тамшыларына айналғанда не түзіледі?

а) Бұлт

ә) Жауын–шашын

б) Жел

в) Тұман

13.Пішініне қарай бұлттын қанша түрі ажыратылады?

а) 3

ә) 4

б) 5

в) 6

14.Тропосфераның ең төменгі бөлігінде кездесетін бұлттар:

а) Шарбы-қатпарлы

ә) Биік будақ

б) Қатпарлы жаңбыр

в) Шарбы

15.Бұлттан жер бетіне түсетін сұйық немесе қатты күйдегі ылғалды не деп атайды?

а) Бұлт

ә) Жауын–шашын

б) Жел

в) Тұман

16.Атмосферадағы ылғалдың негізгі көзі?

а) Өзен

ә) Көл

б) Құрлықтағы барлық су

в) Батпақ

17.Жауын–шашынды қандай өлшем бірлігімен есептейді?

а) Миллиметр

ә) Метр

б) Литр

в) Грамм

18.Жауын–шашынның ең көп жауатын жері?

а) Алтай етегі

ә) Гималай етегі

б) Орал етегі

в) Кордильер етегі

19.Жер бетіндегі ауаның горизонталь бағытта бір жерден екінші жерге ауысуын не деп атайды?

а) Бұлт

ә) Жауын–шашын

б) Жел

в) Тұман

20.Желдің жылдамдығы мен бағытын қандай құралмен өлшейді?

а) Динамометр

ә) Барометр

б) Гигрометр

в) Флюгер

21.Тұрақты желдердің қалыптасуы неге байланысты?

а) Қысым белдеулеріне

ә) Жер бедеріне

б) Абсолюттік биіктікке

в) Ағыстарға

22.Тәулік бойында ауа қысымының өзгерісіне байланысты?

а) Муссон

ә) Климат

б) Жел

в) Тайфун

23.Тропосфераның белгілі бір жердегі белгілі бір қысқа мерзімдік жай-күйін не деп атайды?

а) Ауа райы

ә) Климат

б) Жел

в) Жауын–шашын

24.Ауа райының негізгі элементтері:

а) Температура, ылғалдылық, атмосфералық қысым

ә) Қар жамылғысы, жел, бұлттылық

б) Су буы, топырақ, қысым

в) Жел, күн радиациясы, бұлттылық

25.Жер шарындағы ауа массаларының негізгі типтері:

а) Тропиктік, субэкваторлық, экваторлық

ә) Қоңыржай, тропиктік

б) Тропиктік, субтропиктік, экваторлық

в) Арктикалық, қоңыржай, тропиктік, экваторлық

26.Солтүстік пен Оңтүстік жарты шарда қай уақытта күн сәулесі бірдей түседі?

а) 22 маусым және 22 желтоқсан

ә) 21 қыркүйек және 22 наурыз

б) 1 қаңтар және 1 маусым

в) Күз және көктемде

27.Жер шарындағы тропикалық және экваторлық аймақтардағы климаттың жылы болу себебі:

а) Күн сәулесі түсуінің үлкен бұрышы

ә) Күн сәулесі түсуінің кіші бұрышы

б) Көп жылдық тоңның болмауы

в) Жер сілкінісі мен жанартаулардың ықпалы

28.Ауа райының белгілі бір жерге сипатты, көп жылдық орташа жай – күйін не деп атайды?

а) Ауа райы

ә) Жел

б) Климат

в) Боран

29.Негізгі климатты құрушы себептер:

а) Географиялық ендік, ауа массалары, жер бедері

ә) Күн жылуы, температура, жел

б) Ауа массалары, жауын–шашын, географиялық жағдай

в) Мәңгілік тоң, тау, жазық

30.Көрсетілген климаттық белдеулердің қайсысы негізгі белдеуге жатады?

а) Экваторлық, субэкваторлық, тропикалық

ә) Арктикалық, субарктикалық, қоңыржай

б) Тропикалық, қоңыржай, экваторлық

в) Субэкваторлық, субтропикалық,

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Гидросфера туралы ұғым, д.ж. су аналымы.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға гидросфера туралы ұғым, оның бөліктері, д. ж. су айналымы жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Гидросфера туралы ұғым, д.ж. су аналымымен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Б.Ү.Ү. кестесі.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Кестемен жұмыс.

3. Топтастыру. 6. Тірек-сызбамен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Топтастыру.

3. Кестемен жұмыс.

4. Тірек сызбамен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Климат деген не?

2. Климаттың ендікке байланыстылығы.

3. Климатқа мұхит пен теңіздің әсері.

4. Климатқа жер бедерінің әсері.

5. Климаттық белдеулер.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Топтастыру.

Топтастыру арқылы гидросфера құрамы түсіндіріледі.

3. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы гидросферадағы барлық су мөлшерлерін түсіндіру.

*Су түрлері*	*Мөлшері*
*Барлық су*	1,6 млрд км³
*Мұхиттар мен теңіздер*	96,5 %
*Мұздықтар мен тұрақты қарлар*	1,7 %
*Жер асты сулары*	1,7 %
*Өзен, көл*	0,06 %
*Тұщы су*	2,5 %

4. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы д.ж. су айналымын түсіндіру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Гидросфера туралы ұғым, д.ж. су аналымы.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Д.ж. мұхит.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға д.ж. мұхит, қасиеттері, беткі ағыстары, су массалары, мұхиттағы тіршілік жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Д.ж. мұхит ағыстары, тіршілігімен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Кестемен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Топтастыру.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Кестемен жұмыс.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

4. Топтастыру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Гидросфера дегеніміз не?

2. Гидросфераның құрамдас бөліктері?

3. Су мөлшерлері?

4. Д.ж. су айналымы?

5. Судың адам өміріне әсері?

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы д.ж. мұхит ерекшеліктерімен қасиеттерін түсіндіру.

Д.ж. мұхит	Ауданы 361 млн. км², Д.ж. Тынық, Атлант, Үнді, Солтүстік мұзды мұхиттар бар.
Температурасы	Тереңдеген сайын алғашқыда температура төмендейді, 3000-4000 м тереңдіктен кейін +2⁰-0⁰ С аралығында тұрақтайды.
Тұздылығы	Орташа тұздылығы 35⁰/₀₀ шамасында, ең жоғары тұздылық Қыщыл теңіздің солтүстігінде 41⁰/₀₀ .
Мұхит ағыстары	Мұхит ағыстары жылы және суық болады.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы су массаларын түсіндіру.

4. Топтастыру.

Топтастыру арқылы мұхит тіршілігін түсіндіру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. Д.ж. мұхит?

2. Д.ж. мұхит бөліктері?

3. Теңіздер?

4. Шығанақтар?

5. Бұғаздар?

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Д.ж. мұхит.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Д. ж. мұхит суының қасиеттері.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға д. ж. мұхит суының қасиеттері, температурасы, тұздылығы жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Д. ж. мұхит суының қасиеттерімен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Б.Ү.Ү. кестесі.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Кестемен жұмыс.

3. Топтастыру. 6. Тірек-сызбамен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Топтастыру.

3. Кестемен жұмыс.

4. Тірек сызбамен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Д.ж. мұхит?

2. Д.ж. мұхит бөліктері?

3. Теңіздер?

4. Шығанақтар?

5. Бұғаздар?

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Топтастыру.

Топтастыру арқылы мұхит қасиеттеріне нелер жататыны түсіндіріледі.

3. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы мұхит суының температурасын түсіндіру.

*Мұхит*	*Судың орташа температурасы*
*Тынық мұхит*	19,4⁰С
*Үнді мұхит*	17,3⁰С
*Атлант мұхит*	16,5⁰С
*Солтүстік мұзды мұхит*	-1⁰С

4. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы д.ж. ең жоғары және ең төмен тұздылықты түсіндіру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Д. ж. мұхит суының қасиеттері.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Мұхит суының қозғалысы.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға мұхит суының қозғалыстары, толқындар, цунами, тайфундар жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Мұхит суының қозғалысымен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Кестемен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Топтастыру.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Кестемен жұмыс.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

4. Топтастыру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Мұхит суының қасиеттері.

2. Температурасы.

3. Тұздылығы.

4. Тұздылық немен өлшенеді.

5. Ең жоғары тұздылық.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы толқын бөліктерін түсіндіру.

*Толқын*	Жел соға бстағанда, теңіз үстінде пайда болатын құбылыс.
*Толқынның қыры*	Тынық су беті деңгейінен жоғары көтерілген толқынның ең биік бөлігі.
*Толқынның табаны*	Су бетінің деңгейінен ең төмен жатқан бөлігі.
*Толқын ұзындығы*	Көршілес екі толқын қырларының арасындағы арақашықтық.
*Толқынның биіктігі*	Толқынның табанынан қырына дейінгі қашықтық.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы мұхит қозғалыстарын түсіндіру.

4. Топтастыру.

Топтастыру 1960 ж Анд тауларындағы жер сілкінуден пайда болған цунамидің қамтыған аймақтарын түсіндіру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. Толқын.

2. Цунами.

3. Тайфун.

4. Толысу.

5. Қайту.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Мұхит суының қозғалысы.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Д. ж. мұхит ағыстары.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға д. ж. мұхит ағыстары, мұхиттар мен теңіздердің адам өміріндегі маңызы, мұхит пен теңізді зерттеу және қорғау жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Д. ж. мұхит ағыстарымен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Б.Ү.Ү. кестесі.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Кестемен жұмыс.

3. Топтастыру. 6. Тірек-сызбамен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Топтастыру.

3. Кестемен жұмыс.

4. Тірек сызбамен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Толқын.

2. Цунами.

3. Тайфун.

4. Толысу.

5. Қайту.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Топтастыру.

Топтастыру арқылы мұхиттағы тіршілік түсіндіріледі.

3. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы мұхит ағыстарын түсіндіру.

*Жылы ағыс*	Гольфстрим, Куросио, Шығыс Аустралия т.б.
*Суық ағыс*	Лабрадор, Батыс желдері т.б.

4. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы мұхит қорларын түсіндіру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Д. ж. мұхит ағыстары.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Өзендер.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға өзендер, шоңғалдар мен сарқырамалар, өзен ағысының бағыты мен сипатына жер бедерінің әсері жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Өзендермен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Кестемен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Топтастыру.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Кестемен жұмыс.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

4. Топтастыру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Ағыстар.

2. Жылы ағыстар.

3. Суық ағыстар.

4. Мұхит тіршілігі.

5. Мұхит қорлары.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы өзен бөліктерін түсіндіру.

*Жылға*	Тұрақты ағыс.
*Бастау*	Өзеннің басталар жері.
*Саға*	Өзеннің құяр жері.
*Аңғар*	Өзеннің әрі кең, әрі ұзынша ойыс алқапты бойлап ағуы.
*Жайылма*	Аңғардың өзен тасығанда су басатын бөлігі.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы сарқырамаларды түсіндіру.

4. Топтастыру.

Топтастыру арқылы ежелден бері адамзатқа қызмет етіп келе жатқан өзендерді түсіндіру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. Өзен бөліктері.

2. Өзенге жер бедерінің әсері.

3. Шоңғалдар.

4. Сарқырамалар.

5. Өзеннің шаруашылыққа маңызы.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Өзендер.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Көлдер.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға көлдер, көл қазаншұңқырларының пайда болуы, шаруашылыққа маңызы жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Көлдермен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Б.Ү.Ү. кестесі.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Кестемен жұмыс.

3. Топтастыру. 6. Тірек-сызбамен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Топтастыру.

3. Кестемен жұмыс.

4. Тірек сызбамен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Өзен бөліктері.

2. Өзенге жер бедерінің әсері.

3. Шоңғалдар.

4. Сарқырамалар.

5. Өзеннің шаруашылыққа маңызы.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Топтастыру.

Топтастыру арқылы ежелден бері адамзатқа қызмет етіп келе жатқан көлдерді түсіндіру.

3. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы ағынды, ағынсыз көлдерді түсіндіру.

*Ағынды көл*	Өзен ағып шығады. Зайсан көлі.
*Ағынсыз көл*	Өзен ағып шықпайды. Балқаш көлі.

4. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы көл қазаншұңқырларын түсіндіру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Көлдер.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Жер асты сулары, мұздықтар.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға жер асты сулары, мұздықтар, олардың маңызы, жер беті суларын қорғау жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Жер асты сулары, мұздықтармен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Кестемен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Топтастыру.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Кестемен жұмыс.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

4. Топтастыру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Көлдер.

2. Көл қазаншұңқырлары.

3. Ағынды көл.

4. Ағынсыз көл.

5. Көлдердің маңызы.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы Жер асты суын түсіндіру.

*Жер асты суы*	Жер қыртысының жоғарғы бөлігіндегі сулар.
*Су өткізгіш қабат*	Құм, қиыршық тас, малта тастар.
*Су өткізбейтін қабат*	Саз, гранит, құмтас, сазды тақтатас.
*Еспе су*	Жер бетінен есептегенде су өткізбейтін бірінші қабатқа дейінгі су.
*Артезиан суы*	Жердің терең қабатындағы қысымды су.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы мұздық түрлерін түсіндіру.

4. Топтастыру.

Топтастыру арқылы Қазақстан бөгендерін түсіндіру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. Жер асты суы.

2. Минералды сулар.

3. Мұздықтар.

4. Бөгендер.

5. Каналдар.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Жер асты сулары, мұздықтар.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Сарамандық жұмыс №4

Тақырыбы: Гидросфера

Мақсаты: Оқушылар гидросфераның маңызын, қасиетін, д.ж. мұхиттарды, мұхит бөліктерін білуі тиіс.

Көрнекілік: Карта, атлас, оқулық, глобус т.б.

Жоспары.

1. Төмендегі мәліметтер негізінде «мұхиттар» кестесін толтырыңдар.

Аты

Ауданы

(км²)

Жиектейтін материктер мен аралдар

Ең терең жері

(м)

Мұхит шекара-

лары

2. Төмендегі жоспар бойынша Нілдің, Амазонканың, Миссисипидің, Енисейдің, Дунайдың географиялық орнын анықтаңдар.

а) Қай материкте орналасқан?

ә) Табиғи объектілерге қатысты орны:

б) Қайдан басталады, қай бағытта ағады, қайда құяды?

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Биосфера және жердегі тіршілік.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға биосфера, қасиеттері, құрамы, құрылымы, даму кезеңдері, жердегі тіршілік жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Биосферамен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. БҮҮ кестесі.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Топтастыру.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Топтастыру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Жер асты суы.

2. Минералды сулар.

3. Мұздықтар.

4. Бөгендер.

5. Каналдар.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы биологиялық айналымда жүзеге асыратын топтарды түсіндіру.

3. Топтастыру.

Топтастыру арқылы биосфераны құрайтын тіршілік дүниесінің құрамындағы химиялық элементтерді түсіндіру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Биосфера және жердегі тіршілік.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Биосфера және жердегі тіршілік.

Мақсаты:

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Биосферамен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сызбамен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс.

3. Топтастыру.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Топтастыру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Биосфера туралы түсінік?

2. Бисфераның құрамы?

3. Биосфераның құрылысы?

4. Биосфераның даму кезеңдері?

5. Жер шары бойынша биомассаның таралуы?

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы биологиялық айналымда жүзеге асыратын топтарды түсіндіру.

3. Топтастыру.

Топтастыру арқылы биосфераны құрайтын тіршілік дүниесінің құрамындағы химиялық элементтерді түсіндіру.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. Биосфера туралы түсінік?

2. Бисфераның құрамы?

3. Биосфераның құрылысы?

4. Биосфераның даму кезеңдері?

5. Жер шары бойынша биомассаның таралуы?

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Биосфера және жердегі тіршілік.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Географиялық қабық, табиғат кешені.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға табиғат кешені, географиялық қабықтың құрылысы, жерқыртысындағы заттар айналымы жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Табиғат кешенімен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Топтастыру.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Б.Ү.Ү. кестесі.

3. Тірек-сызба.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Топтастыру.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кетесімен жұмыс.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Биосфера туралы түсінік?

2. Бисфераның құрамы?

3. Биосфераның құрылысы?

4. Биосфераның даму кезеңдері?

5. Жер шары бойынша биомассаның таралуы?

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Топтастыру.

Топтастыру арқылы географиялық қабықтың құрылысын түсіндіру.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы жер қыртысындағы заттар айналымын түсіндіру.

Магма

Шөгінді жыныстар

Метаморфтық жыныстар

Атпалы

жыныстар

Атпалы

(магмалық) жыныстар

Күн энергиясы

Үгілу, тасымалдау Кристалдану

Жыныстардың Қайта

қайта өзгеруі балқуы

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Географиялық қабық, табиғат кешені.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Географиялық белдеулер мен зоналар.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға географиялық зоналық, таралуы, заңдылықтары, ерекшеліктері жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Географиялық белдеулер, зоналармен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Кестемен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Кестемен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Табиғат кешені дегеніміз не?

2. Географиялық қабық туралы түсінік?

3. Жер қыртысындағы заттар айналымы?

4. Географиялық қабықтың біртұтастық заңдылығы?

5. Географиялық қабықтың ырғақтылығы?

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы географиялық зоналықтың түрлерін түсіндіру.

3. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы Гималай тауының биіктік белдеуін түсіндіру.

0-1000 м.м.	Тау етегіндегі-терая, Субэкваторлық ылғалды ормандар.
1000-2000м.м.	Мәңгі жасыл субтропиктік ормандар.
2000-2500м.м.	Жапырақтарын түсіретін жалпақ жапырақты ормандар.
2500-3500 м.м.	Қылқан жапырақты ормандар.
3500-4500 м.м.	Субальпілік биік шөпті шалғындар, Субальпілік аласа шөпті шалғындар.
4500-9000 м.м.	Қар.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. Географиялық зоналық дегеніміз не?

2. Ендік зоналық?

3. Биіктік белдеулік?

4. Табиғат зоналары?

5. Гималайдағы биіктік белдеулер?

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Географиялық белдеулер мен зоналар.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Экваторлық, субэкваторлық, тропиктік белдеулер.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға экваторлық, сбэкваторлық, тропктік белдеулер жөнінде толық, жан-жақты түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Экваторлық, субэкваторлық, тропиктік белдеулермен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Б.Ү.Ү. кестесі.

2. Әңгіме-дәріс.

3. Кестемен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Кестемен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кетесімен жұмыс.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Географиялық зоналық дегеніміз не?

2. Ендік зоналық?

3. Биіктік белдеулік?

4. Табиғат зоналары?

5. Гималайдағы биіктік белдеулер?

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы климаттық белдеулерді түсіндіру.

Климаттық белдеу	Табиғат зонасы	Өсімдігі	Жануарлары
Экваторлық	Ылғалды мәңгі жасыл орман	Лиана, эпифиттер, пальмалар, темір ағаш	Пілдер, мүйізтұмсықтар, жолбарыс, қабылан, ягуар, горилла, анаконда, қолтырауын, бегемот, тапир.
Субэкваторлық	1. Ауыспалы ылғалды ормандар 2. Саванналар	Баобаб, шөлмек ағаш	Киік, зебр, жираф, піл, арыстан, қабылан, гепард, қорқау
Тропиктік	1. Ылғалды тропиктік ормандар 2. Құрғақ тропиктік ормандар 3. Тропиктік саванналар

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Экваторлық, субэкваторлық, тропиктік белдеулер.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Субтропиктік, қоңыржай, субполярлық, полярлық белдеулер.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға субтропиктік, қоңыржай, субполярлық, полярлық белдеулер жөнінде толық, жан-жақты түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Субтропиктік, қоңыржай, субполярлық, полярлық белдеулермен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап.

2. Әңгіме-дәріс.

3. Кестемен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Кестемен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Экваторлық белдеу.

2. Субэкваторлық белдеу.

3. Тропиктік белдеу.

4. Табиғат зоналары.

5. Биоресурстары.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы климаттық белдеулерді түсіндіру.

Климаттық белдеу	Табиғат зонасы	Өсімдігі	Жануарлары
Субтропиктік	1. Ауыспалы ылғалды мәңгі жасыл ормандар 2. Қатқыл жапырақты мәңгі жасыл жасыл ормандар мен бұталар 3. Субтропиктік шөлдер мен шөлейттер	Магнолия, лавр, шамшат, емен, лианалар, папоротниктер	Коала.
Қоңыржай	1. Шөл 2. Дала 3. Орман	Сексеул, шамшат, емен, жөке ағашы, балқарағай, шырша, майқарағай, қарағай.	Ұсақ кемірушілер, жыландар, кесірткелер, ақбөкен, қарақұйрық, құлан, қасқыр, түлкі, борсық, ақбөкен.
Субполярлық	1. Тундра 2. Орманды тундра	Мүк, қына, ергежейлі поляр талы	Солтүстік бұғысы, алақоржын, поляр түлкісі, қасқыр, жапалақ
Полярлық	Полярлық шөл	Мүк, қына	Морж, итбалық, ақ аю, пингвин.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. Субтропиктік белдеу.

2. Қоңыржай белдеу.

3. Полярлық белдеу.

4. Субполярлық белдеу.

5. Табиғат зоналары.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Субтропиктік, қоңыржай, субполярлық, полярлық белдеулер.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Жер бетіндегі халықтар, нәсілдер.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға жер бетіндегі халықтар, халық тығыздығы, демографиялық саясат, нәсілдер жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Жер бетіндегі халықтар, нәсілдермен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. БҮҮ кестесі.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Топтастыру. 6. Кестемен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Топтастыру.

4. Кестемен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. БҮҮ кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Субтропиктік белдеу.

2. Қоңыржай белдеу.

3. Полярлық белдеу.

4. Субполярлық белдеу.

5. Табиғат зоналары.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы жердегі халық санының өсуін түсіндіру.

3. Топтастыру.

Топтастыру арқылы демографиялық саясатты түсіндіру.

4. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы нәсілдерді түсіндіру.

*Нәсілдер*	*Ерекшеліктері*
Негрлік	Терісі қара, мұрны жалпақ, ерні қалың, шашы бұйра, жақ сүйегі біршама шығыңқы.
Моңғолдық	Терісі сары, шашы салалы, қайратты, жақ сүйегі шығыңқы, мұрны тәмпіш, беті жалпақ, көзі қоңыр және қиғаш.
Еуропалық	Терісі ақ, мұрны қырлы, ерні жұқа, шашы толқынды немесе жатық.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Жер бетіндегі халықтар, нәсілдер.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Д. ж. саяси картасы, Қазақстан әлем картасында.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға дүние жүзінің саяси картасы, Қазақстанның әлем картасындағы орны жөнінде түсіндіру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Д. ж. саяси картасы, Қазақстан әлем картасындағы орнымен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Кестемен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Топтастыру.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Топтастыру.

4. Кестемен жұмыс.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

1. Демография ұғымы.

2. Жер бетіндегі халық саны.

3. Халық тығыздығы.

4. Демографиялық саясат.

5. Нәсілдер.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

2. Тірек-сызбамен жұмыс.

Тірек-сызба арқылы д.ж. саяси картасындағы жер көлемі үлкен 7 елді түсіндіру.

3. Топтастыру.

Топтастыру арқылы д.ж. елдерінің топтастырылуын түсіндіру.

4. Кестемен жұмыс.

Кесте арқылы Қазақстанның д.ж. саяси картасындағы орнын түсіндіру.

*Жер көлемі*	2,7 млн км²
*Жер көлемі бойынша Еуразияда*	4-ші орында
*Жер көлемі бойынша ТМД-да*	2-ші орында
*Халқы*	15 млн адам
*Халық тығыздығы*	1 км²-5,5 адам
*Ең көп ұлттары*	Қазақтар, орыстар, украйндар, немістер, татарлар, өзбектер, ұйғырлар.
*Шекарасының ұзындығы*	15 мың км
*Шекаралас елдері*	Ресей, Қытай, Қырғызстан, Өзбекстан, Түрікменстан.

Қорытындылау.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Сұрақ-жауап.

1. Саяси карта туралы ұғым.

2. Д.ж. мемлекеттері.

3. Д.ж. мемлекеттерінің топтасуы.

4. Қазақстан әлем картасында.

5. Қазақстанның байланыстары.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге: Д. ж. саяси картасы, Қазақстан әлем картасындағы орны.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Сарамандық жұмыс №5

Тақырыбы: Жер бетіндегі адамзат

Мақсаты: Оқушылар жер бетіндегі халық саны, тығыздығын, саяси картадағы елдерді, Қазақстанның әлем картасындағы орнын білуі тиіс.

Көрнекілік: Карта, атлас, оқулық, глобус т.б.

Жоспары.

1. Төмендегі «Нәсілдер» кестесін толтырыңдар.

*Нәсіл түрлері*	*Қалай ажыратылады?* *(Бет пішіні)*	*Қай аймақта тараған?*
Ақ нәсіл (Еуропалық)
Сары нәсіл (Моңғолдық)
Қара нәсіл (Негрлік)

2. Атласты пайдалана отырып жер көлемі үлкен және халық саны көп 10 елді ретімен жаз.

Д.ж. елдері

Жер көлемі үлкен Халық саны көп

3. Қазақстанның әлем картасындағы орны.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Қайталау.

Мақсаты:

Білімділік: Оқушылардың физикалық география пәнін түсінгендерін анықтау.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Физикалық география курсын қайталаған тұлға.

Сабақтың типі: Пысықтау, жинақтау сабағы.

Сабақтың түрі: Қайталау сабағы.

Сабақтың әдісі: 1. Әңгіме-дәріс.

2. Тест.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үлкен тарауды қайталау.

1. Тест.

Қорытындылау.

ІІІ. Қорытындылау, бағалау.

ІV. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үлкен тарауды қайталау.

1. Тест.

Тест сұрақтары арқылы физиқалық география курсы қайталанады.

1.Градус торы бар алғашқы картаны жасаған ғалым;

а) К.Птоломей

ә) Эратосфен

б) Х.Колумб

в) Ф.Магеллан

2.«География » сөзі қандай мағына білдіреді?

а) Жерді өлшеп жазу

ә) Жерді сипаттап жазу

б) Жерді көріп жазу

в) Жер туралы айту

3.Жер радиусы қанша км?

а) 5260 км

ә) 7482 км

б) 8593 км

в) 6371 км

4.Жер бетіндегі нүктенің мұхит немесе теңіз деңгейінен бастап есептейтерілетін биіктігі қалай аталады?

а) Салыстырмалы

ә) Абсолют

б) Горизонталь

в) Вертикаль

5.Нөлдік мередиан төмендегі қалалардың қайсы арқылы өтеді?

а) Мәскеу

ә) Алматы

б) Париж

в) Лондон

6.Ең үлкен масштабты көрсетіндер?

а) 1 : 2000

ә) 1 : 250

б) 1 : 200

в) 1 : 10

7.Жер астынан балқып шыққан заттардан пайда болған тау жыныстары қалай аталады?

а) Магмалық

ә) Шөгінді

б) Метаморфтық

в) Органикалық

8.Үгілу дегеніміз не?

а) Күшті жел

ә) Тау жыныстарының түрлі күштердің әсерінен бұзылуы

б) Жер бедері түрлерінің өзгеруі

в) Тау түзілу үрдістері

9.Жердің сыртынан қоршап жатқан ауа қабығы қалай аталады?

а) Литосфера

ә) Атмосфера

б) Гидросфера

в) Биосфера

10.Ауаның жер бетіне түсірген салмағын қалай атайды?

а) Ауа қысымы

ә) Ауа температурасы

б) Ауа райы

в) Климат

11.Ауаның жер бетіне жақын қабатындағы су булары су тамшыларына айналғанда не түзіледі?

а) Бұлт

ә) Жауын – шашын

б) Жел

в) Тұман

12.Жер бетіндегі ауаның горизонталь бағытта бір жерден екінші жерге ауысуын не деп атайды?

а) Бұлт

ә) Жауын – шашын

б) Жел

в) Тұман

13.Ауа райының негізгі элементтері:

а) Температура, ылғалдылық, атмосфералық қысым

ә) Қар жамылғысы, жел, бұлттылық

б) Су буы, топырақ, қысым

в) Жел, күн радиациясы, бұлттылық

14.Көрсетілген климаттық белдеулердің қайсысы негізгі белдеуге жатады?

а) Экваторлық, субэкваторлық, тропикалық

ә) Арктикалық, субарктикалық, қоңыржай

б) Тропикалық, қоңыржай, экваторлық

в) Субэкваторлық, субтропикалық, субарктикалық

15.Д.ж. мұхиттағы ең терең шұңғыма:

а) Пуэрто–Рико

ә) Зонд

б) Мариан

в) Гренланд

16.Дүние жүзілік мұхиттың беткі суларының орташа температурасы қанша?

а) 17,5 ºС

ә) 18,7 ºС

б) 14,3 ºС

в) 15,6 ºС

17.Атлант мұхитындағы суық ағыс:

а) Гольфстрим

ә) Солтүстік Атлант

б) Куросио

в) Лабрадор

18.Дүние жүзіндегі ең биік сарқырама:

а) Виктория

ә) Ниагара

б) Анхель

в) Кивач

19.Дүние жүзіндегі ең терең көл:

а) Балқаш

ә) Байкал

б) Каспий

в) Арал

20.Айсбергтер Жер шарының қай бөлігінде пайда болады?

а) Африка жағалауында

ә) Полярлық шеңберде

б) Экваторда

в) Антарктида және Гренландия жағалауында

21.Биоценоздардың географиялық таралу заңдылықтарын қандай ғылым зерттейді?

а) Биогеография

ә) биология

б) Биосфера

в) Медицина

22.Жер шарындағы ең үлкен табиғат кешені?

а) Мұхиттар

ә) Материктер

б) Географиялық қабық

в) Табиғи аумақ

23.Субтропиктік белдеудің шығысында қандай климат типі қалыптасқан?

а) Теңіздік

ә) Континенттік

б) Шұғыл континеттік

в) Муссондық

24.Халықтың ұдайы өсуінің заңдылықтары туралы ғылым.

а) Демография

ә) Этнография

б) Этнология

в) География

25.Қазіргі кезде адам мекендейтін құрлықтың 1 км ² -не қанша адамнан келеді?

а) 50

ә) 40

б) 30

в) 20

26.Терісі қара, мұрны жалпақ, ерні қалың, шашы бұйра келетін қандай нәсіл түрі?

а) Негрлік

ә) Европалық

б) Моңғолдық

в) Аралас

27.Моңғолдық нәсілдер қай аймақта тараған?

а) Батыс Сібір мен Орта Азия

ә) Америка, Азияның көп жері

б) Еуропа, Оңтүстік және Оңтүстік-Батыс Азия

в) Африка және Аустралия

28.БҰҰ Бас Ассамблясы нәсілдік кемістушілікті түбірімен жою жөнінде қарарды қай жылы қабылдады?

а) 1965 ж.

ә) 1953 ж.

б) 1972 ж.

в) 1981 ж.

29.Даму дәрежесіне қарай мемлекеттер қанша топқа бөлінеді?

а) 4

ә) 3

б) 2

в) 1

30.Қазақстанның жер көлемі қанша?

а) 1,6 млн км ²

ә) 3,8 млн км²

б) 2,9 млн км²

в) 2,7 млн км²

Скачать материал

Скачать материал ""физикалық географиялық міндеттері" география пәні"

Как учитель может зарабатывать на Инфоуроке?

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 661 534 материала в базе

Найти материалы

Скачать материал

Другие материалы

docx

География пәні бойынша сабақ жоспары: Көлдер, жер асты сулары, мұздықтар

02.04.2016
1822
1

pptx

7 сыныптар бойынша Африка

02.04.2016
1418
1

docx

Урок географии в 9 классе "Лесной комплекс России"

02.04.2016
4784
21

docx

География. "Халықаралық туризм" 10 сынып

02.04.2016
1176
1

docx

География. "Жергілікті жердің планы" / 6 сынып/

02.04.2016
1151
2

docx

Технологическая карта урока по теме: Рельеф Евразии

Рейтинг: 4 из 5

02.04.2016
2760
127

docx

Программа факультативного курса по географии Калужской области

02.04.2016
711
1

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

Скачать материал
- 02.04.2016 1455
- DOCX 851.5 кбайт
- Оцените материал:
Настоящий материал опубликован пользователем Дузбаева Камшат Абаевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Автор материала

Дузбаева Камшат Абаевна
- На сайте: 8 лет
- Подписчики: 0
- Всего просмотров: 15904
- Всего материалов: 6