География "Дүниежүзі халқының саны"

• 1 слайд

  28.11.017 жыл
  Сабақтың тақырыбы:
  Дүние жүзі халқының саны
  және ұдайы өсуі, демографиялық саясат
  

• 2 слайд

• 3 слайд

  Дүние жүзінің халқы
  Бұдан 35-40 мың жыл бүрын Ното заріет ақыл-есті адам) өкілдерінің саны не бары 1 млн-
  дай болған. Содан бері адамзат саны сан мың есе көбейді. XX ғасырдың аяғында планетадағы
  Халық саны 6 миллиардтан асты. Адам үрпағының үздіксіз жаңарып, ауысып тыруын қамтамасыз
  ететін туу, өлу және табиғи өсу процестерінің жиынтығын халықтың өсуі (табиғи қрзғалысы) д. а.
  Халықтың орналасу сипатына ерте кезден бері табиғат жағдайлары ықпал еткен. Климаты жылы, вегетациялық мерзім ұзаққа созылатын, топырағы құнарлы, ылғал жеткілікті болатын немесе қолдан суаруға мүмкіндік бар аудандарда халық ежелден тығыз орналасқан. Адамзат тарихындағы алғашқы өркениеттер осындай аудандарда пайда болды. Қоныстануға ауданының жер бедері де әсерін тигізген; халықтың 80%-ы теңіз деңгейінен 500 м-ге дейінгі жазықтарда (құрлық ауданындағы үлесі 28%) тұрады.
  

• 4 слайд

  Халықтың үдайы өсуінің 2 типі
  Туудың, өлімнің және табиғи өсудің көрсеткіштері төмен. Мысалы Еуропа елдері: ГФР
  (тип 1)
  Туу мен халықтың өсуі ең жоғары деңгейге жетеді, өлім төмен болады.
  Мысалы Африка, Шетелдік Азия (тип 2)
  

• 5 слайд

• 6 слайд

  артқа
  

• 7 слайд

   Демография (грекше "демос" – халық) — белгілі бір халықтың, ұлттың, ұлыстың, этностық топтың санын, құрамы мен құрылымын, аумаққа бөлінуін, өсу не кему динамикасын қоғамдық-тарихи жағдайлармен байланыстырып зерттейтін әлеуметтік ғылым саласы. Демография адам популяциясын оның көлемі мен құрылымына сәйкес, яғни жынысы, жасы, отбасылық жағдайы және этникалық шығу тегі бойынша, сондай-ақ, осы популяцияның туу, өлу және миграция коэффициенттеріндегі өзгеруі тұрғысынан статистикалық зерттеу.
  Демографиялық саясат
     Елдің демографиялық проблемаларын шешу мақсатында мемлекет тарапынан табиғи өсуді реттеуге арналған шаралар жиынтығы. Демографиялық саясат жүргізу үшін, әдетте, жүйелі түрде халық санағы жүргізіліп отырады. Демографиялық саясат шеңберінде халық құрамы мен құрылымы, өсуі мен өлімі, оның жұмысбастылығы, көші-қон мәселелері шешіледі. Белсенді Демографиялық саясат жүргізу дамыған және дамушы елдерге бірдей өзекті әрі маңызды болып табылады. Көптеген дамушы, әсіресе, халық саны көп елдерде қазіргі адамдардың өмір сүру деңгейі одан әрі құлдырап кетпеуі үшін адамның табиғи өсімін шектеуі, ал, дамыған елдерде керісінше, бала тууға ынталандыру шаралары жүзеге асырылады.
  

• 8 слайд

  19 және 20 ғасырларда дүниежүзінің көптеген аймақтарында туылғандар санының күрт өсіп, қайтыс болғандар санының төмендеуі байқалды. Мұның басты себебі – өмір сүру жағдайының жақсаруы, медицина мен технологияның дамуы. Осының нәтижесінде дүниежүзі халқының саны күрт өсті. Қазіргі таңда дүниежүзі халқының саны 7 миллиардтан асты. Нашар дамыған елдерде халық өсімінің қарқыны күшейіп, дамыған елдерде керісінше төмендеуде.
  Демографиялық жарылыс
     Демографиялық жарылыс – белгілі бір халықтың өлім көрсеткіштерінің күрт азайып, туу деңгейінің ұдайы түрде өсіп отырғандығымен белгіленеді.
  Халықтың өсімі
     Халықтың өсімі белгілі бір мерзім ішінде (әдетте бір жылдық көрсеткіш) тіркелген туу мен өлім саны арасындағы айырма болып табылады. Егер жаңа туғандар саны қайтыс болғандар санынан артық болса, онда бұл халық өсімінің қалыпты, халық саны көбеюде екендігін білдіреді. Егер өлім саны жаңа туғандар санынан көп болса, онда бұл халық өсімі көрсеткіші қалыпты емес және халық санының азайғандығын көрсетеді.
  Халықтың өсу қарқыны
     1000 адамға шаққандағы халық өсімінің шамасы промиллемен (‰) беріледі. Егер көрсетілген уақыт ішінде жаңа туғандар саны қайтыс болғандар санынан көп болса, онда халық өсімінің қарқыны оң көрсеткіште екендігін білдіреді. Егер қайтыс болғандар саны жаңа туғандар санынан көп болса, онда халық өсімінің қарқыны теріс көрсеткіште екендігін білдіреді.
  

• 9 слайд

• 10 слайд

  картамен жұмыс
  Өсімдікке өте бай және жауын-шашын мол жауады – 
   
   
  Жауын-шашынның аз болуы мен жоғары температураға байланысты судың болмауы – 
   
   
  Жыл бойы төменгі ауа температурасы – 
   
   
  Жер бедері ойлы-қырлы жер мен жоғары салыстырмалы және абсолютті биіктік – 
   
  
  
  

• 11 слайд

  Халық санының қарқынды өсімі байқалатын төрт елді көрсетіңіз.
  
  
  

• 12 слайд

  Берілген жауаптардың ішінен дұрысын таңдаңыз.
  Картада көрсетілген ақпаратты, дүние жүзіндегі халқы ең тығыз орналасқан төрт елді таңдаңыз және оларды халықтың азаюы тәртібімен орналастырыңыз. 
  

• 13 слайд

  Бос орындарға тиісті сандарды жазыңыз.
  Сөйлемді дұрыс аяқтау үшін тиісті санды анықтаңыз. 
   
  Қоныстануға ауданының жер бедері де әсерін тигізеді. Халықтың _____________
  пайызы теңіз деңгейінен ___________м-ге дейінгі жазықтарда тұрады.
  Берілген сұрақтың дұрыс жауабын таңдаңыз.
  1000 адамға шаққандағы халық өсімінің шамасы немен өлшенеді?
  Промиллемен
  Мильмен
  Пайызбен
  Адам/км2
  Адам/км
  Берілген жауаптардың ішінен дұрысын таңдаңыз.
  Құрлықтардың атауларын халықтың азаю тәртібіне сәйкес тиісті нөмірге орналастырыңыз. 
  1 саны халқы ең тығыз орналасқан құрлықты білдіреді және 6 саны халқы саны ең аз елді білдіреді. 
  
  1. 
  2. 
  3. 
  4. 
  5. 
  6.