- 11.04.2015
- 2359
- 0
Сынып: 7
Күні: ппрррррррррр
Сабақтың тақырыбы: Жер бетінде болатын үрдістердің нәтижесінде туындайтын
төтенше жағдайлар
Сабақтың мақсаты:
білімділік: табиғат апаттары, төтенше жағдайлар туралы білімдерін қалыптастыру;
дамытушылық: Оқулық мәтінін, атласты пайдаланып өз бетімен ізденуге дағдыландыра отырып, оқушы ойын, қабілетін дамыту;
тәрбиелілік: Картамен жұмыс істеу барысында географиялық мәдениетті қалыптастыру, ұжымдық, жұптық жұмыс арқылы ұйымшылдықпен шығармашылық ізденіске баулу;
Сабақ түрі: жаңа тақырыпты меңгерту сабағы;
Әдіс–тәсілдер: танымдық іс-әрекетті ұйымдастыру, жартылай ізденушілік, сұрақ-жауап, шығармашылықпен жұмыс жасау;
Оқыту құралы: 7-сыныпқа арналған атлас карта, Дүниежүзінің физикалық картасы.
Сабақ барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі: а) амандасу ә) түгендеу
2. Сабақ тақырыбы мен мақсатын хабарлау;
3. Жаңа сабақты меңгерту;
4. Үйге тапсырма беру;
5. Сабақты қорыту, бағалау.
Сабақ жазбасы:
Жаңа сабақ жоспары:
1. Табиғат байлықтары
2. Жер шарындағы қазіргі экологиялық жағдай
1. Табиғаттың адам қажетіне жарайтын барлық мүмкіншілігін табиғат байлығы деп атайды.
Табиғат
байлықтары
|
минералдық |
климаттық |
су |
жер |
биологиялық |
Олар сарқылатын және сарқылмайтын байлықтар тобына ажыратылады.
Табиғат байлықтарының ішінде адамзаттың ең көп пайдаланатыны - су. Жер шарында пайдаланылатын тұщы су қорының 70%-на жуығы тек егіс алқаптарын суландыру мақсатында жұмсалады. Сонымен қатар өнеркәсіп орындары мен тұрмыс қажетіне пайдаланылатын су мөлшері де тез өсіп келеді. Жер шарындағы әрбір қала тұрғыны тәулігіне орташа есеппен 150 л су жұмсайды, ал ірі қалаларда бұл көрсеткіш одан да жоғары. Планета халқы 6 млрд-тан асып отырған қазіргі кездің өзінде кейбір елдерде тұщы су тапшылығы байқалады. Сондықтан Антарктикадағы мұзтауларды ауыз су тапшы елдерге тасымалдау, мол сулы өзендерді шөлді аудандарға бұру, теңіз суын тұщыландыру жобалары іске асырылуда.
Ауыл шаруашылық өнімдерін молайту үшін қажетті табиғат байлығының бірі — топырақ. Оның құнарлылығы табиғат зоналары бойынша әркелкі болып келеді. Топырақ тез өзгеріске ұшырайтын компонент болғандықтан оған ұқыптылықпен қарап, тиімді пайдалану қажет.
Адамдардың шаруашылық әрекетін барынша дамытуға климаттық жағдайлар да күшті әсер етеді. Жер шарының жылу мен ылғал жеткілікті, топырағы құнарлы жерлерінде ауыл шаруашылық дақылдарынан мол өнім алуға болады. Ал климаты мейлінше қолайлы аймақтарда тіпті жылына бірнеше рет өнім алуға болады.
Жер шарының ең басты байлықтарының бірі - өсімдіктер мен жануарлар дүниесі. Қалпына келе алатын мүмкіндігіне байланысты оларды ұтымды пайдалануға болады. Орман байлықтары адамның көптеген шаруашылық қажетін өтейді. Жер бетінің 30%-на жуығын алып жатқан ормандар табиғаттағы тепе-теңдікті сақтаумен қатар, адамдар мен жануарлардың тіршілігі үшін де өте маңызды. Жер шарының 1/3 бөлігін егістіктер, бау-бақша, шабындық пен жайылымдар алып жатыр. Адамзат тіршілігіне қажетті өнімдердің едәуір бөлігін мәдени өсімдіктер береді. Дүние жүзінде 3 мыңнан астам мәдени өсімдіктер өсіріледі (69-суретті қараңдар).
Жер шарының әр түрлі бөліктерін табиғи ортасы қолайлы және қолайсыз аудандарға бөледі. Ол аудандарды анықтаумен қазіргі кезде маңызы артып отырған медициналық география айналысады. Мысалы, көптеген жұқпалы аурулар оларды таратушы микробтар, жәндіктер және кемірушілердің таралу аудандарымен байланысты. Ал климаты қатал полярлық аймақтар мен биік таулы аудандарда әр түрлі витаминдердің жетіспеуі мен суықтан болатын аурулар кең таралған.
Жер шарының кейбір бөліктерінде байқалатын табиғат апаттары (жанартау атқылауы, жер сілкіну, цунами, су тасқыны, қар көшкіні, күшті дауылдар, құрғақшылық және аңызақ желдер) адамдар өмірін қиындатады. Табиғат апаттарын болдырмау және алдын алу үшін олардың себептерін, қалыптасу аудандарын білу қажет. Қазіргі кезде ғалымдар апатты құбылыстарды алдын ала болжап, олардан адамдарды сақтандыру мақсатында зерттеу жұмыстарын жүргізуде.
2. Адамның табиғат байлықтарын есепсіз пайдалануы, табиғи орта заңдылықтарын ескермеуі экологиялық зардаптарға әкеліп соқтыруда. Қазіргі кезде экологиялық зардаптар ғаламдық сипат алуда. Грек тілінен аударғанда «үй, қоныс» деген мағына беретін экология ұғымын алғаш рет 1866 жылы неміс ғалымы Э. Геккель енгізген. Экология алғашында тіршілік пен оның мекен ортасының қарым-қатынасын сипаттайтын биологиялық ғылым саласы болған. XX ғасырдың екінші жартысында экология ғылымының ауқымы кеңейіп, табиғат пен адам қоғамы арасындағы күрделі қарым-қатынастарды зерттейтін кешенді ғылым саласына айналды. Сондықтан табиғи ортаның жай-күйі көбінесе экологиялық жағдай ұғымы арқылы сипатталады.
Географиялық қабықтың біртұтастығына байланысты ортақ үйіміз – Жер ғаламшарының кез келген түкпіріндегі экологиялық зардаптар бүкіл Жер шары табиғатына кері әсерін тигізеді. Сондықтан табиғат қорғау шараларын жергілікті, ұлттық және халықаралық деңгейде қатар ұйымдастырып, жүргізу қажет. Өздеріңе таныс «Семей-Невада», «Гринпис» қозғалыстарының басты мақсаты да осы шараларға негізделген. Жер шарындағы барлық елдерге ортақ байлық болып табылатын атмосфера мен Дүниежүзілік мұхит суларын қорғау мақсатында қабылданған халықаралық келісімдердің де маңызы зор. Халықаралық табиғат және табиғат байлықтарын қорғау қоғамы ұйымдастырған Халықаралық Қызыл кітап 1968 жылдан бастап, Жер шарындағы жойылып кету қаупі бар өсімдіктер мен жануарларды тіркеп, оларды қорғау шараларын ұйымдастыруда. Ондай шараларға қорықтар мен ұлттық саябақтар құру жатады (қосымшаны қараңдар).
Үйге тапсырма: оқу.
1. Қосымша әдебиеттер мен күнделікті баспасөз мәліметтерін пайдалана отырып, қалауың бойынша таңдап алған бір елдің экологиялық жағдайы туралы қысқаша хабарлама дайындаңдар.
2. Қосымшадағы «Ұлттық саябақтар» (241-бет) тізімін пайдаланып, қалауың бойынша хабарлама даярлаңдар.
Сабақты қорыту:
1. Табиғат апаттарының қандай түрлерін білесіңдер?
2. Табиғи ортаға адамның шаруашылық әрекеті қалай әсер етеді? Өздерің тұратын жердегі адам әрекеті өзгерткен табиғат жардайларына мысал келтіріндер.
Бағалау
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Сынып: 7
Сабақтың тақырыбы: Жер бетінде болатын үрдістердің нәтижесінде туындайтын
төтенше жағдайлар
Сабақтың мақсаты:
білімділік: табиғат апаттары, төтенше жағдайлар туралы білімдерін қалыптастыру;
дамытушылық:Оқулық мәтінін, атласты пайдаланып өз бетімен ізденуге дағдыландыра отырып, оқушы ойын, қабілетін дамыту;
тәрбиелілік: Картамен жұмыс істеу барысында географиялық мәдениетті қалыптастыру, ұжымдық, жұптық жұмыс арқылы ұйымшылдықпен шығармашылық ізденіске баулу;
Сабақ түрі: жаңа тақырыпты меңгерту сабағы;
Әдіс–тәсілдер: танымдық іс-әрекетті ұйымдастыру, жартылай ізденушілік, сұрақ-жауап, шығармашылықпен жұмыс жасау;
Оқыту құралы: 7-сыныпқа арналған атлас карта, Дүниежүзінің физикалық картасы.
Сабақ барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі: а) амандасу ә) түгендеу
2. Сабақ тақырыбы мен мақсатын хабарлау;
3. Жаңа сабақты меңгерту;
4. Үйге тапсырма беру;
5. Сабақты қорыту, бағалау.
Сабақ жазбасы:
Жаңа сабақ жоспары:
1. Табиғат байлықтары
2. Жер шарындағы қазіргі экологиялық жағдай
1. Табиғаттың адам қажетіне жарайтын барлық мүмкіншілігін табиғат байлығы деп атайды.
Табиғат байлықтары
минералдық
климаттық
су
жер
биологиялық
Олар сарқылатын және сарқылмайтын байлықтар тобына ажыратылады.
Табиғат байлықтарының ішінде адамзаттың ең көп пайдаланатыны - су. Жер шарында пайдаланылатын тұщы су қорының 70%-на жуығы тек егіс алқаптарын суландыру мақсатында жұмсалады. Сонымен қатар өнеркәсіп орындары мен тұрмыс қажетіне пайдаланылатын су мөлшері де тез өсіп келеді. Жер шарындағы әрбір қала тұрғыны тәулігіне орташа есеппен 150 л су жұмсайды, ал ірі қалаларда бұл көрсеткіш одан да жоғары. Планета халқы 6 млрд-тан асып отырған қазіргі кездің өзінде кейбір елдерде тұщы су тапшылығы байқалады. Сондықтан Антарктикадағы мұзтауларды ауыз су тапшы елдерге тасымалдау, мол сулы өзендерді шөлді аудандарға бұру, теңіз суын тұщыландыру жобалары іске асырылуда.
6 662 127 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Раxманбердиева Айгуля Шайдолдаевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 144 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 180 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Мини-курс
4 ч.
Мини-курс
8 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.