Гом урок 3 къласс

Гом урок

Ирон литерæтурæйæ

3 – æм «В» къласы.

Ахуыргæнæг. Плиты Э.В.

Æрмæг Дунейы уарзондæр æмæ зынаргъдæр - мад.

 Нысан 1. Сабиты зæрдæтæм бахъарын кæнын дунейы уарзондæр æмæ зынаргъдæр мад кæй у.

2. Скъоладзауты базонгæ кæнын радзырд "Мураты бандон" -ы сæйраг миди симæ.

3. Мады хъæбыс адджын у.

Æмхасæн урокмæ. Æмбисæндтæ, таурæгътæ, ныййарджыты нывтæ, Мады Майрæмы къам, мады зарæг.

Урочы цыд.

I.Бацæттæгæнæн рæстæг
- Уæ бон хорз сывæллæттæ.
- Сбадут!
- Афæдзы рæсугъддæр афон ис æрдзы хъæбысы.
- Уалдзæг.
- Абон у уалдзæджы рæсугъддæр æмæ райдзастдæр бон.

1 скъ. Уалдзæг æрцыди хъазы,
           Хур нæм йæ тынтæ уадзы
           Батав нæ батав дзæбæх!

2 скъ. Хур та райдыдта мах тавын
           Кæрдæг сæрвæтты фæцыд.
           Цъиуты зардмæ адæм хъусынц
           Уалдзæг ралæууыд, æрцыд.

- Æрдзы фæлмæн æмæ рæсугъддзинад абарæн ис Мады фæлмæн уарзондзинадимæ йæ хъæбулмæ.
- Байхъусут ма "Мад". Ацы дзырд алы æвзагыл дæр хъуысы иухуызонæй, фæлмæнæй, уарзонæй. Мад, Мать, Мутер.
Нæ абоны æрмæг " Дунейы уарзон дæр æмæ зынаргъдæр - мад".
1 скъ. Мады мах нæ зæххон стъалы хонæм,
            Мадыл мах нæ хуыздæр зарæг зарæм.
            Мады хуызæн ничи зоны уарзын
            Мад - хъæбатыр, мад- сæрыстыр.
2 скъ. Мама! Так тебя люблю,
            Что не знаю прямо!
            Я большому кораблю
           Дам названье "Мама".

3 скъ.
Хæдзармæ уын лæвæрд уыдис:
Сочинени мады тыххæй.
Скъладзаутæ радыгай кæсынц сæ рæсугъд хъуыдытæ Мады тыххæй.
Мады рæв дыдæй адджындæр ницы ис.

- Ракæсут-ма сывæллæттæ фæинæгыл та кæй къам ис? Æвæццæгæн æмæ йæ бирæтæ зонгæ дæр нæ кæнут.
- Уый у Мады Майрæмы къам.
- сылгоймæгты бардуаг.
Мады Майрæм у ирон адæмы рагондæр дзуæрттæй иу. Ирон адæммæ сылгоймаг кадджын у. Мады Майрæмы кувæнттæ Ирыстоны бирæ ис. Дзуары бынмæ ту цыдысты æрыгон сылгоймæгтæ æмæ чызджытæ. Мады майрæммæ сылгоймæгтæ абон дæр кувынц, цæмæй сæ йæ хорзæх уа.
- Сымах дæр сывæллæттæ Мады Майрæмы хорзæх уæд. Йæ рахиз базыры бын уæ дарæд.
- Уалдзыгон рæсугъд дидинæг куыд вæййы, ахæм рæсугъд æмæ сыгъдæг у сабийы уарзондзинад йæ мадмæ.
- Мады тыххæй ма æмбисæндтæ зæгъм:

1. Мады ад-ныфсдæттæг, мады уарзт-тыхдæттæг.
2. Йæ мады ничи фацы.
3. Мады зæрдæ саби зоны.
4. Мад кæмæн нæй, уый сидзæр у.
- Мæн иу ус фæхаста
Сывæллон ахуыр
Йæ риу иу нæ ласта
Мæ дзыхæй , мæгуыр.
- Ацы æмдзæвгæйы рæнхъытæ ныффыста Къоста.
- Къостайæн хæрз чысылæй амардис йæ мад. Мады уарзт, мады рæвдыд нæ зонгæйæ, адæмы ныхæстæм гæсгæ Къоста сныв когда йæ мады сурæт.
- Уарзут уæ мадæлты æмæ сæ хъахъхъæнут.

Мадæн йæ хæдзар æнæ саби-хастау.
- Бакæсæс ма Цæгæраты Гигойы радзырд "Мураты бандон".
1. Дзырдуат
дзуццæджы - ?
2. Ахуыргæнæг кæсы радзырд, уый фæстæ скъоладзаутæ радыгай кæсынц.
- Цæмæй кусы Мураты мад?
- Мурат та куыд æххуыс кæны йæ мадæн?
- Цавæр лæвар сцæттæ когда Мурат йæ мадæн?
- Сывæллæттæ сымах та уæ ныййарджытæн куыд феххуыс кæнут?
- Кæй зæгъын æй хъæуы Мураты мад Софийæн уыдис æхсызгон.
- Мады зæрдæ саби зоны.
- Æцæг афтæ у. Байхъусут ма.
Таурæгъ. "Мад мад у".

Тест.
1. Чи фылдæр рæсугъд дзырдтæ ныффысдзæн йæ мады тыххæй?
2. Дæ царды фылдæр кæй уарзын? Цæмæн?
3. Мад кæмæн нæй, уыцы сывæллоны куыд фæхонынц? Сидзæрæн адæм цæмæн фæтæригъд кæнынц?

- Сылгоймагæн, уæлдайдæр ацæргæ усæн аргъ кæнын бæрзонд æвæрд уыдис. Дыууæ лæджы иу кæрдтæ куы систой, уæд иу сын сылгоймаг сæ размæ кæлмæрзæн æрæппæрста, уæд-иу хыл фенцад. Уымæн æмæ сылгоймаг ныййарæг у, мад у, нана у.
- Чи нæ фехъуыста нæртон Сатанайы кой?

Ныхасы бадынц æртæ хистæры.
1. -Нарт, Нарт уæд уыдысты, арв сæ нæрын куы нæ уæндыдис, сæ дзыхæй рæстдзинад йеддæмæ куы             ницы хауд.
2. -Нæ фидæныл ахъуыды кæнæм.
- Айдагъ цуанæй цард нæй.
3. -Хъуыды ма кæнут иу хатт ныл æххормаг аз куы скодта, уæд нæ Сатана куы аирвæзын кодта.
-Сатанамæ та арвитæм ныр дæр.
Сатана: - Цæмæн бахъуыд Нарты мæ сæр? , нывонд уын фæуа.
- Ме'нæныййаргæ фырт Сосланмæ ис æнæкæрон хъару æмæ ныфс. Утæппæт хорздзинæдтæ уæс æрхæсдзæн уæ буц кæстæр.
- Мæ раныхасы сæр-фæллой.!

Хистæртæ сыстадысты, загътой.
-Амай фæстæмæ худ æмæ кæлмæрзæн æмзонд æмæ æмвæнд уæнт.
-Сылгоймаг у ныййарæг, мад.

Хæтдзæг.
-Нæ урок урок кæронмæ æрхæццæ.
-Уалдзыгон цъиутæй нæм иу æрбахаста фыстæг. -Бакæсæм ма йæм. "Дунейы рæсугъддæр æмæ уарзондæр у -? (Мад)
Ныййарæджы уарзут
Ныййарæгæн барут
Ныййарæгæй амонд
Цæй диссаг у, цæй.

Хæдзармæ куыст.
Соч. Уый уыдис сæрды. Мæ мадимæ фæцæйцыдыстæм æмæ ...