Гук заңы. Динамометр ашық сабақ + презентация

«Жітіқара ауданы әкімдігінің білім бөлімі» ММ-і

«№2 орта мектеп» КММ-і

«Деформация. Гук заңы. Динамометр»

(7-сынып)

Ашық сабақ

Өткізген: Таджибаева Г.Т.

Физика пән мұғалімі

2011-2012 о.ж.

Күні: 24.12.11

Пән: Физика 7 сынып

Сабақ тақырыбы: §34 Деформация §35. Гук заңы §36. Динамометр

Сабақтың мақсаты:

1. Білімділік. Гук заңы, динамометр туралы оқушыларға жан-жақтылы түсінік бере отырып, оқушылардың ізденістерін жетілдіру.

2. Дамытушылық. Оқу процесінде оқушылардың шығармашылық, танымдық қабілеттерін дамытуға қолайлы жағдай жарату. Өз ойын ашық айта білетін жеке тұлға қалыптастыру.

3. Тәрбиелік. Оқушыларды сүйіспеншілікке, мейірімділікке, адамгершілікке, қарапайым, кішіпейілділікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Ашық сабақ

Сабақтың әдісі: Түсіндіру, сұрақ-жауап, құрал-жабдықтармен және тестпен жұмыс

Құрал-жабдықтар: Үлестрмелер, диномометр, слайттар, флипчарт, Active Vote.

Сабақтың барысы:                     І Ұйымдастыру кезеңі

                                                        ІІ Ұй жұмысын тексеру

                                                        ІІІ Жаңа сабақты түсіндіру

                                                        ІҮ Жаңа сабақты бекіту

                                                        Ү Бағалау

                                                        ҮІ Үйге тапсырма беру

І Оқушылармен амандасу, түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.

1. Нені білеміз?

1) Физикада күш деген сөзді біз қалай түсінеміз?

2) Күш бірлігі ретінде нені қолданамыз?

3) Салмақсыздық дегеніміз не?

2. Физикалық шамаларды өлшем бірліктерімен тұтастырыңдар.

 

Жаңа сабақ

       Гук заңы. Серпімді дененің ұзаруы мен оған түсірілген күштің арасындағы байланысты 1660 жылы ағылшын физигі Роберт Гук (1635-1703) анықтаған болатын. Кейінірек бұл анықталған байланыс бізге Гук заңы деген атпен белгілі болды. Бұл заң бойынша: серпімді деформацияның шамасы (созылуы немесе сығылуы) түсірілген күшке тура пропорционал, яғни:

.

       Мұндағы F-түсірілген сыртқы күш, -дененің созылу немесе сығылу шамасы. k-қатаңдық деп аталатын пропорционалдық коэффициент. SI жүйесінде қатаңдық нъютонның метрге қатынасымен (Н/м) өрнектеледі. k-қатаңдық дене материалына және оның өлшемі мен пішініне байланысты.

Динамометр. Күшті өлшеу үшін аранайы құралдар – динамометрлер (грекше динамис-күш және метро-өлшеймін) қолданылады. Динамометрлердің негізгі бөлігі серпімді деформацияның әрекет ету аралығында созылатын серіппе болып табылады.

       Динамометрлердің бірнеше түрі бар. Қол динамометрлері және біршама үлкен шамадағы күштерді өлшейтін арнайы динамометрлер. 

Сабақты бекіту:

1. Сен білесің бе? (үлестірмелермен жұмыс)

1. 100 кг таспен 0,1 Т ағаштың қайсысы жеңіл?

2. Массасы 0,5 Т құм мен 500 кг топырақты араластырғаннан кейінгі қоспаның массасы қандай болады?

3. Болат серіппе 150 Н күш әрекетінен 500 см-ге ұзарды. Серіппенің қатаңдығын есептеңдер.

4. F=1000 H, k=100 Н/м. X-?

5. .

2.      Тест жұмысы

1. Серпімді дененің ұзаруы мен оған түсірілген күштің арасындағы байланысты ағылшын физигі Роберт Гук қай жылы анықтаған?

A) 1660  B) 1659  C) 1661  D) 1670

2.  Серпімді деформацияның шамасы түсірілген күшке қандай пропорционалдық қатынаста болады?

A) кері  B) тура  C) қарама-қарсы  D) кері және тура

3.  формуласындағы  k-

       A) жұмсақтық  B) қалыңдық  C) қатаңдық  D) ұзындық

4. күшті өлшейтін құрал-

A) сызғыш  B) таразы  C) сағат  D) динамометр

5. Күштің SI жүйесіндегі өлшем бірлігі-

A) Н  B) м/с²  C) м/с  D) с

6. Серпімді дененің ұзаруы мен оған түсірілген күштің арасындағы байланысты анықтаған ғалым?

A) Эйнштейін  B) Қаныш  C) Нъютон  D) Гук

7.  Гук заңының формуласы-

A) F=ma  B) F=mg  C)   D) F=(g+a)

8. k-қатаңдықтың SI жүйесіндегі өлшем бірлігі-

       A) Н  B) Н/м  C) м  D) м/с

9. Динамометр нені өлшейтін құрал-

A) күшті  B) массасы  C) уақытты  D) салмақты

10. Динамометр қандай заң негізінде пайда болған?

A) Кедергі заңы  B) Нъютонның заңы  C) Сақталу заңы  D) Гук заңы

Бағалау: Оқушыларды бағалап, журналға, күнделікке баға қою.

Үйге тапсырма: §35- §36 оқып, 13-жаттығуды орындау.

1. Сен білесің бе? (үлестірмелермен жұмыс)

1. 100 кг таспен 0,1 Т ағаштың қайсысы жеңіл?

2. Массасы 0,5 Т құм мен 500 кг топырақты араластырғаннан кейінгі қоспаның массасы қандай болады?

3. Болат серіппе 150 Н күш әрекетінен 500 см-ге ұзарды. Серіппенің қатаңдығын есептеңдер.

4. F=1000 H, k=100 Н/м. X-?

5. .

1. Сен білесің бе? (үлестірмелермен жұмыс)

1. 100 кг таспен 0,1 Т ағаштың қайсысы жеңіл?

2. Массасы 0,5 Т құм мен 500 кг топырақты араластырғаннан кейінгі қоспаның массасы қандай болады?

3. Болат серіппе 150 Н күш әрекетінен 500 см-ге ұзарды. Серіппенің қатаңдығын есептеңдер.

4. F=1000 H, k=100 Н/м. X-?

5. .

1. Сен білесің бе? (үлестірмелермен жұмыс)

1. 100 кг таспен 0,1 Т ағаштың қайсысы жеңіл?

2. Массасы 0,5 Т құм мен 500 кг топырақты араластырғаннан кейінгі қоспаның массасы қандай болады?

3. Болат серіппе 150 Н күш әрекетінен 500 см-ге ұзарды. Серіппенің қатаңдығын есептеңдер.

4. F=1000 H, k=100 Н/м. X-?

5. .

1. Сен білесің бе? (үлестірмелермен жұмыс)

1. 100 кг таспен 0,1 Т ағаштың қайсысы жеңіл?

2. Массасы 0,5 Т құм мен 500 кг топырақты араластырғаннан кейінгі қоспаның массасы қандай болады?

3. Болат серіппе 150 Н күш әрекетінен 500 см-ге ұзарды. Серіппенің қатаңдығын есептеңдер.

4. F=1000 H, k=100 Н/м. X-?

5. .

1. Сен білесің бе? (үлестірмелермен жұмыс)

1. 100 кг таспен 0,1 Т ағаштың қайсысы жеңіл?

2. Массасы 0,5 Т құм мен 500 кг топырақты араластырғаннан кейінгі қоспаның массасы қандай болады?

3. Болат серіппе 150 Н күш әрекетінен 500 см-ге ұзарды. Серіппенің қатаңдығын есептеңдер.

4. F=1000 H, k=100 Н/м. X-?

5. .

• 1 слайд

  Гук заңы. Динамометр
  7-сынып
  

• 2 слайд

  1. Нені білеміз?
  
  1) Физикада күш деген сөзді біз қалай түсінеміз?
  2) Күш бірлігі ретінде нені қолданамыз?
  3) Деформация деп нені айтады?
  4) Деформация қаншаға бөлінеді? Олар қайсылар?
  

• 3 слайд

  2. Физикалық шамаларды өлшем бірліктерімен тұтастырыңдар.
  Жылдамдық
  Күш
  Уақыт
  Ұзындық
  Тығыздық
  кг/м3
  м/с
  м
  с
  Н
  

• 4 слайд

  Нені үйренеміз?
  1. Гук занының тұжырымдамасын.
  2. Гук занының формуласы.
  3. Динамометрмен танысу.
  4. Гук заңына есептерді шығару.
  

• 5 слайд

  Гук заңы
  Серпімді дененің ұзаруы мен оған түсірілген күштің арасындағы байланысты 1660 жылы ағылшын физигі Роберт Гук (1635-1703) анықтаған болатын.
  Роберт Гук (1635-1703)
  

• 6 слайд

  Гук заңы: деформацияның шамасы (созылуы немесе сығылуы) түсірілген күшке тура пропорционал, яғни:
  
  Ғ-түсірілген сыртқы күш,
  
  -дененің созылу немесе сығылу шамасы.
  - серіппе қатаңдығы. Өлшем бірлігі
  .
  

• 7 слайд

• 8 слайд

  Динамометр.
  Күшті өлшеу үшін аранайы құралдар – динамометрлер (грекше динамис-күш және метро-өлшеймін) қолданылады. Динамометрлердің негізгі бөлігі серпімді деформацияның әрекет ету аралығында созылатын серіппе болып табылады.
  

• 9 слайд

  Динамометрлер
  

• 10 слайд

  Сен білесін бе? (үлестірмелермен жұмыс)
  1. 100 кг таспен 0,1 Т ағаштың қайсысы жеңіл?
  2. Массасы 0,5 Т құм мен 500 кг топырақты араластырғаннан кейінгі қоспаның массасы қандай болады?
  3. Болат серіппе 150 Н күш әрекетінен 500 см-ге ұзарды. Серіппенің қатаңдығын есептеңдер.
  4. F=1000 H, k=100 Н/м. X-?
  5.
  .
  

• 11 слайд

  Тест
  

• 12 слайд

  “Ойлан, тап” ойыны
  Ойынның шарты: Берілген кестедегі формуланың атауын сәйкесінше сол формуланың жанына тиісті жауабы бойынша орналастыру керек.
  

• 13 слайд

  Үйге тапсырма:
  §35- §36 оқып, 13-жаттығуды орындау.