"ХХІ ғасыр көшбасшысы" сайыс сабақ

Сабақтың мақсаты: Оқушылардың танымдық көзқарасын, ой-өрісін, дүниетанымын кеңейту, логикалық ойлау, шапшаңдық, ізденімпаздық, іскерлік қасиеттерін қалыптастыру, өз пікірін қорғай алуға үйрету. Ойы жүйрік, танымдық деңгейі жоғары, интеллектуалды оқушылардың дарынын ашу, белсенділігін арттыру, білімдерін көтеру.

Білім деген биік шың,

Бақытқа сені жеткізер.

Білім деген ақылшың,

Қиындықтан өткізер,-деп бүгінгі сайысымызды бастауға рұқсат етіңіздер.

Бүгінгі кеш қызықты,

Көрермендер халайық.

Ой-түйісті қозғап қазір,

Биік қанат қағайық,

Мәңгілікке қанат қағар

Қызықты бұл жиын болсын,

Білімдірек шәкірт озар,

Сұрақтары қиын  болсын.

Әділқазы алқасына бір сәлем,

Әділдікке бас иеді күллі әлем.

Жүйрік озар сайыстарда  неше бір

Сарапқа сал, әділдікпен шеше біл,-дей отырып, бүгінгі сайысқа баға беретін әділқазылар алқасымен танысайық. Ендеше біз бүгінгі сайысқа қатысушыларымызбен де танысып өтейік.

Енді бүгінгі сайысымыздың кезеңдерімен таныстырып өтейін. Сайысымыз төрт бөлімнен тұрады: «Бәйге», «Тіл өнер», «Жеті жұмбақ», «Жорға». Олай болса сайысымызды бастайық.

І кезеңде кім бірінші болып қолын көтерсе сол оқушы жауап береді. Дұрыс жауапқа 5 ұпай беріледі. Ендеше, сіздердің білімге деген құштарлықтарыңызды дәлелдейтін «Бәйге» сайысын бастайық!

1.      1845-1904 жылдары өмір сүрген қай ақын? ( Абай Құнанбаев)

2.      ҚР-ның Тәуелсіздігі қашан жарияланды? (1991 жылы 16 желтоқсан)

3.      « Кел, балалар, оқылық» өлеңінің авторы кім? ( Ыбырай Алтынсарин)

4.      Білім күні қай күн? ( 1-қыркүйек)

5.      ҚР-ның астанасы қай қала? ( Астана)

6.      Қазақтың атаулы билері кімдер? (Төле би, Қазыбек би, Әйтеке би)

7.      Үш жұртты ата. ( Өз, нағашы, қайын)

8.      Абайдың шын аты кім? (Ибраһим)

9.      Асықтың ең үлкені (Сақа)

10.  Қазақ халқы өзінің президентін қашан сайлады? ( 1991 жылы 1 желтоқсан)

Рақмет, келесі сөзді әділқазыларға береміз.

ІІ кезеңіміз «Тіл өнер». Оқылған жұмбақтың шешуін тауып, оны орыс тіліне аударасыздар. Ең жоғарға ұпай саны-15

1.      Қабат-қабат қаттама,

     Ақылың болса, аттама. ( кітап-книга)

2.      Қардай аппақ, балдай тәтті-ақ. ( қант-сахар)

3.      Жылт-жылт еткен, жырадан өткен. (су-вода)

4.      Құрғақ жерде сақтайсың, менсіз тамақ татпайсың. (тұз-соль)

Ұпайы аз екі оқушы ойынан шығады.

ІІІ кезеңіміз «Жеті» жұмбақ». Алдымен сұрақты ұпайы аз оқушы таңдайды. Алдарыңызда тұрған ұпай саны жазылған тақтаға назар аударыңыздар. Әр ұпайдың артында ұпай санына сәйкес тапсырмалар жасырылған. Сұраққа дұрыс жауап берсеңіз ұпай сіздікі.

1.      20. Тік төртбұрыштың ауданын қалай табамыз? (ұзындығы мен енін көбейтеміз)

2.      20. Жалаң сөйлем деп қандай сөйлемді айтамыз?  ( бастауыш пен баяндауыштан құралған сөйлемді айтамыз)

3.      20. Қазақтың ұлттық аспабында орындайтын әуен? (күй)

4.      30. Көкжиек тұстарын анықтайтын арнаулы құрал қалай деп аталады? ( компас)

5.      30. Елтаңбаның авторын ата ( Шот-Аман Уалиханов және Жандарбек Мәліков)

6.      30. Көкжиектің негізгі неше тұсы бар? ( Оңтүстік,солтүстік, шығыс,батыс)

7.      40. Қазақ ордасының ең соңғы ханы кім? ( Абылай хан, шын аты-Әбілмансұр)

8.      40. Қазақстан «Қызыл кітабы» қашан шықты? ( 1977)

9.      40. Тәуке ханның қазақ тарихындағы ең үлкен еңбегі қалай аталады? Бұл еңбекті жасауға кім көмектесті? ( Жеті жарғы-Төле би, Әйтеке би, Қазыбек би)

Рақмет, келесі сөзді әділ қазыларға береміз. Ұпайы аз 1 оқушы ойыннан шығады.

ІV кезеңіміз «Жорға». Бұл кезеңде дайындалған, әр оқушы 15 сұраққа жауап берулеріңізге қарай ұпай жинайсыздар. 1-сұраққа-1 ұпай болып есептеледі. Алдымен менің қолымдағы конвертті таңдайсыздар. Бірінші ұпайы көп оқушы таңдайды.

А нұсқа

1) Мұсылман діні (ислам)

2) Бір минутта неше секунд бар? (60)

3) Жерге ең жақын жұлдыз ( күн)

4) Күздің үшінші айы ( қараша)

5) Қытайдың астанасы ( Пекин)

6) Қойдың пірі ( Шопан ата)

7) Кесіндіні өлшейтін құрал ( сызғыш)

8) Ұлы Отан соғысына қатысқан батыр қыздар (Әлия мен Мәншүк)

9) Бірінші маусым қандай мереке? ( балаларды қорғау күні)

10) Абайдың шын аты (Ибраһим)

11) Күй атасы кім? ( Қорқыт)

12) Екі адам екі сағат шахмат ойнады. Әрбір адам адам неше сағат шахмат ойнады? (2)

13) Ең киелі құс ( аққу)

14) Көру мүшесі ( көз)

15) Республикамыздың рәміздерін ата ( ту,елтаңба,әнұран)

В нұсқа

1) Бір килограммда неше грамм бар? (1000)

2) Түркияның астанасы ( Анкара)

3) Күнбағыс жемісі ( тұқымша)

4) ҚР-ның туының авторы кім? ( Шәкен Ниябеков)

5) Екі ақынның жарысын не деп айтады? ( айтыс)

6) Мұсылмандардың қасиетті кітабы ( құран)

7) ҚР-ның астанасы ( Астана)

8) Сүйекті шырынды жемістерді ата ( алхоры, шие, өрік)

9) Атақты күрес шебері ( Қажымұқан)

10) 16 желтоқсан қандай күн? ( тәуелсіздік күні)

11) «Бөбек» қорының президенті кім? (Сара Алпысқызы)

12) Қазақтың ұлттық ойындарын ата ( алтыбақан,бәйге, аударыспақ)

13) Абайдың әжесінің есімі (Зере)

14) Зат есімнің сұрағы (кім? не?)

15) 1 тәулікте неше сағат бар? (24)

«Ақыл,қайрат,жүректі бірдей ұста,

Сонда толық боласың елден ерек»-деп Абай атамыз жырлағандай, ақылдылығымен, жүректілігімен, қайраттылығымен алға озып шыққан жеңімпаздарымызды құттықтаймыз. Осымен сайысымыз аяқталды, келесі сөз кезегін әділқазылар алқасына береміз.