Химия елінде талай қызық бар

                                             Химия елінде  талай қызық бар.

 мақсаты:

Оқушыларға химия әлемі жайлы жан – жақты білім беру , пәнге деген қызығушылығыг арттыру.

Сыныптан тыс жұмыстың барысы :

   ( оқушыларға әртүрлі мәліметтер беріледі)

І. Жадыңда жүрсін !

1.     Фосфор адамның жадын жақсартады, оны біз наннан, асбұршақтан, балықтан, ірімшіктен аламыз. Массасы 70кг. Адамның денесінде шамамен 800г. фосфор болады.

2.     Ересек адамның ағзасында – 2% кальций болады, оның 99% тістер мен сүйектерде кездеседі. Са2+ ионы қанның ұюына әсер етеді.

3.     Кофені тым көп ішпеу керек. Себебі ол темір иондарының сіңіруін 40%-ға азайтады. Бұл гемоглобині төмен адамдарға ескертетін жағдай.

ІІ. Есіңде болсын!

1.     Магний жүйке ұлпаларының жұмысын жақсартады, сүйек түзуге қатысады. Адамға күніне шамамен 400мг. Магний керек. Ол нанда сұлының жармасында, сүт тағамдарында, жаңғақтарда болады.

2.     Ляпис қарандашы (AgNO3 : KNO3)=1 : 2  денедегі сүйелді ктіру үшін қолданылады.

3.     Алтын мен күмістен жасалған қасықтар ауыз қуысының бактерияларын залалсыздандырады.

4.     Қанда 0,9% NaCI бар, ол қанның плазмасын уақытша ауыстыру үшін қолданылады, физиологиялық ерітінді дәл осындай.

5.     Құрамы мынадай қоспа: 250г. Na2CO3; 250г. Кір жуатын ұнтақ 2 шөлмек силикатты желім (Na2SiO3) 10л. суда ерітілген табаның қазанның күйесін кетіру үшін қолданылады.

ІІІ. Сен білесің бе?

1.     Шыны ұүрылысы сұйықтардың құрылысындай және қасиеті қатты заттардың қасиетіндей болатын аморфты зат.

2.     Адамдарда темір жетіспегенде анемия ауруы байқалады, оның алдын алу үшін ешкінің шикі сүтін ішу керек.

3.     Динамит – 95% нитроглицериннен, 0,5% Na2CO3 және 4,5(топырақтың бір сұрыбынан) тұратын қопарғыш зат. Оны тұрақтандыруды А. Нобель ойлап тапқан.

4.     Тері аздаған мөлшерде де тыныс алуға қатысады. Адам тәулігіне тері арқылы 7-9 көмірқышқыл газын бөліп, 3-4г. оттегін сіңіреді. Сондықтан теріні таза ұстау керек.

5.     Иіс газының қауәіпті шамасы -2%. Ол қанның гемоглобинімен мықтап байланысып алғанда өлім қаупі туады. Иіс газымен уланған адамды дереу таза ауаға шығару керек.

Қызықты тәжірибелер:

1.     «Отсыз түтін» NH4 : қышқылHCI шыны таяқша.

2.     «Сіріңкесіз жағылатын от» кішкене әйнек KMnO4 : қышқыл H2SO4 темір қаңылтыр. Ағаш жаңқасы, спирт, мақта.

3.     Мен түсті бояу аламын, оны қайта жоямын. NaOH .Ф-ф. Пробирка. H2SO4

4.     «Химиялық жанартау». «Химиялық спектр». «Жүзгіш картоп». «Алтын күз». «Шаштың ағаруы».

Әр түрлі химиялық ойындар:

1.     Химиялық би. (сутек қышқыл қалдығымен, металл гидроксотоппен )

2.     Химиялық домино. (Бірнеше заттар формуласын құрастыру)

Сыныптан тыс жұмыстың қорытындысы шығарылады.