Химия пәнінен ашық сабақ "Саяхат сабақ" (8-сынып)

Сабақтың тақырыбы: Бастапқы химиялық ұғымдар тарауын

                                   қайталау

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: оқушылардың  жаңадан бастаған пән – химияның алғашқы ұғымдарын қаншалықты меңгергендігін ойын элементтерін пайдалана отырып тексеру, химияның басқа пәндермен байланыстылығына көз жеткізу

Дамытушылық: Әрбір  шәкірттің жеке тұлға ретінде белсенділік қабілетін дамыту, танымдық ойлау, қиялдау қабілеттерін  арттыру, өздігінен ізденуге талпындыру

Тәрбиелік: оқушыларды еңбексүйгіштікке, адамгершілікке, өз   ісіне жауапкершілікпен қарай білуге тәрбиелеу

Сабақтың әдісі: деңгейлеп оқыту, ұжымдық, жекелей оқыту  технологиясы, сұрақ-жауап, ойын түрлері, тест

Сабақтың түрі: дәстүрлі емес, саяхат сабағы

Пән аралық байланыс: тарих, биология, география, әдебиет, физика

Сабақтың көрнекілігі: хат, кілті жоқ құпия сандық, ғажайып карта, кеспе қағаздар, тест парақтары, Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесі, мультимедиялық проектор.

    Сабақтың барысы:

Жоспар:

1.     Ұйымдастыру кезеңі

2.     Саяхат барысы

3.     Қорытындылау

4.     Бағалау

5.     Үйге тапсырма

1.     Ұйымдастыру кезеңі

Мұғалім сәлемдесіп, оқушыларды түгелдеген соң  сыныпқа құлыпты құпия сандық пен хаты жанына қойылған ғажайып карта әкелінеді. Картада құпия сандықтың кілті қайда жасырылғаны сызылып көрсетілген. Кілтке жету үшін оқушылар ХИМИЯ ПАТШАЛЫҒЫНА саяхат жасайды. Жол жөнекей оқушыларды бес патшалық – Тарих патшалығы, География патшалығы, Биология патшалығы, Әдебиет патшалығы, Физика патшалығы өздерін таныстыра отырып өзінше сынайды, сынақтан мүдірмей өткенде ғана келесі патшалыққа жолды сілтеп шекараларынан өтуге рұқсат береді. Ең соңында алдарынан ХИМИЯ патшалығы шығып, ол да дайындап қойған сынағынан өткізеді, сонда ғана құпия сандықтың кілтін берілетіндігі түсіндіріледі.

2. Саяхат барысы

Карта бағыты бойынша оқушылардың алдынан бірінші болып Тарих патшалығы шығады.

1) Тарих патшалығы.

Оқушыларға  проектордағы мәтін бойынша тарих пен химияның арасындағы байланыс түсіндіріледі

Оқушыларға мәтінге байланысты тест жұмысы орындатылады.

Бұрын болғандарыңа, кейін де бағалау үшін қажет ХИМОНДАРды ұсынамын.

Тарих патшалығының сынағынан мүдірмей өттіңдер. Ендеше келесі патшалыққа аттанайық. Ол – География патшалығы. Ол бізге қандай сындар дайындап отыр екен?

2. География патшалығы.

1) Сөздерді ретімен  жазып ережені толтыр:

Химиялық элемент дегеніміз –

.        а) атомдардың     б) түрі                в) белгілі

2)    Ия немесе жоқ жауабын жазып, тапсырма орындау

Тапсырмаларды белсенді орындаған оқушылар химондармен тиісінше бағаланады да келесі патшалыққа сілтеме алады.

 3. Биология  патшалығы – оқушыларды деңгейлі тапсырмалар арқылы сынайды:

1) Кестеде берілген формулалар бойынша коэфициент пен индексті ажыратып жаз

2)Биологияға байланысты сұрақтар ( Тыныс алу процесі, адам организмінде кездесетін маңызды химиялық элементтер)

3)  Реакция теңдеулерін аяқтап, қай типке жататынын анықта:

Н₂ О  →          Аl + O₂ →                     Fe + CuCl₂  →

Бұл тапсырмаларды да мүдірмей орындаған оқушыларды бағалап, келесі патшалыққа жол тартамыз. Ол – Әдебиет патшалығы.

3.     Әдебиет патшалығы.

          Күрделі тапсырмалар орындаудан оқушылардың миына үлкен салмақ түседі. Әдебиеттің де химиямен байланысы бар екеніне көз жеткізу үшін әдебиет патшалығында сергіту тапсырмаларын орындау артық болмас. 

Мысалы:

Мақал-мәтелдер:

1.     Өз елім – ....... бесігім (алтын)

Жұмбақтар:

Бірінші буыным көп емес,

Екінші буыным тілсіз жау.  (аз+от)

Әр дұрыс жауапқа бір химоннан үлестіреміз.

Ән айтып, мақал-жұмбақ шешіп серігіп алған оқушылар ары қарай сапарын жалғастырады. Сол кезде алдарынан Физика патшалығышығады.

2.     Физика патшалығы

Бұл патшалық та оқушыларды деңгейге бөліп, олардың әрқайсысына ойындар дайындап қойыпты:

І. «Кім зерек» ойыны.  Берілген заттарды дұрыс анықтай білсеңіз, химиялық элемент аты шығады.

ІІ.  «Кім көп біледі?» ойыны. Жылдам сұрақтарға жауап беру

ІІІ.  «Кім  жүйрік?» ойыны. Жылдамдыққа есеп шығарту

Ешдеше, физика патшалығының да тексеруінен өттік. Алдымызда – ХИМИЯ патшалығы! Көрейікші, химиктер бізге не дайындаған екен?!

3.     ХИМИЯ патшалығы

Мультимедиялық проектордан  «Таза заттар және қоспалар»  тақырыбында тәжірибе көрсетіледі. Соған байланыфсты талдау сұрақтары қойылады:

Патшалықтардың да сындарынан өттік, сұрақтардың барлығына да жауап алдық. Онда құпия сандықтың кілтін алып, сандығымызды ашып көрейікші, химиктерге нені аманат етіп тастаған екен?..

 - Ақ сандығым ашылды, ішінен жібек шашылды, - деп мұғалім сандықты ашса, ішінде 8-сыныптың оқулығы және тәттілер шығады. Мұғалім тәттілерді оқушыларға және келген қонақтарға үлестіреді.

3. Қорытынды

Қорыта келгенде, химия атамыз бізге алтынға толы сандықты емес, ақылымызды шыңдайтын  білім тастап отыр екен! Онда үлкендердің үмітін ақтап, енді ғана бастаған ХИМИЯ пәнін ары қарай жоғары ынтамен, белсенділікпен оқуға талпынайық! Сонда ғана қолдарыңдағы тәттілер секілді өмірлерің де тәтті болатынына сенемін.

4. Бағалау.

Оқушылар саяхат бойы жинаған химондар санын санайды, үштек көп химон жинағандары сәйкесінше бағаланады.

5. Үйге тапсырма.  

 Өтілген тарауды қайталау

Қорыта келгенде, қазіргі ғылым мен техниканың дамыған заманында  оқытудың жаңа технологиялық әдістерін пайдалану оқушылардың білім деңгейін заман талабына сай арттырады.

• 1 слайд

  Шардара ауданы, Ақалтын ауылы, “АҚАЛТЫН” жалпы орта мектептің химия пәні мұғалімі
  САХОВА КЛАРА БАЙДОСОВНА
  

• 2 слайд

  Сабақтың тақырыбы:
  
  Бастапқы химиялық
  ұғымдар тарауын
  қайталау
  

• 3 слайд

  Сабақтың мақсаты:
  
  Білімділік: оқушылардың жаңадан бастаған
  пән – химияның алғашқы ұғымдарын қаншалықты
  меңгергендігін ойын элементтерін пайдалана
  отырып тексеру, химияның басқа
  пәндермен байланыстылығына көз жеткізу
  Дамытушылық: Әрбір шәкірттің жеке тұлға
  ретінде белсенділік қабілетін дамыту,
  танымдық ойлау, қиялдау қабілеттерін
  арттыру, өздігінен ізденуге талпындыру
  Тәрбиелік: оқушыларды еңбексүйгіштікке,
  адамгершілікке, өз ісіне жауапкершілікпен
  қарай білуге тәрбиелеу
  

• 4 слайд

  Сабақтың әдісі: деңгейлеп оқыту, ұжымдық, жекелей оқыту технологиясы, сұрақ-жауап, ойын түрлері, тест
  
  Сабақтың түрі: дәстүрлі емес, саяхат сабағы
  
  Пән аралық байланыс: тарих, биология, география, әдебиет, физика
  
  Сабақтың көрнекілігі: хат, кілті жоқ құпия сандық, ғажайып карта, кеспе қағаздар, тест парақтары, Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесі, мультимедиялық проектор.
  
  

• 5 слайд

  САБАҚТЫҢ БАРЫСЫ:
  
  1. ҰЙЫМДАСТЫРУ КЕЗЕҢІ
  (Мұғалім сәлемдесіп, оқушыларды түгелдеген соң сыныпқа құлыпты құпия сандық пен хаты жанына қойылған ғажайып карта әкелінеді. Картада құпия сандықтың кілті қайда жасырылғаны сызылып көрсетілген. Кілтке жету үшін оқушылар ХИМИЯ ПАТШАЛЫҒЫНА саяхат жасайды)
  2. САЯХАТ БАРЫСЫ
  3. ҚОРЫТЫНДЫЛАУ
  4. БАҒАЛАУ
  5. ҮЙГЕ ТАПСЫРМА
  

• 6 слайд

  Аса қадірлі де қымбатты Химиктер!
  Сіздерге мына құпия сандығымды аманат етемін!!! Оны ашатын кілт химия патшалығында жасырылған. Ол патшалыққа жету үшін сіздерге мына жол сілтемесі сызылған карта көмектеседі. Ол жай емес ҒАЖАЙЫП КАРТА!!! Егер оны қолға алып, жолға шықсаңыздар, сіздерге ғажайыптар мен сиқырға толы тылсым дүниенің есігі ашылады!
  ХИМИЯ патшалығына жету үшін сіздер түрлі патшалықты басып өтесіздер. Әрқайсысы өзінің химияға байланысын түсіндіріп, сіздерді өзінше сынайды да келесі патшалыққа жету жолып сілтейді.
  Егер сол сынақтардан сүрінбей өтетіндіктеріңе сенетін болсаңдар – АҚ ЖОЛ!!! Ал өте алмасаңдар, сол патшалықта мәңгіге қалып қоясыздар! Себебі бұл сандықты ғасырлар бойы ешбір химик аша алмағандықтан бұл сандық сіздердің қолдарыңызға тиіп отыр. Сол үшін білім мен біліктеріңізді дұрыс және орынды пайдаланыңыздар!
  ІСКЕ СӘТ!!!
  
  

• 7 слайд

  ХИМИЯ ПАТШАЛЫҒЫНА САЯХАТ
  
  
  
  
  
  ОЙЫН - САЯХАТ
  

• 8 слайд

  
  
  БИОЛОГИЯ ПАТШАЛЫҒЫ
  ХИМИЯ ПАТШАЛЫҒЫ
  
  ТАРИХ ПАТШАЛЫҒЫ
  Ойын шарттары:
  ФИЗИКА ПАТШАЛЫҒЫ
  МӘЗІРІ
  ГЕОГРАФИЯ ПАТШАЛЫҒЫ
  ӘДЕБИЕТ ПАТШАЛЫҒЫ
  

• 9 слайд

  ТАРИХ ПАТШАЛЫҒЫ
  

• 10 слайд

  Химия – сонау ерте заманнан бері қолданыста келе жатыр. От жағуды үйренгеннен бастап-ақ адам химиялық реакцияны қолмен жасап жүрді. Металдарды, мәселен, темір, мыс, алтынды ертеден өңдеп, балқытып, қажетті қару-жарақ, әсемдік әшекейлер жасаған. Таза металдардың өзін ғана пайдалану тиімсіз екенін түсінген алғашқы адамдар олардың құймаларын да жасауды меңгерген. Оған қола дәуірінің тарихта қалдырған ізінен байқауға болады. Бүгінгі күнге дейін жетіп отырған Түркістандағы тайқазан да соның бір дәлелі, оның құрамында жеті металл темір, мыс, мырыш, қалайы, қорғасын, күміс және алтын болғаны анықталды.
  

• 11 слайд

  МЫНА БЕЛГІЛЕРДІҢ ҚАЙСЫСЫ ХИМИЯЛЫҚ РЕАКЦИЯЛАРҒА ТӘН?
  ТҰНБАНЫҢ
  ТҮЗІЛУІ
  АГРЕГАТТЫҚ
  КҮЙДІҢ ӨЗГЕРУІфут
  ГАЗДЫҢ
  БӨЛІНУІ
  ЗАТТЫ
  ҰСАҚТАУ
  

• 12 слайд

  ТАЗА ЗАТТАРҒА (ҚОСПАЛАРДАН
  АЙРМАШЫЛЫҒЫ) ЖАТАДЫ:
  МЫС
  ҚОЛА
  ҚАНТ
  ЕРІТІНДІСІ
  МЫС КЕНІ
  

• 13 слайд

  ҚАЗАҚСТАН ҚАЗБА БАЙЛЫҚТАРЫН ЗЕРТТЕГЕН ҒАЛЫМ-АКАДЕМИК:
  Қ.И.Сатбаев
  Ш.Уалиханов
  Д.И.Менделеев
  А.Қошқарбаев
  

• 14 слайд

  ГЕОГРАФИЯ ПАТШАЛЫҒЫ
  

• 15 слайд

  Ия немесе жоқ жауабын жазып, тапсырманы орында:
  Қазақстан мұнай өндіруден І-орында
  Арал теңізінің суы тұзды
  Қоспа екі не одан да көп заттардан тұрады
  Бұлттану химиялық процесс
  

• 16 слайд

  БИОЛОГИЯ ПАТШАЛЫҒЫ
  

• 17 слайд

  Кестені толтыр:
  

• 18 слайд

  Тыныс алу процесін түсіндіріп бер.
  
   
  
  

• 19 слайд

  Адам организмінде кездесетін қандай маңызды химиялық элементтерді атай аласың?
  
   
  
  

• 20 слайд

  РЕАКЦИЯ ТЕҢДЕУЛЕРІН АЯҚТАП, ҚАЙ ТИПКЕ ЖАТАТЫНЫН АНЫҚТА:
  Н2О→ ... + ...
  Al + O2→ ...
  

• 21 слайд

  ӘДЕБИЕТ ПАТШАЛЫҒЫ
  

• 22 слайд

  От – ........ жейді
  Тот – ....... жейді.
  

• 23 слайд

  Өнерлінің қолы .........
  Өлеңшілдің сөзі ..........
  

• 24 слайд

  
  Бар ма, жоқ па
  Оны анық білмейсің
  Ол жоқ жерде
  Өмір сүріп жүрмейсің
  

• 25 слайд

  
  Бірінші буыным көп емес,
  Екінші буыным тілсіз жау.
  

• 26 слайд

  ФИЗИКА ПАТШАЛЫҒЫ
  

• 27 слайд

  Берілген заттарды дұрыс анықтай білсеңіз, химиялық элемент аты шығады.
  

• 28 слайд

  физикалық құбылыс деген не?
  заттың физикалық қасиеттеріне не жатады?
  зат массасының сақталу заңы
  құрам тұрақтылық заңын тұжырымда
  

• 29 слайд

  ХИМИЯ ПАТШАЛЫҒЫ
  

• 30 слайд

  Пысықтау сұрақтары:
  Таза заттар дегеніміз не?
  Қоспалар дегеніміз не?
  Оның қандай түрлері бар?
  Заттарды қоспадан бөлудің қанша тәсілі бар?
  Көрсетілген тәжірибені кім толық түсіндіріп береді?
  Толықтырамын деушілер бар ма?
   
  
  

• 31 слайд

  Ақ сандығым
  А Ш Ы Л Д Ы
  Ішінен жібек
  Ш А Ш Ы Л Д Ы!
  

• 32 слайд

• 33 слайд

  Химия атамыз бізге алтынға толы сандықты емес, ақылымызды шыңдайтын білім тастап отыр екен! Онда үлкендердің үмітін ақтап, енді ғана бастаған ХИМИЯ пәнін ары қарай жоғары ынтамен, белсенділікпен оқуға талпынайық! Сонда ғана қолдарыңдағы тәттілер секілді өмірлерің де тәтті болатынына сенемін.
  

• 34 слайд

  Үйге тапсырма:
  
  Өтілген тарауды
  ҚАЙТАЛАУ