"Химиялық сөз мерген" сайыс

Қызылорда облысы  Қармақшы ауданы  Жосалы кенті  С.Есқараев атындағы №27 орта мектебінің химия пәнінің мұғалімі Тәженова Бахтыгүл

Сабақтың тақырыбы: «Химиялық сөз мерген»

Сабақтың мақсаты:    1. Химия пәнін өмірмен байланыстыра отырып, маңызына ғылыми  тұрғыдан түсінік беріп, оқушылардың пәнге қызығушылығын арттыру.

2. Алған білімдерін дамыту, тұрмыста, еңбекте, өмірде қолдану.

 3. Оқушыларды адамгершілікке, эстетика мен этикаға, шеберлікке,сөз  сөйлеу мәнеріне тәрбиелеу.

Түрі:                сайыс

Көрнекілігі:   интербелсенді тақта беттеріндегі слайдтар,лабораториялық

                      құрал-жабдықтар,сызбанұсқалар,периодтық жүйе.

БАРЫСЫ:

І   Ұйымдастыру  кезеңі

Қауіпсіздік техникасының ережелерін еске түсіру.

Зиянды боп жүрмесін, сақтаныңдар балалар

Өтінемін, судан да, сироптан да татпаңдар.

Бұл кабинет ішіндегі тәртіп қатал, тыйым көп

Еш нәрсені ішпе, жеме, осыны есте сақтаңдар!

ІІ   Негізгі бөлім

Сәлем сөздің анасы
Дейтін қазақ данасы
Сәлемдесіп, танысып
Кеш бастайық жарысып

     Алтындай ардақты, күмістей салмақты оқушылар мен ұстаздар! Бүгінгі кеште өздеріңізді суда жүзген балықтай жақсы сезініңіздер. Көңілдеріңіз алюминийден жасалған ұшақтың ішіндей кең болсын, темірдей қатты, болаттай мықты денсаулық тілейміз. Көмірдей қара көздеріңізбен, алмаздай өткір сөздеріңізбен жанды жадыратып, өмір ағысымен сынаптай сырғып жүре беріңіздер демекпін.
«Химиялық сөз мерген» сайысымыз 4 бөлімнен тұрады.
І      Алтын сандық
ІІ   Ойлы болсаң, озып көр
ІІІ  Кім жылдам?
IV  Жұмбақтар

У Ойындар

УІ Қызықты тәжірибелер

     Сайысымызды бастамас бұрын 2 топтың әділ бағасын беретін, әділқазылар алқасын сайлап алайық.

І  Алтын сандық.

      Міне алдарыңызда Алтын сандық берілген. Сол сандықтың ішінде 20 химиялық элемент таңбасы бар.  Сіздер солардың қазақша,  латынша атауын айтуларыңыз керек. Әрбір дұрыс жауапқа 4 ұпай, егер тек 1 ғана атауын айтсаңыз  2 ұпай беріледі.
He – гелий  helium    B - бор borum   C - көміртек cfrboneum   O - оттек oxygtnium     Na - натрий natrium     Si-кремний silicium     S - күкірт sulfur     CІ - хлор, chlorum      Au - алтын, aurum    P - phosforus,фосфор        Ca - кальций, calcium       Ag - күміс, argentum ,т.б.

II    Ойлы болсаң, озып көр

1. Ол өте аңғал болған. Ол бірде жұмыртқа қайнатамын деп ойлап, қолындағы сағатын 3 минут қайнатып, қолына жұмыртқа ұстап тұрған. Ол кім?

    2. Александр Македонский Үндістанға сапары кезінде оның әскерлері іш ауруымен ауырған, ал офицерлер ауырмаған. Сусыны, тамағы бәрінің де бірдей, бірақ ыдыстары қандай металдан жасалған?

    3. Қазіргі кезде техникада және тұрмыста кең қолданылатын металл.

ІІІ  Кім жылдам?
Бұл кезеңде тақтаға бірнеше әріптер беріледі, соны пайдаланып химиялық элемент атауларын құрастыру. 3 минут беріледі. Әр дұрыс жауапқа 1 ұпай
Й И Л Ж Г Н Е З А М Р О Б
(БОР, АЗОТ, АРГОН, НЕОН, БРОМ, ТИТАН, НАТРИЙ, МАГНИЙ, БАРИЙ. ГАЛИЙ. ГЕРМАНИЙ, ИОБИЙ, РЕНИЙ, ГЕЛИЙ

 «Лездеме»  сұрақтары (дұрыс жауап 1 балдан есептеледі)

1.      Жай заттар дегеніміз не?

2.      Күрделі заттар дегеніміз не?

3.      Оттек неше валентті?

4.      Оттектің атомдық массасы

5.      «Қара жәшіктен» не ұшып шығады?

6.      Қанттың формуласы

7.      Периодтық жүйені кім,қашан ашқан?

8.      Период дегеніміз не?

9.      Периодтық жүйеде екі орында тұра алатын элемент

10.   Коэффициент нені көрсетеді?

  Викториналық сұрақтар (Қойылған сұраққа сол әріптен басталатын жауап қайтару керек.Әрбір дұрыс  жауапқа 2 ұпай  беріледі).

          «С» әрпі

1.  Химиялық элемент   (сутегі,скандий)

2.  Күрделі зат        (су, сірке қышқылы)

3.  Металл          (сынап)

4.  Қышқыл      (сірке қышқылы)

5.  Әмбебап еріткіш   ( су)

6.  І валентті элемент  (сутек)

            К» әрпі

1. Жай зат (күкірт)

2. Бейметалл (көміртек,күкірт)

3. Сілтілік металл (калий)

4. Екі валентті элемент (кальций)

5. Химиялық құбылыс (көмірдің жануы)

6. Қышқыл (күкірт, кремний қышқылдары)

          «М» әрпі

1.Периодтық кестенің авторы (Д.И.Менделеев)

2. ІІ валентті элемент (магний)

3.Атомдар нені құрайды (молекула)

4.Темір қандай затқа  тартылады (магнитке)

5. Калий перманганаты (марганцовка)

6.Темір (металл)

3.  Ойын: «Мен кіммін?» (3 балл)

1.     Бірінші бөлігім көп емес, екінші бөлігім тілсіз жау  деген мағынада, химиялық қай элементпін? (Аз-от)

2.     Бірінші бөлігім «алда бол» деген бұйрық рай, екінші бөлігім сан есім, шипалы газ деп те есептейді. (Оз-он)

3.     Бірінші бөлігім тасқын су, екінші бөлігім мал құлағына салынатын белгі.(Сел-ен)

4.     Бірінші бөлігім қабылда деген сөздің мағынасын береді, екінші буыным шараппен улану деген мағынада, ол қандай тұз? (Ал-мас)

5.     Бірінші буыны жалқы есімге қойылатын сұрақтан тұрады, екінші буыны сан есім, қай элемент? Не-он)

6.     Жазылуым бойынша оқысаңыз элементпін, керісінше оқысаңыз- өткізгішпін. (Мыс-сым)

4. Жұмбақ шешу (5 балл)

1.Өз денесін өзі жейді

2. Түрі қара бақсаңыз

Қызарады жақсаңыз

3.Қарнына (ішіне)су құйсаң,басы жанар

4.Сыныптан бір шықпайды,тимесең жұқпайды

Жәрдемінсіз бұл заттың,оқушы сабақ ұқпайды

5.  «Өнер алды-қызыл тіл» сайысы

Химия пәніндегі элементтерге байланысты мақал-мәтелдер айту (10 балл)

ІІІ. Сергіту сәті  (қызықты тәжірибелер)

ІУ.    Қорытынды

Сайыс барысын қорытындылай келе,ойын жеңімпазын анықтау.