Иҗади сүз төркемнәре - антистресс (төрле дәрәҗәдәге биремнәр)

 

I.       Исемнәрне килеш белән төрләндер

	мизгел	түгәрәкләр	дошман

II.    Күп нокталар урынына тиешле уртаклык исемнәрне куеп яз.

............................... чыкты,  җир йөзен җылытты. ...............................  , яшел аланнарда ...............................  , ал, кызыл, сары, зәңгәр керфекләрен ачып, ...............................   елмайдылар. Әнә эшчән бал корты да, ...............................   чәчәккә кунып, без-з-з итеп, татлы ...............................   җыя. Чуар бизәкле ...............................   иртәнге саф һавада очып - мәтәлеп уйныйлар. Җитез

...............................   ботактан ботакка сикерә, ...............................  эзли. Куак артында, ...............................  сагалап, хәйләкәр  ...............................  посып утыра. Куе булып ...............................  үскән чытырманлыкта кәкре тәпиле йөнтәс ...............................  җиләк ашап йөри. (Җ. Тәрҗеманов “Шуктуган”)

Сайлап алу өчен сүзләр : куян, күбәләкләр, төлке, кояшка, тиен, чәчәктән, урманнарда , аю , кояш, чәчәкләр, ширбәт, чикләвекләр , кура җиләге.  

 

 

I.          Исемнәрне килеш белән төрләндер

	чикерткәләр	гыйлем	яфрак

II.       Күп нокталар урынына тиешле килеш кушымчаларын куй.

Ләбиб...... әнисе кибет...... эремчек алып кайтырга җибәрде. «Улым, тиз йөр, алайса камырым ташый!» – дип үтенде. Әтисе өстәп әйтте:

– Урам аша чыккан чакта туктап торган машина......  артыннан кинәт юл...... атыла күрмә!

Ләбиб урам...... чыкты. Кибет...... бару өчен юл аша чыгасы бар. Светофор...... кызыл уты янган. Светофор янында машиналар туктап тора.

Ләбиб әтисе...... кисәтүен онытып җибәрде һәм юл...... туктап торган машина...... артыннан чыгарга уйлады. Алдан чыксаң, урау була, әнисе тиз кайтырга кушты бит.

Ләбиб...... арткы як...... килүе булды, машина куш аяклап тибеп тә җибәрде! Маңгай бик каты авыртты! Ул гына да түгел әле: маңгай шешеп тә чыккан иде.

 

 

I.       Шакмаклар эченнән 10 татар кызы исемен табып яз.

Ф	Ә	Р	И	Г	Ө	Л	Г	Е
Л	А	Н	Д	Ә	Л	И	Л	Н
Ш	Ы	Д				Я	И	Ә
Н	Җ	Е				И	Я	Ә
Э	А	Л				Ф	Г	С
И	М	С	У	З	Ө	Л	Ү	М
Л	Ә	Ү	Ш	Ә	Л	Ә	З	А

   _____________________________________________ _____________________________________________

_____________________________________________

_____________________________________________

_____________________________________________

_____________________________________________

_____________________________________________

_____________________________________________

_____________________________________________ _____________________________________________

II.    Текстны укы. Исемнәрне табып астына сыз, килешен һәм санын билгелә.

Балыклар сандыкны алтын саклана торган  келәткә алып барганнар. Бер кечкенә балык ачкыч тишегеннән йозак эченә кергән дә аны бигеннән ычкындырган, сандыкның капкачы ачылып киткән.  Мондагы күзне камаштыра торган яктылыктан Таңсылуның да күзе күрмәс булган. Алмазбулатның күзләре бөтенләй юк бит инде. Шуңа күрә алар ешеш сулап сандыкта ята биргәннәр. Алтын урынына сандык эчендә яткан кешеләрне күргәч, балык халкы аптырашта калган. (Ф.Габделхакова “Могҗизалы әкият”)

 

 

I.       Исемнәргә күплек сан кушымчасын куеп яз.

Мәкаль - ________________________________________________________________________________________________ Урман - _________________________________________________________________________________________________

Болын - _________________________________________________________________________________________________

Көймә - _________________________________________________________________________________________________

Таң - ____________________________________________________________________________________________________ Диңгез - ________________________________________________________________________________________________

II.    Күп нокталар урынына тиешле хәрефләрне куй.

1)исемнәрне -  бер , фигыльләрне ике сызык белән билгелә. 2) исемнәрнең килешен,  фигыльләрнең заманын күрсәт.

С _ ндыктан, й _ мшак, борч _ лма, к _ ш _ ләр,  _ чкындырган,  _ чарга, оз _ нча, табиг _ ть,  с _ залар,  _ лак, с _ ймим, б _ лта, ав _ ша,  _ лчылар, с _ згырыр. 

       3) Ике сүз белән җөмлә төзе.

_______________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________

 

 

I.       Һәр юлдагы фигыльләрне төрле заманнарга куеп яз. 

Сызгыру -  _______________________________________________________________

Яндыру -  ________________________________________________________________

Бөтерү -  _________________________________________________________________

II.    Мәкальләрнең дәвамын табып тоташтырып яз. Фигыльләрнең заманын билгелә.

Тырышлык бәхет китерер,	югалган вакыт табылмый
Күп укыган,	ялкаулык ачтан үтерер.
Югалган акча табыла,	ашарга бирер.
Гыйлем ашарга сорамас,	күп белер.

_______________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________

 

 

I.          Һәр юлдагы фигыльләрне төрле заманнарга куеп яз. 

Булышу -  _______________________________________________________________

Сагыну -  ________________________________________________________________ Сикерү -  _________________________________________________________________

II.       Укы.

Менә кортлар өчен күңелсез көз дә җитте. Кырда, болыннарда чәчәкләр күптән бетте. Суык җилләр исә башлады. Нечкәбил дә хәзер бал алып кайтмады.Көннәрнең дә яме китте, кышка җыенырга вакыт җитте.

Сорыкортларга — әрәмтамакларга каршы сугыш башлана. Нечкәбил бер симез сорыкортның җилкәсенә менеп атлана. Сугыша-сугыша очып барышлый, әрәмтамакның билен кыеп ташлый. (А.Алиш “Нечкәбил”)

             Фигыльләрне үзләре ачыклап килгән сүзләр белән  күчереп яз, җәя эченә сорау куй.

_______________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________

 

 

I.      Хәзерге заман хикәя фигыльләрне күчереп яз. 

Карт , азык – төлекне капчыкка салып, саубуллашып чыгып китә. Байтак юллар киткәч, бик калын урманга килеп җитә. Урманда озак кына адашып йөри. Көтмәгәндә бүреләр сырып алалар моны.  Шулай аптырап торганда , карт кесәсендәге сыбызгысын исенә төшереп ала да өч тапкыр сызгырта.  Шулчак , җир белән күкне бергә орып, бик каты өермә чыга. Карт давылдан көч – хәл белән качып өлгерә. (“Каракош” татар халык әкиятеннән)

_______________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________

II.   Йолдыз Шәрапованың “Кәефсез куян” шигырен  укы. Тиешле хәрефләрне куй,фигыльләр астына сыз.

Куяным б _ ген кәе _ сез, К _ лаклары салынган. К _ чә   _ зак китмәде шул Тел _ визор   _ ныннан. Зыянлы ул, к _ п карасаң, К _ зең, башың а _ ырта. Куя _ (н/нн)ы дәвалар  _ чен

Б _ шта шелт _ ләдем, аннан Дәв _ ладым куянны. Б _ лсен иде, тел _ визорны _ зак к _ рау зыянлы. А _ лады бугай  _ зе дә –  Баш _ н иде , о _ лды.

Б _ лдым мин “докт _ р апа”.

 

 

I.       Бирелгән сүзтезмәләрне (фразеологизмнарны) бер сүз белән аңлатып яз.

Чебеннән фил ясады  - __________________________________________________________________

Кәкре каенга терәтте - __________________________________________________________________

Ике күзе дүрт булды - ___________________________________________________________________

Баш ватты - _______________________________________________________________________________

Уртак тел тапты - ________________________________________________________________________

Түбәсе күккә тиде - ______________________________________________________________________

Сайлау өчен сүзләр : курыкты, арттырды, уйлады, йокламады, шатланды, алдады, килеште, котлады , аптырады.

II.    Җөмлә эченнән фигыльләрне тап һәм тиешле баганага урнаштырып яз.

1)       Кытай розасының күп сортлары бүлмә шартларына яраклаштырылган.

2)       Бары шул чакта гына муллыкка ирешеп булачак.

3)       Икенче көнне  дә су буена иртә таңнан, караңгыдан төштеләр малайлар. 

4)       Ерактагы буадан салмак кына җылы томан күтәрелә.

5)       Аерылганны аю ашар, бүленгәнне бүре ашар.

6)       Мәсьәләне чишә алмасак, укытучыбыздан ярдәм сорыйбыз.

Үткән заман хикәя фигыль	Хәзерге заман хикәя фигыль	Киләчәк заман хикәя фигыль

 

Краткое описание документа:

Кадерле укытучылар! 4,5 6 нчы сыйныф укучылары өчен исем һәм фигыль сүз төркемнәрен кабатлау буенча төзелгән төрле дәрәҗәдәге биремнәр тәкъдим итәм. Шул ук вакытта карточкада киеренкелекне һәм стрессны җиңеләйтү, иҗатны үстерү өчен буяу (раскраска) - антистресс та бар. Рәсем ясау вакытында бала киеренкелектән (биремнәр эшләүдән) арынып ял итә һәм медитация процессына чума .