Ил кичәл: Үг-зүүһин онцс.

МБОУ «Элст балһсна 15^гч сурһаль»

Ил кичәл: Үг-зүүһин онцс.

(5 класс)

                                                                                               Давулснь: Басхан А.Х.,

 хальмг келнә болн

 утх-зокъялын багш

2014-2015 сурһулин җил

Кичәлин төр: Үг-зүүһин онцс.

Кичәлин күцл: үг-зү гидг төрәр авсн медрл батллҺн.

Төлҗлтин күцл: сурһульчнрин келлһ өргҗүллһн, үгин көрң байҗлуллһн.

СурҺмҗин күцл: хаалһ һатлһна зокал давтлһн. Кезәчн хаалһ һатлхларн, бийән сагар бәртн гисн медрл өглһн.

Үзмр дөңцл: Мультимедиа эв – арһ, интерактивн самбр,  перфокарт, зургуд, чайнворд, илвтә гиич  - Кеедә өвгн.

Кичәлин йовуд:

I.            Кичәлд белдлһнә агчм.

а) Мендллһн.

б) Хальмг әс хавлһн. Келлһнә дамшлт. Хальмг әс хавлһн, эн әәслә ирлцҗәх үлгүрмүд болн дарҗңгуд давтлһн.

{Ә} - Әәмтхә күн сүүдрәсн әәдг.

{Ө} - ӨөҺин өөр - ө, көөһин өөр – кө.

{Ү} - Үүлән күцәсн күн таварн.

{Һ} - Һәрә, һар һаза һалун һалд һәрәдҗәнә.

{Җ} - Җирмәхәг җаалг җаҗлҗана.

{Ң} – Аң аңгасн аң аңнна.

II. Мультимедиа эв – арҺар дамҗад, өвәрцтә намрин темдгүд шинҗллҺн.

1.   Намрин сармудын дараһинь тойгар темдгләд, нерәдтн.

 

2.   Зургар көдллһн.

v Эн зургт ямаран җилин цаг үзүлгдҗәнә?

v Намрин цагт йиртмҗ яһҗ сольгдна?

v Бичкдүд намрин цагт ю кенә?  

v Әмтн ямаран хувц өмснә?

v Намрин цагт шовуд яһна?

v Намрт өдр сө хойр яһна?

v Таднд намрин җилин цаг таасгдну?                               

III. Сурһульчнрин  медрл шалҺлҺна тест.

1. Ончта келлһнә хүвс нерәдтн.

а) бәәлһнә нерн, чинрлгч нерн, холва; 

б) чинрлгч нерн, холва, хүв;

в) чинрлгч нерн, бәәлһнә нерн, үүлдәгч

2. Бәәлһнә нерн ю медүлнә?

а) чинр;  б) юм;  в) то

3. Чинрлгч нерн кедү әңгд хувагдна?

а) хойр;   б) зурҺан;   в) долан

4. Үүлдәгч яһҗ хүврнә?

а) цагар;   б) киискврәр;   в) нүүрәр

IV. Долан хонгин болн һаригүдин нерд давтлһн. Йиртмҗин бәәдл шинҗллһн.

V. Үгин диктант бичлҺн.

Улан, шам, зогстн, шар, күләтн, ноһан, йовтн, саглтн, хәләх, хаалһ, зокал, Кеедә өвгн.

- Эн үгин диктантд ямаран чинртә үгмүд харһв. /Хаалһин зокал медүлҗәх үгмүд харһв/.

- Э, чик эн соңсхвр диктантд хаалһин зокал медүлҗәх үгмүд харһв. Эндр бидн дассн ончта келлһнә хүвсин медрл болн хаалһин зокал батлхвидн. 

- Дәкәд ямаран илвтә гиичин нер харһв?

/Кеедә өвгн/                

- Одахн Кеедә өвгн хаалһин зокал мууһар меддг сурһульчнрла харһад йир һундлта бәәнә. Тегәд сурһульчнрин медрл шалһхар седҗәнә. Түрүләд герл докъян өңгүд давтхмн.

VI. «Герл докъя» гидг  наадн. Интерактивн самбр деер үг болһнла ирлцҗәх герл докъян өңг нерәдәд зуртн.

   Зогс                                        Күлә                                                   Йов

                                         

VII. Бөрвән тинилһнә, нүднә хуҗр амралһна агчм.

Эзн Богд Җаңһр хан

Эргндкән ширтәд хәләнә,

Барун талагшан хәләһәд,

Байн Күңкән Алтн Чееҗлә мендлнә.

Зүн талагшан хәләһәд,

Зөргтә Арг Улан Хоңһрла мендлнә.

Деегшән хәләһәд, Деедс Бурхндан зальврна,

Дорагшан хәләһәд, һазр – усндан зальврна.

VIII. Күндтә гиичд  «Бийән әрүнәр бәртн!» гидг шүлг айслулҗ умштн. Эн шүлг буулһҗ бичтн, бәәлһнә нер, чинрлгч нер, үүлдәгч олад бичтн.

Бийән сагар бәртн!

Бәәлһнә нерн	Чинрлгч нерн	Үүлдәгч
Шам	Улан	Зүтк

IX. Дора өггдсн бәәлһнә болн чинрлгч нердт кергтә үүлдәгчс олҗ ниицүлҗ бичтн, Кеедә өвгнд хаалһин зокал давттн.

Хаалһ …

Улан  шам шатхла,  …

Көлгн …

Инспектор               …

Шар шам        шатхла,  …

Хаалhин зокал         …

Ноһан шам     шатхла,  …

Немгдх үгмүд: медтн, һатлх, шунҗ уралан йовтн, гүүнә, ормдан зогстн, хәләнә, ширтәд өмәрән хәләтн.

X. Сурһульч болҺнд туслң даалһвр түгәлҺн.

а) Перфокарт олзлад, «Хаалһ, зокал» гидг бәәлһнә нерд киисклһн.

б) Көдлмшин девтрәр көдллһн. №9 даалһвр күцәлһн.

XI. Чикәр бичгдсн зәңгс темдглтн. Күндтә гиич оньган өгәд хәләһәд, чик хәрү өгсн сурһульчнрт белгән өгх.

Ø ХаалҺин зокал медх кергтә.

Ø Ноһан шам шатхла зогсдмн.

Ø «Зебра» гидг хаалһин темдг бәәсн һазрар хаалһ һатлдмн.

Ø Шар шам шатхла күләдмн.

Ø Түрүләд зүн талагшан, дәкәд барун талагшан хәләһәд хаалһ һатлдмн.

XII. Кичәлин аш:

Ончта келлһнә хүвс нерәдтн. Ю медүлҗәхинь заатн.

Ямаран шам шатхла хаалһ һатлдмн?

Кичәлд ирсн күндтә гиичд ханлтан өргтн, хаалһин зокалар бәәхвидн гиҗ үг өгтн.

Кеедә өвгнлә селвлцәд, кичәлд шунмһа кевәр орлцсн сурһульчнрт темдг тәвлһн.

XIII. Герин даалһвр: зокалмуд давтх, шүлг чееҗәр дасх.