Ғылыми жұмыс "Тұздыкөл- дала дәрігері, шипалы мекен"

• 1 слайд

  Атырау облысы
  Индер ауданы
  Махамбет атындағы орта мектеп
  Зинелова Жібек Құрашқызы
  10-сынып
  Ғылыми жетекшісі:
  Шалекенова Зухра Каюповна
  химия-биология пәні мұғалімі
  Тақырыбы: “Тұздыкөл – дала дәрігері, шипалы мекен”
  

• 2 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  1.Ғылыми зерттеудің мақсаты:
  Талайдың дертіне дауа болып, науқасынан құлан таза
  айықтыратын ерекше қасиетке ие тұзды көлдің терең зерттеліп,
  экологиялық ахуалы мүшкіл аймақтың тұрғындарының игіліне
  жаратылып, денсаулықтарын жақсартуға үндеу тастау
  мақсаты көзделеді.
   2.Болжам:
  Ақпарат көздерінен, жергілікті дәрігер мамандардың, байырғы
  геолог мамандардың және ертеректегі мәліметтерге сүйене
  отырып, Индер ауданындағы тұзды көлдердің дүние жүзіндегі
  шипалы көлдермен қасиеті жөнінен тең түсе алатындай
  дәрежеде екендігін дәлелдеу.
   3.Зерттеу кезеңдері:
  1.Зерттеу тақырыбын табу, материалдар жинақтау,мақсатын
  анықтау
  2.Жұмыс жоспарын белгілеу.
  3.Жинақталған материалдарды сұрыптап, негізгі мақсатты
  ашуға жұмыстану.
   4.Зерттеу әдісі:
  Зерттеуде жинақтау, баяндау, саралау, ғылыми еңбектерге
  сүйене отырып талдау жасау басшылыққа алынды.
   5.Зерттеудің жаңалығы мен зерттеу дәрежесі:
  Қолда бар мәліметтерге сүйене отырып Индер көлінің шипалық
  қасиеті жағынан да,құрамдық жағынан да әлемдегі көптеген
  көлдерден озық тұрғандығы.
   6.Зерттеу нәтижесі:
  Индер көлін зерттей келе,оның емдік қасиетін пайдалану
  жергілікті тұрғындардың денсаулығын сақтаудың
  және елдің экономикасын көтерудің бірден-бір жолы
  екендігін көрсету.
   7.Қорытынды:
  Туған жердің байлығын танып-біліп, оның ел игілігіне
  жұмсалуына ықпал жасап, жергілікті халықтың денсаулығын
  сақтауға, сонымен қатар, одан түскен пайданы игілікті істерге
  жұмсауға ат салысу.
   
   
  А н н о т а ц и я
  

• 3 слайд

   
  Жоспар
  I.Кіріспе
  Бар байлықтың мекені – киелі Индер жері
   
  II. Негізгі бөлім
   
  1. Тұздыкөлдің зерттелу тарихы.
  2. Сапалы тұздың бойынан табылған сан түрлі тұздар мен химиялық қасиеті туралы.
  3. Шипалы көлдің минералды суының, балшығының емдік қасиеттері
  4. Индер тұздыкөлі – дала дәрігері, шипалы мекен.
  
  
  III.Қорытынды
  Индер тұздыкөлі – ел игілінде...
  

• 4 слайд

  Әлемнің ең бай деген 186 ел ішінен:
  Жер көлемі-9
  
  Вольфрам, қорғасын, барий - 1
  Хромит, күміс және мырыш- 2
  Марганец пен молибден-3
  Мыс-4
  Уран рудасы-5
  Алтын –6
  Темір рудасы-7
  Қалайы мен никель-8
  Көмір мен газ қоры-9
  Мұнай қорынан- 12
  
  

• 5 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Индер
  құм
  Тұз кені
  известь
  бор кені
  Материалдық шикізаттар
  гипс
  калий-магнийлі тұзы
  гравий
  галит
  тастық балшық
  элювиалды борат
  тас
  құмды қоспа
  

• 6 слайд

  А.Н.Волков (1927-1931)
  
  1). Индер күмбезінің топографиялық картасы 2).су көздерінің жүйелі химиялық мінездемесі 3)Алғаш рет схема түріндегі геологиялық карта
  1935-1936 жылдары Н.И.Преображенскийдің  ғылыми  жетекшілігімен ЦНИГРИ (қазіргі ВСЕГЕЙ) күрделі зерттеу жұмыстарын жүргізді.
  1932-1935 жылдары Н.С.Курнаковтың басқаруы негізінде М.Г.Валяшко, И.Н.Лепяшков
  Индер көлінің тұз қабаттары мен оның басты қасиеттеріне физико-механикалық талдау жүргізді.
  1927-1940 жылдар аралығында Индер күмбезінің зерттелуі
  1939-1940 жылдары Қазақ КСР-і геологиялық басқармасы тұз қабаттарын зерттеді.
  1941 жылдың 26 ақпан
  Индер геологиялық-барлау партиясы
  

• 7 слайд

  
  Индер тұз күмбезі 250 мың шаршы км.
  - Индер көлі ойпатында орналасқан. 
  Солтүстігінде Индер тауы , оңтүстік жағалауы жазық.
  Шөгу жағдайы мен сапасына орай, Индер ас тұзы кені қатты пайдалы қазбалар кен орындары қорының жоғарғы 1-ші тобына жатқызылған.
  Тұздыкөлдің қара балшығы Юра, Бор дәуірінен басталады
  Құрамы өсімдіктер, жәндіктер,құстар қалдықтарынан түзілген.
  Көлге түскен, я қонған жәндіктер кейін ұша алмай тұздалып, ешбір шімірікпестен ыдырайды және жел мен көлдің жағасында балшыққа айналады.
  

• 8 слайд

  гидрогалит 
  NaCl•2H2O
   
  Мирабилит
    Na2SO4•10H2O 
  Карналлит 
  KCl•MgCl2•6H2O
  Негізгі
   минералдары
  34 метр тереңдігінде су қоры бар.
  Құрамы
  Бром
  Калий
  Йод
  Ас тұзы
  магний
  H2S
  Гумус, ферменттер
  индерит, сатимуллит
  Тау етегінде жусанның 110 түрі өседі.
  

• 9 слайд

  Емі шипа, дертке дауа – Тұзды көл
  Ревматизм
  Остеохондроз
  Полиатрит
  Тері аурулары
  Гинекологиялық аурулар
  Невроз
  Бедеулік
  Ұйқы безінің ауруы
  Буын аурулары
  Бронхит
  Демікпе
  Псориаз
  Артроз
  Артирит
  

• 10 слайд

  Тұз туралы қызықты мәліметтер
  Тамақ сақтау үшін қолданылған
  Йогалар тісті тазартуға тұз бен хвойді пайдаланған.
  Қызылиектің мықты болуы үшін тұзды қолдану пайдалы
  Адам бойындағы жағымсыз иістерді кетіреді
  Тұзбен емдеу әдісі ежелгі Рим, Египет кезінен қолданылғаны белгілі.
  Қарайған күмістерді тазалайды
  

• 11 слайд

  Көлдің ені- 12 км. Көлдің айналасында көптеген бұлақтар жатыр. Бұлақтар бастауын жыл бойына қар жататын үңгірлерден алады.Сол бұлақтардан қазірде екі бұлақ көзі туралы ғана айтылады.
  Күркіреуік – құлама жартастарды жарып шығып, Индер тұзды көліне сарқырап құйылып жатқан бұлақтардың бастауы. Сырқатына дауа іздегендер емдік қасиеті мол, қара балшығы бар тұзды көлге түсіп, бұлақ суына жуынады. Бұлақтар қыста қатпайды, құрамында тұз болғанымен жуынған жағдайда жұп-жұмсақ, әрі денеде тұз табы қалмайды. Осы қасиеттерін бағалаған халық жазда Күркүреуікке көп келеді, бірнеше күн түнеп, ем алады.
  
  «Қыз әулие» -бұлақтардың ішіндегі аты аңызға толы ерекше бұлақ . Мұнда көбіне бала көтере алмай жүрген әйелдер түнеуге келеді.Осы әулие жөнінде ел арасында аңыз бар.
  
  

• 12 слайд

  Тұз шахтасы
  Борлы калий ас тұзы
  Бишофит
  Бишофит –ежелгі теңіздің буланып кристалдануы нәтижесінде түзілген, табиғи минерал.
  Йод, бром, темір, және басқа да элементтер болады
  1.Россияда (Волгоград облысында)
  2.Түркменстанда
  3. Украинада (Полтава).
  Дистрофикалық ауруларды, периферикалық нерв ауруларын, тірек-қимыл жүйесі ауруларын емдеуге, минералды су, балшық түрінде пайдаланылады.
  Демікпе (астма), өкпе ауруларына ем.
  1.1778жылы академик ПАЛЛАС
  2.1927жылы ВОЛКОВ басқарған экспедициялар
  3. 1804 жылы майор СОЗИ
  4.Бүкілодақтық ғылыми зерттеу орталығы
  -1938 жылы «Большая Эмба» кітабы
  
  

• 13 слайд

  Мақаттық Қайыржан Сағудаев: белі сырқырап, аяғы бастырмай қалған
  Виктор Бритиков пен Нина Шербацевич Қарағандыдан келіп дерттеріне дауа тапқан
  Шотландтық Алекс Броди : псориаз ауруы
  Мақаттық 58 жасар Көбеген Құмарғалиев
  Аяқ-қолы сырқырап, бастырмай қалған
  
  

• 14 слайд

  Тұздыкөл
  Соль Илецк
  Біздің Тұздыкөліміз қасиеті, химиялық құрамы, емдік шипасы, балшығы жөнінен Ресейдегі Соль-Илецкі көлімен тең түседі.
  Индердің оннан біріндей ғана көлшік,жылына 20-30 мың адам  келіп емделетіндей   туристік орталыққа айналған.
  

• 15 слайд

   
  
  
  Еліміздің эконмикасымен, аймақ тұрғындарының денсаулығына септігін тигізу
  Атыраулық ақын Қойшығұл Жылқышиев пен мүсінші Серік Мәтениязов, сәулетші Ғабит Ниязовтар жақында осы Индер ауданына туристік саяхат жобасын жасап шықты.
  Тарихи жерлерге ескерткіштер орнатып, жолсалса, ЕХРО-2017-ге келген қонақтарды апаратын мәні мен маңызы зор бір орын жасақталар еді деген үміт бар
  Ел игілігіне айналатын туристік база
  Өркендеп жайнаған туған өлке
  

• 16 слайд

  Нәтиже
  I
  II
  IІІ
  Тұзды көлдің қасиеті жоғары екенін, көлемі жағынан да, шипалық-емдік жағынан да әлемдік деңгейде көріне алатынын білдім.
  Туристік базаға айналуға бірден-бір орталық бола алатынын білдім.
  Ел экономикасын, туған жердің гулденуіне ықпалын тигізетінТұзды көлдің еш қолдаусыз бос жатқандығын білдім.
  

• 17 слайд

  Болашақта:
  
  Адамдар ағыла жол тартатын туристік базаға айналуына ықпал жасау.
  Ел игілігіне жұмсалатын денсаулық ұйымының салынуы мен әлі де терең зерттелу керектігі жөнінде үндеу тастау
  
  

• 18 слайд

  Назарларыңызға рақмет!!!