Импульс Импульстің сақталу заңы

• 1 слайд

  Сабақтың мақсаты
  Дене импульсі. Импульстің сақталу заңын меңгереді.
  Күтілетін нәтиже
  1. Дене импульсі және импульс заңын біледі.
  2. Күнделікті өмірде қолдана алады.
  3. Есеп шығару барысында заңдардың формулалар қолдана біледі.
  
  

• 2 слайд

  Исаак Ньютон (1643-1727 жж.)
  

• 3 слайд

  Үй- тапсырмасын тексеру
  1 топ Күш
  2 топ Ньютон заңдары
  3 топ Бүкіләлемдәк тартылыс заңы
  

• 4 слайд

  
  Физика бөлімдері сан-салалы
  Білеміз Ньютондай ер дананы
  «Механика» бөлімі бұл ғылымның,
  Бір өзі қозғалысқа арналады.
  Ғылымға әркімнің де таласы бар,
  Зерттеуші физик, ғалым данасы бар.
  «Кинематика», «Динамика», «Статика» атты,
  Үш түрлі «Механика» саласы бар!
  Қозғалыстың әрбір түрін қамтыған,
  «Кинематика» атың мәлім жалпыға.
  Анықтайтын қозғалыстың себебін,
  Қанықпыз ғой «Динамика» атына.
  Тепе-теңдік ұғымдарын түрлеткен,
  «Статика» бұл саланы үйреткен.
  Қозғалыстың сырын ашқан әлемге,
  «Механика» құдіреттісің сен неткен!
  Механика
  

• 5 слайд

  Неге?
  Массасы 9 грамм 5 м/с жылдамдықпен ұшқан оқты жұқа картон қағазбен тоқтатуға болады. Ал осы оқ винтопкадан 800 м/с жылдамдықпен ұшса оны өте қалың тақтайда тоқтата алмайды.
  Үлкен жылдамдықпен келе жатқан допты футболшы аяпен немесе баспен тоқтатады.
  Өте жай жылдамдықпен қозғалып келе жатқан вагонды адам тоқтата алмайды
  

• 6 слайд

  1596-1650 жж
  Рене́ Дека́рт - француз математигі, философ, физик и физиолог
  Латын тілінен аударғанда
  «impulsus» -
  импульс – «соққы»
  
  «қозғалыс мөлшері»
  

• 7 слайд

  Постермен жұмыс
  І топ ,ІІ топ Дене импульсіне мысал келетіре отырып, түсіндіру.
  
  ІІ топ Дене импульсіне тәжірибие көрсету
  

• 8 слайд

  Дене импульсі – дененің массасы мен оның жылдамдығының көбейтіндісіне тең болатын физикалық шама.
  p = m · ν
  p ν ;
  p [1 кг·м/с]
  

• 9 слайд

  Күш импульсі
  Анықтамасы:
  Күш импульсі күш пен оның әрекет
  ету уақытының көбейтіндісіне тең.
  Формуласы:
  
  
  Өлшем бірлігі:
  [Н· с]
  Күш импульсі бағыты күш
  векторының бағытымен сәйкес
  келетін векторлық шама.
  

• 10 слайд

  Импульстің сақталу заңы:
  m1ν01 + m2ν02 = m1ν1 +m2ν2
  ТҰЙЫҚ ЖҮЙЕ ДЕП – сыртқы күштер әрекет етпеген жағдайда жүйеге енетін денелер бір-бірімен ішкі күштер арқылы ғана әрекеттесетін жүйені айтады.
  

• 11 слайд

  Нені білдік?
  1.Дене импульсі деп ......................................................
  2.Дене импульсінің формуласы.......................
  3.Өлшем бірлігі.....................
  4.Бағыты ..................................бағытымен бағытталады.
  5.“Импульс” ұғымын енгізген француз ғаламы.........................
  6.Күш импульсі деп...........................................................
  7.Егер күш пен оның әрекет ету уақыты белгілі болса, дененің алатын күш импульсі .....................................
  8.Күш импульсінің өлшем бірлігі...................................
  9.Күш импульсінің векторының бағыты .................
  бағытымен сәйкес келеді.
  10.“Дене импульсі”, “Күш импульсі” ұғымдарын пайдалана отырып, Ньютонның 2-ші заңын тұжырымда.............................
  11.Тұйық жүйе дегеніміз не?
  12.Импульстің сақталу заңының тұжырымдамасы......................
  13.Формуласы:.....................
  
  
  
  

• 12 слайд

  Есептер аралы
  

• 13 слайд

  1. 6км/сағ жылдамдықпен жүгіріп келе жатқан массасы 60 кг адамның импульсі қандай?
  2.Массасы 50 кг бала 5 м/с жылдамдықпен жүгіріп келе жатып,2 м/с жылдамдықпен келе жатқан массасы 100 кг арбаның үстінде қарғып мінді.Осыдан кейін арба қандай жылдамдықпен қозғалады?
  17- жаттығу
  3.Массасы 5 кг денеге 10 Н күш 2с бойы әсер етеді. Дененің күш әсерінен кейінгі импульсін анықтау керек. Дененің бастапқы жылдамдығы 3м/с.
  

• 14 слайд

  Үстелде жатқан бір парақ қағазға суы бар стакан қойылған. Егер сол қағазды жайлап тартсақ, онда стакан қағазбен бірге қозғалады. Ал егер қаттырақ тартып қалсақ, онда қағаз сусып шығады. Неге?
  Демонстрациялық тәжірибелер
  

• 15 слайд

  Тест сұрақтары
  

• 16 слайд

  1.Дене импульсінің формуласы
  

• 17 слайд

  2. Күш импульсі деп
  А) Күш пен әсер ету уақытының көбейтіндісі
  С) Дене массасы мен жылдамдығының көбейтіндісі
  В) Күш пен жылдамдықтың көбейтіндісі
  

• 18 слайд

  3. Импульстің сақталу заңының формуласы
  

• 19 слайд

  4. Күш импульсінің өлшем бірлігі
  А) Н･с
  В) Н･м
  С) Н/с
  

• 20 слайд

  5. Өзара әсерлесетін денелер жүйесі үшін импульстің сақталу заңы қандай жағдайда орындалады?
  А) құйынды өріс
  В) тұйықталмаған
  С) тұйықталған
  

• 21 слайд

  6. Дене импульсінің өлшем бірлігі
  А) кг･м
  В) кг･м/с
  С) кг･м/с
  

• 22 слайд

  7. Дене 10 с бойы 5 Н күш әсер етеді. Күш импульсін табыңдар.
  А)50 Н с
  В)5 Н с
  С)0,5 Н с
  

• 23 слайд

  Күш импульсі мен дене импульсінің арасындағы байланыс қандай?
  

• 24 слайд

  9.Массасы 10 кг дененің импульсі 50 кг м/с болғандағы дененің жылдамдығын табыңдар
  А) 4 м/с
  В) 5 м/с
  С) 3,5 м/с
  

• 25 слайд

  10. Импульс терминін
  білдіретін шамалар
  А) Күш импульсі және дене импульсі
  В) Дененің жылдамдығы
  С) Дененің массасы
  

• 26 слайд

  Тест жауаптары
  1.В
  2.А
  3.В
  4.А
  5.С
  6.В
  7.А
  8.C
  9.В
  10.А
  

• 27 слайд

  Үйге тапсырма:
  
  Оқулықтан 17 – жаттығу (2)
  19-20 – тақырыпты оқып келу
  
  Бағалау
  

• 28 слайд

  САУ БОЛЫҢЫЗДАР!!!