|
2.
Үй тапсырмасын
тексеру
|
Оқушылардың дәптерінен үй жұмысы
орындалғанын тексеру. Есеп: Т литерлік шамасындағы барлық «а»
әріптерін «б» әріптерімен және керісінше ауыстыру алгоритмі мен программасын
құру керек.
|
Бір оқушы тақтаға шығып есептің дұрыс шешуін
жазады. Есептің шешуі:
Program esep1;
Var t:string;
i:integer;
begin
readln(t);
for i:=1 to length(t) do
case t[i] of
‘a’: t[i]:=’б’;
‘б’: t[i]:=’a’;
End;
writeln(t);
end.
|
өткен сабақтың
тақырыбы бойынша үйге берілген программаны қарастыру арқылы естеріне түсіреді
|
Таратпа қағаз беріледі. Тиісті жерге функция мен операторды жазады.
Program esep1;
Var t:string;
i:integer;
begin
readln(t);
for i:=1 to _______ do
___________
‘a’: t[i]:=’б’;
‘б’: t[i]:=’a’;
End;
writeln(t);
end.
|
|
3.
Жаңа сабақты
түсіндіру
|
Паскаль тілінде мәтіндік ақпаратты
өңдеу
Паскаль тілінде символдар тізбегінен
тұратын тіркестік айнымалылар қолданылады.Олардың типін көрсету
үшін алдымен айнымалы атауы,одан кейін тік жақша ішінде жолдың ең ұзыны
көрсетілген string түйінді сөз қолданылады. VAR<айнымалы
аты>: string [ жолдың ең үлкен ұзындығы ]
Тіркестік өрнектер.Тіркестік
өрнек деп амал
белгілері,тіркестік айнымалылар және функция атауларынан құралған,ұзындығы
256 символды тізбекті айтамыз.
Біріктіру немесе конкатенанция амалы,ол қарапайым
+ белгісімен белгіленеді.Бұл амал бірнеше символдардан немесе сөз
тіркесінен жаңа мәтін жолын құру үшін пайдаланылады.Программа мәтіндегі сөз
тіркесінен тұратын тұрақтылар бір жолда жазылу тиіс.Егер оның бөлігін келесі
жолға тасымалдап жазсақ қате болады.
Салыстыру амалдары олар: =, < >,<, >, <=, > =
белгілерімен белгіленеді.Егер тіркестің алғашқы символдары бірдей болса,онда
қай жолдың символдары көп болатын болса,сол үлкен деп есептеледі.Егер өрнекте
біріктіру мен салыстыру амалдары болса,ең алдымен біріктіру амалы,содан соң
салыстыру амалы орындалады.
Мәтін ұзындығын анықтау
операциясы.Бұл операция алгоритмдік
тілде ұзын түйінді сөзі қолданылады.Мәтін ұзындығы оны құрайтын символдар
санымен анықталады.
Сөз тіркестерін өңдеуге
арналған стандартты функциялар мен процедуралар. Паскаль тілінің функциялары:
CHR(I)-I санына сәйкес символы береді.
ORD(S)-S символының бүтін сан түріндегі кодын береді
COPY( ST,POZ,N ):String; ST сөз тіркесінің POZ нөмірлік символынан
бастап қатар тұрған N- символ көшіріліп алынады.
UPCASE( C:CHAR ): CHAR; латын алфавитінің кіші әріптерін бас әріптерге
ауыстырады.
DELETE( Var S:String; N, M:Integer); S-мәтіннің,N-таңбасынан бастап,М- таңбасын
өшіреді.
INSERT( S1,S2,Poz ); S сөз тіркесі символдарының Poz
нөмірінен бастап N символды өшіреді де, нәтижені S мәні
ретінде жазады.
|
Нышандық және тiзбектiк
өрнектердiң өңдеуiнiң функциялары туралы мәлімет алады. Жол тіркестерінде
мәліметтерді іздеуді үйренеді Сөз тіркестерін өңдеуге арналған стандартты
функциялар мен процедуралар жайлы мағлұмат алады
|
Дәптерлеріне көшіруге
алдарына жеке таратпа қағаз беріледі. Тіркестік өрнек деп амал белгілері,тіркестік айнымалылар және функция
атауларынан құралған,ұзындығы 256 символды тізбекті айтамыз. Сөз
тіркестерін өңдеуге арналған стандартты функциялар мен процедуралар. Паскаль
тілінің функциялары:
CHR(I)-I санына сәйкес символы береді.
ORD(S)-S символының бүтін сан түріндегі кодын береді
COPY( ST,POZ,N):String; ST сөз тіркесінің POZ нөмірлік символынан
бастап қатар тұрған N- символ көшіріліп алынады.
|
|
4.
Жаңа сабақты
бекіту
|
1.
LENGTH (S) функциясы...
А) S жолдық
айнымалысының таңбасының санын есептеу
В) S жолдық
айнымалысын кері
оқу
С) S жолдық
айнымалысын өшіру
Д) S жолдық
айнымалының таңбаларын жеке-жеке жолдарға жазу
Е) S жолдық
айнымалысын көшіру
2. UPCASE
(Символ) функциясының қызметі
А) Латынның үлкен әріптерін кіші әріптерге ауыстырады
В) Латынның кіші әріптерін үлкен әріптерге ауыстырады
С) Символдарды санау
Д) Символдарды алфавит бойынша реттеу
Е) Қазақтың кіші әріптерін үлкен әріптерге ауыстырады
3. Бір жолға неше символ жазуға болады?
А) шексіз В)
255- тен аспауы керек С) 255- тен кем болмауы керек
Д ) 200-ден аспауы керек Е)
150 – ден аспауы керек
4.Символдық мән әрқашан ...белгісінің ішіне алынып жазылуы керек
А) < > тырнақша В) “ апостроф
С ) ( ) тырнақша Д) : қос нүкте Е ) [ ] тік жақша
5. Жолдың бірнеше таңбасын өшіру үшін.....функциясын қолданамыз?
A) CONCAT B)LENGTH C) COPY Д ) UPCASE E ) DELETE
6. INSERT (S1,S2,N) процедурасының қызметі.........
A) S1 жолын S2 жолының N орнынан бастап енгізу
В) S2 жолын S1 жолының N орнынан бастап енгізу
С) S1 жолын S2 жолынан кейін N қайталап жазу
Д) S2 жолын S1 жолынан кейін N қайталап жазу
|
Оқушылар тестке
жауап береді
1.
А
2.
В
3.
В
4.
В
5.
Е
6.
А
|
Жаңа сабақты
қаншалықты меңгергенін білу үшін оқушылар тест тапсырмаларын орындайды
|
1. LENGTH
(S) функциясы...
А) S жолдық
айнымалысының таңбасының санын есептеу
В) S жолдық
айнымалысын кері оқу
2. UPCASE (Символ) функциясының қызметі
А) Латынның үлкен әріптерін кіші әріптерге ауыстырады
В) Латынның кіші әріптерін үлкен әріптерге ауыстырады
3. Бір жолға неше символ жазуға болады?
А) шексіз
В) 255- тен аспауы керек
С) 255- тен кем болмауы керек
4.Символдық мән әрқашан
...белгісінің ішіне алынып жазылуы керек
А) < > тырнақша
В) “ апостроф 5. Жолдың бірнеше таңбасын
өшіру үшін.....функциясын қолданамыз?
A) UPCASE
В) DELETE
6. INSERT (S1,S2,N) процедурасының қызметі.........
A) S1 жолын S2 жолының N орнынан бастап енгізу
В) S2 жолын S1 жолының N орнынан бастап енгізу
|
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.