Интегрированный урок башкирского языка в 5 классе

Тема: Г.Скребицкий “Көҙ – рәссам”. “Сифат” темаһын ҡабатлау.

Класс: 5  башҡорт теле, тәбиғәтте өйрәнеү

Дәреслек: Усманова М.Ғ., Ғәбитова З.М. Өфө -  2006

Уҡытыусыһы: Солтанова Ф.Х., Сәйетгәрәева Ә.Ф.

Маҡсат: уҡыусыларҙы текст йөкмәткеһе менән таныштырыу, уҡыусыларҙың һөйләү телмәрен үҫтереү, башҡорт теле дәрестәренә ҡыҙыҡһыныу уятыу.

Йыһазландырыу: дәреслек, интерактив таҡта, презентация.

Дәрес барышы

1.     Ойоштороу моменты.

-          Уҡыусылар, бөгөн беҙҙең дәрес ябай түгел. Әлфинә Фәғәнәз ҡыҙы менән башҡорт теле һәм тәбиғәтте өйрәнеү дәресе үткәрәсәкбеҙ.

Дежур уҡыусы менән әңгәмә.

-         Кем бөгөн дәрестә дежур?

-         Мин бөгөн дәрестә дежур.

-         Аҙнаның ниндәй көнө?

-         Бөгөн йома.  Дәрестә бөтәһе лә бар.

-         (Слайд “Көҙ”темаһына ҡағылышлы һүрәттәр) Нимә тураһында һөйләшәсәкбеҙ бөгөн? Дөрөҫ, көҙ миҙгеле хаҡында. Ниндәй билдәләргә ҡарап беҙ көҙ яҡынлашҡанын беләбеҙ?

2.     Артикуляцион күнегеү.

 Хәҙер башҡорт теленең  үҙенсәлекле өндәрен ҡабатлап китер өсөн шиғыр юлдары уҡып үтәсәкбеҙ.

Хор  менән уҡыу. Бер нисә уҡыусынан уҡытыу.

Өйгә эште тикшереү.

-         Балалар, ниндәй өйгә эш бирелгәйне?

-         Беҙ өйҙә йыл миҙгеләре хаҡында шиғыр ятлап килергә тейеш инек.

Тыңлап китәйек.

Кемдәр матур итеп һөйләгән – афарин, кемдәр ҙең хаталары булған, икенсе тапҡыр тырышасаҡ.

3.     Физкультминутка.

Мы – листочки, мы – листочки,

Мы – осенние листочки,

Мы на веточках сидели,

Ветер дунул, полетели – 2 раза

И на землю тихо сели.

5. Яңы материал өйрәнеү.

 Дәфтәрҙәрҙе астыҡ, бөгөнгө числоны яҙабыҙ. Егерме һигеҙенсе ноябрь. Класта эш. Г.Скребицкий “Көҙ – рәссам”. “Сифат” темаһын ҡабатлау. Дәреслектең  79-сы битен асып ҡуйығыҙ.

Автор тураһында мәғлүмәт биреү. (слайд)

Уҡытыусының тексты тасуири уҡыуы.

Һүҙлек эше: һүрәттәрҙә башҡортса яҙылған. Һүрәткә ҡарап, уҡыусылар русса тәржемәһен әйтә.

рәссам – художник

һүрәт төшөрә - рисует 

бәхәсләшәләр – спорят

буяу – краска

йәйгесә -  по-летнему

ҡайын – береза

йүкә - липа

уҫаҡ – осина

саған – клен

сағыуыраҡ – ярче 

Буксирлы уҡыу.

Дәфтәрҙә эш.

Грамматик тема өҫтөндә эш. Уҡыусылар, хәҙер текстан сифаттарҙы  табабыҙ.  Уларҙың ниндәй һүҙҙе асыҡлап килгәнен әйтәбеҙ. “Төҫ” һүҙен асыҡлайҙар. Шулай итеп, сифаттың нимә икәнен әйтәйек, ниндәй һорауҙарға яуап биргәнен иҫкә төшөрәйек.  Башҡорт телендә лә сифат, рус телендәге кеүек үк, әйберҙәрҙең, предметтарҙың билдәһен белдерә. Тик башҡорт телендәге сифат исем алдында торғандә һис үҙгәрмәй. Исем үҙгәрә, ә сифат үҙгәрмәй.  Дәфтәрҙә эш.

   Ҡыҙыл 

    Йәшел     төҫ (интерактив таҡтала яҙыу) 

    Һары  

Күнегеү буйынса һығымта яһайыҡ.

- Ниндәй йыл миҙгеле хаҡында һөйләштек?

- Көҙ миҙгеле тураһында белдек.

- Автор көҙ миҙгелен кемгә тиңләгән?

- Г.Скребицкий көҙҙө рәссам менән, уларҙың эше менән сағыштырған.

6. Физкульминут.

-----   Интерактив таҡтала эшләү (көҙгө ағас һүрәтен). башҡалар бирелгән ҡағыҙ биттәрендә эшләй. Ниндәй төҫтәрҙе һайлайбыҙ?

7. Рефлексия.

8. Йомғаҡлау.

9. Баһалау.  Көндәлектәргә билдә ҡуйыу.

10. Өйгә эш. Тексты тасуири уҡырға өйрәнергә - 1  рәт, 2 рәт уҡыусылары һүҙҙәрҙе ятларға, 3 – рәт 80-се биттәге һорауҙарға яуап бирергә. Таҡтаға яҙыу.