Интеллектуальды кеш "Ана тілім -тірлігімнің айғағы 5-7-сыныптар

                            Ана тілі – тірлігімнің айғағы

       Мақсаты: Оқушыларға ана тілі туралы қанатты сөздер, мақал-мәтелдер, өлеңдер, тапсырма түрлері арқылы ана тілінің қоғамдағы алар орнын, маңызын білдіру, сөздің құдіретін ұқтыру. Адамзат айнасы сөз екенін түсіндіре отырып, тіл өнерін бағалауды үйрету. Ана тілін құрметтеуге, өз ойын еркін, айшықтап жеткізуге баулып, саналы, рухани бай жеке тұлғаны тәрбиелеу.                                                                                                                  

      Көрнекілігі: тіл туралы қанатты сөздер, слайд, ойын түрлері, «Тіркестер алаңы», постер қорғау, сұрақ-жауаптар.

      Интеллектуальды кешің өту жоспары:

1.Қатысушылардың шаттық шеңбері.    

2.Кіріспе сөз (Мұғалімнің сөзі)

           3. Слайд «Ана тілім – тірлігімнің айғағы»

           4. Жүргізушілердің кешті ашуы.

           5.Топ құрылуы.

           6.Әділ қазылар алқасының сайлануы.

           7. Тапсырма түрлерімен таныстыру.

           8. Жеңімпаздарды айқындау,құттықтау.

           9. Кештің жабылуы.

 I жүргізуші: Армысың, халқым ардақты,

                       Сөз бастайын салмақты.

                       Тірлігімнің айғағына айналған -

                       Тілім жайлы толғанайын жан-жақты.

II жүргізуші: Құрметті кеш қонақтары, тіл қай ұлтта, қай елде болса да қастерлі, құдіретті, өйткені тіл – болаттан жасалған өткір қанжар. Оның майдалап, уақтап жасап шығарып жатқанының бәрі – інжу-маржан.

 I жүргізуші: «Тілден шыққан  сөз – тас кеседі, тас кеспесе – бас кеседі »,-дейді дана халқым. Өйткені тауып айтылған сөздің құдіретінен адам жаны рахат табатыны сөзсіз.

II жүргізуші: Дүниенің ең сұлу ғажап тілі –

                       Ол менің ана тілім – қазақ тілі,

                       Осы тілде айтылған алашымның

                       Қуанышы, қайғысы, азап-мұңы.

                       Тілмен мәңгі қазақтың -  Қазақтығы,

                       Тілмен мәңгі қазақтың – Азаттығы!(Б.Имашев.)

I жүргізуші: Құрметті көрермен қауым, кешке қатысушы тіл жанашырлары, міне, «Ана тілі – тірлігімнің айғағы» атты интеллектуальды кешімізге қош келдіңіздер!      

II жүргізуші: «Ана тілін ұмытқан адам өз халқының өткенінен де, болашағынан да қол үзеді», -  деп қазақ жазушысы Ғ. Мүсірепов айтқандай, өткеніміз бен болашағымызды байланыстырып, орамды ой беретін тапсырма түрлерін бастамас бұрын кешіміздің қызықты, әсерлі, өз дәрежесінде өтуіне өз үлестерін қосатын топ құрайық.

II жүргізуші: Топ мүшелерінің әр түрлі тапсырма шарттарын тиянақты, сауатты орындауына, нағыз тілдің жанашырлары екенін байқатуда әділ бағасын беріп, ынталандырып отыратынын әділ қазылар алқасын сайлап алайық.(Қазылар алқасы сайланады)

 I жүргізуші: Әр топ өз мүшелерін анықтау үшін үстел үстінен сандар жазылған қағаздарды алып, орындарына жайғасады. Бөлінген топ өз тобының атын өз мүшелерімен ақылдаса отырып жариялайды.

II жүргізуші: Ал, құрметті кеш қонақтары, олай болса, сіздерді бөлінген топтың аттарымен таныстырайық:

1-топ  - «Ана тілі»,    2-топ - «Қазақ елі».

I жүргізуші:

3 - топ «Мен – қазақпын»,    4 – топ «Өнерлі ел»

II жүргізуші: Тіл жанашырлары, «Ана тілің – асылың, оны білмеген – масылың»,- деп белгілі ақын Қадыр Мырза Әлидің сөзімен жеткізер болсақ, ана тілін зерделеу үшін ең алғашқы «Ой шақыру» сұрақтарын топ жетекшілеріне ұсынайық.(Топ басшылары сұрақтарды алып, берілген уақытта жауап береді)

I «Ой шақыру» сұрақтары: 1) Ана тілінің қандай қызметі бар?

                                         2)  Қазақ елінің қандай қасиеттерін мақтан тұтасың?

                                         3) Қазақты танытқан қандай ақындарды білесін?  

                                         4) Қазақтың киелі домбырасы жайлы не білесің?   

I жүргізуші: Тапсырма бағасын анықтайық.

 (Қазылар алқасының бағасы көрсетіледі)

II жүргізуші: «Тұрақты тіркестер алаңы» бойынша тапсырманы алыңыздар.  (Шашылған сөз тіркестерінен тұрақты сөз тіркестерін табу.)    

I жүргізуші: Топ мүшелеріне тұрақты тіркестерді табуда қойылған бағаларға назар аударайық. (Қазылар алқасының бағасы көрсетіледі)

II жүргізуші: «Тілім менің» атты тақырыпта берілген тірек сөздер арқылы 1 шумақ өлең жазу.(Үстел үстінен бірнеше тірек сөздер алынады)

I жүргізуші: Өлең шығарып, ақындық қабілетін байқатқан топ мүшелерінің бағасын анықтайық. (Қазылар алқасының бағасы көрсетіледі)

II жүргізушісі: «Мақтан етем» тапсырмасы бойынша әр топтың атын қоюдағы мақсатын айқындайтын постер қорғау.

I жүргізуші:  Құрметті кеш қонақтары, сайысқа қатысушылар!

                         Тіл үшін мың өліп, мың тірілді елім,

                         Тілді қорғау – парызым бүгін менің, - деп бүгінгі өскелең ұрпақтың тіл жайлы айтқан біраз пікірлерін әрбір тапсырма арқылы айқындап отырдық.

II жүргізуші:  Олай болса, өз тобының атын ана тілімен байланыстыруда қандай мақтаныш сезім туындағанын жеткіе білген соңғы тапсырма бойынша қойылған бағаларға көңіл бөлейік. (Қазылар алқасының бағасы көрсетіледі)

I жүргізуші:  Ана тілім, дана тілім, бақытым,

                       Өмірдегі тозбайтұғын жақұтым.

                       Сүй тіліңді, құрметтеп, бағала,

                       Қастерлей біл, ата-баба сарқытын!

        Құрметті көрермен қауым!

  Кешіміздің әсерлі болуына өздерінің әділ көзқарастарын білдіріп, оқушыларымыздың сөз саптауынан бастап, мәдениеттілігіне, жауапкершілікті  ұғынуына ден қойып, ыстық ықыласпен тыңдап, барлық болмысын зерделей білген қазылар алқасына бүгінгі жеңімпаздарымызды анықтау мақсатында сөз кезегін берейік.(Жеңімпаздар анықталып, мақтау қағаздарымен марапатталады.)

II жүргізуші:  Алаңдатты тіл тағдыры бүгінде,

                      Сен болмасаң болады екен күнім не?

                      Қазақ тілін сүйемін мен жаныммен -

                           Қазақ болып қалу үшін түбінде!

 I жүргізуші: Ардақты ана тілімнің жанкүйерлері, бүгінгі Тіл мерекесіне арналған интеллектуальды  кешімізге келіп, сүбелі сөзден тобықтай ой түйіндеп, тіліміздің шығар биігін, беделін  өркендетеді деген оймен келесі кешімізде көріскенше, сау болыңыздар дегіміз келеді!!!