Қысқа мерзімді ашық сабақ жоспары 5 сынып. Тақырыбы: "Дәрілік өсімдіктер"

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:   Қазақстандағы жан-жануарлар мен өсімдіктер әлемі     Мектеп: Новостройка орта мектебі Күні:   Мұғалімнің аты-жөні: Қалапов Мұрат Төлтайұлы Сынып: 5 Қатысқандар: 8 Қатыспағандар: 0
Сабақтың тақырыбы			Дәрілік өсімдіктер
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)		күнделікті тақырыптарға байланысты жаңа сөздер мен тірек сөздердің мағынасын түсіну(5.Т3.); тірек сөздерді дұрыс қолданып, иллюстрацияларды сипаттау(5.А6.)
Сабақтың мақсаты		Барлық оқушылар орындай алады: жаңа сөздер мен тірек сөздердің мағынасын түсіне алады. Оқушылардың көпшілігі орындай алады: тақырып бойынша берілген сөздермен сөйлем құрастыра алады. Кейбір оқушылар орындай алады: тірек сөздерді қолданылып, иллюстрацияларды сипаттайды.
Ойлау дағдыларының деңгейлері		Білу, түсіну, қолдану
Бағалау критерийі		ü  Тірек сөздерді мағынасын ашады ü  Берілген сөздермен сөйлем құрастырады ü  Иллюстрацияларды  сипаттайды
Тілдік мақсаттар		Оқушылар орындай алады: тірек сөздермен жұмыс жасайды, сөйлем құрастырады,сөздік жұмыс жасайды, иллюстрацияларды сипаттайды. Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер:                                                                                                                               Өсімдік – растение Дәрілік – лекарственный Астам – более Түрі – виды Құрамы – состав Шипалы – целебный Жабайы – дикий, одичалый Пайдалану – использовать    Талқылауға арналған сұрақтар:  1.Балалар, Қазақстан қандай өсімдіктің түрлері кездеседі? 2. Өсімдіктердің қандай түрлері бар? 3. Адамдар өсімдіктерді не үшін пайдаланады?
Құндылықтарға баулу		Адамгершілікке, табиғатты қорғауға баулу,;  - қарым-қатынас жасау қабілеті дамыту  - денсаулық  және айналадағыларға қамқорлық көрсету;
Пәнаралық байланыс		Орыс тілі, жаратылыстану
Тақырып бойынша алдыңғы білім		Жыл басына ие болған жануарлар тірек сөздерді дұрыс қолданып иллюстрацияларды сипаттау(5.А6.); жазба жұмыстарында хабарлы, сұраулы, лепті сөйлемдердің жасалу жолдарын білу, құрастыру(5.ТБ2.)
Сабақ барысы
Сабақтың жоспарланған кезеңдері	Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері			Ресурстар
Сабақтың басы 5 минут Сабақтың ортасы 10 минут 15 минут 8 минут 5 минут Сабақтың соңы 2 минут	Ұйымдастыру кезеңі а) Сәлемдесу,              ә) оқушыларды түгендеу,  б) оқушылардың назарын сабаққа аудару Сыныпқа психологиялық ахуал туғызу. «Жүректен жүрекке» Оқушылар шеңбер құрып, бірі-біріне ыстық лебіздерін білдіреді. Мақсаты: Әрбір қатысушыны бір- бірімен жақынырақ танысу,жылы өзара қарым-қатынасын жасау стилін сезу. Сыныпты екі топқа бөлу (Гүлдер арқылы) Мақсат қою кезеңі Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау   Ой шақыру. 1.Балалар, Қазақстан қандай өсімдіктің түрлері кездеседі? 2. Өсімдіктердің қандай түрлері бар? 3. Адамдар өсімдіктерді не үшін пайдаланады? Сөздікпен жұмыс Өсімдік – растение Дәрілік – лекарственный Астам – более Түрі – виды Құрамы – состав Шипалы – целебный Жабайы – дикий, одичалый Пайдалану–использовать (Аудио арқылы тыңдап, соңынан қайталайды)    1-тапсырма. Мәтінді оқып шығып, жаңа сөздердің мағынасын түсіндіріп беріңіздер. Жеке жұмыс:              Қазақстанда өсетін дәрілік өсімдіктер «Дәрілік өсімдіктер» екіге бөлінеді. Бөлме және дала өсімдіктері. Бөлме өсімдіктері адамның көмегімен бөлмеде өседі, олар алуан түрлі. Қазақстанда өсетін алтымыңнан астам өсімдік түрінің бес жүздей түрі дәрілік өсімдіктерге жатады.   Оны Рим дәрігері Гален өсімдіктерде шипалық қасиеттердің болуын олардың құрамындағы белгілі бір заттардың қасиетіне байланысты екенін анықтады. Ол сонымен бірге бұл заттарды қалай бөліп алуға болатынын көрсете отырып, тұңғыш рет науқастарды өсімдіктің қайнатындысымен, шырынымен, тұнбасымен, ұнтағымен және одан жасалған дәрімен емдеді. Дәрілік өсімдіктер кептірілген шөп, тұнба, қайнатынды, шай, ұнтақ, т.б. түрінде қолданылады.Дәрілерді дайындау үшін шикізат ретінде пайдаланылатын дәрілік өсімдіктер бөлек іріктеледі. Дәріні, көбінесе, жабайы өсімдіктерден алады. Көптеген өсімдіктердің емдік қасиеттері бар. Оларды дәрілік өсімдіктер дейді. Осы заманғы кейбір ең таңдаулы дәрілер жабайы шөптерден жасалған. Жаңа сөз Мағынасы Емдік Қолдану Құрамы Жабайы Дәрілік Дескриптор 1.Жаңа сөздерді теріп жазды. 1б 2.Сөздердің мағынасын ашты 2б Бағалау формасы: Балалар смайлик арқылы  бағалайды (смайликтер арқылы). Мұғалім смайликтерді өзі береді. 2-тапсырма. Берілген сөз тіркестері арқылы сөйлемдер құрастырыңыздар. Жұптық жұмыс Әр топқа арналған сөз тіркестері топтарға үлестіріліп, оларға топ болып ойлану тапсырылады. Топтар ойланып болғаннан соң  топ атынан бірнеше сөйлемдер оқиды. Тірек сөздер: Итмұрын Түймедақ Орамжапырақ Қызылша Раушангүлдер тұқымдасы, бауыр аурулары, эфир майы, парфюмерияда пайдаланады Тікенекті, қызыл Аскорбин қышлылы, микробтарды жояды, қуық арулары,  Ақ, пайдалы Шырындар дайындайды, дәрілік заттар, рим халқы, гректер пайдаланған Жасыл, бірнеше қабатты Көмірсулар бар, пісірген қызылша бауыры ауыратын,  жинап алған бойда Қызыл, дөңгелек Дескриптор 1. Тірек сөздерді дұрыс қолданды. 1б 2.Дұрыс сөйлемдер құрастырды.2б Бағалау формасы: Топтар бір-бірін бағалайды «Бағдаршам» әдісі арқылы  Жасыл-Тамаша толық орындаған, Сары- жақсы- толық емес ,Қызыл- жартылай – орташа. Сергіту сәті. «Менің шөжелерім» 3-тапсырма. Берілген тірек сөздерді пайдаланып, иллюстрацияларды сипаттаңыздар. Топтық жұмыс Қызыл. Ақ, жасыл, тікенекті, қабатты, тәтті.                                                       Дескриптор 1. Тірек сөздерді дұрыс пайдалана отырып, суреттерді сипаттады 1б 2. Өз ойын еркін жеткізді 2б Бағалау формасы: Топтар бір-бірін бағалайды  («Бағдаршам» арқылы). Кері  байланыс                                                                                                                                                              Жасыл- түсіндім, сары- жартылай түсіндім, қызыл-  мүлдем түсіңбедім. Бағалау кестесі № Аты-жөні: 1-тапсырма Дескриптор  1.Жаңа сөздерді теріп жазды. 1б 2.Сөздердің мағынасын ашты 2б 2-тапсырма Дескриптор 1. Тірек сөздерді дұрыс қолданды. 1б 2.Дұрыс сөйлемдер құрастырды.2б 3-тапсырма Дескриптор 1. Тірек сөздерді дұрыс пайдалана отырып, суреттерді сипаттады 1б 2. Өз ойын еркін жеткізді 2б Жалпы ұпай 1. 2. 3. Бағалау шкаласы Жинаған ұпай саны Бағасы 8-9 5 6-7 4 3-5 3 0-2 2			«Еркін микрофон» «Еркін микрофон»  әдісі Бағалау: Бағдаршам   Видео «Еркін микрофон» әдісі         Үлестірмелі суреттер     Жасыл  - түсіндім Сары     - жартылай түсіндім қызыл  -  мүлдем түсіңбедім
Саралау –оқушыға мейлінше қолдау көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Қабілетті оқушыға тапсырманы қалай түрлендіресіз? Сабақты өткізген кезде әрқашан оқушыларға көмек көрсетіліп отырды.  Әр балаға алдын ала кәртішкелер дайындап әкеліп отырдым.  Егер  кейбір балалар қиын болып тапсырманы орындамаса , тапсырманы жеңілдетіп беремін, онда балалар  жаңа сөздерді жазып, аудармасын жазады. Сөз тіркестермен сөйлем құрастыра алмаса , сонда кейбір балалар сөз тіркестерді жазып, аудармасын жаза отырады.  Иллюстрация арқылы сипаттай  алса сонда сөздермен және  сөз тіркестерімен 3-4 сөйлем құрастырады.Тапсырмалар орындаған кезде  түсінбеген балалармен жеке жұмыс жасап отырамын.  Тапсырма орындаған кезде балалар топпен , жұппен жұмыс орындап отырады, осы  кезде білген оқушы өз ойды білдіре алады, бір- бірімен қарым- қатынас  жасай алады.   Қиын тапсырма балаларға болса , мен жеңілдетемін иллюстрация көрсетіп балалар сөздерді айтып, сөз тіркестерді құрастырады. Ал қабілетті оқушыларға тапсырманы күрделендіре аламын .	Бағалау– оқушы білімін тексеруді қалай жоспарлайсыз? Оқушылардың тапсырмаларды қаншалықты деңгейде орындағанын анықтау барысында мен мынадай  бағалау түрлерін пайдаланылдым. 1 тасырмада орындағанда мен «Смайлик» бағалау формасын қолданылдым. Осы әдіс өте қолайлы деп ойлаймын, өйткені әр бір оқушы бағаланады, балаларды қызықтырады, және тапсырманың қаншалықты орындағаны, қойған критерилерге жетсе смайлик беріледі. 2 тапсырма орындағанда «Бағдаршам » әдісін қолданылдым.  Балалардың қаншалықты дәрежеде  меңгергенін, түсініктерін  анықтай аламын. Балалардың көңіл күйлерін анықтай аламын. Жасыл-Тамаша толық орындаған, Сары- жақсы- толық емес ,Қызыл- жартылай – орташа.( Жасыл – көңіл күйім көтеріңкі, Сары- жақсы, Қызыл- орташа) 3 тапсырма орындағанда «Бағдаршам» әдісі негізінде бағалаймын. «Бағдаршам» әдісі өте тиімді, өйткені 3 түсі арқылы балалар   қаншалықты тақырыбты түсінгеніне , меңгергеніне,өз- өздеріне  баға беріп отырады.Қаншалықты дәрежеде  меңгергенін, түсініктерін  анықтай аламын. Балалардың көңіл күйлерін анықтай аламын. Жасыл-Тамаша толық орындаған, Сары- жақсы- толық емес ,Қызыл- жартылай – орташа.( Жасыл – көңіл күйім көтеріңкі, Сары- жақсы, Қызыл- орташа)			Пəнаралық байланыс; денсаулық жəне қауіпсіздік, АКТ- мен байланыс, құндылықтармен байланыс (тəрбие элементі) Сабақ жоспарында  басқа пәндермен пәнаралық байланысы көрінеді. Ол орыс тілі, биология  мен жаралыстану. Жаңа сөздермен таныстырғанда орыс тілімен пәнаралық байланысы көрінеді, өйткені осы кезде орыс тіліне  аударма жүмысы өткізіледі. Балалар мәтінмен танысып сөздер мен сөз тіркестерімен таныстырылады осы кезде жаралыстану, биология пәнімен байланысы көрінеді. Тірек сөздермен сөйлем құрастырғанда және  иллюстрация сипатағанда биология пәнімен байланысы болып отырады. Сабақта мен «Еркін микрофон»  белсенді әдісті қолданылдым. Өйткені ол өте тиімді біріншіден ол өте қызықты, оқушыларды қызықтырады, оқушылар өз ойларын айта алады,екіншіден бір-біріне сұрақтар болса қойып, оларға жауап береді, үшіншіден мұғалімге сұрақ қойып түсініксіз жерлерді сұрап алады, мұғалім өзі сұрақ қойып өзіне кім қиналып отырғанды анықтап алады.  Осы  әдістің тиімділігі балалар бір- бірімен қарым- қатынас жасай алады. Сабақта аудио, видео ,үлестірмелі кәртішкілер қолданыламын.
Рефлексия Қандай тақырыбпен  таныстық? Қаңдай сөздермен таныстық?  Рефлексияны «Ағаш жапырақтары»  негізінде өткізілді.	Сабақты   қорытындылау Ең жақсы өткен екі нəрсе (оқыту мен оқуға қатысты) 1: 2: Қандай  екі нəрсе немесе тапсырма сабақтың бұданда жақсы өтуіне ықпалын тигізереді (оқыту мен оқуға қатысты)? 1: 2: Осы сабақтың барысындабарлық сынып немесе жекелеген оқушылар жөнінде келесі сабағыма қажет болуы мүмкін қандай ақпаратбілдім?