Календарь-тематик план, 1 класс башҡорт теле

Дәр.№

Тема

Сәғ. һаны

Дата

Дәрестең маҡсаты

Йыһазландырыу

            I сирек                                                әлифбаға тиклемге осор

	I. предмет һәм һүҙ
1	Предмет. Предметты билдәләгән һүҙҙәр.	1		Ҡул, күҙ, еҫ һиҙеү ағзалары ярҙамында предметтарҙы танып белергә, атамаһын әйтергә өйрәтеү.	Дәреслек. Предметтар һүрәтләнгән  плакаттар. Схемалар.
2	Предметтың атамаһын белдергән һүҙҙәр. Уларҙы тамғалау. Телмәр үҫтереү. Йөкмәтеле һүрәт “Футбол уйнағанда”	1		Дәреслектәге һүрәткә ҡарап һөйләмдәр төҙөргә өйрәтеү.  Футбол уйнағанда йөкмәткеле һүрәт буйынса телмәр үҫтереү.	Йөкмәткеле һүрәт. Яҙыу дәфтәре.
3	Предметтың хәрәкәтен белдергән һүҙҙәр.	1		Предметтарға ҡарап башҡортса һөйләргә өйрәнеү. Предметтың атамаһын, хәрәтәтен  белдергән һүҙҙәрҙе йыйыу.Телмәр үҫтереү.	Дәреслек. Предметтар. Яҙыу өсөн дәфтәр.
4	Предметтың билдәләрен белдереүсе һүҙҙәр.	1		Телмәр үҫтереү, һүрәткә ҡарап һөйләргә өйрәнеү.	«Көҙгө урманда» сюжетлы картина.
5	Тикшереү эше.	1		Үтелгәндәрҙе нығытыу. Белем кимәлен  тикшереү.	Дреслеккә дәфтәр. Биремле карточкалар.
	II. Һөйләм
6	Һөйләм. Һөйләм башы һәм аҙағы.	1		Һөйләм тураһында төшөнсә биреү.һөйләм һыҙмаларын күҙәтеү. Дәфтәрҙәрҙә һөйләм схемаларын төҙөү.	Дәреслек, схемалары. Дәфтәр.
7	Ярҙамсы һүҙҙәр.	1		Ярҙамсы һүҙҙәр өйрәнеү;һәм, менән, ғына-ҡына, генә-кенә. Ярҙамсы һүҙҙәр менән дөрөҫ һөйләмдәр төҙөү. Башҡортса һҙлек запасын үҫтереү.	Дәреслек, схемалар.
8	Да-дә, ла-лә, та-тә ярҙамсы һүҙҙәре  менән һөйләмдәр.	1		Ярҙамсы һүҙҙәр менән һөйләмдәр төҫөү, схемаларҙа күрһәтеү.	Яҙыу дәфтәре, дәреслек.
9	Тикшереү эше.	1		Өйрәнгәндәргә һығымта яһау.	Карточкалар. Дәреслеккө дәфтәр.
10	Һүҙҙең өн составын анализлау.	1		Башҡорт телендә йәнһүрәт ҡарап  аңларға өйрәнеү.Иғтибарлылыҡты үҫтереү.	Йәнһүрәт яҙылған диск.
	III. Һүҙҙең өн составын анализлау. Өндәр системаһы. Өндәргә нигеҙләнеп уҡырға өйрәнеү.
11	Өндәр – һүҙҙе төҙөүсе берәмектәр.	1		Өндәрҙе ишетергә өйрәнеү. Телмәр үҫтереү. Һүҙҙәрҙәң өн составын анализлау.	Йөкмәткеле һүрәт «Йәшенмәк уйыны»
12	Тартынҡы һәм һуҙынҡы  өндәр. Ижек.	1		Тартынҡы һәм һуҙынҡы өндәрҙе әйтергә өйрәнеү.  Ижектәргә бүлеү. Һүҙҙәрҙе моделдәрҙә күрһәтеү.	Башҡорт алфавиты.
13	Баҫым. Йорт хайуандары.	1		Телмәр үҫтереү.	Йорт хайуандары һүрәтләнгән картиналар.
14	Яңғырау, һаңғырау тартынҡы өндәр.	1		Яңғырау һәм һаңғырау тартынҡыларҙы өйрәнеү. Һүҙҙә бер өндө икенсе өн менән алмаштырғанда һүҙҙәрҙең лексик мәғәнәһен аңларға өйрәнеү.	Дәреслек.
15	Нәҙек һәм ҡалын өндәр.  Һүҙҙең өн моделен төҙөү.	1		Нәҙек һәм ҡалын өндәрҙе моделдәрҙә күрһәтеү. Моделдәр ярҙамында һүҙҙәр төҙөү.	Дәреслек, предмет һүрәттәре.
16	Һүҙҙең өн моделен  төҙөү.	1		Темалар буйынса үтелгәндәрҙе ҡабатлау, һығымта яһау.	Дәфтәр,биремдәр менән карточкалар.

                                                                                   әлифба осоро

17	Хәреф - өндөң тамғаһы. Ә,а өндәрен тамғалау.	1		Әә, Аа хәрефтәрен яҙыу.Хәреф-өндөң тамғаһы булыуын аңлатыу. Хәрефтәрҙе уҡырға һәм яҙырға өйрәнеү.	Алфавит. Хәрефтәрҙең дөрөҫ яҙылыу өлгөләре.Яҙыу дәфтәре.
18	Ө,о өндәрен тамғалау, хәрефтәрен яҙыу.	1		Өө, Оо хәрефтәрен яҙырға өйрәнеү.	Дәреслек, дәфтәр.
19	Ү, у өндәрен тамғалау, хәрефтәрен яҙыу.	1		Ү, у хәрефтәрен уҡырға һәм яҙырға өйрәнеү. Туған телгә һөйөү тәрбиәләү.	Алфавит, дәреслек, дәфтәр. Ү, у хәрефтәренең яҙылыу үрнәктәре.
20	Л, м тартынҡы өндәре һәм  хәрефе.	1		Л,м өндәрен уҡырға ; Лл, Мм хәрефтәрен  яҙырға өйрәнеү.	Алфавит. Лл, Мм хәрефтәренең яҙылыу өлгөләре.Дәреслек һәм дәфтәр.
21	Т, ш тартынҡы өндәрен тамғалау, хәрефтәрен яҙыу.	1		Т, ш хәрефтәренең тамғаһын өйрәнеү. Ижектәр төҙөп уҡыу. Тт, Шш хәрефтәрен яҙыу.	Алфавит, дәреслек, дәфтәр.
22, 23	Р, б тартынҡы өндәрен тамғалау, хәрефтәрен яҙыу.	2

24	И һуҙынҡы өнөн тамғалау, хәрефен яҙыу.	1		И хәрефен дөрөҫ уҡырға һәм яҙырға өйрәнеү. Өйрәнелгән хәрефтәр менән ижектәр төҙөү.Һүрәттәр буйынса телмәр үҫтереү.	Дәреслек, дәфтәр, сюжетлы һүрәттәр.
25	Н, ң тартынҡы өндәрен тамғалау, хәрефтәрен яҙыу.	1		Н, ң хәрефтәренең дөрөҫ яҙылышын,уҡылышын өйрәнеү. Өйрәнелгән хәрефтәр менән ижектәр төҙөү.	Башҡорт алфавиты. Дәреслек, яҙыу дәфтәре, киҫмә хәрефтәр.
26	Т.Ү. Йөкмәткеле һүрәт “Бүре балаһына теймә”.	1		Йөкмәткеле һүрәт буйынса телмәр үҫтереү. Үтелгәндәрҙе иҫкә төшөрөп ҡабатлау.	Йөкмәткеле һүрәт.

27	С тартынҡы өнөн тамғалау, хәрефен яҙыу.	1		С тартынҡы өнөн әйтергә һәм уҡырға өйрәнеү. Сс хәрефен яҙыу. Өйрәнелгән хәрефтәр менән һүҙҙәр төҙөү.	Алфавит, киҫмә хәрефтәр. Яҙыу дәфтәре.
28,29	Ы, э(е) һуҙынҡы өндәрен тамғалау, хәрефтәрен яҙыу.	2		Һуҙынҡыларҙы тартынҡыларҙан айырырға өйрәнеү. Ы, э(е) хәрефтәренең һүҙ башында, уртаһында, аҙағында яҙылышын аңлатыу һәм яҙырға өйрәтеү.	Дәреслек һәм яҙыу дәфтәре.
30	З тартынҡы өнөн тамғалау, хәрефен яҙыу.	1		Зз тартынҡы өнөн уҡырға һәм был хәрефтәрҙе яҙырға өйрәнеү.	Дәреслек, яҙыу дәфтәре. Йөкмәткеле һүрәт “Бесәнлектә”.
31	Г, ғ тартынҡы өндәрен тамғалау, хәрефтәрен  яҙыу.	1		Г,ғ өндәрен әйтергә, уҡырға өйрәнеү.Гг,Ғғ хәрефтәрен яҙыу. Өйрәнелгән хәрефтәр менән һүҙҙәр төҙөү.	Дәреслек, яҙыу дәфтәре, киҫмә хәрефтәр (касса).
32	Ғ,ҡ тартынҡы өндәрен тамғалау, хәрефтәрен яҙыу.	1		Ғ,ҡ тартынҡы өндәре менән һүҙҙәр уҡырға өйрәнеү. Ғғ, Ҡҡ хәрефтәрен яҙыу.	Алфавит, киҫмә хәрефтәр.
33	Үтелгән хәрефтәр буйынса Тикшереү эше.	1		Үтелгән темалар буйынса тикшереү өсөн биремдәр үтәү, хәрефтәрҙе үҙләштереү кимәлен күҙәтеү.	Биремдәр менән карточкалар, яҙыу дәфтәре.
34,35	Г-к, ғ-ҡ тартынҡылары.	2		Г-к, ғ-ҡ тартынҡыларын нәҙек һәм ҡалын һүҙҙәрҙә яҙырға һәм уҡырға өйрәнеү.	Дәреслек.
36	Икмәк нисек эшләнә?	1		Икмәк ҡәҙерен аңлатыу, хеҙмәткә дан йырлау. Телмәр үҫтереү.	Икмәк һүрәтләнгән рәсемдәр. Дәреслек.
37	Ҙ,ҫ тартынҡы өндәрен тамғалау, хәрефтәрен яҙыу.	1		Ҙ,ҫ тартынҡы өндәрен һүҙҙәрҙә дөрөҫ уҡырға өйрәнеү, Яҙылыу ҡағиҙәләре менән таныштырыу.	Хәрефтәрҙең яҙылыу үрнәктәре.
38	Һ,х тартынҡы өндәрен тамғалау, хәрефтәрен яҙыу.	1		Һ,х тартынҡыларын уҡырға һәм яҙырға өйрәнеү.	Дәренслек һәм дәфтәр.
39	Й тартынҡы өнөн тамғалау, хәрефен яҙыу, (йа) өнөн тамғалау. Яя хәрефен яҙыу.	1		Й,я хәрефтәрен уҡырға һәм яҙырға өйрәнеү.	Дәреслек, дәфтәр.
40	(йэ) өнөн тамғалау. Ее хәрефен яҙыу.	1		(Йэ өнөн тамғалау), дөрөҫ уҡыу. Ее хәрефтәрен яҙыу.	Башҡорт алфавиты. Яҙыу дәфтәре.
41	(Йу) өнөн тамғалау. Юю хәрефен яҙыу.	1
42	(Уы),(уэ) өндәре	1		(Уы), (уэ) өндәрен һүҙҙәрҙә дөрөҫ уҡырға өйрәнеү.	Дәреслек.

43	Т.Ү. Йөкмәткеле һүрәт “Йәйләүҙә”.	1		Башҡортса дөрөҫ һәм матур һөйләшергә өйрәнеү. Телмәр үҫтереү.	Йөкмәткеле һүрәт                   “Йәйләүҙә. “
44	П тартынҡы өнөн тамғалау, хәрефен яҙыу.	1		П тартынҡы өнөн өйрәнеү һәм Пп хәрефтәрен яҙыу.	«Терпе» әкиәте.
45	Д тартынҡы өнөн тамғалау, хәрефен яҙыу. Д-т, б-п өндәренең сиратлашыуы.	1		Д хәрефен яҙып өйрәнеү, һүҙҙәр, һөйләм яҙыу. Һ-ҙ моделе төҙөү, хәрефте һүҙ моделенә ҡуйып уҡыу.	Дәреслек, яҙыу дәфтәре, «Аманат» журналы.
46	Ж  тартынҡы өнөн тамғалау, хәрефен яҙыу.	1		Ж хәрефен яҙып өйрәнеү, һүҙҙәр, һөйләм төҙөп яҙыу.	“Ҡарға менән ҡыҫла.”
47	В тартынҡы өнөн тамғалау, хәрефен яҙыу.	1		В хәрефен яҙып өйрәнеү, һүҙҙәр, һөйләм яҙыу.	Дәреслек, дәфтәр.
48	Ф тартынҡы өнөн тамғалау, хәрефен яҙыу.	1		Ф хәрефен яҙып өйрәнеү, һүҙҙәр, һөйләм яҙыу. Һөйләмде дөрөҫ күсереп яҙырға өйрәтеү.	“Бесәй ҙә балыҡ тота.”
49	ТҮ Йөкмәткеле һүрәт “Балыҡсылар”.	1		Телмәр үҫтереү.	“Балыҡсылар.”

50	Нәҙеклек (ь), ҡалын(ъ) айырыу билдәләре.	1		Һүҙҙә ь, ъ тамғалары.	“Буранлы ҡыш.”
51	Ц тартынҡы өнөн тамғалау, хәрефен яҙыу.	1		Ц өнө һәр саҡ ҡалын әйтелешле булыуы тураһында миҫалдар аша өйрәтеү.	“Циркта.”
52	Щ тартынҡы өнөн тамғалау, хәрефен яҙыу.	1		Щ өнө һәр саҡ йомшаҡ әйтелешле булыуын аңлатыу.	Алфавит.
53	Ч тартынҡы өнөн тамғалау, хәрефен яҙыу.	1		Ч өнө һәр саҡ йомшаҡ әйтелешле.	Дәреслек.
54	(йо) өндәрен , Ёё хәрефен яҙыу.	1		Й һәм о, йәғни йо өндәре ишетелгән ерҙә ё хәрефе яҙыу.	Яҙыу дәфтәре.
55	Алфавит.	1		Алфавиттың ҡулланылышы.	Башҡорт теленең алфавиты.
56	Алфавит буйынса  тикшереү эше.	1		Уҡыусыларҙың белем кимәлен тикшереү.	Биремдәр яҙылған карточкалар.

                                Әлифбанан һуңғы осор

	I.Мин уҡый беләм
57	М.Дилмөхәмәтов.”Белгем килә”. Китап тураһында.	1		Өйрәнелгән хәрефтәрҙән торған ҡыҙҡа текстарҙы уҡыу.		Дәреслек.
	II Әкиәт уҡырға яратам.
58	“Шалҡан” әкиәте.	1		«Күмәкләгән яу ҡайтарған» тигән мәҡәлде аңлатыу.		Дәреслек.
59	Ж.Кейекбаев. “ Айыу ниңә ҡойороҡһоҙ ҡал ған?" “Айыу ниңә ҡыш өңөнән сыҡмай?”	1		Йөгөрөк уҡыу тәрбиәләү.	Дәреслек, яҙыу дәфтәре.
60	К.Ушинский “Эш бөткәс уйнарға ярай”, “Тирмә”.	1		Һәр эштә лә тәртип кәрәклегенә төшөндөрөү.		«Аманат» журналы.
61	“Ҡараҡтың бүрке яна”, “Ошаҡсы” “Тейен менән бүре”	1		Уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.		Дәреслек.
62	“Ат ҙурлыҡ ҡуян”, “башаҡ”.	1		Тейешле кимәлдә уҡыу техникаһын булдырыу.		Яҙыу дәфтәре.
	III. Мин уҡый белем.
63	Ф.Сынбулатова. “Атай- ғәиләлә хужа”. ”Минең иң яҡын кешеләрем”	1		Атай-өсйгө ҡарата хөрмәт тәрбиәләү.		Дәреслек.
64	Т.Ү. Һорауҙарға яуаптар	1		Телмәр үҫтереү.		Сюжетлы һүрәттәр.
65	Ф.Сынбулатова “Атай менән әсәйҙән өйрәнәбеҙ”. К.Кинйәбулатова.”Мин бер малай”.	1		Аңлы уҡыу күнекмәһе формалаштырыу.		Яҙыу дәфтәре, дәреслек.
66	Л.Толстой “Атай һәм улдар”. К.Алибаев “Эш ҡарышмай”.	1		Хеҙмәткә хөрмәт тәрбиәләү.		Дәреслек.
67	М.Дилмөхәмәтов “Ағайым”. Д.Талхина “Өйрәнәм”. Йомғаҡлау.	1		Йыл буйына үтелгәндәрҙе ҡабатлау. Һығымта яһау.		Яҙыу дәфтәре, дәреслек.
68