Карбон қышқылдарының қасиеттері. 11-сынып

Күні: 2.02.17

Сыныбы: 11-сынып

Сабақтың тақырыбы: Карбон қышқылдарының қасиеттері.

Сабақтың мақсаты: Білімділік мақсаты:

1. Оқушыларға карбон қышқылдарының қасиеттері туралы білімді қалыптастыру;
2. карбон қышқылдарының гомологтары, изомерлерінің формуласын құрастыру,
3. химиялық қасиеттері мен алынуын сипаттайтын реакция теңдеулерін құрастыру, түсіндіре білу білім және дағдыларын жетілдіру;

Дамытушылық: талдау, жүйелеу  дағдыларын   қалыптастыра отырып дамыту, есте сақтау қабілеттерін дамыту, сөздік қорын молайту

Тәрбиелік: уақытты үнемді пайдалануға үйрету, еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.

Сабақ типі: Жаңа сабақ

Сабақ түрі: ауызша түсіндіру, кітаппен өз бетінше жұмыс, жаттығулар орындау, тәжірибе көрсету.

Құралдар мен реактивтер: интерактивті тақта,  сынауықтар,  стеарин балауызы, сабын, тұз қышқылының ерітіндісі, гранулы мырыш түйіршіктері,  кальций оксиді, мыс гидроксиді,  сірке қышқылының ерітіндісі.

Ұйымдастыру кезеңі:  Амандасу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың  жалпы мақсатын ашу, оны өткізу жоспарын көрсету.

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:  -үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру;

-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді, тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау;

Айналым бойынша берілген тапсырманы тексеру. №7-85

СH₄ → C₂H₂ → C₂H₄ →C₂H₅OH → CH₃COH → CH₃COOH → CH₃COOK

Жаңа сабақ: Карбон қышқылдарының химиялық қасиеттері.

1. Металдармен әрекетесуі

2CH₃COOH+Ca(CH₃COO)₂Ca+H2

2. Металл оксидтерімен әрекетесуі

2CH₃COOH+CaO----(CH3COO)₂Ca+H2O

3. Нейтралдану реакциясы

2CH₃COOH+Ca(OH)₂------(CH₃COO)₂Ca+2H₂O

4.Тұздармен әрекетесуі

2CH₃COOH+CaCO₃------(CH₃COO)₂Ca+H₂O+CO₂

5.Галогенагентінің әсері

6. Этерификация реакциясы

CH₃COOH+HOСH₂CH_{3---------------}CH₃COOC₂H₅+H₂O

7.Қышқылдарды галогендеу

CH₃COOH+Br₂CH₂BrCOOH

 Өндірісте көп мөлшерде алифатты монокарбон қышқылдары синтезделеді.

2. Табиғатта кездесуі:

1. параграфты өз бетінше оқу   (уәжі төмен оқушылармен жұмыс)

Құмырсқа қышқылы:  құмырсқада, қалақайда. Сірке қышқылы тамақ өнімдері, шірігенде ашығанда пайда болады.

3. Карбон қышқылдарының физикалық және химиялық қасиеттері:

А)карбоксил тобындағы    О—Н-байланыстың үзілуі арқылы жүретін реакциялар  (диссоциациялану)

              О

R---С  

              О------Н

Б). карбоксил тобындағы    О—Н-байланыстың үзілуі арқылы жүретін реакциялар (күрделі эфирлердің тотықсыздану реакциясы)

              О

R---С  

              ОН

В).декарбоксилдеу,мысалы электролиз:  R------СООН:

 СН3СООН------СН4 + СО2

Г) радикалдың а- көміртег іатомы бойынша жүретін реакциялар, мысалы а- галогенокарбон қышқылының түзілуі:

                                          О

             R----СН2----С    

                                          ОН

Диссоциация: 

СН3СООН-------СН3СОО^- + Н⁺  (индикаторға әсері -  лимон,алма кесегін алу)

Металлдармен кальций

2 CН3СООН + Zn----- (CН3СОО)2Zn  +  Н2          

Кальций оксидімен кальций :            

 2 CН3СООН + Са----- (CН3СОО)2Са  +  Н2        (қышқылда ериді)     

Этерификация реакциясы: 

CН3СООН + С2Н5ОН----- CН3СООС2Н5   +НОН

Бекіту: 11-ЕТЖ-1 мен жұмыс істеу № 7-114-117

Үй тапсырмасын беру кезеңі: §3.11, 3.12, 3.13 оқу, 11-ЕТЖ-1 жинағынан №7-107, 7-108 есептерді шығару

 Рефлексия: БҮҮ кестесін толтыру