Кезектес салалас 8 класс

Сабақ жоспары

1.Пән аты: Қазақ тілі

2.Сыныбы: 8

3.Күні, айы, жылы:15.02.2016

4.Тоқсан: ІІІ

5.Мұғалім: А.Оразалы

Сабақтың тақырыбы: Кезектес салалас

Сабақтың мақсаты:Тұлға қалыптастыру

1.Білімділік: оқушылардың салалас құрмалас сөйлем туралы түсініктерін кеңейту,кезектес салаластың жасалу жолдарын ұғындыру, өзге салалас сөйлемдерден ажырата білуге дағдыландыру, білім мен білік дағдыларын қалыптастыру.Салалас құрмалас сөйлемнің түрлері туралы түсінік беру, кезектес салалас сөйлем туралы түсініктерін жаттығу жұмыстары мен қосымша тапсырмалар арқылы бекіту.

2.Тәрбиелік: тез ойлауға, жүйелі сөйлей білуге баулу, белсенділігі мен қызығушылығын арттыру, еңбекті дәріптеуге ана тілді құрметтеуге тәрбиелеу.

3.Дамытушылық: өзіндік практикалық әрекет ортасын қалыптастыру, тұлғаны дамыту, синтаксистік талдау жасау дағдыларын, жай сөйлем мен құрмалас сөйлемді ажырата алу дағдыларын дамыту.

Сабақтың типі: дәстүрлі

Сабақтың түрі: аралас

Сабақтың әдіс-тәсілі: түсіндіру,эвристикалық, сұрақ-жауап, жаттығу, талдау.

Сабақтың көрнекілігі: тақырыпқа байланысты сызба-кесте,түрлі суреттер, кеспелер, магнитті тақта, электронды тақта, перфокарталар.

Пәнаралық байланыс: қазақ әдебиеті

Сабақтың барысы:

I.Ұйымдастыру кезеңі: 1.Оқушылармен сәлемдесу

2.Оқушылардың сабаққа қатысын тексеру

3.Оқушылардың зейіндерін сабаққа аудару

4.Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты туралы хабарлау

II.Үй тапсырмасын тексеру:

1. Талғаулы салалас туралы түсінік2. 114-жаттығу

III. Жаңа тақырыпты түсіндіру:

1.Тақтаға жазылған сөйлемдер арқылы түсіндіру.

1. Клубта кейде кино болады, кейде қызықты баяндамалар тыңдалады.

2.Машина жүрісін бірде шапшаңдатады, бірде баяулатып әндетеді.

3. Экскаватор біресе ұзын мойнын көтереді, біресе төмен созады.

2.Оқушыларға лингвистикалық білім беру.

Осы құрмалас сөйлемдердің құрамындағы жай сөйлемдердегі іс-әрекет кезектесіп іске асатындығын көріп отырмыз. Құрамындағы жай сөйлемдері арқылы берілген істің, оқиғаның кезектесіп келуін білдіретін құрмаластың түрін кезектес салалас дейміз.

Кезектес салалас сөйлемнің жалғаулықты түріне жатады. Құрамындағы жай сөйлемдер бірде, біресе, кейде деген кезектес мәнді жалғаулық шылаулар арқылы байланысады, араларына үтір қойылады.

-Хорезмшах, екінің бірі. Не әкемді босатыңыз, не мені дарға асыңыз. (Т.Ж.) Қазан тұрып біресе атын мақтады, біресе өзін мақтады, бірақ айналып келгенде, бәрі де Бегілдің өнерін сөз етісті. (Қорқыт.) Қазан аспаның аузында от кейде жылтылдайды, кейде қызып жанып лапылдайды. (М.Ә.)

IV. Жаңа сабақты бекіту.

(Сынып оқушылары алдын ала 3 топқа бөлінген, сол топтар бойынша жұмыс жасап үйренген).

1. «Кубизм» стратегиясы

1. Суретте (кезектес салаластың ережесі)

2. Салыстыр (Салаластың басқа түрлерімен салыстыру, 4 түрінің жалғаулықты, жалғаулықсыз болуы, 2 түрінің (талғаулы, кезектес) жалғаулықты болуы.

3. Байланыстыру (бірде, біресе, кейде жалғаулық шылаулары басқа салаластарда жоқ).

4. Сарала (жасалу жолы: жалғаулық шылаулары құрамындағы жай сөйлемнің әрқайсысымен қайталанып келеді).

5. Қолдан (сөйлем ойлау).

6. Талқыла (Басқа салаластан ажыратылуы оңай, жалғаулық шылаулары басқа салаласта жоқ, кезектес салаласта іс-оқиға кезектестігі іске асады).

2.Оқулықпен жұмыс

118-жаттығу

Берілген жай сөйлемдерді мағыналарына қарай топтастырып, кезектес салалас етіп құраңдар.

1. Ол ебедейсіз алып тұлғасын жасырмақ болып, жер бауырлап сүйретілді.2.Нұрғали Тәукеге қарап кіжінеді.

2. 1. Кезектес салаласты тап.

а )Бас болмақ оңай-бастамақ қиын.

ә )Ол бірде жер бауырлап сүйретіледі,бірде тұра сала жүгіреді.

2.Кезектес салаласты тап.а )Біресе бәрі бірдей шулайды,біресе ұйықтап қалғандай бәрі тына қалады.ә )Көңілімді шат қылсаң,көтеріліп қаламын.

3.Кезектес салаласты тап.а )Дауыстары кейде жақыннан естіледі,кейде алыстап кетеді.ә )Адам баласы ұлылыққа ұмтылады,арман етеді,жетеді.

Сабақты қорытындылау, бағалау.

Тақтаға суреттер ілінеді. Сол суретке қарап сөйлем ойлау және кезектес салалас жасау. Берген жауаптарына қарай бағаланады.

IV. Үйге тапсырма беру:

1. Кезектес салалас

2. 119-жаттығу

V. Оқушылардың жауаптарын бағалау.

VI. Сабақтың аяқталуы.

Тексерілді: