Кылаас таhынан тэрээhин "Светофордуун оонньуубут"

Уруок таһынан тэрээһин

Алын кылаас оҕолоругар

Темата: Светофордуун оонньуубут.

Сыала: О5олору уулусса5а сылдьыы, уулуссанан туорааһын быраабылаларыгар, светофор сигналларын тутуһарга үөрэтии.

Тэрилэ: Суол бэлиэлэрэ, ортотугар «Суол бэлиэлэрин дойдута» - плакат, светофор модела, муоста5а “тротуар”, “уулусса”, “переход” ойуулара. О5олор үс хамаанданан арахсан олороллор.

Тэрээһин хаамыыта

1.      Тэрээһин чааһа.

2.      Бэсиэдэ.

Учуутал: Оҕолоор, биһиги бүгүн суол бэлиэлэрин дойдутугар кэллибит. Бу дойдуну “Үс харах» салайан олорор. Олохтоохтор кини этиитинэн салайтаран олороллор. Эһиги санааҕытыгар  «Үс харах”  диэн кимий?

О5олор: Светофор.

Учуутал: «Үс харах» ыалдьыттары үөрэ – көтө көрсөр, ол эрэн суол быраабылатын кэһээччилэри дойдутугар киллэрбэт. «Үс харах» - светофор харахтара хайдах өҥнөөхтөрүй?

О5олор: Кыһыл, арҕас, от күөх (тастан үс оҕо киирэр, түөстэригэр кыһыл, араҕас, от күөх төгүрүк бэлиэлээхтэр).

Учуутал: Көрүҥ, светофор бэйэтинэн тиийэн кэллэ. Истиэхэйиҥ эрэ тугу этэллэрин.

Кыһыл – сэрэхтээх буоларга көмөлөһөн түүннэри, күннэри умайар.

Бары үһүөн: от күөх, араҕас, кыһыл.

Араҕас- Биһиги дьиэбит – светофор.

                Бииргэ төрөөбүт бырааттыыларбыт.

                Биһиги өртөн умайабыт

                Бары оҕолорго.

Кыһыл – Олус кытаанах – кыһыл уот,

                Өскө кини умайдын – тохтоо!

                Салгыы барыма!

                Барыларыгар суол сабыылаах.

Араҕас – Суолу холкутук туоруурга,

    Араҕас уоту ортотугар күүт!

От күөх – Кини кэнниттэн иннигэр

                 От күөх умайыа,

                  Холкутук инниҥ хоту

                  Айаннаа диэҕэ кини.

Бары -     Светофор бэлиэтин

                 Барытын тутустаххына

                 Оскуолаҕа, дьиэҕэр

                 Сотору тиийиэҥ!

    ыУчуутал: Оҕолоор, светофор бэлиэлэрин дойдутугар киллэрэрин туһугар конкурс ыытыахпыт уонна суол быраабылаларын билэрбитин дакаастыахпыт. 3 хамаанда кыттыаҕа. Светофор сигналлара көмөлөһүөхтэрэ. Бастакы хамаанда командирынан От күөҕэ сигнал буолуоҕа. Иккис хамаанда командирынан – Араҕас сигнал. Оттон үһүс хамаанда командира – Кыһыл.

     Биһиэхэ көмөлөһөүхтэрэ остуоруйа геройдара Кыһыл Бэргэһэчээн, Билбэччэй, Буратино.

    Конкурспутун саҕалыыбыт.

Боппуруостар

Боппуруостары остуоруйа геройдара биэрэллэр.

-          Кууруссалар уулусса ортотугар көрсүбүттэр, иккиэн өр мөккүспүттэр, тиһэҕэр балыыһаҕа киирбиттэр. Кууруссалар сыыһалара тугуй?

-          Массыналар тастарыгар, уулусса кытыытыгар о5олор мээчиктии сылдьаллар. Бу оонньооччулар, онтон мээчиктэрэ ханнаный? Киниэхэ аны быраас да көмөлөспөт. Сыыһалара?

-          Велосипеды сатаан мииммэт эһэчээн айаннаан иһэр, сотору кэминэн кини эмтэнэр 3 шишкатын, 1 синягын. Сыыһата?

-          “Куорат таһыгар дьон хамсааһына» плакат тугу сэрэтэрий?

-          О5олор суол кытыытыгар салаасканан оонньууллар. Бу плакат тугу сэрэтэрий?

Сынньалаҥ оонньуу

Учуутал: светофор сигналын көрдөрөр.

Оҕолор: Кыһыл- миэстэлэригэр тураллар

Араҕаска- ытыстарын таһыналлар

От күөххэ – миэстэлэригэр хаамаллар

Билиини туттуу

Учуутал: Аны, оҕолор, остуоруйабыт геройдара уулусса быраабылаларын хайдах толороллорун кэтээн көрүөҕүҥ.

Учуутал: Ханна бардыҥ, Кыһыл Бэргэһэчээн?

К.Б.: Эбээбэр баран иһэбин.

Учуутал: Чэ бар, ол эрэн суол быраабылаларын өйдөө. (К.Б. кыһыл уокка суолу туоруур, кыһыл уот түөһүн ыйар).

(От күөхтэргэ) Тугу сыыста?

Оҕолор: Кыһыл уокка суолу туораата.

(Араҕастарга) Автобус иһэр (3 оҕо тутуспуттар, инники оҕоҕо таблица  “Автобус”).

    Билбэччэй автобустан түһэр, суол уҥуор Буратино кинини ыҥырар. Билбэччэй автобус иннинэ ааһан барар.

-          Туох сыыһаны оҥордо?

-          Оҕолор: Автобус иннинэн ааста, автобус барарын күүтэн баран уулуссаны туоруохтаах этэ.

(От күөхтэргэ):

Учуутал: Буратино, ханна бардыҥ?

Буратино: Оскуолаҕа баран иһэбин. (Суолу от күөх уокка туоруур).

-          Буратино туох сыыһаны түһэрдэ?

-          О5олор: Кини уулуссаны сөпкө туораата.

Түмүк таһаарыы

Жетоннары ааҕыы

  О5олор тугу сөбүлээбиттэрин, туох сыыһалаахтарын сэһэргэһии.