2 класс өчен әдәби укудан эш программасы "Перспектив башлангыч мәктәп"

Татарстан Республикасы Әтнә муниципаль районы

муниципаль бюджет гомумибелем бирү учреждениесе “Күңгәр урта гомуми белем  мәктәбе”

«КАРАЛДЫ» Башлангыч сыйныфлар МБ җитәкчесе ____________ Галиева С.М. Беркетмә № 1 «26» август 2016 ел.

«КИЛЕШЕНДЕ» Укыту-тәрбия  эшләре буенча директор урынбасары __________ Ахметова Л. К. «28» август 2016 ел.

« РАСЛЫЙМ» Мәктәп директоры __________Н.Г.Габидуллин боерык  № 79-  о/д «28» август 2016 ел.

2 нче сыйныф өчен әдәби уку фәненнән эш программасы

 «Перспективалы башлангыч мәктәп»

Төзеде Фатыйхова Фәридә Харис  кызы,

югары квалификацион категорияле башлангыч сыйныфлар укытучысы

2016– 2017 нче уку елы

Укытуның планлаштырылган нәтиҗәләре

2 нче сыйныф ахырына укучылар өйрәнәчәк:

- әсәрдәге сүзләрне дөрес итеп әйтеп, кычкырып һәм эчтән укый белергә;

- шигырьләрне сәнгатьле итеп укырга;

- әсәрнең мәгънәви кисәкләре арасындагы бәйләнешләрне ачыклау, төп фикерне билгеләү һәм аны үз сүзләрең белән әйтеп бирә белергә;

- төрле авторларның 6-8 шигырен яттан сөйләргә;

- кыска күләмле әсәрләрнең эчтәлеген сөйләргә;

- тылсымлы һәм хайваннар турындагы әкиятләрне белергә;

- әсәрдәге төп геройга үз мөнәсәбәтеңне белдерергә;

- укылган әсәрдән чагыштыру, җанландыру, контраст кебек алымнарны таба белергә;

- сүзлекләрдән файдалана белергә.

Укучы өйрәнергә мөмкинлек алачак:

-2-3 татар классигының исемен

-2-3 хәзерге заман язучысы яки шагыренең исемен,алар язган әсәрләрне һәм әсәрнең эчтәлеген.

-баланың үзенә иң ошаган авторның берничә әсәрен.

-тиешле интонация белән текстларны аңлап укый һәм укыганны үз сүзләре белән эзлекле итеп сөйли белергә;

-текстлардагы сүзләрнең күп мәгънәле, күчерелмә мәгънәдә булуларын аңлатырга;

-сурәтне (образны) әсәр текстында таба һәм кеше белән бәйләнешен күрә белергә;

-“әсәр” төшенчәсен, җанлы сөйләмнән аермасын белергә;

-әдәби әсәрнең чәчмә, тезмә,пьеса рәвешендә язылуы үзенчәлекләрен үзләштерергә;

-әдәбиятның төрләрен, матур әдәбиятны аера белергә;

-китаплар дәреслекләр, сүзлекләр, әдәби әсәрләр белән кызыксыну, эшли белү күнекмәләрен.

Укыту предметының эчтәлеге

№	Тема	Сәгатьләр саны	Контроль эш
1.	Хайваннар турында әкиятләр.	8
2.	Тылсымлы әкиятләр.	2
3.	Автор әсәрләре.	11
4.	Хикәя жанры.	13	1
5.	Шигърият.	30
6.	Библиографик культура формалаштыру.	4
	Барысы	68

Дәрес формалары: яңа теманы өйрәнү, теманы ныгыту, кабатлау, уен, экскурсия.

Эш төрләре: әңгәмә, мөстәкыйль эш, парларда һәм төркемнәрдә эш, коллектив эш

Тематик планлаштыру

№	Сәг. саны	Дәрес темасы һәм эчтәлеге	Вакыты		Искәрмә
			Календарь	Фактик
1	1	Халык аваз иҗаты әсәрләре. Әкиятләр турында гомуми күзаллау булдыру. Белдекле керпедә кунакта	1.09
2	1	Автор әсәрләре. Шигъри формада язылган тылсымлы әкиятләр (Г.Тукайның “Кәҗә белән Сарык әкияте”), аның халык әкиятләре белән охшашлыгы, сюжет һәм композициянең үзенчәлеге. Г.Тукай “Кәҗә белән Сарык “ әкиятенең жанр үзенчәлеге	5.09
3	1	Автор әсәрләре. Шигъри формада язылган тылсымлы әкиятләр (Г.Тукайның “Кәҗә белән Сарык әкияте”), аның халык әкиятләре белән охшашлыгы Г.Тукай “Кәҗә белән Сарык әкиятен уку. “Туган тел”, “Бәхетле бала” шигырьләре	8.09
4	1	Автор әсәрләре. Халык авыз иҗаты белән охшашлык (кабатланулар, вакыйгалар бергәлеге һ.б.) Г.Тукай әсәрләрендә халык авыз иҗатының чагылышы. “Су анасы” әкияте.	12.09
5	1	Хайваннар турында әкиятләр. Әкиятләр турында гомуми күзаллау булдыру. Хайваннар турындагы һәм халык әкиятләре. “Батыр әтәч” татар халык әкиятен уку.	15.09
6	1	Хайваннар турында әкиятләр. Татар халык әкиятләрендәге төп герой белән башка халыклар әкиятләрендәге  төп герой, аның характеры. Хайваннар турындагы һәм халык әкиятләрен уку. Йолдыз “Кояшка җавап”шигырен уку.	19.09
7	1	Хайваннар турында әкиятләр.  Хайваннар турындагы әкиятләрнең, гасырлар кичеп, хәзерге көнгә кадәр килеп җитүе: бик борынгы әкиятләр, борынгы әкиятләр, әкияти вакыйгалар. Йорт хайваннары турындагы  халык әкиятләрен уку.	22.09
8	1	Хайваннар турында әкиятләр.  Татар халкының хайваннар турындагы әкиятләрендә төп герой, аның характеры. Йорт хайваннары турындагы  халык әкиятләрен уку. “Әтәч патша”	26.09
9	1	Хайваннар турында әкиятләр.  Хайваннар турындагы әкиятләрнең, гасырлар кичеп, хәзерге көнгә кадәр килеп җитүе: бик борынгы әкиятләр, борынгы әкиятләр, әкияти вакыйгалар. Кыргый җәнлекләр турындагы әкиятләр. "Бүдәнә белән төлке”.	29.09
10	1	Хайваннар турында әкиятләр.  Әкиятләрнең тәрбияви роле. Геройларның характеры, аларның акыл – фигыльләре, һәрвакыт ярдәмчел, киң күңелле булуларына игътибар итү, ишарә ясау.Кыргый җәнлекләр турындагы әкиятләр. “Аю белән төлке” әкиятен уку.	3.10
11	1	Хайваннар турында әкиятләр. Геройларның характеры.  Аз булса да үз акылың булсын. М. Гафури “Тавык белән үрдәк”	6.10
12	1	Хайваннар турында әкиятләр.  Россия халыклары әкиятләре. Җәнлекләр турында гуцул халык әкияте.	10.10
13	1	Автор әсәрләре. Автор әкиятләрендә, нәкъ халык әкиятләрендәгечә, вакыйгаларның кабатлануы, чылбыр рәвешендә тезелүе, аерым сүзләрнең ритмик кабатланып килүе. Дуслык турында мәкальләр. Г.Юнысова “Керпе кайгысы”.	13.10
14	1	Тылсымлы әкиятләр. Сюжет куелышы. Тылсымлы дөньядагы предметлар, әкияти төсләр, тылсымлы булышчылар. Тылсымлы әкиятләр. “Гөлчәчәк” әкиятен уку.	17.10
15	1	Тылсымлы әкиятләр. Борынгы заманнарда дөньяны танып белү (төрле көчләр, кешенең хайванга, үләнгә, табигать күренешләренә әверелүе).Тылсымлы әкиятләр.”Өч кыз” әкияте өстендә эш.	20.10
16	1	Автор әсәрләре. Автор һәм халык әкиятләрендә сюжет – композиция охшашлыгы, яңа мәгънәви төсмерләр бирү. Автор әкиятләре белән борынгы әкиятләр арасындагы идея уртаклыгы	24.10
17	1	Автор әсәрләре. Шигъри формада язылган тылсымлы әкиятләр.  Ш.Галиев әсәрләрендә мәзәк мәсьәләләр. Тест. №1	27.10
18	1	Автор әсәрләре. Автор теленең кабатланмас матурлыгы.  Ш.Галиев “Котбетдин мәргән”(мәзәк маҗара).	31.10
19	1	Автор әсәрләре. Автор теленең кабатланмас матурлыгы. Халык аваз иҗаты белән охшашлык. Уйдырма әкиятләр. Н.Исәнбәт “Мырауҗан агай хәйләсе”.	7.11
20	1	Автор әсәрләре. Автор теленең кабатланмас матурлыгы. Бөҗәкләр турындагы шигъри әсәрләр. З.Мансур”Кырмыска һәм малай”, “Озын колак баласы Елак-мылак”	10.11
21	1	Автор әсәрләре. Автор һәм халык әкиятләрендә сюжет – композиция охшашлыгы, яңа мәгънәви төсмерләр бирү. Автор әкиятләре.”Музей йортына сәяхәт”Г.Вәлиева “Су әкияте”н уку	14.11
22	1	Шигырь. Лирик геройның (“Катнашучы герой”, “Автор”) эчке дөньясын шигъри формада ачып бирү юллары.  Белмәмештә кунакта. Йолдыз “Белмим” әсәрен уку.	17.11
23	1	Шигырь.Тексттагы сүзләрнең мәгънә төсмерләрен аера белү һәм аларны сөйләмдә куллану, кабатлауларны тану. Замана баласы.Р.Вәлиева “Замана баласы”.	21.11
24	1	Шигырь. Җанлы сөйләмнең мөһим чараларын үзләштерү күнегүләре: темп, тавыш көче, тон, сөйләм методикасы(тавышны күтәрү, түбәнәйтү). Эш эшкә өйрәтә.Ф.Яруллин “Эшнең аның берние юк”.	24.11
25	1	Шигырь. Җанлы сөйләмнең мөһим чараларын үзләштерү күнегүләре: темп, тавыш көче, тон, сөйләм методикасы(тавышны күтәрү, түбәнәйтү). Илен сөйгән, ир булган. Җ.Дәрзаман “Солдат булдым”.	28.11
26	1	Шигырь. Кеше һәм табигать бергәлеге.Әйләнә – тирә дөнья матурлыгының шагыйрь өчен илһам чишмәсе булуына инандыру. Укымышлы ябалак янында . “Музей йортына сәяхәт”.	1.12
27	1	Шигырь.  Дөньяны шагыйрь күзлегеннән чыгып танып белү:  шагыйрьнең матурлыкны тоя белергә өйрәтүе.  Хоккулар. Кыска шигырьләр.Н.Ахунова “хоккулар”ы	5.12
28	1	Шигырь.  Дөньяны шагыйрь күзлегеннән чыгып танып белү:  шагыйрьнең матурлыкны тоя белергә өйрәтүе. Кыска шигырьләр. ”Музей йортына сәяхәт”.	8.12
29	1	Хикәя. Әкият һәм хикәя жанрының аерымлыклары (бары тик күзәтелә генә): әкияттә кискен бирелә, ә хикәяләрдә композициянең уйланылмаган, алдан күрелмәгән борылыш алуы күзәтелә. Әкият һәм чынбарлык бергәлеге. Э.Шәрифуллина “Алтын балык”.	12.12
30	1	Хикәя. Хикәя исеменең эчтәлеккә туры килүе. Аю өнендә.  И.Лерон “И ямьле дә соң дөнья!”	15.12
31	1	Хикәя. Авторның күренешләргә мөнәсәбәтен сиземли алу. Музей йортына сәяхәт”. “Музей йорты”. Тест №2	19.12
32	1	Хикәя.  Хикәя исеменең эчтәлеккә туры килүе. Күзәтә белгән кеше- бәхетле кеше. И.Туктар “Урман букеты”.Хаталар өстендә эш	22.12
33	1	Шигырь. Кеше һәм табигать бергәлеге. “Серле ачкыч” мәктәп клубына хат язу. Р.Миңнуллин  “Чыршы әйләнәсендә”.	9.01
34	1	Шигырь.  Дөньяны шагыйрь күзлегеннән чыгып танып белү:  шагыйрьнең матурлыкны тоя белергә өйрәтүе. Күзәтү ноктасы. Р.Харис “Төсле рәсем”.	12.01
35	1	Шигырь.  Дөньяны шагыйрь күзлегеннән чыгып танып белү:  шагыйрьнең матурлыкны тоя белергә өйрәтүе. Дөньяны танып белүнең яңа ысуллары. Ш.Галиев “Яңа фотоаппарат”.	16.01
36	1	Шигырь.  Дөньяны шагыйрь күзлегеннән чыгып танып белү:  шагыйрьнең матурлыкны тоя белергә өйрәтүе. Хыялда тудырган дөнья. Р.Миңнуллин “Рәсем”.	19.01
37	1	Шигырь. Әйләнә – тирә дөнья матурлыгының шагыйрь өчен илһам чишмәсе булуына инандыру. ”Музей йортына сәяхәт”. Р.Миңнуллин “Ак кыш”.	23.01
38	1	Шигырь.  Дөньяны шагыйрь күзлегеннән чыгып танып белү:  шагыйрьнең матурлыкны тоя белергә өйрәтүе. Күңел күзе. Г.Юнысова “Күзләр”әсәрен  уку.	26.01
39	1	Шигырь. Лирик геройның (“Катнашучы герой”, “Автор”) эчке дөньясын шигъри формада ачып бирү юллары: әйләнә – тирә табигатьне сурәтләү. Ай нәрсәгә охшаган. Н.Арсланов “Сезнеке”	30.01
40	1	Шигырь. Әсәр геройларының дөньяга карашларын чагыштырып карау. Дөньяга төрлечә караш. М.Әгъләмов “Ямь-яшел”. Г. Сабитов “Тәүге соклану”, “Чүкеч”	2.02
41	1	Шигырь. Әсәр геройларының дөньяга карашларын чагыштырып карау. Дөнья белән танышуны дәвам итү(су өслеге)Н.Мадьяров”Үз шәүләсен куркыткан”.	6.02
42	1	Хикәя. Жанр үзенчәлеге: сурәтләнгән вакыйгаларның тормышчанлыгы. Дөнья белән танышу (боз аша). Ф Садриев “Боз өстендә”	9.02
43	1	Шигырь. Гади предметларның гадәти булмаган якларын ачу. Бер тамчы суга дөнья ничек сыйган? Г.Шаһи “Тамчы”	13.02
44	1	Шигырь. Гади предметларның гадәти булмаган якларын ачу. Бинокльдән күзәтү.Р.Фәйзуллин “Бинокль”	16.02
45	1	Хикәя.  Авторның геройга, вакыйгаларга, күренешләргә мөнәсәбәтен сиземли алу, үз фикерен әйтә белү.  Син-миңа, мин сиңа карыйм.Р.Хафизов “Күңел күзе”	20.02
46	1	Шигырь. Геройның эчке дөньясын аның әйләнә – тирә дөньяны танып белүе аша күрсәтү.  Алар-безгә,  без-аларга карыйбыз., Җ.Дәрзаман “Балык тотты”, Б.Рәхмәт “Гөлйөзем белән чебен”	27.02
47	1	Хикәя. Ике образны чагыштырып сөйли белү. Үсемлекләр дә хыяллана , Ф.Зыятдинов “Карга белән Шөпшә”.	2.03
48	1	Шигырь. Матурлыкка тиешле хисләр белән җавап бирергә, оригиналь һәм стандарт булмаган фикерләргә кызыксыну уяту.  ”Музей йортына сәяхәт”, Җ.Дәрзаман “Күбәләк кар”	6.03
49	1	Шигырь . Гади предметларның гадәти булмаган якларын ачу. Бер предметка төрлечә караш.Р.Миңнуллин “Кем соң минем Әби?” Тест №3	9.03
50	1	Хикәя. Хикәя геройлары, аларның портретлары һәм характерларының сөйләмнәре, башкарган гамәлләре аша чагылышы. Кечкенә дә төш кенә.Ә Моталлапов “Кечкенә дә төш кенә”.	13.03
51	1	Шигырь. Әхлакый проблемаларның актуальлеге. ”Музей йортына сәяхәт”.Р.Миңнуллин “Йорт агачлары”	16.03
52	1	Шигырь. Әйләнә – тирә дөньяның матурлыгы – шагыйрь өчен илһам чишмәсе булуга инандыру. “Серле ачкыч” мәктәп клубы утырышы. Г.Тукай “Бу кайчак була?”, Р.Корбан “Ел фасыллары”, Г.Афзал “Беренче кар”	30.03
53	1	Шигырь . Шигырьләрне укыганда әдәби сурәтләү чараларын (контраст) эзләп табу.  Мин һәрвакыт үзем булып калам. Р.Миңнуллин “Төрле кешеләр була”,”Юкка малай булганмын”, “Югалган көн”, “Саный беләм”, “Дөньядагы иң зур алма”	3.04
54	1	Хикәя. Ике образны чагыштырып сөйли белү. Кем нәрсәгә шатлана?Р.Вәлиева “Шатлык кызы”.	6.04
55	1	Библиографик культура. Вакытлы матбугат белән эшләү. Яңалыклар ничек тарала? Р.Миңнуллин “Малайлар сөйләшә”.	10.04
56	1	Библиографик культура. Вакытлы матбугат белән эшләү. Балалар журналлары.	13.04
57	1	Библиографик культура. Вакытлы матбугат белән эшләү. Балалар газеталары	17.04
58	1	Библиографик культура. Вакытлы матбугат белән эшләү. “Серле ачкыч” мәктәп клубы утырышы. Ш.Галиев “Тынлык”. “Витаминлы хәрефләр”, “Мактаныша малайлар”	20.04
59	1	Хикәя. Әсәр геройларына карата  үз фикереңне белдерү. Шагыйрь өчен табигать-серле һәм җанлы дөнья.Г.Хәсәнов “Имән каргасы”	24.04
60	1	Шигырь . Кеше һәм табигать бергәлеге. Якты тәрәзә каршында. ”Музей йорты”на сәяхәт.	27.04
61	1	Хикәя. Хикәя исеменең эчтәлеккә туры килүе. Кышкы урман матурлыгы.Ә.Еники “Кышкы урман”, Йолдыз “Бәхетле агач”.	1.05
62	1	Хикәя. Хикәя исеменең эчтәлеккә туры килүе. Якты күл сагышы.Ф.Сафин”Якты күл сагышы”.   Йомгаклау контроль эше. Тест №4 Арадаш аттестация	4.05
63	1	Хикәя. Хикәя жанрының үзенчәлекле якларын күзәтү: хикәяләрдә вакыйгалар агышы (әсәр героеның характерын ачыклау өчен кызыклы хәлләр.   Көлке ничек туа? Л.Лерон “Тишек хәтер”	8.05
64	1	Шигырь. Тексттагы сүзләренең мәгънә төсмерләрен аера белү һәм аларны сөйләмдә куллану, сурәтләү чараларын тану һәм аңлау (кабатлаулар) Шаяртуның да бер төп мәгънәсе була. М.Галиев “Көзге каршында”, М.Шабаев “Зәңгәр песи”	11.05
65	1	Шигырь.  Шагыйрьләр иҗат иткән дөнья белән чынбарлык арасындагы охшаш һәм аермалы якларны билгеләү. Гаҗәпнең дә гаҗәбе, мәзәкнең дә мәзәге.Э.Шәрифуллина “Оттырды”, Л.Лерон “Гаҗәп хәлләр”	15.05
66	1	Шигырь.  Шагыйрьләр иҗат иткән дөнья белән чынбарлык арасындагы охшаш һәм аермалы якларны билгеләү. Искитмәле тамашалар. М.Галиев “Тамаша”, М.Мөхәммәтшин “Көчле булсам”.	18.05
67	1	Шигырь. Дөньяны шагыйрьләр күзлегеннән чыгып танып белү: шагыйрьнең матурлыкны тоя белергә өйрәтүе.  Р.Корбан “Кояш безнең дустыбыз”, Йолдыз “Матурлык”.	22.05
68	1	Шигырь. Дөньяны шагыйрьләр күзлегеннән чыгып танып белү: шагыйрьнең матурлыкны тоя белергә өйрәтүе.  “ Серле ачкыч” мәктәп клубына хат. “ Серле ачкыч” мәктәп клубы членнарына биремнәр.	25.05

Йомгаклау дәресе – 29.05

2016 - 2017 нче уку елында 2 нче сыйныфына әдәби укудан арадаш аттестация өчен үрнәк биремнәр

А өлеше

А1 Иллюстрация нәрсә ул?

1) «Музей йорты»

2) Картиналар

3) Китапларга ясалган рәсем

А2 Габдулла Тукай язмаган әкиятне тап.

1) «Батыр әтәч»

2) “Кәҗә белән Сарык»

3) «Шурәле»

А3 Тылсымлы әкиятләрдә вакыйгалар ничә тапкыр кабатлана?

1) 1

2) 3

3) 7

А4 Белмәмеш турында кайсы шигырьдә язылган?

1) «Замана баласы»

2) «Ике кеше»

3) «Белмим»

А5 «Беренче кар» картинасының авторы?

1) Александр Пласков

2) Иван  Шишкин

3) Фәридә Ризаева

А6 Малайның фотога төшеп, конкурста беренче урынны аласы килүе турында кайсы хикәядә язылган?

1) “Җәйге кар”

2) “Икенче кар”

3) “Соңгы кар”

А7 “Балыкны тотты” шигырен кем язган?

1) Җәүдәт Дәрзаман

2) Шәүкәт Галиев

3) Роберт Миңнуллин

4) Марсель Галиев

А8 Резеда Валееваның “Шатлык кызы” хикәясендәге герой кайсы кошны коткарган?

1) Сандугач

2) Сыерчык

3) Песнәк

А9 Натюрморт булмаган картинаны билгелә.

1) БакыйУрманче. “Тастак”

2) Татьяна Маркова. “Көнбагышлар”

3) Харис Якупов.”Сирень”

А10 ИдрисТуктарның “Урман букеты” хикәясендә кайсы агач турында сөйләнелә?

1) Чыршы

2) Имән

3) Каен

А11 Ялгыш җавапны тап. Дөнья белән танышуның иң гади ысулы:

  1) тәрәзә аша карау  

 2) бинокльдән күзәтү   

 3) төш күрү  

 4) рамка куллану

А12 Күзләрнең кайсысы гади әйберне дә матур, гаҗәеп серле итеп күрә?

 1) зәңгәр күзләр

 2) кара күзлек кигән күзләр

 3) кысылган күзләр

  4) күңел күзе

А13 Автор әкиятен билгелә

1) “Борынгы әкият”

2) “Гөлчәчәк”

3) “Бүдәнә белән төлке”

А14 Хайваннар турындагы әкиятләрне төп геройлары:

1) кешеләр

2) кошлар

3)хайваннар

А15 Журнал исемнәрен генә билгелә:

1)”Сабантуй”

2) “Тылсымлы куллар”

3) “Күчтәнәч”

А16 Газета исемен генә билгелә:

1)”Мәйданчык”

2) “Ялкын”

3) “Көмеш кыңгырау”

В өлеше

В1 “Эш эшкә өйрәтә” мәкале кайсы шигырьгә туры килә?

1) “Эшнең аның берние юк”

2) “Солдат булдым”

3) “Белмим”

В2 Япон шигыре ничек дип атала?

1) Өчьюллыклар

2) Рифма

3) Хокку

В3 “Арыш кыры” картинасының авторы?

1) Д.Я.Александров

2) А.М.Герасимов

3) И.И.Шишкин

В4 ГабдуллаТукайның ел фасылларына багышланган табышмак-шигыре ничек дип атала?

1) “Табигать фасыллары”

2) “Бу кайчак була?”

3) “Ел фасыллары”

В5 Журналист кем ул?

1) Газета яки журналда эшләүче

2) Яңалыкларны иң беренчеләрдән булып белүче hәм башкаларга сөйләүче

3) Китапханәдә эшләүче.

В6 Өстәл өстендә самовар, савытларда чәк-чәк, печенье,конфет, чынаяклар. Бу пейзажмы?

1) әйе

2) юк  С өлеше

С1 Исеңдә калган шигырьнең берсен яттан  сөйлә, авторын әйт.

Бәяләү нормалары

А һәм В өлешенең дөрес сайланган җаваплары 1 балл белән бәяләнә.

С1 өлешенә 5 бал билгеләнә. Барысы – 21 балл (100%)

80-100 % эш өчен “5” билгесе

60-80% эш өчен “4” билгесе

40-60% - “3” билгесе

0-40% - “2” билгесекуела