7-класс денелердің жүзу шарттары

• 1 слайд

  1
  Сабақ мақсаттары:
  Архимед күші,денелердің жүзу шарттары туралы білімдерін тексеру
  Кемеде жүзу мен ауада ұшу тарихымен танысу.
  Жаңа сабақты үйрене отырып,экологияны қорғауға үйрету.
  
  

• 2 слайд

  2
  Сиқырлы «Білімдер» елі
  “Сен ғылымға болсаң ынтық
  Бұл сөзімді әбден ұқ:
  Білгеніңнің жақсысын қыл,
  Білмегенді біле бер.” деп айтқан
  қазақтың ұлы ақыны Ш Құдайбердиевтің өлең жолдарынан үзінді бүгінгі сабақтарыңызға арқау болсын!
  

• 3 слайд

  3
  Сұйыққа немесе газға батырылған денеге әрекет етуші күшті қалай есептеуге болады?
  
  
  Fa=ρc gvд
  

• 4 слайд

  4
  Дене
  F а,H
  Батады
  F ау>Fа
  Жүзеді
  Fау=Fa
  Жүзіп шығады
  F ау<Fа
  

• 5 слайд

  5
  Ойлан ! Тап!
  Кроссворд сұрақтары
  1 – Күштің атауы;
  2 – Ғаламшар атауы;
  3 – Масса бірлігі;
  4 – Кемедегі экипаж шені;
  5 – Материя түрі;
  6 – Архимед қандай ғалым?
  7 – Қандай ыдыста газ тұрмайды?
  8 – Адамның биоөрісі.
  Вертикаль бойлай сабақ тақырыбын оқисың.
  

• 6 слайд

  
  Сабақтың тақырыбы:
  «Су көлігі. Ауада ұшу»
  6
  Презентация жасаған Жетібай кентінің №8 орта мектебінің физика пәнінің мұғалімі Юсупов Рустем Орынбаевич
  

• 7 слайд

  Сұйықта орналасқан денеге әрекет ететін күштер:
  Ауырлық күші және архимед күші
  7
  

• 8 слайд

  Кемелердің жүзуі
  Кеме -ең арзан көлік түрі.
  Кеме-үлкен жүкті тасымалдайды.
  8
  

• 9 слайд

  9
  
  Кеменің суға бататын тереңдігі шөгім деп аталады.
  Ватерсызық-кеменің рұқсат етілген шөгім көрсеткіші.
  Суығыстырым-кеменің ватерсызыққа дейін батқандағы ығыстырылған су салмағы.
  Кеменің жүк көтергіштігі-ватерсызыққа дейін батқандағы тиелген жүк салмағы.
  

• 10 слайд

  Жүзу шарттары
  Архимед күші су тығыздығы мен кеменің суасты бөлігінің көлемімен анықталады
  FА = ρ · g · V
  Кеме жүкті қанша көп тиесе,сонша көп суға батады.
  Егер кеме ватерсызықтан төмен батса, онда ол шөгеді.
  Кеменің жүк көтергіштігі
  Кеменің суығыстырымы
  
  10
  

• 11 слайд

  Ауада ұшу
  11
  

• 12 слайд

  12
  
  Ненің көмегімен ауа шары жоғары көтеріледі?
  Ауа шарының көтеру күшін қалай есептеуге болады?
  F = Fа - Pшар
  
  
  
  

• 13 слайд

  13
  
  Ауа шарларын қандай газдармен толтырады?
  Сутегі, гелий.
  
  
  

• 14 слайд

  Ауа шарының көтергіш күшін қалай есептеп табуға болады?
  Ауаға көлемі 40 м3 гелиймен толтырылған шар ұшырылды.
  Шардың қабығын толтырып тұрған гелий массасы: mг = ρгV = 0,189 кг/м3 · 40 м3 = 7,2 кг.
  Оның салмағы: Pг = gmг = 9,8 Н/кг · 7,2 кг = 71 Н
  Кері итеруші күш (архимед күші) : FА = gρауаV = 9,8 Н/кг · 1,3 кг/м3 · 40 м3 = 520 Н.
  Демек бұл шар көтеретін жүктің салмағы: 520 Н – 71 Н = 449 Н – міне осы көтергіш күш болып табылады
  14
  

• 15 слайд

  15
  
  Неліктен ауа шарларының ұшу биіктігі шектелген ?
  Неліктен ауа шарлары көлік құралдары ретінде қолданылмайды ?
  

• 16 слайд

  Ойланыңдар!
  Қандай жағдайларда сұйықтағы дене батады?,Жүзеді? Жүзіп шығады?..................................................................
  Кемелердің жүзуі неге негізделген?.............................................................
  Кеменің шөгімі деп нені атайды?....................................................................
  Ватерсызық деген не? …………………………..........................................
  
  16
  

• 17 слайд

  Ойланыңдар!
  Кеменің суығыстырымы деп нені атайды?............................................................
  Неліктен ауа шарларын сутегі немесе гелиймен толтырады?.................................... ..........................................................................
  Ауа шары биіктікке көтерілген сайын ,оған әрекет етуші кері итеруші күш неліктен кемиді ? ........................................... ..........................................................................
  Ыстық ауамен толтырылған ауа шарының көтерілу биктігін қалай басқаруға болады?...........................................................
  
  17
  

• 18 слайд

  18
  

• 19 слайд

  Алыс сапарға аттануға дайын бол!
  
  19
  Желкенді көтеріңдер!
  Fау=mg
  FА=gсvд
  m=v
  P= mg
  р= gh
  F1 = P - FА
  

• 20 слайд

  20
  «Білімділер» елінде тек «5»
  Алуға тырысыңдар!
  
  FА=gсvд
  

• 21 слайд

  21
  1 сайыс - " Қайталау"
  Сұйыққа немесе газға батырылған денеге
  Әрекет етуші күшті қалай табады?
  2. Ауырлық күшін қандай формуламен
  Есептейді?
  3. Масыл жүк деген не?
  ......................................................................
  4. Ареометр нені өлшейді?....................................................
  5. Салмақты қалай анықтайды?..............................................................................
  6.Толық батқан және жартылай батқан денеге
  Әрекет етуші архимед күшінің айырмасы барма?
  

• 22 слайд

  22
  2 сайыс- "теоретиктер"
  " теңізшілер "
  " ауада ұшқыштар "
  

• 23 слайд

  23
  Кемелердің жүзуі
  Шөгім
  ватерсызық
  суығыстырым
  Көтергіш күш
  

• 24 слайд

  24
  Ауада ұшу
  Көтергіш күш
  Ауа шарларының ұшуы
  

• 25 слайд

  
  
  25
  Заңдар аралы
  

• 26 слайд

  26
  3 сайыс-" Тарихшылар "
  "Теңізшілер"
  "Ауада ұшқыштар"
  Кеме жасау қалай дамып өркендеді?
  Ауада ұшулар.
  

• 27 слайд

  27
  4 сайыс - "тапқырлар"
  3. Дирижабльді жеңіл газбен толтырады.Оның орнына ішіндегі ауаны сорып алған тиімді емес пе?
  4. Неліктен стратостаттың көтергіш күші мезгілге тәуелді және күндіз көп болады?
  1.Гаванда теңіз көтерілген кезде баспалдағы түсетін кеме тұр. Оқушы судың көтерілу жылдамдығын есептеу үшін әр баспалдақ биіктігін өлшеп,жағада 2 сағатта суға батқан баспалдақтар санын санап отырды.Ол бұл жағдайда дұрыс нәтиже ала ма?
  1.Неліктен бос резеңке қайық шөгімі аз болады?
  жауап:суға қатысты кеме деңгейі өзгермейді , бұл әдіс дұрыс нәтиже бермейді.
  жауап:оны толтырып тұрған ауа тығыздығы,су тығыздығынан көп кіші және
  қабық салмағы да аз.
  жауап: Ауаны түгел сорып алуға болмайды, себебі сыртқы атмосфералық қысым дирижабльді қысып жарып жібереді.
  жауап: себебі күн сәулелері қабықты толтырған газды қыздырып,көтергіш күш артады.
  

• 28 слайд

  28
  5 Сайыс - " Экологиялық пост "
  Сіздің көлігіңізді қолданудың кері
  экологиялық
  жағдайларын айтып
  берің.
  Экологиялық таза көлік түрлерін атаңыз .
  

• 29 слайд

  Өлі теңіз
  29
  

• 30 слайд

  Архимед күші тірі табиғатта.
  30
  

• 31 слайд

  Мұхит
  «Керемет»
  
  Суда мекендеуші организмдердің тығыздығы, су тығыздығына тең ,сондықтан оларға берік қаңқа қажет емес!
  
  
  31
  14
  

• 32 слайд

  
  
  Балықтар жүзу тереңдігін дене тығыздығын өзгертіп қадағалай алады.Ол үшін торсылдақтың көлемін қысып не жайып ұлғайтады.
  
  32
  

• 33 слайд

  33
  6 сайыс - "
  экспериментаторлар
  мен конструкторлар "
  Тақырыбы: Қысым
  Атауы: «картезиан сүңгуірі»
  тексеру: Паскаль заңы мен дененің жүзу шартының дұрыстығын дәлелдеу.
  
  Кілт сөздер: Паскаль заңы,денелердің жүзуі,сұйық, газ
  

• 34 слайд

  34
  шығармашылық жұмыс:
  
  
  Архимед күші туралы ертегі-есеп құрастырыңдар.
  
  Өз денеңіздің көлемін
  анықтау әдісін
  тауып есептеңдер.
  

• 35 слайд

  35
  Үйге тапсырма:
  § 58-59 оқу
  “Архимед күші.Кемелердің жүзуі.Ауада ұшу” тақырыптарына кроссворд құру.Каспий мен Арал теңіздеріндегі кемелердің жүзуі мен экологиясын зерттеп,рефераттар жазу.
  

• 36 слайд

  
  
  36
  !
  
  
  Қоңырауда жақсы демалыңыз!