Классный час "Чын дус" (5 класс)

ПЫЖМАРА ТӨП ГОМУМИ БЕЛЕМ МӘКТӘБЕ

Класс сәгате:

ЧЫН ДУС

Тема: “Чын дус”

Максат:

·        Дуслык турында күзаллауны булдыру.

·        Ышанычлылык, тугрылык, җаваплылык, үзара ярдәмчеллек кебек уңай кешелекле әхлаки сыйфатларны формалаштыру.

·        Үзеңә критик мөнәсәбәтне үстерү.

·        Дуслар белән аралашканда түземлек һәм корректлылык күнекмәләрен булдыру.

·        Кешеләр арасындагы үзара мөнәсәбәтләрдә дуслыкның иң мөһим сыйфатларының берсе булуына ышаныч тәрбияләү.

Җиһазлау: “Дуслык турында притча” видеосы, “Чукмар белән Тукмар” мультфильмы, тест, мәкальләр, бәйләү җебе,  “Когда мои друзья со мной” җырын караокесы, коллаж өчен кирәк-яраклар

Дәрес барышы

1.     Дуслык турында притча

Диңгез буенда яшәгән ди бер карт. Булган ди ул яп-ялгыз, бер кеме дә булмаган. Көннәрдән бер көнне аның ишеген шакыганнар.

-Кем бар анда? - дип сорады карт.

- Бу без – синең байлыгың ёщм синең мәхәббәтең! – дигәннәр.

- Мин элек бик бай идем, мәхәббәтем дә булды, ләкин бу миңа бәхет китермәде, - дигән дә ишекне ачмаган.

Икенче көнне картның ишеген тагы шакыганнар.

-Кем бар анда? - дип сорады карт.

Балалар, ничек уйлыйсыз, ишекне кем шакыган?

- Дуслык. Дөрес микән, карыйк алга таба.

- Бу мин, синең дуслыгың! Карт елмайды һәм ишекне ачты. Дуслык белән өйгә байлык һәм мәхәббәт керде..

-         Мин бит дуслыкны гына чакырдым, - диде аптырап карт.

-         И карт, син шундый озак яшисең җир йөзендә, ә аңламагансың – бары дуслык булганда гына өйгә байлык һәм мәхәббәт керә. Дуслар, әйдәгез моның турында онытмыйк. Өйләрегезгә дуслык, мәхәббәт, байлык бергә керсеннәр!

-         Укучылар, бу притча нәрсә турында?

-         Дуслык турында

-         Ә дуслык нинди була?

-         Чын дуслык һәм ялган дуслык.

.

2.     Чын дуслык һәм ялган дуслык  “ромашкалары”.

Укучылар, сезнең каршыгызда таҗлар. Ул таҗда уңай сыйфатлар да, тискәре сыйфатлар да бар. Әйдәгез әле, берәм-берәм чыгып, шул таҗлардан ромашкалар төзик. (Балалар чыгып, ромашка ясыйлар. Сыйфатлар укыла. Чын дус кешегә һәм ялган дуска хас сыйфатлар килеп чыга.)

-         Балалар, бу кемгә хас сыйфатлар?

-         Чын дуска. Карагыз, бу ромашка нинди матур, бөтен. Ә ялган дуслыкның ромашкасы ниди?

-         Ямьсез.

(Чәчәкләрнең уртасына “Чын дус” “Ялган дус”дип язылган була.)

3.     Балалар, игътибар белән видеодан өзек карыйк әле. Видеосюжет “Чукмар белән Тукмар”. Туктатып ахыры нинди булыр дип сорау.

Балалар үзләренең версияләрен әйтәләр. Ахырын кабызып ала.

-Укучылар, мультфильмда башта дуслык буламы?

-Юк, алар дошман булалар.

-Дөрес, алар бер-берсен гел кыерсытып, сугышып торалар. Ләкин, нәрсә үзгәрә?

-Аларны аералар, һәм алар бер-берсен сагыналар. Бергә булгач, бүтән сугышмаганнар. Чын дусларга әйләнгәннәр.

- Шулай. Ә чын дуслык нәрсә ул?

- Дустың әйбәт булса, бер-берсе өчен шатлана белсәләр, дөресен генә әйтсәләр.....

-Дөрес. Афәрин, балалар. Ә сез чын дуслармы? Минем шуны беләсем килә. Сезнең өстәлләрегездә тестлар бар. Җаваплары 3 төрле төс белән билгеләнгән: кызыл, сары, яшел. Өстәлләрегездә шул ук төсле түгәрәкләр бар. Җавапта нинди төс туры килә, шундый төстәге фишканы сайлыйсыз. 5 сорау – 5 фишка сайлап алынырга тиеш.

 Әйдәгез, сорауларга җавап бирик тә, нәтиҗә чыгарабыз. Нинди төс күбрәк, шуны калдырабыз һәм нәтиҗәне укыйбыз.

Дуслык турында җыр

4.     Тест “Син яхшы дусмы?”

1.Синең дустың һәр вакыт ниндидер маҗараларга очрый. Бу турыда башкаларга сөйләр идеңме?

А. Бер дә оялмыйча – 1

Б. Чын исемен әйтмичә -2

В. Беркайчан да – 3

2.Дустың ялгыш яраткан вазаңны ватты ди...

Б. Яңаны алып бирүен сорыйсың–2

А. Яңаны алырга сәбәп булды дип дустыңны тынычландырасың – 3

В. Тавыш куптарасың – 1

3.Дустыңның син яратмаган кеше белән аралашканын белдең. Нишлисең?

А. “Син миңа дус түгел!”- 2

Б. “Нәрсәсе бар инде аның!”- 3

В. “Йә мин, йә ул!”- 1

4. Дустыңның тормышында зур проблемалар булачагын тоясың. Син...

А. Дуслыктан баш тартасың – 1

Б. Кисәтергә тырышасың – 3

В. Берни булмагандай кыланасың -2

5. Чын дус синеңчә...

А. Барысын да сөйләргә тиеш – 1

Б. Кирәк дип тапканын гына – 3

В. Үз проблемаларын үзе чишәргә тиеш -2

11 – 15  балл

Син яхшы дус. Дусларың сиңа ышана һәм син дә кирәк чагында аларга таяна аласың: алар һәрчак ярдәмгә киләчәк.

8 – 10 балл

Дусларың бар, әмма син, кызганычка каршы, еш кына аларны игътибарсыз калдырасың. Күз алдыңа китер, аларга хәзер бик авыр. Шуңа күрә, иртәгәгә калдырмыйча, бүген үк шалтырат.

5 – 7 балл

Игътибар үзәгендә үзең, яраткан кешең. Тирә-якта-гылар  читтә кала. Яхшы дус булыр өчен башкалар белән күбрәк кызыксын, чөнки дусларсыз калуың ихтимал

5.     Мәкальләр

Балалар, дуслык борынгыдан кеше өчен бик мөхим булган. Шуңа күрә аның турында мәкальләр күп. Сез мәкальләрне беләсезме икән? Әйдәгез тикшереп алыйк.

•         Йөз сум акчаң булганчы, ( йөз дустың булсын)

•         Кош канаты белән,  ( кеше дуслары белән көчле)  

•         Дустың булмаса – эзлә, (тапсаң – югалтма)

•         Иптәшең үзеңнән ( яхшырак булсын)

•         Дуслык ашаганда беленми, (эшләгәндә беленә)

Балалар парларын табып, тактага чыга баралар. Бөтен укучылар да тактага чыга.

6.     Дуслык түгәрәге

Балалар түгәрәккә баса. Кулларына йомгак бирелә. “Мин үземне бәхетле хис итәм, әгәр минем дустым...” дип йомгакны ата каршыдагы кешегә, ә йомгакның очын үзендә калдыра.

Укучылар, карагыз әле, без сезнең белән үрмәкүч пәрәвезен ясадык түгелме? Тартып карагыз әле. Безнең дуслык та шундый нык булсын.

7.     Ә хәзер безнең шундый көчле дуслык турында бер җыр да җырлап алыйк. “Когда мои друзья со мной” җырын караоке астында җырлау.

Рәхмәт, балалар. Афәрин, булдырасыз! Урыннарыгызга утырыгыз.

8.     Дуслык турында коллаж ясау.

Укучылар, һәр ике төркемдә коллаж ясар өчен битләр, рәсемнәр, клей, фломастерлар бар. “Чын дуслык” нинди була? Сез шуны күрсәтергә тиеш буласыз. Коллажларны тактага элү. Рәхмәт, укучылар. Сез “Чын дуслык”ны нәрсә икәнен аңлагансыз!

9.     Укучылар, бүген мин яңа дуслар таптым – ул сез! Сез дә мине дустыгыз дип уйлый аласыз. Әйдәгез әле, сайлап алынган фишкагызга дустыбызның рәсемен ясыйбыз. Мин дә ясыйм. Чыгып китәр алдыннан аны тактага беркетеп куясыз. Бу безнең дуслыгыбызның бөтен, бердәм булуын күрсәтергә тиеш.

-Ясап бетердегезме? Рәхмәт, укучылар! Сез чын дуслар! Сез миңа бик ошадыгыз, сезнең белән алга таба да аралашырбыз дип ышанып калам. Миңа сорауларыгыз һәм тәкъдимнәрегез булмаса, чыгарга мөмкин. Дустыгызның битен беркетеп китәргә онытмагыз!

1.                  Тест “Син яхшы дусмы?”

1.Синең дустың һәр вакыт ниндидер маҗараларга очрый. Бу турыда башкаларга сөйләр идеңме?

А. Бер дә оялмыйча – 1

Б. Чын исемен әйтмичә -2

В. Беркайчан да – 3

2.Дустың ялгыш яраткан вазаңны ватты ди...

Б. Яңаны алып бирүен сорыйсың–2

А. Яңаны алырга сәбәп булды дип дустыңны тынычландырасың – 3

В. Тавыш куптарасың – 1

3.Дустыңның син яратмаган кеше белән аралашканын белдең. Нишлисең?

А. “Син миңа дус түгел!”- 2

Б. “Нәрсәсе бар инде аның!”- 3

В. “Йә мин, йә ул!”- 1

4. Дустыңның тормышында зур проблемалар булачагын тоясың. Син...

А. Дуслыктан баш тартасың – 1

Б. Кисәтергә тырышасың – 3

В. Берни булмагандай кыланасың -2

5. Чын дус синеңчә...

А. Барысын да сөйләргә тиеш – 1

Б. Кирәк дип тапканын гына – 3

В. Үз проблемаларын үзе чишәргә тиеш -2

11 – 15  балл  Син яхшы дус. Дусларың сиңа ышана һәм син дә кирәк чагында аларга таяна аласың: алар һәрчак ярдәмгә киләчәк.

8 – 10 балл  Дусларың бар, әмма син, кызганычка каршы, еш кына аларны игътибарсыз калдырасың. Күз алдыңа китер, аларга хәзер бик авыр. Шуңа күрә, иртәгәгә калдырмыйча, бүген үк шалтырат.

5 – 7 балл  Игътибар үзәгендә үзең, яраткан кешең. Тирә-якта-гылар  читтә кала. Яхшы дус булыр өчен башкалар белән күбрәк кызыксын, чөнки дусларсыз калуың ихтимал

Тест “Син яхшы дусмы?”

1.Синең дустың һәр вакыт ниндидер маҗараларга очрый. Бу турыда башкаларга сөйләр идеңме?

А. Бер дә оялмыйча – 1

Б. Чын исемен әйтмичә -2

В. Беркайчан да – 3

2.Дустың ялгыш яраткан вазаңны ватты ди...

Б. Яңаны алып бирүен сорыйсың–2

А. Яңаны алырга сәбәп булды дип дустыңны тынычландырасың – 3

В. Тавыш куптарасың – 1

3.Дустыңның син яратмаган кеше белән аралашканын белдең. Нишлисең?

А. “Син миңа дус түгел!”- 2

Б. “Нәрсәсе бар инде аның!”- 3

В. “Йә мин, йә ул!”- 1

4. Дустыңның тормышында зур проблемалар булачагын тоясың. Син...

А. Дуслыктан баш тартасың – 1

Б. Кисәтергә тырышасың – 3

В. Берни булмагандай кыланасың -2

5. Чын дус синеңчә...

А. Барысын да сөйләргә тиеш – 1

Б. Кирәк дип тапканын гына – 3

В. Үз проблемаларын үзе чишәргә тиеш -2

11 – 15  балл Син яхшы дус. Дусларың сиңа ышана һәм син дә кирәк чагында аларга таяна аласың: алар һәрчак ярдәмгә киләчәк.

8 – 10 балл  Дусларың бар, әмма син, кызганычка каршы, еш кына аларны игътибарсыз калдырасың. Күз алдыңа китер, аларга хәзер бик авыр. Шуңа күрә, иртәгәгә калдырмыйча, бүген үк шалтырат.

5 – 7 балл  Игътибар үзәгендә үзең, яраткан кешең. Тирә-якта-гылар  читтә кала. Яхшы дус булыр өчен башкалар белән күбрәк кызыксын, чөнки дусларсыз калуың ихтимал

1.      Йөз сум акчаң булганчы,   

       йөз дустың булсын

2.      Кош канаты белән,  

    кеше дуслары белән көчле

3.      Дустың булмаса – эзлә,   

           тапсаң – югалтма

4.      Иптәшең үзеңнән 

                       яхшырак булсын

5.      Дуслык ашаганда беленми

        эшләгәндә беленә

-  Авыр минутларда тыңлый белгән.

-  Берсе дә аңламаган вакытта, сине аңлаучы.

-  Синең бөтен кимчелекләрең белән, ничек бар шулай кабул итүче.

-  Сиңа ошамасада, һәрвакыт дөресен әйтүче.

-  Синнән бернинди дә файда өмет итмәүче.

-  Синең өчен үзенең иң кадерле: вакытын, интересларын һәм хаттә үзенең гомерен дә корбан итәргә әзер булган.