Климаттың адам өмірі және шаруашылыққа тигізетін әсері

• 1 слайд

  
  Климаттың адам
  өмірі мен оның
  шаруашылық
  әрекетіне тигізетін
  әсері.
  Сабақтың тақырыбы:
  

• 2 слайд

  Өз Отанымыз, Қазақстан аумағында қалыптасатын климат құбылыстары және
  климат құбылыстарының
  адам өміріне, шаруашылыққа
  тигізетін әсері
  
  Мақсаты:
  

• 3 слайд

  
  Қазақстан аумағының созылып жатуына, сондай-ақ жер бедері-нің әртүрлілігіне байланысты ауа температурасы әркелкі тараған. Қазақстан Еуразия материгінің орталығында орналасқандықтан климаты шұғыл континентті, қоңыржай белдеудің оңтүстігіне орналасуына байланысты жыл мезгілдері айқын байқалады
  
  

• 4 слайд

  Қаңтар айының орташа температурасы солтүстіктен оңтүстікке қарай - 19°С - ден - 1,5°С - ге дейін артады.
  

• 5 слайд

  Шілде айының орташа температурасы солтүстікте +19°С - ден оңтүстікте +28°С / +30°С - ге дейін артады
  

• 6 слайд

  49°28´56,33´´ с. е.
  85°40´48,16´´ ш.б.
  ШҚО. Катонқарағай ауданы. Топқайың ауылы. Есімхан көшесі 16. «Топқайың орта мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі
  4506 м
  1250 м
  

• 7 слайд

  Қаңтар ауа t – 20°С Шілде ауа t + 16°C
  Алтай тауы, ауа температурасы биіктік бойынша өзгереді. Және өз жерімізде температура инверсиясы байқалады.
  Катонқарағай ауданы РФ шекарасында орналасқан
  Мұзтау шыңы 4506 м
  

• 8 слайд

  Оңтүстікте жаз өте ыстық, құмның беті 60°С - 70°С - ге дейін қызады, құрғақ ауаның пайда болуы ылғалдың аздығы, ыстық құрғақ жел – аңызақ тән.
  Ауыл шаруашылығына зиянын келтіреді.
  Қазақстан жерінде 20 жыл ішінде
  4 рет болады.
  

• 9 слайд

  Қуаңшылық, аңызақ
  

• 10 слайд

  
  Шаңды дауылдар қалыптасып, жер эрозиясын туындатады.
  
  
  Мамандардың пікірінше, соңғы 30 жылдың ішінде
  Маңғыстаудағы құмды аумақтардың көлемі
  15-20 %өсіп кеткен.
  

• 11 слайд

  
  Қуаңшылық пен аңызақ желден жер беті су тапшылығынан жарылып, ауылшаруашығына
  зиян келтіреді, өрт қауіпсіздігі туындайды
  

• 12 слайд

  Қуаңшылық пен аңызаққа қарсы күресу үшін:
  қар, тоқтату, орман алқаптарын отырғызу, жер суару шаралары қолданылады.
  

• 13 слайд

  Қар тоқтату
  

• 14 слайд

  Ағаш отырғызы
  

• 15 слайд

  Ағаш отырғызу
  
  

• 16 слайд

• 17 слайд

• 18 слайд

  Көктем мен күз мезгілдерінде, Қазақстан жеріне Сібір антициклоны еніп,
  үсік жүреді. Шаруашылыққа және адам өміріне зиян келтіреді
  

• 19 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Көктайғақ
  

• 20 слайд

  Автокөліктер апаттарынан адам өміріне және мал шаруашылығына нұқсан келтіреді
  

• 21 слайд

  1)Өсімдіктердің өсуіне қолайлы жағдайды анықта.
  2) Қазақстанның қай аймақтары өсімдіктерді
  өсуіне ең қолайлы деп ойлайсыңдар?
  3) ШҚО қандай ендікте, қандай климат
  белдеуінде жатыр? Оның жер бедері
  ерекшеліктері.
  

• 22 слайд

  Өсімдіктер өсу үшін оларға жылу, жарық, ылғал қажет.
  2) Өсімдіктердің өсуіне Қазақстанның солтүстігі, өйткені мұнда жылу, жарық және ылғал жеткілікті. Ал оңтүстігінде жылу көбірек болғанмен ылғал аз болып келеді.
  

• 23 слайд

  Агроклиматтық қорлар. Қазақстанның көп жерінде климат адам денсаулығына тиімді.
  Қарағайлы ормандарда, өзен мен көл жағаларында, тау аңғарларында климаттық санатоийлер көп.
  Қазақстан аумағында жылу барлық ауыл шаруашылық дақылдарының пісіп-жетілуіне тікелей байланысты.
  Республиканың солтүстігінде жаздық бидай, зығыр, көкөніс және бау-бақша өсіру үшін, орталықта дәнді дақылдар, күнбағыс, қарақұмық, картоп өсіруге,
  оңтүстігінде күріш, мақта, темекі, жүзім, қант қызылшасын өсіруге қолайлы.
  

• 24 слайд

  «Комфорт зонасы» климат элементтерінің үйлесімі адамның көңіл күйіне жайлы зона. Өсімдіктердіің өсіп-өнуі үшін қолайлы температура 10°С-тан жоғары болу керек.
  

• 25 слайд

• 26 слайд

• 27 слайд

  
  Географиялық диктант
  
  1. Ауа райының көп жылдар бойы қайталанып отыратын белгілі бір
  типтерін _________ деп аталады.
  
  2. Қазақстанның климаты .
  
  3. Күн радиациясы _____________.
  
  Тура күн радиациясы .
  
  4. Ауа жылынғанда көлемін ұлғайтатындықтан, жоғары көтеріліп, сирейді.
  Соған сәйкес ________.
  
  Керісінше ауа салқындағанда тығыздала түседі де, __________.
  
  
  
  

• 28 слайд

  
  
  
  Ойлан, Тап! Ойыны.
  
  1. Ең төмен атмосфералық қысым Қазақстанның қай нүктесінде?
  
  2. Биіктік артқан сайын ауа қысымының кемитіні неліктен?
  
  3. Ауадағы субуы бар екендігін дәлелдейтін мысал келтір.
  
  4. Неліктен Алтай тауының басындағы қар мен мұздықтар жаз айларында еріп кетпейді?