Кок къарталы(Амет-Хан Султаннынъ догъгъан кунюнинъ 95 йыллыгъына багъышлангъан дерс)5 сыныф

Фен      Къырымтатар эдебияты.

Сыныф  5

Оджа    Джемилева А.Э.МБОУ «Кировская школа-гимназия№2».

Мевзу   «Кок къарталы» (Амет-Хан Султаннынъ  догъгъан кунюнинъ 95 йыллыгъына багъышлангъан дерс).

Дерс чешити       Янъы мевзу огренюв.

Технологиялар    Проект фаалиети усулы.

Макъсатлар:         

Окъутув:

Амет-Хангъа Султангъа  багъышлангъан эдебиятнен танышув;

Эдебий эсерлерни огренюв елунен халкъымызнынъ къараманий тарихина меракъ догъурув;

Нутукъ инкишафы.

Тербиелевий:

Ватанперверлик дуйгъуларны ашлав.

Шахсийетли: озюнинъ мувафакъиетли окъув фаалиетине къыймет кесмеге огретюв.

Эдебият дерси. 5 сыныф.

Кок къарталы

(Амет-Ханнынъ омюрине багъышлангъан дерс)

                                                                                                             Къарталлар коккте олер.

I.Тешкилий девир.

Селям  алейкум, балалар! Бугуньки дерсимиз  юреклеримизни мерамет,эйи дуйгъуларнен толдурсынъ. Дерсни   эпиграфнен башламагъа истейим.

II.Мотивация

1.Къартал оледжегини дуйса,кокке котерилип,озюне ерге ташлай экен. Онынъ ичюн айталар: « Къарталлар кокте  олер».

2.С.Меметов иджрасында «Амет-Хан» йыры динълениле.

http://4musics.org/Сейтабла%20Меметов%20-%20Аметхан/

3.Дерснинъ мевзусы ве макъсады  бельгилене.

-Бу йыр кимге ве неичюн  багъышлангъан?

-Эпиграф Амет-Хангъа келишеми?

III.Дерснинъ макъсатынен таныштырув.

Дерсимизнинъ мевзусы «Кок къарталы». (дефтерге мевзу языла).Бугунь биз Амет-Ханнынъ омюрине багъышлангъан проек устюнде чалышаджамыз.Шимди бош олгъан саифени Амет-Ханнынъ омюринен багълы малюматларнен толдыраджамыз.

IV. Актуаллештирюв.

1.Суллер («Мий уджюми»)

-Амет-Хан ким эди?

-Балалыгы не ерде кечти?

-Насыл окъув юртларында окъуды?

-Амет-Хан  насыл этип къараман олды?

2.Тарихий малюмат

-Улу Ватан дженки акъкъында не билесиз?

(талебе тарафындан эвде азырлангъан джевап).

Бинъ докъуз юз къыркъ бир сенеси  июннинъ йигирми экисинде Германия ордусы Совет топрагъына уджюм этти. Улу Ватан дженки башланды. Фашистлер бир йылда Сталинградгъа къадар бардылар.

Бинъ докъуз юз къыркъ эки сенеси ноябрь айындан башлап Совет ордусы  фашистлерни енъип башлады ве душманны Берлинге къадар къувып барды.     

Бинъ докъуз юз къыркъ беш сенеси Совет халкъы майыснынъ докъузында  фашистлернинъ устюнден гъалебе къазанды. Улу Ватан дженкинде Совет укюметининъ  эписи миллет халкъы иштиракъ этти. Дженк дерт йыл девам этти.

V.Лугъат иши (дефтерлерде сезнинъ манасы языла).

Учувджы-сынавджы-янъы учакъларны  ишлетип бакъкъан адам

VI. Проект устюнден  чалышув.

1.Проект устюнден чалышмакъ ичюн Амет-Хангъа багъышлангъан  фильм бакъайыкъ.

( Эдем Кишвеев  «Жизнь отданная небу»  https://youtu.be/ng7-jXw4OKo).

2. Проект устюнден  чалышув.

(Тахтагъа ватман асыла. Ватманнынъ юкъары къысмында дерснинъ мевзусы язылгъан «Кок къарталы». Ватман бир къач болюкке болюнген. Талебелер  такъымларда  озь  болюклерини  малюматларнен толдуралар  ве ишлерини къорчалайлар).

1 такъым  ичюн вазифе. Суаллерге джевап берип Амет-Ханнынъ омюр елунынъ харитасы тизиле.

Суаллер.

1.Амет-Хан не вакъыт ве не ерде дюньягъа кельди? (1920с.20.10. Алупка шеэринде)

2.1940с. авиациа мектебини не ерде битирди? (Качада)

3.Улу Ватан дженки  башлагъанда не ерде хызмет  эте эди? (Молдавияда)

4.1942с. майыс  аыйнда  насыл шеэрде душмангъа къаршы дженк  этти? (Ярославль шеэринде)

5.1943с. Биринджи Алтын Йылдыз насыл шеэрде берильди? (Сталинград шеэринде)

6. 1945с. Экинджи  Алтын Йылдыз  насыл шеэрде берильди? (Берлинде)

7.Амет-Хан  не вакъыт ве къайда ольди? (1971с. Февральнинъ 1 сынав вакътында. Москва шеэринде дефн олды)

2 такъым. Хызмет джедвелини толдурмакъ.

Суаллер

1.Къач дженкте булуна? (600)

2.Группада къач  учакъ урып тюшюрди? (19)

3.Шахсен озю къач учакъ урып тюшюрди? (30)

4.Биринджи Алтын Йылдызны къачынджы сенеси алды? (1943с)

5. Экинджи Алтын Йылдызны  къачынджы сенеси алды? (1945с.)

3 такъым. Аталар сезлерининъ сонъларыны тапмакъ ве Амет-Хангъа  келишкен аталар сезюни язып алмакъ.

1.Достсуз адам – къылычтан кескин (Достсуз адам-къанатсыз къуш)

2.Бугуньки ишни  -къанатсыз къуш. Бугуньки ишни ярынгъа къалдырма)

3.Сезюне бакъма- ярынгъа къалдырма (Сезюне бакъма,озюне бакъ)

4.Догъру сез – белли олур (Догъру сез – къылычтан кескин)

5.Йигит   мейданда   ишине бакъ (Йигит мейданда белли олур).

                « Йигит мейданда белли олур»

4 такъым.  Синквейнни  чезмек.

1.Ким? (Амет-Хан Султан)

2.Насыл?,Насыл? (джесюр,къоркъубильмез)

3.Не япа? (душмангъа къаршы куреше)

4.Ким? (Къараман)

5. Проектни къорчалав. (Такъым азалары озь иши акъкъында айта)

6.Рефлексия.

Дерскке къоюлгъан вазифелерни беджердикми?

Бизлер эпимиз Амет-Ханнен гъурурланып, о киби Ватанымызны, Къырымны севмек керекмиз.