Конкурсная работа по крымскотатарскому языку 9 класс

Министерство образования и науки, молодёжи и

спорта Автономной Республики Крым

Районный конкурс творческих работ,

посвящённый  120-летию со дня рождения

Бекира Чобан-заде в номинации

«Письменная творческая  работа учащихся»

Бекир Чобан-задеге яш несильден мектюп

Работу выполнила:

Каната Селиме,

учащаяся 9 класса

Кольчугинской ОШ №2

I-III ступеней

21.09.1998 г.р.

Домашний адрес:

Симферопольский район,

с. Прудовое,

ул. Зелёная, д. 1

Руководитель:

 Гафарова Махбубе Шамуратовна,

учитель крымскотатарского

языка и литературы

Кольчугинской ОШ №2

                                    Симферопольский район – 2013г.

Азиз, Бекир Чобан-заде!

Буюк шахыскъа, къырымтатар халкъынынъ гъурурына, истидаткъа, алимге, мешур шаирге, ватанпервер инсангъа мектюп язмасы гъает агъыр ола экен.

Мен, адий талебе, адий къыз озюмде джесарет тапып, сизнен къонушмагъа истедим, сизге бир къач сатыр язмагъа истедим. Мектюбим сизни меракъландырармы, я да ёкъ, бильмейим.

Мен, Каната Селиме Руслан къызы, 1998 сенеси Озьбекистанда догъдым. Айны заманда Къырымда яшайым, Булгъанакъ мектебинде, 9 сыныфта окъуйым. Меним къорантам 5 адамдан ибарет: анам, бабам, мен ве эки къыз къардашым. Мен, сиз киби, окъумагъа севем, къолумдан китап тюшмей. Анамнынъ айткъанына коре, мен учь яшымдан окъуп башлагъаным, амма къырымтатар тилинде дегиль, рус тилинде. Чюнки мен Озьбекистанда яшадым ве Къырымгъа кочип кельмегендже, озь тилимни бильмей эдим. Менимдже, бу масхаралыкъ. Базы вазиетлерде мен озь–озюмден утанам, чюнки тувгъан тилимде сербест лаф этип оламайым, амма тырышам.

Сиз гъалиба тюшюнедирсинъиз, ненен бу багълы ве не ичюн биз Озьбекистанда яшадыкъ. Мен сизге эр шейни анълатмагъа тырышаджам.

Халкъымызнынъ такъдири пек агъыр олгъаныны Сиз де билесинъиз. О, муреккеп тарихий ёлны кечти. Эр кес Ватанымыз Къырымны инджинен къыяслай. Эм керчектен де ойледир. Асырлар девамында бу «инджини» тутып алмакъ ичюн  чокъ дженклер олгъан. Душманларнынъ макъсады: аданы запт этмек, къырымтатар халкъыны эзиетлемек ве къырмакъ эди.

Халкъымызнынъ ёлунда кене агъыр куньлер башлана, кене белялар башлана.

1941 сенеси  июнь 21-де Экинджи джиан дженки башлана. Дженкнинъ биринджи айларында Къырым фашист баскъынджылары тарафындан запт этильди ве къырымтатар халкъы душман къолуна эсир тюшти. Учь йыл девамында халкъ баскъынджылар зулумы астында эзиетлене, амансыз алда Къырым дагъларында къаршы куреш алып бара. Бу мешакъатлы йыллары къырымтатар огъланлары дженкявер аскер оларакъ джебеде дженклешелер. Ватанымызнынъ сербестлиги огърунда Экинджи джиан дженкинде 12 языджыларымыз да эляк ола.

1944 сенеси майыс 18-де, гъалебеге  бир йыл къалгъанда, къырымтатар аскерлери чешит джебелерде Ватан сербестлиги огърунда дженклешкенде, совет укюмети бутюн къырымтатар халкъыны тувгъан ватанындан «саткъынлар» деп, узакъ Уралгъа ве Орта Асиягъа сюргюн этти.

Акимиет  тарафындан халкъкъа къаршы япылгъан акъсызлыкъ, инсаниетсизлик, джинает бутюн къырымтатар халкъыны эсирликке махкюм этти. Къырымтатар халкъы ватанындан, эвлеринден, мал-мулькюнден, мектеплери, китапханелеринден, тили, эдебияты, медениетинден марум этильди.

 Меним тувгъанларым Орта Асиягъа сюргюн этильген. Ана-бабамнынъ айткъанларына коре, сюргюнликте оларнынъ ады - «могъул татарлар», ве «саткъынлар» олгъан. Артларындан исе бойле сёзлерни чокъ эшиткенлер: «Татар, татар – ит татар». Бу сёзлерни эшитип, къанлары къайнагъан вакъытлар да олгъан, сабырлы, медениетли джевап, я да эшитмемезликке кечирип, алчакълыкъкъа чыдап, о агъыр куньлерде де озьлерининъ къырымтатарлар экенлерини ве саткъын олмагъанларыны ис этип, ич бир вакъыт миллетинден ред этмеген, аксине, миллетинден гъурурлангъанлар. О вакъытларда къырымтатар халкъынынъ тарихы ве сюргюнлик мевзулары, белли инсанлар акъкъында айтмакъ, я да язмакъ ясакъ эди. Бу ясакъны бозгъанлар къатты джезалана эдилер.

Халкъымыз  чокъ йыллар девамында Ватангъа къайтув огърунда куреш алып бара. 1988-1989сенелери халкъымыз озь Ватаны – Къырымгъа куьлевий къайтып башлай.  Душманларымыз   ниетлерине иришип оламадылар. Аллахкъа шукюрлер олсун, шимди халкъымыз озь ватанында яшай, урф-адетлерини куте, тилини, медениетини, санатыны инкишаф эте, ана тилимизни сакъламагъа арекет эте. Яш несиль исе, бу эснаскъа фааль къошулып, миллий медениетимиз, эдебиятымызнынъ инкишафына хызмет этмеге тырыша.

Исмаил Гаспринский, Номан Челебиджихан, Амди Гирайбай, Эшреф Шемьи-заде, къараманымыз Аметхан Султан ве Сиз киби халкъыны, юртуны озюнинъ омюринден зияде севген инсанлар бизге нумюне олып къалдылар.  Сизинъ джесюрлигинъиз, ираденъиз, ватанперверлигинъиз бизге кучь бере. Мен эминликнен айта билем, Сиз башлагъан эйи ишинъизни биз, яш несиль, девам этеджекмиз, халкъымыз мытлакъа аякъкъа тураджакъ, бахтлы аят къурып, сербест яшайджакъ ве тильнинъ гъайып олув меселеси олмаз!

 Сиз бизден узакъта олсанъыз да, Сиз даима бизим анъымызда, юрегимиздесинъиз. Сизинъ адынъыз къырымтатар халкъынынъ юрегинден ич бир вакъыт силинмез,  эбедий къалыр.

 Алла Тааля эпимизге сабыр ве кучь берсин, ишимизнинъ хайырлы нетиджелерини корьмеге къысмет этсин.

                                                                                             Урьмет иле, Селиме.